PHẢN ỨNG TẠO THÀNH MUỐI KHÔNG TAN CỦA ACID BÉO CAO XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ KHÔNG NO CỦA CHẤT BÉO BẰNG CHỈ SỐ IOT

Thực hành hoá hữu cơ - 132 -
Cho vào capsun sứ loại nhỏ khoảng 3g chất béo hoặc dầu thựa vật và 6 - 7ml dung dòch NaOH 40. Đun hỗn hợp sôi nhẹ trên bếp điện hoặc đèn
cồn trong khoảng 20 - 30 phút và liên tục khuấy nhẹ bằng đũa thủy tinh. Do nước bò bốc hơi trong quá trình đun sôi nên thỉnh thoảng cho thêm nước cất
vào hỗn hợp phản ứng để giữ cho thể tích ban đầu của hỗn hợp không thay đổi.
Sau khi đun sôi hỗn hợp được khoảng 15 - 20 phút, cần tiến hành kiểm tra sự kết thúc phản ứng bằng cách lấy một vài giọt hỗn hợp vào ống
nghiệm có chứa sẵn 5 - 6ml nước. Lắc nhẹ và đun nóng hỗn hợp trong nồi nước sôi. Nếu mẫu thử hòa tan hoàn toàn trong nước, không tách thành giọt
dầu, xem như phản ứng thủy phân đã kết thúc. Trong trường hợp ngược lại, cần tiếp tục đun nóng capsun, sau đó tiếp tục thử như trên.
Khi phản ứng thủy phân kết thúc, rót thêm vào hỗn hợp 10 - 15ml dung dòch muối ăn bão hòa nóng và khuấy nhẹ. Để nguội và giữ yên hỗn hợp.
Gạn bỏ lớp chất lỏng ở dưới, tách lấy khối xà phòng rắn nổi ở trên. XVI. TÍNH CHẤT NHŨ TƯƠNG HÓA CỦA XÀ PHÒNG
Hóa chất
Dầu thực vật, dung dòch xà phòng 1.
Cách tiến hành
Nhỏ vào hai ống nghiệm, mỗi ống 2 - 3 giọt dầu thực vật. Cho thêm vào ống nghiệm thứ nhất 2ml nước cất, ống nghiệm thứ hai 2ml dung dòch xà
phòng 1. Lắc mạnh cả hai ống nghiệm. Quan sát hiện tượng xảy ra trong hai ống nghiệm.

XVII. PHẢN ỨNG TẠO THÀNH MUỐI KHÔNG TAN CỦA ACID BÉO CAO

Hóa chất
Xà phòng natri, nước cất, dung dòch CaCl
2
5, dung dòch PbCH
3
COO
2
5, dung dòch CuSO
4
5.
Phạm Văn Tất - Nguyễn Quốc Tuấn Khoa Hoá Học
Thực hành hoá hữu cơ - 133 -
Dụng cụ
Cốc thủy tinh nhỏ.
Cách tiến hành
Hòa tan khoảng 1g xà phòng natri trong 10ml nước cất chứa trong cốc thủy tinh. Chia dung dòch xà phòng thành ba phần.
Cho 1ml dung dòch CaCl
2
5 vào phần thứ nhất, 1ml dung dòch PbCH
3
COO
2
5 vào phần thứ hai và 1ml dung dòch CuSO
4
5 vào phần thứ ba. Nhận xét hiện tượng xảy ra trong cả ba ống nghiệm.
Đun nóng đến sôi ống nghiệm chứa xà phòng đồng. Quan sát hiện tượng xảy ra.
XVIII. TÁCH HỖN HP ACID BÉO CAO TỪ XÀ PHÒNG NATRI
Hóa chất
Xà phòng natri, dung dòch H
2
SO
4
10, nước cất.
Cách tiến hành
Hòa tan hoàn toàn khoảng 0.2g xà phòng natri trong ống nghiệm chứa 2ml nước cất. Cho 2ml dung dòch H
2
SO
4
10 vào dung dòch xà phòng vừa thu được và lắc đều.
Đun hỗn hợp đến sôi, sau đó để nguội. Nhận xét các hiện tượng xảy ra.

XIX. XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ KHÔNG NO CỦA CHẤT BÉO BẰNG CHỈ SỐ IOT

Hóa chất
Dung dòch dầu thực vật 10 trong CHCl
3
, dung dòch iot 0.05 trong ancol etylic, dung dòch hồ tinh bột 2.
Dụng cụ
Phạm Văn Tất - Nguyễn Quốc Tuấn Khoa Hoá Học
Thực hành hoá hữu cơ - 134 -
Bình hình nón dung tích 50 - 100ml, burette.
Cách tiến hành
Cho 10ml dung dòch dầu thực vật 10 trong CHCl
3
vào bình thủy tinh hình nón và nhỏ thêm vào đó 2 giọt hồ tinh bột 2. Lắc đều hỗn hợp và từ
burette nhỏ từng giọt dung dòch iot 0.05 trong ancol etylic vào hỗn hợp cho đến khi xuất hiện màu xanh trên bề mặt dung dòch xuất hiện màu vàng
xanh.
Tính chỉ số iot của dầu thực vật đã dùng trong thí nghiệm biết rằng chỉ số iot là số gam iot đã phản ứng với 100g chất béo.
XX. XÁC ĐỊNH CHỈ SỐ ACID CỦA CHẤT BÉO
Hóa chất
Dầu thực vật, ancol etylic, benzen, dung dòch phenolphtalein 1 trong ancol etylic, dung dòch KOH 0.1N.
Dụng cụ
Bình hình nón dung tích 50ml, burette.
Cách tiến hành
Hòa tan khỏang 2g dầu thực vật trong hỗn hợp ancol etylic và benzen 1 : 1 trong bình hình nón 50ml và nhỏ thêm vào đó 2 giọt dung dòch
phenolphtalein. Trong khi lắc liên tục, nhỏ từng giọt dung dòch KOH 0.1N từ burette
vào dung dòch dầu thực vật cho đến khi xuất hiện màu hồng nhạt và màu này không bò mất sau khi lắc. Ghi lấy thể tích dung dòch KOH đã dùng. Tính
chỉ số acid của dầu thực vật đã dùng trong thí nghiệm, biết rằng chỉ số acid là số mg KOH cần để trung hòa acid béo tự do có trong 1g chất béo.

XXI. PHỔ CỘNG HƯỞNG TỪ PROTON CUÛA METYL PROPIONAT