Kh¸ng chiÕn chèng

tranh của nông dân bùng lên rầm rộ, tiêu biểu có khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phơng,
Nguyễn Hữu Cầu, Hoàng Công Chất, Lê Duy Nhật HS đợc học ở cấp II.
- GV tiếp tục giới thiệu về tình trạng của chế độ phong kiến Đàng Trong:
Trong khi chế độ phong kiến Đàng Ngoài khủng
hoảng thì ở Đàng Trong, năm 1744 Chúa Nguyễn Phúc Khoát đã làm gì? Sự kiện này
nói lên điều gì? - HS nhớ lại kiến thức bài trớc để trả lời.
- GV giảng tiếp: 1744 chúa Nguyễn xng v- ơng, bắt tay xây dựng chính quyền Trung -
ơng, nớc ta đứng trớc nguy cơ bị chia làm 2 nớc. Chính quyền Đàng Trong từ đó cũng
lâm vào khủng hoảng suy yếu, đời sống nhân dân cực khổ. Theo một giáo sĩ phơng
Tây bấy giờ gạo đắt nh vàng, tình trạng đói khổ bày ra lắm cảnh thơng tâm khó tả, các
xác chết chồng chất lên nhau. Phong trào nông dân bùng nổ ở Đàng Trong.
- GV kết luận: + HS nghe ghi chép.
+ GV yêu cầu HS theo dõi SGK để thấy đợc diễn biến chính của phong trào nông dân Tây
Sơn và vai trò của khởi nghĩa Tây Sơn. + HS theo dâi SGK ph¸t biĨu.
+ GV bỉ sung, kết luận về những nét chính của phong trào Tây Sơn.
- GV có thể đàm thoại với HS về 3 anh em Ngun Nh¹c, Ngun H, Ngun L÷:
gèc hä Hå, lớn lên gặp lúc Quốc phó Trơng Thúc Loan chuyên quyền; nhân dân lầm
than cực khổ. Ba anh em đ lên vùng Tây
ã Sơn xây dựng căn cứ khởi nghĩa. Năm 1771
cả 3 anh em đổi sang họ Nguyễn, dựng cờ chống Trơng Thúc Loan, tại Tây Sơn - Bình
Định. Khởi nghĩa phát triển dần thành phong trào nông dân rộng lớn, đảm nhận sứ
mệnh tiêu diệt các tập đoàn phong kiÕn thèng nhÊt ®Êt níc.
- HS nghe, ghi chép. - GV dẫn dắt: Ngoài sự nghiệp thống nhất
đất nớc phong trào Tây Sơn còn đảm đơng nhiệm vơ kh¸ng chiÕn chống ngoại bang
bảo vệ tổ quốc. Hoạt động 1: Cả lớp, cá nhân
- GV yêu cầu HS theo dõi SGK để thấy đợc nguyên nhân, diễn biến, kết quả của cuộc
- Giữa thế kỷ XVIII chế độ phong kiến ở cả Đàng Ngoài,
Đàng Trong khủng hoảng sâu sắc
Phong trào nông dân bùng nổ.
- 1771 khëi nghÜa n«ng dân bùng lên ở Tây Sơn Bình Định.
+ Tõ mét cuéc khëi nghÜa nhanh chãng phát triển
thành phong trào lật đổ chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
- 1886 - 1788 nghĩa quân tiến ra Bắc lật đổ tập đoàn Lê -
Trịnh, thống nhất ®Êt níc.
II. C¸c cc kh¸ng chiÕn ë ci thÕ kû XVIII

1. Kh¸ng chiÕn chèng

115
kh¸ng chiến chống quân Xiêm 1785. - HS theo dõi SGK phát biểu.
- GV bổ sung, kết hợp với sử dụng lợc đồ chiến thắng Rạch Gầm, Xoài Mút để trình
bày về cuộc kháng chiến chống quân Xiêm, sau đó GV chốt ý:
+ Nghĩa quân Tây Sơn đ bắt giết 2 chúa là
ã Nguyễn Phúc Dơng và Nguyễn Phúc Thuần.
Còn lại một ngời cháu của chúa Nguyễn là Nguyễn ánh chạy thoát. Trong hai năm 1782
- Năm 1783 Ngun H đ hai lần đem
ã quân đánh Nguyễn ánh ở Gia Định. Cùng đ-
ờng Nguyễn ánh đ bỏ chạy sang Xiêm cầu ã
cứu. Vua Xiêm sai tớng đem 5 vạn quân thuỷ bộ tiến sang nớc ta cuối năm 1784 chiếm gần
nửa đất Nam Bộ, ra sức cớp phá chuẩn bị tấn công quân Tây Sơn.
+ Trớc giặc ngoại xâm, vua Tây Sơn là Thái Đức Nguyễn Nhạc ® sai em là Nguyễn
ã Huệ đem binh thuyền vào Nam chống giặc.
- GV có thể yêu cầu HS tờng thuật về chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút hoặc nói lên
những hiểu biết của mình về chiến thắng này.
- HS nhớ lại kiến thức đ học trả lời câu hỏi.
ã - GV nhận xét, bổ sung: Đây là một thắng
lợi lớn tiêu diệt gần 4 vạn quân Xiêm, thể hiƯn tµi tỉ chøc, cầm quân của Nguyễn
Huệ. Chiến thắng này đ khiến ng
ã ời Xiêm
sau trận thua năm Giáp Thìn 1785 ngoài miệng thì nói khoác nhng trong bụng thì sợ
quân Tây Sơn nh sợ cọp. Chiến thắng đã đập tan mu đồ xâm lợc của quân Xiêm, nêu
cao ý thức dân tộc của phong trào Tây Sơn. Hoạt động 1: Cá nhân, cả lớp
- GV giảng giải: sau khi đánh thắng quân Xiêm, 1786 Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc
tiêu diƯt hä TrÞnh. Hä Trịnh đổ, ông tôn phù vua Lê kết duyên với Công chúa Lê
Ngọc Hân con gái Lê Hiển Tông. Sau đó ông về Nam Phú Xuân.
- ở ngoài Bắc, Nguyễn Hữu Chỉnh giúp vua Lê Chiêu Thống phản bội Tây Sơn. Sau khi
bị quân Tây Sơn đánh vua Lê Chiêu Thống đ cầu cứu quân Thanh. Vua Thanh đ cho
ã ã
29 vạn quân sang nớc ta. - GV yªu cÇu HS theo dâi SGK: nguyên
nhân, diễn biÕn, kÕt qu¶ của cuộc kháng chiến chống quân Thanh. Qua đó thấy đợc
quân Xiêm 1785.
- Nguyễn ánh cầu viện quân Xiêm
5 vạn quân Xiêm hầu vào nớc ta.
- Năm 1785 Nguyễn Huệ đã tổ chức trận đánh phục kích
Rạch Gầm - Xoài Mút trên sông Tiền - tỉnh Tiền Giang
đánh tan quân Xiêm, Nguyễn ánh phải chạy sang Xiêm.

2. Kháng chiÕn chèng qu©n Thanh 1789