Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: Giai đoạn thực hiện kiểm toán:

Chơng III.Phơng hớng và giải pháp hoàn thiện kiểm toán chu trình tiền lơng nhân nhân viên trong
kiểm toán Báo cáo tài chính do công ty Hợp danh kiểm toán Việt Nam thực hiện
3.1. Đánh giá về qui trình kiểm toán chu trình tiền l- ơng-nhân viên trong kiểm toán BCTC do công ty Hợp
danh kiểm toán Việt Nam thùc hiƯn
Qua thêi gian thùc tËp t¹i CPA VIET NAM, đợc sự giúp đỡ của Ban giám đốc và các anh chị trong Phòng nghiệp vụ 1 em đã tìm hiểu về qui trình
kiểm toán nói chung cũng nh qui trình kiểm toán chu trình tiền lơng-nhân
viên nói riêng. Em nhận thấy qui trình kiểm toán tại CPA VIET NAM là tơng đối tốt. Từ giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán đến giai đoạn kết thúc kiểm toán
đợc thực hiện một cách đầy đủ, chặt chẽ và tuân thủ theo đúng các chuẩn mực kế toán, kiểm toán Việt Nam hiện hành. Cụ thể nh sau:

3.1.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán:

Trong giai đoạn này CPA VIET NAM ngoài việc căn cứ vào chơng trình kiểm toán mẫu mà còn dựa trên đặc điểm về qui trình hạch toán tiền lơng và
các khoản trích theo lơng của từng khách hàng cụ thể để tiến hành đánh giá rủi ro tiềm tàng. Từ đó kiểm toán viên thiết kế thêm các thử nghiệm cần thiết
để hớng tới việc phát hiện các rủi ro đó. Chính vì vậy có thể thấy rằng việc áp dụng chơng trình kiểm toán mẫu tại CPA VIET NAM là hoàn toàn linh động
và hiệu quả. Tuy nhiên, khi tiến hành đánh giá HTKSNB CPA VIET NAM lại chỉ
đánh giá về hệ thống kiểm soát chung cho các hoạt động tổng thể trong đơn vị khách hàng mà cha đánh giá hệ thống kiểm soát cho từng chu trình cụ thể.
Việc thực hiện đánh giá HTKSNB chỉ dựa trên sự phán đoán và kinh nghiệm thực tế của kiểm toán viên mà không đợc thể hiện trên giấy tờ làm
việc. Bên cạnh đó việc đánh giá HTKSNB hầu nh chỉ đợc thực hiện ở các
Nguyễn Thị Ngọc Hà Kiểm toán 44
69
khách hàng năm đầu tiên, còn khách hàng quen của CPA VIET NAM thì chỉ đợc đánh giá khi nhận thấy có sự thay đổi lớn trong đơn vị khách hàng.
Đối với việc đánh giá tính trọng yếu và rủi ro CPA VIET NAM chØ ®a ra møc träng u tỉng thĨ cho toàn bộ BCTC mà cha phân bổ mức trọng yếu đó
cho từng khoản mục trên BCTC. Cách đánh giá møc träng u còng chđ u phơ thc vµo kinh nghiệm của chủ nhiệm kiểm toán. Chính vì thế mức trọng
yếu ở đây chỉ mang tính định tính mà cha mang tính định lợng. Điều này sẽ gây khó khăn cho kiểm toán viên trong việc thu thập bằng chứng kiểm toán
cả về số lợng và chất lợng.

3.1.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán:

Khi thực hiện kiểm toán chu trình tiền lơng-nhân viên kiểm toán viên đã kết hợp một cách linh hoạt các thủ tục kiểm toán nh: Thử nghiệm kiểm soát,
thủ tục phân tích, thủ tục kiểm tra chi tiết. Các thủ tục này có mối quan hệ
chặt chẽ, gắn bó với nhau, việc kết hợp một cách thống nhất giữa các thủ tục này sẽ nâng cao hiệu quả cuộc kiểm toán. Trên cơ sở thực hiện thử nghiệm
kiểm soát, kiểm toán viên sẽ xác định qui mô của thử nghiệm cơ bản. Nếu thử nghiệm kiểm soát chỉ ra rằng HTKSNB của khách hàng là mạnh thì kiểm
toán viên sẽ giảm thiểu các thử nghiệm cơ bản và ngợc lại. Bên cạnh đó sau khi thực hiện thủ tục phân tích, nếu kiểm toán viên thấy sự biến động của chi
phí tiền lơng có sự tăng lên bất thờng thì kiểm toán viên sẽ më réng thđ tơc kiĨm tra chi tiÕt nh»m t×m hiểu và phát hiện ra sai sót. Còn nếu không có sự
biến động bất thờng thì sẽ giảm qui mô của thủ tục kiểm tra chi tiết mà tiến hành chọn các khoản mục trọng điểm để kiểm tra nhằm làm giảm thời gian
kiểm toán, tiết kiệm chi phí của cuộc kiểm toán. Một điểm mạnh của CPA VIET NAM là kiểm toán viên trong quá trình
kiểm toán đã có sự kết hợp giữa các phần hành kiểm toán khác. Khi thực hiện kiểm toán chu trình tiền lơng-nhân viên, kiểm toán viên đã thực hiện xem xét
và đối chiếu kết quả với các phần hành kiểm toán khác nh: Chi phí, doanh thu, Việc kết hợp này sẽ làm giảm thiếu khối l
ợng công việc phải làm,
không gây trùng lặp công việc. Thực tế cho thấy khi kiểm toán công ty ABC cho thấy rõ điều đó. Công ty ABC có tổng quĩ lơng theo doanh thu nên khi
Nguyễn Thị Ngọc Hà KiĨm to¸n 44
70
kiĨm tra q lơng của công ty này, kiểm toán viên căn cứ vào kết quả kiểm toán khoản mục doanh thu để xác định quĩ lơng ớc tính.
Bên cạnh các u điểm của qui trình kiểm toán tại CPA VIET NAM còn có một số các hạn chế sau:
Chọn mẫu kiểm toán: Khi tiến hành chọn mẫu, do khối lợng nghiệp vụ phát sinh nhiều kiểm toán viên sẽ tiến hành chọn mẫu một số các nghiệp vụ
để thực hiện kiểm tra chi tiÕt råi suy réng ra tỉng thĨ kiĨm toán. Tuy nhiên
khi chọn mẫu kiểm toán thì kiểm toán viên thờng chọn các nghiệp vụ có số phát sinh lớn. Đây cha phải là phơng thức chọn mẫu tối u nhất vì sai phạm
của các nghiệp vụ phát sinh với số tiền nhỏ đợc lặp lại nhiều lần sẽ có thể trở thành sai phạm trọng yếu. Điều này thể hiện rất rõ khi kiểm toán viên tiến
hành thực hiện kiểm tra chi tiết. Kiểm toán viên thờng chọn các khoản mục có số phát sinh lớn để kiểm tra.
Thực hiện thủ tục phân tích: Trên thực tế CPA VIET NAM cã thùc hiƯn thđ tơc ph©n tÝch tuy nhiên thủ tục phân tích không đợc thực hiện một cách
chi tiết.
Khi tiến hành phân tích, do hạn chế về mặt thời gian và chi phí nên kiểm toán viên cđa CPA VIET NAM thêng chØ sư dơng c¸c chØ tiêu nh lệ chi phí
tiền lơng trên doanh thu, tỷ lệ chi phí nhân công trực tiếp trên tổng chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh, Việc thực hiện thủ tục phân tích này tuy sẽ
giúp kiểm toán viên nhìn thấy sự biến động lớn về chi phí giữa các thời kì
song trong một số trờng hợp thì đó là do đơn vị khách hàng mở rộng qui mô
sản xuất, mở rộng thị trờng. Vì thế lúc này thủ tục phân tích lại mang lại hiệu quả cha cao.
Nguyễn Thị Ngọc Hà KiĨm to¸n 44
71
Thùc hiƯn kiĨm tra chi tiÕt: Do sè lỵng chøng tõ trong mỗi đơn vị khách hàng là rất lớn nên kiểm
toán viên không thể thực hiện kiểm tra chi tiết tất cả các chứng từ, nghiệp vụ. Tuy vậy việc thực hiện kiểm tra chi tiết cũng có ảnh hởng đến thời gian
và chi phí kiểm toán nên kiểm toán viên cũng cân nhắc khi thực hiện việc chọn mẫu để kiểm tra. Kiểm toán viên trong CPA VIET NAM ®· cã sù lùa
chän, ph©n vïng kiĨm tra nh»m híng trọng tâm kiểm tra chi tiết vào những khoản mục quan trọng.

3.1.3. Giai đoạn kết thúc kiểm toán: