Ưu nhược điểm của câu hỏi mở Ưu nhược điểm của câu hỏi đóng Một số chú ý khi đặt câu hỏi

----------------------------------------------------------------------------------------------------------- Khoa Kinh tế Phát triển - Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
32

3.3 Ưu nhược điểm của câu hỏi mở

- Cung cấp thông tin sâu nhất là người phỏng vấn có kinh nghiệm, phong phú nhưng xử lý thơng tin và phân tích dữ liệu khó hơn. Nhà nghiên cứu cần phân
tích nội dung thơng tin để làm rõ dữ liệu.
- Tạo cho người trả lời sự tự do diễn đạt ý tưởng của họ chứ không trả lời theo một khuôn mẫu định sẵn. Tuy nhiên một số người khơng có khả năng trả lời
một số câu hỏi sẽ dẫn đến kết quả thiếu thông tin.
- Tránh được thiên lệch từ phía người người trả lời nhưng có thể bị thiên lệch từ người hỏi.

3.4 Ưu nhược điểm của câu hỏi đóng

- Thiếu thơng tin sâu và ít có sự khác biệt. - Thiên lệch do các câu trả lời định sẵn thiên lệch từ ý tưởng của người đặt câu
hỏi. - Do câu trả lời định sẵn nên có thể không phản ánh đúng ý kiến của người được
hỏi, trả lời thiếu động não. - Ưu điểm lớn nhất là thông tin dữ liệu thu thập được dễ dàng phân tích và xử lý.

3.5 Một số chú ý khi đặt câu hỏi

- Câu hỏi phải đơn giản, ngắn gọn, dễ hiểu, sử dụng ngơn từ bình thường hàng ngày.
- Cần xem xét trình độ, kiến thức của đối tượng được hỏi liệu họ có trả lời được câu hỏi đặt ra không
- Cần phải chắc chắn rằng bất cứ người nào cũng hiểu được câu hỏi với cùng một kiểu tức là mỗi người đều hiểu ý nghĩa như nhau cho cùng một câu hỏi. Ví dụ:
“chúng ta thấy căn-tin trường mình được khơng?” ; “cơng việc của chúng ta có gặp trở ngại vì chúng ta có con nhỏ khơng?” Có? Khơng?. Có 2 trường hợp trả
lời khơng: chúng ta khơng có con nhỏ hoặc chúng ta có con nhỏ nhưng khơng ảnh hưởng tới công việc.
- Mỗi câu hỏi chỉ liên quan đến 1 khía cạnh, khơng đặt câu hỏi ghép. Đừng hỏi những câu có 2 ý cùng một lúc. “chúng ta có thường đến thư viện khơng và mỗi
lần đến khoảng bao lâu? Để làm gi?”
- Các câu hỏi phải được hình thành theo phương cách để tránh cho người trả lời mà khơng có lối thốt như trả lời “khơng biết” hay “khơng bình luận”…
- Các câu hỏi được hình thành cần sử dụng ngơn ngữ lịch sự và mềm dẻo như: xin ơngbà vui lòng cho biết…
----------------------------------------------------------------------------------------------------------- Khoa Kinh tế Phát triển - Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
33
- Đừng hỏi những câu có định hướng trả lời: “ở TP.HCM, tình trạng thất nghiệp đang tăng lên đúng khơng?” “chúng ta có nghĩ hút thuốc là có hại cho sức khỏe
khơng?”
- Đừng hỏi những câu dựa trên giả định. “Một ngày chúng ta hút bao nhiêu điếu thuốc?”
- Các câu hỏi phải được sắp xếp từ câu hỏi tổng quan đến cụ thể. - Cần ý kiến đóng góp của các chuyên gia, đồng nghiệp cho bảng hỏi.
- Tổ chức điều tra thử để xem xét, chỉnh sửa câu hỏi, bảng hỏi trước khi hoàn tất bảng hỏi và tiến hành điều tra chính thức.

3.6 Bốn bước cơ bản để đặt câu hỏi đúng