6 Ký hiệu và quy ước trong sơ đồ mạch điện

Trang : 8



Trang : 9



Hình 1-3: Các hiệu và quy ước trong sơ đồ mạch điện



1.7 Dây điện và bối dây điện trong hệ thống điện ôtô

1.7.1 Ký hiệu màu và ký hiệu số

Trong khuôn khổ giáo trình này, tác giả chỉ giới thiệu hệ thống màu dây và

ký hiệu quy đònh theo tiêu chuẩn châu u. Các xe sử dụng hệ thống màu theo

tiêu chuẩn này là: Ford, Volswagen, BMW, Mercedes… Các tiêu chuẩn của các

loại xe khác bạn đọc có thể tham khảo trong các tài liệu hướng dẫn thực hành

điện ô tô.

Bảng 1: Ký hiệu màu dây hệ châu Âu

Màu

Đỏ

Trắng/Đen

Trắng

Vàng

Xám

Xám/Đen

Xám/Đỏ

Đen/Vàng

Đen/Trắng/Xanh lá

Đen/Trắng

Đen/Xanh lá

Xanh lá nhạt

Nâu

Đen/Đỏ



Ký hiệu

Rt

Ws/Sw

Ws

Ge

Gr

Gr/Sw

Gr/Rt

Sw/Ge

Sw/Ws/Gn

Sw/Ws

Sw/Gn

LGn

Br

Sw/Rt



Đường dẫn

Từ accu

Công tắc đèn đầu

Đèn pha (chiếu xa)

Đèn cot (chiếu gần)

Đèn kích thước và báo rẽ chính

Đèn kích thước trái

Đèn kích thước phải

Đánh lửa

Đèn báo rẽ

Baó rẽ trái

Báo rẽ phải

m bôbin

Mass

Đèn thắng



Bảng 2: Ký hiệu đầu dây hệ châu u

1

4

15

30

31

49

49a

50

53

54

55

56

56a



m bôbin

Dây cao áp

Dương công tắc máy

Dương accu

Mass

Ngõ vào cục chớp

Ngõ ra cục chớp

Điều khiển đề

Gạt nước

Đèn thắng

Đèn sương mù

Đèn đầu

Đèn pha

Trang : 10



56b

58

61

85, 86

87

1.7.2



Đèn cốt

Đèn kích thước

Báo sạc

Cuộn dây relay

Tiếp điểm relay



Tính Toán Chọn Dây



Các hư hỏng trong hệ thống điện ô tô ngày nay chủ yếu bắt nguồn từ dây dẫn

vì đa số các linh kiện bán dẫn đã được chế tạo với độ bền khá cao. Ôtô càng

hiện đại, số dây dẫn càng nhiều thì xác xuất hư hỏng càng lớn. Tuy nhiên, trên

thực tế rất ít người chú ý đến đặc điểm này, kết quả là trục trặc của nhiều hệ

thống điện ôtô xuất phát những sai lầm trong đấu dây. Bài viết này nhằm giới

thiệu với bạn đọc những kiến thức cơ bản về dây dẫn trên ôtô, giúp người đọc

giảm bớt những sai sót trong sửa chữa hệ thống điện ôtô.

Dây dẫn trong ô tô thường là dây đồng có bọc chất cách điện là nhựa PVC.

So với dây điện dùng trong nhà, dây điện trong ô tô dẫn điện và được cách điện

tốt hơn. (Rất tiếc là do nguồn cung cấp loại dây này ít nên ở nước ta, thợ điện và

giáo viên dạy điện ô tô vẫn sử dụng dây điện nhà để đấu điện xe!). Chất cách

điện bọc ngoài dây đồng không những có điện trở rất lớn (10 12Ω/mm) mà còn

phải chòu được xăng dầu, nhớt, nước và nhiệt độ cao, nhất là đối với các dây dẫn

chạy ngang qua nắp máy (của hệ thống phun xăng và đánh lửa). Một ví dụ cụ

thể là dây điện trong khoang động cơ của một hãng xe nổi tiếng vào bậc nhất

nhất thế giới, chỉ có khả năng chòu nhiệt được trong thời gian bảo hành ở môi

trường khí hậu nước ta! Ở môi trường nhiệt độ và độ ẩm cao, tốc độ lão hóa

nhựa cách điện tăng đáng kể. Hậu quả là lớp cách điện của dây dẫn bắt đầu

bong ra gây tình trạng chập mạch trong hệ thống điện.

Thông thường tiết diện dây dẫn phụ thuộc vào cường độ dòng điện chạy

trong dây. Tuy nhiên, điều này lại bò ảnh hưởng không ít bởi nhà chế tạo vì lý do

kinh tế. Dây dẫn có kích thước càng lớn thì độ sụt áp trên đường dây càng nhỏ

nhưng dây cũng sẽ nặng hơn. Điều này đồng nghóa với tăng chi phí do phải mua

thêm đồng. Vì vậy mà nhà sản xuất cần phải có sự so đo giữa hai yếu tố vừa

nêu. Ở bảng 3 sẽ cho ta thấy độ sụt áp của dây dẫn trên một số hệ thống điện ô

tô và mức độ cho phép.



Bảng 3. Độ sụt áp tối đa trên dây dẫn kể cả mối nối.

Hệ thống (12V)



Độ sụt áp(V)



Sụt áp tối đa(V)

Trang : 11