Bãng 3.2: Các chi so cãnh báo KHHTNH tiem nĕng tai Vi¾t Nam

Hvóng

STT



9

10

11



Chi so

Tien gúi ngân hàng

Tỷ l¾ cho vay/tổng tien

gúi

Chỉ so ỏp lc th% trvũng



Kớ hiắu



tỏc đng



Nguon so liắu



DEP



-



IFS



CD



+



IFS



EMP



+



Tớnh toỏn cỳa



ngoai hoi



12



Sán lvong cơng nghi¾p



OUTPUT



-



Nghiên cúu trvóc ve cãnh báo KHHTNH tham khão

Asanovíc (2013)

Singh (2011); Asanovíc (2013); Lainà, Nyholm & Sarlin

(2014).



tác giá



Yiu, Ho & Jin 2009.



CEIC



Kaminsky & Reinhart (1999); Singh (2011); Yiu, Ho & Jin

(2009); Babecký & ctg (2014).



13



Lam phát



INF



+



IFS



Dermirguc-Kunt & Detragiache (1998); Davis & Karim

(2008); Yiu, Ho & Jin (2009); Singh (2011); Asanovíc

(2013); Babecký & ctg (2014).



14



Chênh l¾ch lãi suat



RIRD



+



IFS

Kaminsky & Reinhart (1999)



trong nvóc so vói nvóc

ngồi



15



Chỉ so giá chúng khốn



SRI



tổng hop



16



Sự tác đ®ng cúa KHTC

tồn cầu 2008



-



Bloomberg LP



Borio & Lowe (2002); Yiu, Ho & Jin (2009); Singh (2011);

Asanovíc (2013); Lainà, Nyholm & Sarlin (2014).



RFC

Chva sú dnng



Nguồn: Tác giả tổng hợp và đề xuất



-93-



Trên đây là 16 chỉ so cánh báo sóm KHHTNH tiem nĕng tai Vi¾t Nam. Theo đó, để trá

lòi câu hói nghiên cúu (5), lu¾n án cần xác đ%nh các chỉ so có khá nĕng cánh báo sóm

KHHTNH đat hi¾u q cao tai Vi¾t Nam trên co só cần làm rõ 16 giá thuyet sau:

-



Giả thuyết H5.1: Tỷ giá thực giám có tác đ®ng làm tĕng (báo hi¾u) khá nĕng

KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.2: Xuat khẩu giám cú tỏc đng lm tng (bỏo hiắu) khỏ nng

KHHTNH Viắt Nam.



-



Gi thuyt H5.3: Nhắp khu tng cú tỏc đng lm tĕng (báo hi¾u) khá nĕng

KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.4: Cung tien M2/dự tru ngoai hoi tĕng có tác đ®ng làm tĕng (báo

hi¾u) khá nĕng KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.5: Dự tru ngoai hoi giám có tác đ®ng làm tĕng (báo hi¾u) khá

nĕng

KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.6: So nhân cung tien M2 tng cú tỏc đng lm tng (bỏo hiắu)

khỏ nng KHHTNH Viắt Nam.



-



Gi thuyt H5.7: Tớn dnng nđi %a/GDP tng cú tỏc đng lm tng (bỏo hiắu)

khỏ nng KHHTNH Viắt Nam.



-



Giả thuyết H5.8: Lãi suat tien gúi thực trong nvóc tng cú tỏc đng lm tng

(bỏo hiắu) khỏ nng KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.9: Tien gúi ngân hàng giám có tỏc đng lm tng (bỏo hiắu) khỏ

nng KHHTNH Viắt Nam.



-



Gi thuyết H5.10: Tỷ l¾ cho vay/tổng tien gúi ngân hàng tng cú tỏc đng lm

tng (bỏo hiắu) khỏ nng KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.11: Chỉ so áp lực th% trvòng ngoai hoi tng cú tỏc đng lm tng

(bỏo hiắu) khỏ nĕng KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.12: Sán lvong cơng nghi¾p giỏm cú tỏc đng lm tng (bỏo

hiắu) khỏ nng KHHTNH Viắt Nam.



-



Gi thuyt H5.13: Lam phỏt tng cú tỏc đng làm tĕng (báo hi¾u) khá nĕng

KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.14: Chỉ so giá chúng khốn tổng hop giám có tác đng lm tng

(bỏo hiắu) khỏ nng KHHTNH Viắt Nam.



-



Gi thuyt H5.15: S xuat hiắn KHTC ton cu cú tỏc đng làm tĕng (báo

hi¾u) khá nĕng KHHTNH Vi¾t Nam.



-



Giả thuyết H5.16: Chênh l¾ch lãi suat trong nvóc so vói nvóc ngồi tng cú tỏc

đng lm tng (bỏo hiắu) khỏ nng KHHTNH Vi¾t Nam.



Ěể kiểm đ%nh 16 giá thuyet trên, lu¾n án tích hop bon cách c¾n Signal, Logit/Probit,

BMA và 2SLS (đvoc trình bày chi tiet trong phần 3.1.4).

3.1.4 Các cách tiep c¾n trong cãnh báo sóm khung hỗng tien t¾ và khung hỗng

h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam

3.1.4.1 Lựa chon cách tiep c¾n phù hop trong h¾ thong cãnh báo sóm khung

hỗng tien t¾ và khung hỗng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam

Qua lvoc kháo các nghiên cúu trvóc cho thay có hai cách tiep c¾n phổ bien thvòng đvoc

sú dnng trong lƿnh vực cánh báo sóm KHTT và KHHTNH là Signal và Logit/Probit.

Trong nhung nĕm gần đây, m®t so cách tiep c¾n khác cǜng đvoc sú dnng nhv 2SLS,

Markov-Switching, ANNs và Neuro-Fuzzy. Tuy nhiên, lu¾n án lựa chon tích hop bon

cách tiep c¾n Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS trong cánh báo KHTT và KHHTNH

tai Vi¾t Nam trên co só loai bó ba cách tiep c¾n Markov-Switching, ANNs và NeuroFuzzy vói lý do nhv sau:

Cách tiep c¾n Markov-Switching

Mặc dù vu điểm cúa Markov-Switching là thực hi¾n cánh báo khúng hống trên co só

khơng cần xác đ%nh các giai đoan khúng hống nhv Logit/Probit, BMA cǜng nhv

khơng cần thiet l¾p các ngvỡng cánh báo nhv Signal. Tuy nhiên, qua kiểm đ%nh, Ho

(2004) cho rằng Markov-Switching có khuynh hvóng tao ra nhieu cu®c khúng hống

hon so vói thực te và ít manh me hon so vói các cách tiep c¾n khác, theo ú ụng ket

luắn rng mđt ỳng dnng rng buđc cúa Markov-Switching trong nh¾n dang khúng

hống là đáng ngò. Trong khi đó, Candelon & ctg (2012) so sánh hi¾u suat dự báo cúa

Markov-Switching vói Logit cho thay Logit có súc manh tiên đốn cao hon và ln

đat ket q tot hon so vói Markov-Switching tai tat cá các quoc gia đvoc đieu tra. Do

đó, lu¾n án loai bó cách tiep c¾n này.

Cách tiep c¾n mang thần kinh nhân tao ANNs

ANNs vói vu điểm là có khá nĕng mơ hình hóa linh hoat và có thể áp dnng de dàng cho

bat kǶ chuỗi thòi gian nào vì nó khơng đòi hói các đieu ki¾n trvóc nhv tính dừng hoặc

phân phoi chuẩn (Sekmen & Kurkcu, 2014). Franck & Schmied (2003) tìm thay bằng

chúng chỉ ra rằng ANNs hoat đ®ng tot hon mơ hình Logit trong dự báo KHTT và đặc

bi¾t có thể dự báo KHTT và các cu®c tan cơng đầu co đã xáy ra ó Nga và Brazil vào

cuoi nhung nĕm 1990. Roy (2009) khẳng đ%nh rằng ANNs vvot tr®i hon so vói



Logit/Probit trong dự báo KHTT tai 23 quoc gia Châu Á. Sekmen & Kurkcu (2014)

cǜng ket lu¾n rằng ANNs đat hi¾u suat cao hon các phvong pháp khác trong dự báo sự

ki¾n KHTT tai Thổ Nhƿ KǶ. Tuy nhiên, ANNs có hai nhvoc điểm quan trong là khơng

thể giái thích các tham so trong mơ hình và nguy co overfitting. Do đó, bằng cách tĕng

tính linh hoat, ANNs có thể có đvoc m®t mau gần nhv hồn háo, nhvng ít huu ích cho

vi¾c dự báo ngồi mau (Sekmen & Kurkcu, 2014). Ngồi ra, trong thực nghi¾m,

Fioramanti (2008) khẳng đ%nh rằng ANNs khơng cho phép giái thích bat kǶ khía canh

c¾n biên cúa các chỉ so cánh báo khúng hống cá thể, và do đó ít huu ích trong trvòng

hop là m®t cơng cn chính sách. Theo đó, ANNs ít phổ bien trong cánh báo sóm KHTT

và KHHTNH. Nhv v¾y, ANNs mặc dù có tính nĕng linh hoat cao, nhvng vói nhung

nhvoc điểm nêu trên và xét ó pham vi nghiên cúu cúa lu¾n án vói mnc đích chuyển tái

thơng tin k%p thòi đen các nhà hoach đ%nh chính sách cho thay ANNs khơng phái là

cách tiep c¾n phù hop.

Cách tiep c¾n Neuro Fuzzy

Neuro Fuzzy là h¾ lai ket hop khá nĕng hoc cúa mang no ron nhân tao vói co che suy

lu¾n cúa logic mò nên có thể nói là vvot tr®i so vói ANNs. Ěây là m®t cách tiep c¾n

rat manh me cho vi¾c xây dựng moi quan hắ phỳc tap v phi tuyen giua mđt bđ du

liắu đầu vào và đầu ra. Theo đó, neu áp dnng trong cánh báo KHTT và KHHTNH se

đám báo đvoc tính linh hoat trong chỉ đ%nh mơ hình trên co só nam bat đvoc các moi

quan h¾ phúc tap giua các bien so đầu vào. Tuy nhiên, do đặc điểm mô hình u cầu

so lvong lón du li¾u huan luy¾n phái ỏm bỏo phỏt trin mđt hắ thong chớnh xỏc, v

vúi nhvoc điểm cúa thu¾t tốn lan truyen ngvoc sai so nên neu cho càng nhieu bien

đầu vào, khá nĕng sai so se càng cao. Bên canh đó, vi¾c xác đ%nh hình dang các chúc

nĕng thành viên và v% trí cho mỗi bien mò liên quan đen logic mò nên khơng vóc

lvong đvoc cn thể các h¾ so cho các bien giái thích trong mơ hình, do đó se khơng xác

đ%nh đvoc yeu to co bán nào gây ra khúng hoáng cǜng nhv múc đ® tác đ®ng cúa từng

bien so lên xác suat xáy ra khúng hống. Vì v¾y, xét ve mặt đieu hành chính sách, mơ

hình này là m®t bat loi trong cơng tác cánh báo và phòng ngừa KHTT và KHHTNH tai

các quoc gia. Ěiển hình là có rat ít nghiên cúu trvóc ve cánh báo KHTT và KHHTNH

lựa chon cách tiep c¾n này. Do đó, lu¾n án cǜng loai bó cách tiep c¾n này.

Tích hop bon cách tiep c¾n Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS

Thực tien đã chúng minh rng khụng cú mđt cỏch tiep cắn no l toi vu nhat trong cánh

báo KHTT và KHHTNH do mỗi m®t cách tiep c¾n đeu có nhung vu và nhvoc điểm



riêng. Theo ú, neu ch sỳ dnng mđt cỏch tiep cắn trong cánh báo khúng hống se

khơng tránh khói han che. Vì v¾y, để đat đvoc hi¾u q và chat lvong cao nhat trong

cánh báo sóm KHTT và KHHTNH trên co só phát huy het loi the và khac phnc han che

cúa từng cách tiep c¾n cần tích hop nhieu cách tiep c¾n. Jung & Jeong (2011) chỉ ra

rằng chat lvong h¾ thong cánh báo sóm se đvoc cúng co và cái thi¾n trên co só tích

hop các cách tiep c¾n khác nhau. Tuy nhiên, khơng phái vi¾c tích hop nhieu cách tiep

c¾n lúc nào huu hi¾u nhat, mà cần phái có sự tích hop hài hòa sao cho mỗi cách tiep

c¾n đeu có thể phát huy het the manh đồng thòi khac phnc đvoc nhung han che cúa nó.

Nhv v¾y, mđt tắp hop cỏc cỏch tiep cắn ỏp ỳng voc ieu ny se trú thnh mđt hắ

thong cỏnh bỏo súm toi vu. Theo đó, lu¾n án lựa chon tích hop bon cách tiep c¾n

Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS trong h¾ thong cánh báo sóm KHTT và KHHTNH

tai Vi¾t Nam.

Trong t¾p hop bon cách tiep c¾n này, Signal và Logit/Probit là hai cách tiep c¾n phổ

bien nhat, đã đvoc thú nghi¾m ó nhieu quoc gia và khu vực xáy ra khúng hống nên đã

chúng minh đvoc hi¾u q cúa hai mơ hình này trong lƿnh vực cánh báo KHTT và

KHHTNH. ADB(2005) trong khn khổ hop tác ASEAN+3 đã xây dựng h¾ thong cánh

báo sóm KHTT và KHHTNH tai 6 quoc gia Ěơng Á đã dựa trên hai cách tiep c¾n này.

Xét ve mặt kỹ thu¾t, bon cách tiep c¾n Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS đvoc xem

là có quan h¾ tvong hỗ lan nhau (vu điểm cúa cách tiep c¾n này chính là nhvoc điểm

cúa cách tiep c¾n kia và ngvoc lai). Chẳng han nhv vu điểm cúa Signal là m®t mơ hình

phi tham so, khơng phái qua kiểm đ%nh thong kê, thơng qua cách tiep c¾n này có thể

tính tốn chuỗi xác suat cánh báo KHTT và KHHTNH m®t cách trực tiep khơng cần có

mau đoi chúng nhv Logit/Probit. Ngồi ra, Signal còn có vu điểm là cho phép sú dnng

nhieu chỉ tiêu cánh báo cùng lúc, từ đó giúp vừa theo dõi chỉ tiêu tồn di¾n, vừa theo

dõi chỉ tiêu riêng lẻ, giúp đánh giá đvoc nhung bien đ®ng bat thvũng trong tng ch

tiờu, tng bđ phắn nhú trong nen kinh te theo đó đánh giá nguy co khúng hống

tổng thể. Tuy nhiên, nhvoc điểm cúa Signal là bó qua sự tvong tác giua các bien, bói

vì trong thực te khơng phái tat cá các bien đeu có thể báo trvóc ve nguy co khúng hống

và cung cap các tín hiắu cỏnh bỏo cn thiet, m tỏc đng cỳa bien này có thể b% trung

hòa, loai trừ hoặc đẩy manh bói bien kia. Han che này cúa Signal cǜng chính là vu

điểm cúa Logit/Probit. Bên canh đó, BMA có tính chat hỗ tro trong vi¾c kiểm tra sự

vung manh cúa các bien, lựa chon ra nhung bien có khá nĕng cánh báo tot nhat

trong t¾p hop hàng loat bien khơng chac chan. Neu so lvong bien lón, hồi quy theo

Logit/Probit hay 2SLS se vvóng phái van đe đa c®ng tuyen cao do Logit/Probit hay

2SLS chỉ cho phép chay mơ hình hồi



quy vói m®t so lvong bien huu han. Song, Signal, Logit/Probit và BMA chỉ xây dựng

h¾ thong cánh báo sóm trên co só đon phvong trình, chva xét đen tính chat ngau

nhiên, đ®ng và đồng thòi cúa các bien so kinh te vƿ mơ trong h¾ thong. Trong khi đó,

kỹ thu¾t 2SLS có thể vóc lvong các tham so dang co cau cúa h¾ phvong trình đồng

thòi, trong đó tránh đvoc sự thiên l¾ch và khơng nhat qn cúa phvong trình đồng

thòi. Do đó, 2SLS se là m®t sự hỗ tro tot nhat cho ba cách tiep c¾n Signal, Logit/Probit

và BMA. Bên canh đó, vi¾c tích hop bon cách tiep c¾n giúp cho vi¾c đánh giá, so

sánh và kiểm chúng các ket quá cánh báo sóm KHTT và KHHTNH nhằm tìm thay bằng

chúng ve sự tvong đồng trong các ket q nghiên cúu, theo đó làm cho các nh¾n đ%nh

đvoc thuyet phnc hon.

3.1.4.2 Mơ hình Signal

Lu¾n án se trình bày cn thể vi¾c úng dnng mơ hình Signal trong cánh báo KHTT và

KHHTNH tai Vi¾t Nam.

Ěoi vói cãnh báo KHTT

Ěể thực hi¾n cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam theo mơ hình Signal vói cúa sổ tín hi¾u là

24 tháng, các bien giái thích đvoc chon cho mơ hình là 14 chỉ so có khá nĕng cánh báo

sóm KHTT tiem nĕng tai Vi¾t Nam gồm REER, EX, IM, M2RES, RES, M2, DCGDP,

RIR, LDRR, DEP, BSF, RIRD, OUTPUT và SRI đã đvoc lu¾n án trình bày cn thể trong

phần

3.1.3.1. Các bvóc thực hi¾n nhv sau:

Bvóc 1: Xác đ%nh giá tr% ngvỡng và tỷ l¾ nhieu tín hi¾u cho các chỉ so cánh báo

KHTT tiem nĕng tai Vi¾t Nam.

Bvóc 2: Theo dõi sự bien đ®ng cúa các chỉ so cánh báo KHTT, theo đó chỉ so nào vvot

khói múc ngvỡng cho phép túc là phát tín hi¾u cánh báo KHTT se xáy ra trong vòng 24

tháng sau đó.

Bvóc 3: Tính tốn chỉ so cánh báo tổng hop KHTT tai Vi¾t Nam.

Bvóc 4: Tính tốn xác suat cánh báo sóm KHTT tai Vi¾t Nam.

Ěoi vói cãnh báo KHHTNH

Ěể thực hi¾n cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam theo mơ hình Signal vói cúa sổ tín hi¾u là

24 tháng, các bien giái thích đvoc chon cho mơ hình là 12 chỉ so có khá nĕng cánh báo

sóm KHHTNH tiem nĕng tai Vi¾t Nam dựa trên nghiên cúu cúa Kaminsky và Reinhart

(1999) gồm REER, EX, M2RES, OUTPUT, RES, M2, DCGDP, RIR, IM, RIRD, DEP,

SRI. Các bvóc thực hi¾n nhv sau:

Bvóc 1: Xác đ%nh giá tr% ngvỡng và tỷ l¾ nhieu tín hi¾u cho các chỉ so cánh báo súm

KHHTNH Viắt Nam.



Bvúc 2: Theo dừi s bien đng cỳa các chỉ so cánh báo KHHTNH, theo đó chỉ so nào

vvot khói múc ngvỡng cho phép túc là phát tín hi¾u cánh báo KHHTNH se xáy ra tai

Vi¾t Nam trong vòng 24 tháng sau đó.

Bvóc 3: Tính tốn chỉ so cánh báo tổng hop KHHTNH Vi¾t Nam.

Bvóc 4: Tính tốn xác suat cánh báo sóm KHHTNH Vi¾t Nam.

3.1.4.3 Mơ hình Logit/Probit

Comelli (2016) cho thay ket quá hồi quy từ mô hình Logit và Probit là tvong tự nhau

trong cánh báo KHTT nói riêng và KHTC nói chung. Do đó, lu¾n án chỉ tien hành hồi

quy theo mơ hình Probit. Ěể thực hi¾n cánh báo KHTT và KHHTNH tai Vi¾t Nam vói

cúa sổ cánh báo 24 tháng theo mơ hình Probit, cn xỏc %nh bien phn thuđc v bien

đc lắp cho từng loai mơ hình cánh báo.

Ěoi vói cãnh báo KHTT

Bien phn thu®c cúa mơ hình: Bien KHTTt đvoc chuyển đổi thành bien phn thu®c dự

đốn KHTT Yt đvoc xác đ%nh nhv sau:

Yt =1 neu



k = 1, 2, 3, …24 tvong ỳng vúi KHTTt=1



Yt = 0 neu khỏc

Bien đc lắp cỳa mụ hỡnh: Cỏc bien đc lắp l 16 ch so có khá nĕng cánh báo sóm

KHTT tiem nĕng tai Vi¾t Nam gồm REER, EX, IM, M2RES, RES, M2, DCGDP, RIR,

LDRR, DEP, BSF, RIRD, OUTPUT, SRI, RFC, FCDM2 đã đvoc lu¾n án trình bày cn

thể trong phần 3.1.3.1.

Ěoi vói cãnh báo KHHTNH

Bien phn thu®c cúa mơ hình: Bien KHHTNHt đvoc chuyển đổi thành bien phn thu®c

dự đốn KHHTNH Yt đvoc xác đ%nh nhv sau:

Yt =1 neu



k = 1, 2, 3, …24 tvong ỳng vúi KHHTNHt=1



Yt = 0 neu khỏc

Bien đc lắp cỳa mụ hỡnh: Cỏc bien đc lắp l 15 ch so có khá nĕng cánh báo sóm

KHHTNH tiem nĕng tai Vi¾t Nam gồm REER, EX, M2RES, OUTPUT, RES, M2,

DCGDP, RIR, IM, RIRD, DEP, SRI, EMP, INF và RFC đã đvoc lu¾n án trình bày cn

thể trong phần 3.1.3.2.

Phvong pháp phân tích du li¾u cúa Probit đvoc lu¾n án thực hi¾n theo các bvóc sau:

Bvóc 1: Kiểm đ%nh tính dừng các chui du liắu cỳa cỏc bien đc lắp bng kim đ

%nh ADF và PP vói sự hỗ tro cúa phần mem Eviews 8.



Bvúc 2: Kim %nh hiắn tvong a cđng tuyen cỳa cỏc bien đc lắp nhm xem xột moi

tvong quan giua chúng trong mơ hình vói sự hỗ tro cúa phần mem Stata 11.

Ěể kiểm đ%nh hi¾n tvong đa cđng tuyen cú th da vo hắ so tvong quan cặp giua các

bien giái thích trong mơ hình. Neu h¾ so tvong cặp giua hai bien nào đó lón hon 0,5 thì

có thể xem nhv mơ hình có đa c®ng tuyen cao. Tuy nhiên, khơng có đieu ngvoc lai,

nghƿa là h¾ so tvong quan cặp giua các bien khơng cao khơng có nghƿa là giua các bien

khơng có quan h¾ đa c®ng tuyen cao (Nguyen Quang Dong, 2012). Do đó, để đám báo

tính chính xác, m®t cách khác là xem xét h¾ so phóng đai phvong sai (VIF – variance

inflation factor) cỳa cỏc bien đc lắp. Mđt quy vúc chung là neu VIF lón hon 10 thì

mơ hình có đa c®ng tuyen cao.

Bvóc 3: Hồi quy theo mơ hình Probit vói sự hỗ tro cúa phần mem Eviews 8.

Bvóc 4: Kiểm đ%nh tỷ l¾ dự báo đúng cúa mơ hình Probit (Expectation – Prediction

Evaluation for Binary Specification) nhằm mnc đích khng %nh đ tin cắy cỳa mụ

hỡnh vúi s h tro cúa phần mem Eviews 8.

Bvóc 5: Kiểm đ%nh múc đ® phù hop cúa mơ hình Probit (Kiểm đ%nh HosmerLemeshow) vói sự hỗ tro cúa phần mem Eviews 8.

Bvóc 6: c tính xác suat cánh báo sóm KHTT và KHHTNH tai Vi¾t Nam theo mơ

hình Probit vói sự hỗ tro cúa phần mem Eviews 8.

3.1.4.4 Phvong pháp BMA

Ěể thực hi¾n cánh báo KHTT và KHHTNH tai Vi¾t Nam theo phvong phỏp BMA vúi

bien đc lắp v bien phn thuđc voc xác đ%nh tvong tự nhv mơ hình Probit nêu trên,

lu¾n án sú dnng sự hỗ tro cúa phần mem R để xác đ%nh các chỉ so có khá nĕng cánh

báo sóm KHTT và KHHTNH manh me nhat tai Vi¾t Nam trong t¾p hop các chỉ so

cánh báo sóm KHTT và KHHTNH tiem nĕng.

3.1.4.5 Phvong pháp 2SLS

Ěể thực hi¾n cánh báo KHTT và KHHTNH tai Vi¾t Nam theo phvong pháp 2SLS,

lu¾n án thiet l¾p h¾ phvong trình đồng thòi nhv sau:

B*



C*



Yit B it

 Y

Y C* 

B*  Y

it



Trong đó:



C













X B B

B i

it

t

X 

C



(1)

(2)



C



C



it



i

t



i

t



Yi B* và Yi C* tvong úng là hai bien nđi sinh BSF ai diắn cho KHHTNH v

t



t



EMP ai di¾n cho KHTT;  và  tvong úng là các tham so phán ánh sự tác đ®ng lan

B



C



-100-



nhau cúa KHHTNH và KHTT; X B , X tvong úng là các bien ngoai sinh cánh báo

iC

i

t



t



KHHTNH và KHTT (các bien đ®c l¾p tvong tự nhv mơ hình Probit, BMA).

Theo đó, lu¾n án sú dnng sự hỗ tro cúa phần mem Eviews 8 để vóc lvong h¾ phvong

trình đồng thòi nêu trên theo phvong pháp 2SLS nhằm xác đ%nh các chỉ so có khá nĕng

cánh báo KHTT và KHHTNH đat hi¾u q cao tai Vi¾t Nam trong t¾p hop các chỉ so

cánh báo sóm KHTT và KHHTNH tiem nĕng.

3.2 Du li¾u nghiên cỳu

ỏm bỏo đ tin cắy, chớnh xỏc trong du li¾u, lu¾n án sú dnng nguồn du li¾u thú

cap thu thắp chỳ yeu t IFS v mđt so ngun khỏc h tro thờm nhv CEIC, Bđ Ti

chớnh, NHNN Viắt Nam, Ngân hàng Ngoai thvong Vi¾t Nam (VCB), Bloomberg L.P,

Datastream cúa Thomson Reuters, World Development Indicators (WDI), ADB - Key

Indicators for Asia and the Pacific, các nghiên cúu trvóc và tính tốn cúa tác giá. Cn thể

vi¾c lay du li¾u và tính tốn các bien đã đvoc lu¾n án trình bày ó phần 3.1. Vi¾c sú

dnng du li¾u từ nhieu nguồn khác nhau tao thu¾n loi cho q trình nghiên cúu, giúp

nghiên cúu thu th¾p đú du li¾u cần thiet. Tuy nhiên, các du li¾u vƿ mơ cúa Vi¾t Nam

đvoc c¾p nh¾t bói các co quan thong kê khác nhau chva thong nhat, do đó se làm

cho ket quá nghiên cúu cú tớnh thiờn lắch ú mđt mỳc đ nhat %nh.

Luắn án sú dnng dang du li¾u chuỗi thòi gian theo tần suat tháng trong giai đoan tháng

01/2002 đen tháng 12/2015. Thong kê mơ tá du li¾u goc đvoc lay từ các nguồn nêu trên

đvoc thể hi¾n chi tiet ó Báng 3.3.

Bãng 3.3: Thong kê mơ tã du li¾u goc cua các bien

Bien



Mean



Max



Min



Std.



Obs



BSF



0.027039



1.992804



-1.0395



0.769849



168



CD



1.124173



1.360511



0.97482



0.08084



168



DCGDP



9.562062



14.77427



4.6674



2.932354



168



DEP



1.72E+15



5.04E+15



1.8E+14



1.43E+15



168



EMP



0.007616



9.721514



-7.2582



1.908615



168



EX



6.13E+09



1.45E+10



9.1E+08



4.07E+09



168



FCDM2



0.183551



0.306746



0.10169



0.056332



168



IM



6.66E+09



1.49E+10



1.1E+09



3.93E+09



168



INF



8.377921



28.31169



-0.0063



6.281427



168



LDRR



1.401866



1.697248



1.0506



0.145268



168



-101-



Bien



Mean



Max



Min



Std.



Obs



M2



4.553205



6.526202



2.6006



1.169013



168



M2RES



5.55044



10.77424



3.02657



1.989385



168



OUTPUT



12.59876



67.71751



-10.14



8.884228



168



REER



96.07106



113.57



82.0184



8.917414



168



RES



1.74E+10



3.73E+10



3.7E+09



9.84E+09



168



RFC



0.113095



1



0



0.317656



168



RIR



-0.13402



6.970796



-16.647



4.337589



168



RIRD



0.441979



6.257908



-16.19



3.97128



168



SRI



447.3722



1110.986



135.248



216.2225



168



Nguồn: Tính tốn cúa tác giả từ Eviews

8 Tvong tự nhv nghiên cúu cúa Kaminsky, Reinhart & Lizondo (1998), Kaminsky

& Reinhart (1999), lu¾n án sú dnng dang du li¾u tĕng trvóng (ngoai trừ các bien lãi

suat) nhằm loai bó ánh hvóng cúa yeu to mùa vn đoi vói du li¾u có tần suat thap theo

tháng, loai bó tính nhieu và đám báo cho du li¾u có tính dừng. Mau du li¾u sau khi

xú lý sú dnng cho nghiên cúu đvoc mơ tá ó Phn lnc 3 vói tổng c®ng 168 quan sỏt, tat cỏ

cỏc bien đc lắp eu cú đon v% tính đồng nhat là lần hay phần trĕm, đám báo

tính nhat qn/khơng thiên l¾ch khi sú dnng du li¾u cho hồi quy.

3.3 Ket lu¾n chvong 3

Chvong 3, lu¾n án đã trình bày chi tiet ve phvong pháp nghiên cúu và nguồn du li¾u sú

dnng cho nghiên cúu để giái quyet các mnc tiêu nghiên cúu. Ěể xác đ%nh các giai đoan

KHTT tai Vi¾t Nam, lu¾n án sú dnng phvong pháp chỉ so EMP. Trong khi đó, để xác

đ%nh các giai đoan KHHTNH Vi¾t Nam, lu¾n án sú dnng phvong pháp chỉ so BSF ket

hop vói tham kháo thêm phvong pháp sự ki¾n. Ěể xác đ%nh moi quan h¾ nhân quá

giua KHTT và KHHTNH tai Vi¾t Nam, lu¾n án sú dnng kiểm đ%nh nhân quá

Granger. Cuoi cùng, để thực hi¾n cánh báo sóm KHTT và KHHTNH tai Vi¾t Nam,

lu¾n án ket hop áp dnng bon cách tiep c¾n Signal, Probit, BMA và 2LSL do mỗi

cách tiep c¾n đeu có nhung vu và nhvoc riêng, nên vi¾c tích hop cùng lúc bon cách

tiep c¾n cho phép phát huy het loi the toi vu và khac phnc nhvoc điểm cúa từng cách

tiep c¾n, mang lai hi¾u quá cao nhat trong cánh báo sóm KHTT và KHHTNH tai Vi¾t

Nam.