Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.26 MB, 271 trang )
156
TÀI LIỆU THAM KHẢO
A. Tài liệu tiếng Việt
1.
Đào Thị Việt Anh (2009) Nghiên cứu đổi mới phương pháp dạy học phần hố
phi kim trường trung học phổ thơng với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin.
Luận án Tiễn sĩ Giáo dục học, trường ĐHSP Hà Nội.
2.
Đinh Quang Báo (2013), Mục tiêu và chuẩn trong chương trình giáo dục phổ
thơng sau năm 2015, Hội thảo Một số vấn đề chung về xây dựng chương trình
giáo dục phổ thơng sau năm 2015, Hà Nội 2013.
3.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014), Kiểm tra đánh giá trong quá trình dạy theo
định hướng phát triển năng lực học sinh trong trường trung học phổ thơng mơn Hóa học.Tài liệu tập huấn cán bộ quản lý, giáo viên về đổi mới kiểm tra
đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh trường trung học, Hà
Nội, tháng 6/2014 - Lưu hành nội bộ.
4.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006), Chương trình giáo dục phổ thơng mơn Hóa
học, NXB Giáo dục, Hà Nội.
5.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017), Phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt động
học theo nhóm và hướng dẫn học sinh tự học - mơn Hóa học. Tài liệu tập huấn
cán bộ quản lý, giáo viên, Hà Nội, tháng 01/2017- Lưu hành nội bộ..
6.
Bộ giáo dục và đào tạo (2017), Xây dựng các hoạt động dạy học theo định
hướng phát triển năng lực và phẩm chất người học thông qua các chuyên đề
dạy học lớp 11, Tài liệu bồi dưỡng GV GDTX cấp THPT, Hà Nội tháng
6/2017- Lưu hành nội bộ..
7.
Bộ giáo dục và đào tạo (2017), Chương trình giáo dục phổ thơng, chương
trình tổng thể.
8.
Bộ giáo dục và đào tạo (2017), Tài liệu tập huấn cán bộ quản lí và giáo
viên trung học phổ thông về kĩ thuật xây dựng ma trận đề và biên soạn câu
hỏi kiểm tra đánh giá - mơn Hố học lớp 10 và 11, Hà Nội 2017- Lưu hành
nội bộ.
9.
Claparet (1886), Tiến trình phát triển của giả thuyết tâm lí học, NXB Tiến bộ
Mat-xcơ-va.
157
10. Nguyễn Văn Cường, Phát triển chương trình dạy học định hướng năng lực,
Tạp chí khoa học Trường ĐHSP Hà Nội, tr 3-9, số 3 năm 2016.
11.
Nguyễn Cương, Đinh Quang Báo, Nguyễn Đức Thâm (1996), Đổi mới
phương pháp dạy học các môn khoa học tự nhiên ở trường phổ thông trung
học theo hướng hoạt động hoá người học, Đề tài B,94-27-02-phương pháp Bộ
Giáo Dục và Đào Tạo, Hà Nội, tr 11.
12. Nguyễn Cương, Nguyễn Mạnh Dung, Nguyễn Thị Sửu (2001), Phương pháp
dạy học Hoá học (tập 1), NXB Giáo dục, Hà Nội.
13. Nguyễn Cương (2007), Phương pháp dạy học Hoá học ở trường phổ thông và
đại học, NXB Giáo dục, Hà Nội.
14. A.V.Daparogiet (2001), Tâm lí học ( tập II), NXB Giáo dục, Hà Nội.
15. Lê Văn Dũng (2001), Phát triển năng lực nhận thức và tư duy cho học sinh
trung học phổ thơng thơng qua bài tập hóa học, Luận án Tiến sĩ Giáo dục học
Trường ĐHSP Hà Nội.
16. Đặng Hùng Dũng (2016), Tổng quan nghiên cứu vấn đề năng lực khái quát
hóa cho học sinh khi dạy học phần “Sinh học cơ thể” [sinh học 11], Tạp chí
Giáo dục số 399 tr 31-34.
17. V.V. Đa-vư-đốv (2000), Các dạng khái quát hóa trong dạy học, NXB Đại học
Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
18. Phạm Thị Bích Đào (2015), Phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh Trung
học phổ thông trong dạy học hóa học hữu cơ chương trình nâng cao, Luận án
Tiến sĩ Giáo dục học, trường ĐHSP Hà Nội.
19. Phạm Thị Đức (1996). Phát hiện năng lực khái quát hóa ở học sinh tiểu
học. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, mã số B94-37-55, Viện Khoa học
giáo dục Việt Nam.
20. P.la.Ganierin (1978), Phát triển các cơng trình nghiên cứu q trình hình
thành hành động trí tuệ, Tâm lí học Liên Xơ, NXB Tiến bộ Mat-xcơ-va.
21. Nguyễn Thị Hồng Gấm (2012), Phát triển năng lực sáng tạo cho sinh viên
thơng qua dạy học phần hố vơ cơ và lý luận – Phương pháp dạy học hoá học
ở trường Cao đẳng sư phạm, luận án Tiến sĩ Giáo dục học, Viện Khoa học
158
Giáo dục Việt Nam.
22. Phạm Hoàng Gia (1978), Bản chất của trí thơng minh và cơ sở lí luận của
đường lối lĩnh hội khái niệm, NXB Giáo dục.
23. Cao Cự Giác (2001), Hướng dẫn giải nhanh bài tập Hóa học (tập 1), NXB
Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
24. PGS.TS. Cao Cự Giác (chủ biên) và các cộng sự (2017), Bài tập đánh giá NL
Khoa học tự nhiên theo tiếp cận PISA, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
25. Phạm Minh Hạc, Lê Khanh, Trần Trọng Thủy (1988), Tâm lý học (tập 1, 2),
NXB Giáo dục, Hà Nội.
26. Nguyễn Thị Mỹ Hằng (2011). Trừu tượng hóa - Khái quát hóa trong dạy học
Đại số và Giải tích ở trung học phổ thơng. Tạp chí Giáo dục, số 273, tr 43-44.
27. Mai Thị Hằng (2011), Rèn luyện tư duy khái quát - Một yêu cầu quan trọng
của các giờ học văn học sử trường trung học phổ thơng, Tạp chí Giáo dục, số
271, tr 29.
28.
Nguyễn Văn Hiền, Ngô Văn Hưng, Đặng Hùng Dũng, (2018), Cấu trúc năng
lực khái quát hóa và ứng dụng trong dạy học sinh học 11 - trung học phổ
thơng, tạp chí Giáo dục số 424 tr 48-50.
29. Trần Bá Hoành (2003), Đổi mới phương pháp dạy học trong các trường đại
học, cao đẳng đào tạo giáo viên trung học cơ sở, Tài liệu nâng cao năng lực
phương pháp dạy học cho giáo viên cốt cán các trường đại học sư phạm, cao
đẳng sư phạm, Dự án đào tạo giáo viên trung học cơ sở, Hà Nội.
30. Trần Bá Hoành (2006), Vấn đề giáo viên những nghiên cứu lý luận và thực
tiễn, NXB ĐHSP, Hà Nội.
31. Trần Thị Thu Huệ (2011) Phát triển một số năng lực của học sinh trung học
phổ thông thông qua phương pháp và thiết bị trongdạy học Hoá học vô cơ,
Luận án Tiến sĩ Giáo dục học Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.
32. Bùi Văn Huệ (2000), Giáo trình Tâm lý học, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội,
Hà Nội.
33. Trần Ngọc Huy (2014), Xây dựng và sử dụng bài toán nhận thức nhằm phát
triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo của học sinh
trong dạy học hóa học hữu cơ lớp 11 nâng cao, luận án Tiến sĩ Giáo dục học,
159
trường ĐHSP Hà Nội.
34. Nguyễn Bá Kim ( 2002) Phương pháp dạy học mơn tốn, NXB Giá Đại học
sư phạm.
35. Nguyễn Ngọc Linh, Lê Thanh Oai (2012), Rèn luyện kĩ năng khái qt hóa để
hình thành các khái niệm sinh học ở cấp độ cơ thể trong dạy học các bài tổng
kết chương [ Sinh học 11], Tạp chí Giáo dục số 285 tr 1-5.
36. Đỗ Thị Quỳnh Mai, Đặng Thị Oanh (2016), Một số biện pháp sử dụng bài tập
phân hóa trong dạy học hóa học, Tạp chí khoa học Trường ĐHSP Hà, số 1, tr
12-21 năm 2016.
37. Bernd Meier – Nguyễn Văn Cường (2014), Lí luận dạy học hiện đại – Cơ sở đổi
mới mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
38. Luật Giáo dục (2005), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
39. Nguyễn Thị Hằng Nga (2016). Phát triển năng lực tư duy logic cho học sinh
bằng bài toán trong dạy học phần di truyền học sinh học 12 trung học phổ
thông, Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
40. Nguyễn Thị Ngà (2010), Xây dựng và sử dụng tài liệu tự học có hướng dẫn
theo mođun phần kiến thức cơ sở hóa học chung - chương trình THPT chun
hóa học góp phần nâng cao năng lực tự học cho học sinh, luận án Tiến sĩ Giáo
dục học, trường ĐHSP Hà Nội.
41. Võ Quang Nhân - Trần Thế Vỹ (2004), Bài VIII: Khái quát hoá và Khái niệm hoá.
42. Trần Trung Ninh (2015), Giải bài tập hóa học 12, NXB Giáo dục, Hà Nội.
43. Vũ Thị Ngân (2016), Hình thành khả năng khái quát hóa cho trẻ mẫu giáo,
Tài liệu bồi dưỡng GV
44. Đặng Thị Oanh, Nguyễn Thị Sửu (2010), Phương pháp dạy học mơn Hóa học
ở trường phổ thơng.
45. Đặng Thị Oanh, Nguyễn Xuân Trường, Trần Trung Ninh (2005), Nâng cao
năng lực cho giáo viên trung học phổ thông về đổi mới phương pháp dạy học,
Dự án phát triển giáo dục THPT.
160
46. Hoàng Phê (2010). Từ điển Tiếng Việt. NXB Từ điển Bách khoa, Hà Nội.
47. Nguyễn Minh Phương (2007), Tổng quan về các khung năng lực cần đạt ở
học sinh trong mục tiêu giáo dục phổ thông, Đề tài NCKH của Viện KHGD
Việt Nam.
48. Poldupont Marcelo Ossandon (2002), Nền sư phạm đại học, NXB Thế giới,
Hà Nội.
49. Hoàng Thanh Phong (2015) Xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập dựa trên
những sai lầm thường gặp của học sinh trong dạy học hóa học vơ cơ ở trường
THPT và THPT chun, luận án Tiến sĩ Giáo dục học, trường ĐHSP Hà Nội
50. Trịnh Lê Hồng Phương (2019), Phát triển năng lực tư duy phê phán cho học
sinh trong dạy học hóa học lớp 10 chun hóa học trường trung học phổ
thơng chuyên, luận án Tiến sĩ giáo dục học. Tường ĐHSP Hà Nội
51. Nguyễn Ngọc Quang (1994), Lý luận dạy học Hoá học (tập 1), NXB Giáo
dục, Hà Nội.
52. Robet J.Marzaro (2006), Các phương pháp dạy học hiệu quả, NXB GD, Hà Nội.
53. M.N. Sacđacop (1970), tư duy của học sinh, NXB Giáo dục, Hà Nội.
54. Trần Quốc Sơn, Đặng Văn Liếu (2014), Cơ sở hóa học hữu cơ (tập 1, 2), NXB
Đại học Sư phạm, Hà Nội.
55. Trần Quốc Sơn (1997), Một số phản ứng của hợp chất hữu cơ, NXB giáo dục.
56. Trần Quốc Sơn (2014), Tài liệu chuyên hóa học 11-12 hóa học hữu cơ, NXB
giáo dục Việt Nam, Hà Nội.
57. Nguyễn Thị Sửu, Lê Văn Năm (2009), Phương pháp dạy học hóa học, NXB
khoa học và kỹ thuật, Hà Nội.
58. Nguyễn Thạc (Chủ biên), Phạm Thành Nghị (2009), Tâm lý học sư phạm đại
học, NXB ĐHSP, Hà Nội.
59. Trương Công Thanh (2007), Nghiên cứu năng lực khái qt hóa của học sinh
lớp 5 trong việc học mơn Tốn, Luận án tiến sĩ Tâm lí học, Viện chiến lược và
Chương trình giáo dục.
60. Cao Thị Thặng (2010), Một số vấn đề về “Dạy học theo hợp đồng” và bước
đầu triển khai áp dụng ở Việt Nam, Tạp chí GD 2010.
161
61. Trần Trọng Thủy, Nguyễn Quang Uẩn (1998), Tâm lý học đại cương, NXB
Giáo dục, Hà Nội
62. Phan Đồng Châu Thủy (2014), Dạy học theo dự án và vận dụng trong đào tạo
sinh viên hóa học tại các trường Đại Học Sư Phạm, luận án Tiến sĩ giáo dục
học trường ĐHSP Hà Nội
63. Lê Trọng Tín (2006), Những phương pháp dạy học tích cực trong dạy học hóa
học, Đại học Sư phạm TP HCM.
64. Nguyễn Cảnh Toàn, Nguyễn Kỳ, Lê Khánh Bằng, Vũ Văn Tảo (2004), Học và
dạy cách học, NXB Đại học Sư Phạm, Hà Nội.
65. Dương Hữu Tòng, Nguyễn Đào Ngọc Linh (2014), Rèn luyện và phát triển tư
duy cho học sinh qua dạy học khái niệm tốn ở tiểu học, Tạp chí khoa học
Trường Đại học Cần Thơ, số 32, tr 7-17.
66. Dương Thiệu Tống (2005), Thống kê ứng dụng trong nghiên cứu khoa học
giáo dục, NXB khoa học xã hội, Hà Nội.
67. Trần Thị Ngọc Trâm (2003), Thiết kế và sử dụng trò chơi học tập nhằm phát
triển khả năng khái quát hóa của trẻ mẫu giáo lớn (5-6 tuổi, Luận án tiến sĩ
Giáo dục học, Viện Khoa học Giáo dục.
68. Lê Xuân Trường, Lê Mậu Quyền, Phạm Văn Hoan (2006), Hóa học 11, NXB
Giáo dục, Hà Nội.
69. Lê Xuân Trường, Từ Ngọc Ánh, Lê Chí Kiên, Lê Mậu Quyền (2006), Bài tập
Hóa học 11, NXB Giáo dục, Hà Nội.
70. Nguyễn Xuân Trường (2006), Bài tập hóa học ở trường phổ thơng, NXB Đại hoc Sư
Phạm, Hà Nội.
71. Nguyễn Xuân Trường (2009), Rèn kĩ năng giải bài tập hóa học trung học phổ thơng
(chun đề hợp chất có nhóm chức), NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
72. Nguyễn Xuân Trường, Nguyễn Thị Sửu, Đặng Thị Oanh, Trần Trung Ninh
(2005), Tài liệu bồi dưỡng thường xun cho giáo viên trung học phổ thơng
chu kì III (2004 – 2007) mơn Hóa học, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.
73. Nguyễn Xuân Trường (2003), Bài tập hóa học ở trường phổ thơng, NXB Giáo
dục, Hà Nội.
74. Nguyễn Xuân Trường (2011), Phương pháp giải nhanh bài toán hóa học hữu
162
cơ, NXB Hà Nội
75. Nguyễn Xuân Trường (2006), Sử dụng bài tập trong dạy học hóa học ở
trường phổ thông, NXB ĐH Sư phạm, Hà Nội.
76. Nguyễn Xuân Trường (2005), Phương pháp dạy học hóa học ở trường phổ
thông, NXB Giáo dục, Hà Nội.
77. Vũ Anh Tuấn (Chủ biên), Nguyễn Hải Châu, Đặng Thị Oanh, Cao Thị Thặng
(2009), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng hóa học lớp 11, NXB
Giáo dục, Hà Nội.
78. Vũ Anh Tuấn (Chủ biên), Nguyễn Hải Châu, Đặng Thị Oanh, Cao Thị Thặng
(2009), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng hóa học lớp 12, NXB
Giáo dục, Hà Nội.
79. Vũ Anh Tuấn (Chủ biên), Nguyễn Hải Châu, Nguyễn Cương, Nguyễn Hồng
Thúy (2010), Hướng dẫn thực hành chuẩn kiến thức, kỹ năng mơn Hóa học 11
NXB Giáo dục, Hà Nội.
80. Vũ Anh Tuấn (2006), Xây dựng hệ thống bài tập hóa học nhằm phát triển tư
duy trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi hóa học trường trung học phổ thơng,
Luận án Tiến sĩ Giáo dục học, trường ĐHSP Hà Nội.
81. Vũ Anh Tuấn (Chủ biên) (2008), Hướng dẫn thực hiện chương trình sách giáo
khoa lớp 12 mơn Hóa học, NXB Giáo dục, Hà Nội.
82. Thái Duy Tuyên (1992), Nghiên cứu con người Việt Nam trong kinh tế thị
trường. Các quan điểm và phương pháp tiếp cận, Đề tài cấp nhà nước, Kx
07.10.1995.
83. Nguyễn Quang Uẩn (2005), Tâm lí học đại cương, NXB Đại học Quốc Gia Hà Nội.
84. LX,Vygotsky (1997). Tuyển tập tâm lý học, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
85. Lê Thanh Xuân (2009), Các dạng toán và phương pháp giải tốn Hóa học 11,
NXB Giáo dục, Hà Nội.
163
B. Tài liệu tiếng nước ngoài
86. Argyris and Schun (1978), Organizational Learning: a theory of action
perspective, Addison Wesley.
87. Bourner T, Cooper A & France L (2000), ‘Action learning Across a University
Community’ in Innovation in Education and training Iternational 37/1 February
2000.
88. Gardner, Howard 1999, Intelligence Reflamed: Multiple Interlligences for the
89.
90.
91.
92.
93.
21st Century Basic Books.
Goldberg David E, 3000 solved Problems in Chemistry. PH.D.
Jenifer Doherty (2004), Intel teach to the future, USA.
Jonassen David H. (2001), Computer as mindtool in school.
Nafis Haider, Fundamental of Organic Chemistry.
OECD (2002), Definition and Seletion of Competencies: Theoretical and
Conceptual Foundation.
94. OECD Program DeSeCo:
Strategy
Paper
2002
(http://www.portal-
s.atat.admin.ch/deseco/deseco stragy paper final.pdf).
95. Tadashi Okuyama and Howard Maskill (2014), Organic chemistry A
Mechanistic Approach.
96. Thomas N. Sorrell, Solution to Exercises Organic Chemistry Second Edition.
97. Vishal Joshi, Problems And Solutions In Inorganic Chemistry For Jee main &
Advanced.
98. Weiner, F.E. (2001), Vergleichende Leistungsmessung in Schulen. Weinheim
und Basejl: Beltz Verlag, pp. 17-31. Bản dịch tiếng Anh.
C. Các trang web
99. http://www.niesac.edu.vn/20/12/2017.
100. http://www.tiasang.com/ 22/12/2017.
101. http://crm.hct.ac.ae/events/archive/tent/018bowden.html. Accessed January 3, 2006.
102. http://www.hoahocvietnam.com/ 1/2/2018.
103. http://www.thuvienkhoahoc.com/ 1/1/2018.
104. https://dethi.violet.vn/ 12/1/2018.
105. http://www.5/3/2019
mamnon.com/newsDetails.aspx?topicID=4098
(ngày
15/8/2018)
106. https://giaoducthoidai.vn/trao-doi/phat-trien-nang-luc-hoc-sinh-thong-quamon-hoa-hoc-759737.html/ 27/9/2018.
107. https://tusach.thuvienkhoahoc.com/wiki/ Phân loại các cấp độ tư duy
GS.Boleslaw Niemierko/22/2/2019.
164
108. https://vi.wikipedia.org/wiki/ tư duy-lịch sử hình thành và vai trò đối với triết
học/22/2/2019
109. https://news.zing.vn/de-thi-hoa-hoc-co-the-hoi-ve-ve-sinh-an-toan-thuc-phampost637593.html/ 29/7/2019
110. https://news.zing.vn/de-thi-hoa-hoc-bao-ve-moi-truong-va-chong-bien-doikhi-hau-post636827.html?/ 29/7/2019
1PL
Phụ lục 1. PHIỀU ĐIỀU TRA
Phụ lục 1.1. Phiếu điều tra GV
Kính chào q thầy cơ!
Nhằm góp phần nâng cao hiệu quả của việc phát triển năng lực tư dung khái
quát hóa (KQH) cho học sinh thơng qua bài tập hóa học hữu cơ ở trường THPT,
rất mong quý thầy cô giáo vui lòng cho biết ý kiến của mình về tình hình sử
dụng bài tập Hóa học trong những năm qua ở trường THPT- nơi q thầy cơ
đang cơng tác.
I. THƠNG TIN CÁ NHÂN:
(Phần này thầy cơ có thể khơng trả lời.)
- Họ và tên: …………………………………Năm sinh:……………………..
- Nam □
Nữ □
Số điện thoại: …………….......
- Nơi cơng tác: …………………………………...…………………………
- Trình độ:
Tiến sĩ
□
Thạc sĩ □
- Học viên cao học □
Cử nhân □
- Số năm tham gia giảng dạy Hóa học ở cấp THPT: ………
II. NỘI DUNG ĐIỀU TRA
1. Thầy cơ sử dụng bài tập hóa học nhằm vào mục đích gì?
Mức độ
Mục đích
Thường
Trung
Xun
bình
Ít
Khơng
Nghiên cứu kiến thức mới
Ôn tập, củng cố kiến thức
Vận dụng kiến thức
Rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo
Hệ thống hóa kiến thức
Phát triển NLTD KQH
Mục đích khác: ……..
NLTDKQH: năng lực tư duy khái qt hóa
2.Theo q thầy cơ bài tập nào có thể phát triển năng lực tư duy khái quát hóa
cho học sinh?
2PL
Mức độ
Dạng bài tập
Hoàn thành sơ đồ, điều chế các chất
Rất
tốt
Tốt
Trung
bình
Ít
Nhận biết các chất
Tinh chế hoặc tách hỗn hợp chất
BT dùng hình vẽ, sơ đồ
BT thực nghiệm
BT áp dụng các định luật bảo toàn
BT đặt ẩn số, lập hệ phương trình
BT cần biện luận
Dạng khác
BT: bài tập
3. Biện pháp nào dưới đây có thể phát triển năng lực tư duy khái quát hóa cho học sinh?
Tác dụng
Rất
Biện pháp
Dùng BT có nhiều mức độ yêu cầu, từ dễ
Tốt
đến khó
Dùng BT có nhiều cách giải, khuyến khích
HS tìm ra cách giải hay, mới
Thay đổi dữ kiện, thay đổi yêu cầu của đề
bài để HS chuyển hướng tư duy
Cho HS làm BT dưới dạng báo cáo khoa học
Cho HS làm BT dưới dạng KQH
u cầu HS tự ra đề BT
Biện pháp khác
Tốt
Bình
thường
Ít