Bản chất và tính chất chung của tia hồng ngoại và tử ngoại Tia hồng ngoại 1. Cách tạo

→ phần màu tím và phần kéo
dài của quang phổ khỏi màu tím →
phát sáng rất mạnh.
Gv: Cả hai loại bức xạ hồng ngoại và tử ngoại mắt con người có thể nhìn thấy?
Hs: Khơng nhìn thấy được. Gv: Một số người gọi tia từ ngoại là “tia cực
tím”, gọi thế thì sai ở điểm nào? Hs: Cực tím
→ rất tím
→ mắt ta khơng nhìn
thấy thì có thể có màu gì nữa. Hoạt động 2: Tỡm hiu bn cht v tớnh cht chung của tia hồng ngoại và tử ngoại.
Gv: Yc HS đọc sách và trả lời các câu hỏi. - Bản chất của tia hồng ngoại và tử ngoại?
Hs: Cùng bản chất với ánh sáng, khác là khơng nhìn thấy.
cùng phát hiện bằng một dụng cụ Gv: Chúng có những tính chất gì chung?
Hs: nêu các tính chất chung. - Dùng phương pháp giao thoa:
+ “miền hồng ngoại”: từ 760nm
→ vài
milimét. + “miền tử ngoại”: từ 380nm
→ vài nanomét.

II. Bản chất và tính chất chung của tia hồng ngoại và tử ngoại

1. Bản chất - Tia hồng ngoại và tia tử ngoại có cùng bản
chất với ánh sáng thơng thường, và chỉ khác ở chỗ, khơng nhìn thấy được.
2. Tính chất - Chúng tuân theo các định luật: truyền thẳng,
phản xạ, khúc xạ, và cũng gây được hiện tượng nhiễu xạ, giao thoa nh ỏnh sỏng thụng
thng.
Hoạt động 3: Tỡm hiu v tia hồng ngoại. Gv: Yc HS đọc Sgk và cho biết cách tạo tia
hồng ngoại. Hs: Để phân biệt được tia hồng ngoại do vật
phát ra, thì vật phải có nhiệt độ cao hơn mơi trường. Vì mơi trường xung quanh có nhiệt
độ và cũng phát tia hồng ngoại. - Vật có nhiệt độ càng thấp thì phát càng ít tia
có
λ ngắn, chỉ phát các tia có
λ dài.
- Người có nhiệt độ 37
o
C 310K cũng là nguồn phát ra tia hồng ngoại chủ yếu là các
tia có λ
= 9 µ
m trở lên. Gv: Những nguồn nào phát ra tia hồng
ngoại? Hs: nêu các nguồn phát tia hồng ngoại.
- Thông báo về các nguồn phát tia hồng ngoại thường dùng.
Gv: Tia hồng ngoại có những tính chất và cơng dụng gì?
Hs: đọc Sgk và kết hợp với kiến thức thực tế thảo luận để trả lời.
- Thông báo các tính chất và ứng dụng.

III. Tia hồng ngoại 1. Cách tạo

- Mọi vật có nhiệt độ cao hơn 0K đều phát ra tia hồng ngoại.
- Vật có nhiệt độ cao hơn mơi trường xung quanh thì phát bức xạ hồng ngoại ra môi
trường. - Nguồn phát tia hồng ngoại thông dụng:
bóng đèn dây tóc, bếp ga, bếp than, điơt hồng ngoại…
2. Tính chất và cơng dụng - Tác dụng nhiệt rất mạnh
→ sấy khô, sưởi
ấm… - Gây một số phản ứng hố học
→ chụp ảnh
hồng ngoại. - Có thể biến điệu như sóng điện từ cao tần
→ điều khiển dùng hồng ngoại.
- Trong lĩnh vực quân sự.
27
Gv: Yc HS đọc Sgk và nêu nguồn phát tia tử ngoại?
Hs: đọc Sgk và dựa vào kiến thức thực tế để trả lời.
- Thông báo các nguồn phát tia tử ngoại. Nhiệt độ càng cao càng nhiều tia tử ngoại có
bước sóng ngắn Gv: Yc Hs đọc Sgk để nêu các tính chất từ
đó cho biết cơng dụng của tia tử ngoại? Hs: đọc Sgk và dựa vào kiến thức thực tế và
thảo luận để trả lời - Nêu các tính chất và công dụng của tia tử
ngoại. Gv: Tại sao người thợ hàn hồ quang phải cần
“mặt nạ” che mặt, mỗi khi cho phóng hồ quang?
Hs: Vì nó phát nhiều tia tử ngoại
→ nhìn lâu
→ tổn thương mắt
→ hàn thì khơng thể
khơng nhìn →
mang kính màu tím: vừa hấp thụ vừa giảm cường độ ánh sáng khả kiến.
Gv: Tia tử ngoại bị thuỷ tinh, nước, tầng ozon .. hấp thụ rất mạnh. Thạch anh thì gần
như trong suốt đối với các tia tử ngoại có bước sóng nằm trong vùng từ 0,18
µ m đến
0,4 µ
m gọi là vùng tử ngoại gần. Hs: ghi nhận sự hấp thụ tia tử ngoại của các
chất. Đồng thời ghi nhận tác dụng bảo vệ của tầng ozon đối với sự sống trên Trái Đất.
Gv: Yc HS đọc Sgk để tìm hiểu các cơng dụng của tia tử ngoại.
Hs: tự tìm hiểu các cơng dụng ở Sgk.

IV. Tia tử ngoại 1. Nguồn tia tử ngoại