Nhận thức về gian lận thuế GTGT

Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A



Đề án kinh tế thơng mại



hành vi của đối tợng nộp thuế vi phạm của pháp luật dẫn đến làm giảm

một phần hay toàn bộ số thuế theo quy định của pháp luật hoặc để hởng

lợi không đúng từ việc miễn giảm thuế, hoàn thuế Theo khoản 1, điều

62 pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính số 44/2002 PL-UBTVQH 10

ngày 2/7/2002 quy định: Nghiêm cấm giữ lại các vụ vi phạm có dấu

hiệu tội phạm để xử phạt hành chính... Về tội gian lận thuế, khoản 1

điều115 Bộ luật hình sự quy định: Ngời nào trốn thuế với số tiền từ 50

triệu đồng đến dới 150 triệu đồng thì bị phạt tiền từ một đến năm lần số

tiền thuế hoặc phạt cải tạo không giam giữ từ 1 năm đến 2 năm. Theo hệ

thống hóa các văn bản pháp luật về thuế GTGT đã đợc sửa đổi, bổ sung

thì gian lận thuế GTGT có các hình thức sau:

- Thứ nhất, không thực hiện đúng những quy định về thủ tục đăng

ký kinh doanh, đăng ký kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế, kê khai, lập

sổ kế toán và giữ chứng từ, hóa đơn liên quan đến việc tính thuế, nộp

thuế thì tùy theo mức độ nặng, nhẹ mà bị cảnh cáo hoặc phạt tiền.

- Thứ hai, nộp chậm tiền thuế hoặc tiền phạt ghi trong thông báo

thuế, lệnh thu thuế hoặc quyết định xử phạt thì ngoài việc phải nộp đủ số

tiền thuế hoặc tiền phạt theo luật định.

- Thứ ba, khai man, trốn thuế. Nếu trốn thuế với số lợng lớn hoặc

đã bị xử phạt vi phạm hành chính về thuế mà còn có hành vi tiếp tục vi

phạm nghiêm trọng khác thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy

định của pháp luật.

Trờng hợp qua kiểm tra, thanh tra phát hiện cơ sở kinh doanh có

hành vi gian lận trogn kê khai nộp thuế, hoàn thuế với số tiền thuế GTGT

gian lận từ 5 triệu đồng trở lên thì cơ sở kinh doanh bị xử lý nh sau:

+ Không đợc khấu trừ, hoàn thuế với số thuế GTGT kê khai gian

lận.

+ Bị xử lý vi phạm về hành vi gian lận thuế theo quy định hiện

hành.

+ Không đợc cơ quan thuế giải quyết hoàn thuế đối với số thuế đề

nghị hoàn ghi trong hồ sơ xin hoàn thuế của cơ sở, trờng hợp đã đợc cơ

quan thuế giải quyết hoàn thuế thì cơ quan thuế phải thu hồi số thuế

GTGT đã hoàn.

+ Số thuế GTGT của hồ sơ đề nghị hoàn thuế sau khi đã loại trừ số

thuế GTGT kê khai gian lận, cơ sở kinh doanh phải kết chuyển sang kỳ

kê khai nộp thuế sau để bù trừ vào số thuế GTGT phải nộp.

- 17 -



Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A



Đề án kinh tế thơng mại



+ Không đợc xem xét hoàn thuế trong thời gian 12 tháng kể từ khi

cơ quan thuế phát hiện có hành vi gian lận thuế. Hết hạn 12 tháng nếu cơ

sở kinh doanh đã khắc phục hậu quả, có ý thức chấp hành tốt các quy

định của luật thuế thì cơ quan thuế sẽ xem xét giải quyết hoàn thuế cho

số thuế GTGT đầu vào cha đợc bù trừ hết.

Trờng hợp cơ quan thuế kiểm tra, thanh tra định kỳ tại cơ sở kinh

doanh phát hiện cơ sở kinh doanh có hành vi gian lận thuế về thuế nêu

trên cũng bị xử lý theo quy định tại điểm này.

Các hành vi sau đây đợc coi là hành vi gian lận trong kê khai, nộp

thuế, hoàn thuế:

+ Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp, bao gồm hóa đơn in

giả, hóa đơn khống (không bán hàng hóa, dịch vụ), hóa đơn giao cho ngời mua (liên 2) ghi khác với hóa đơn lu tại cơ sở kinh doanh (liên1), hóa

đơn ghi giá trị cao hơn giá trị thực tế của hàng hóa, dịch vụ bán ra, hóa

đơn đã tẩy xóa, lập khống bảng kê khai hàng hóa mua vào thuộc đối tợng

khấu trừ thuế GTGT theo tỷ lệ %, lập giả chứng từ nộp thuế GTGT khâu

nhập khẩu để gian lận trong kê khai nộp thuế, hoàn thuế GTGT.

+ Bán hàng hóa, dịch vụ không lập hóa đơn mua vào thuộc đối tợng đợc khấu trừ thuế GTGT theo tỷ lệ %, lập giả chứng từ thuế GTGT.

+ Sử dụng hóa đơn của cơ sở kinh doanh khác để bán hàng hóa,

dịch vụ nhng không kê khai thuế GTGT.

+ Kê khai thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ không dùng

cho hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc dùng cho hoạt động sản xuất

kinh doanh thuộc đối tợng không chịu thuế GTGT để khấu trừ thuế.

+ Các hành vi gian lận khác nhằm chiếm đoạt tiền thuế của NSNN.

Thứ t, không nộp thuế, nộp phạt sẽ bị xử lý:

+ Trích tiền gửi của đối tợng nộp thuế để nộp thuế tại ngân hàng,

kho bạc, tổ chức tín dụng có trách nhiệm trích tiền từ tài khoản tiền gửi

của đối tợng nộp thuế để nộp thuế, nộp phạt vào NSNN theo quyết định

xử lý về thuế của cơ quan thuế hoặc cơ quan có thẩm quyền trớc khi mua

nợ.

+ Giữ hàng hóa, tang vật để đảm bảo thu đủ số thuế, số tiền nộp

phạt.

+ Kê biên tài sản theo quy định của pháp luật để đảm bảo thu đủ

số thuế, số tiền phạt còn thiếu.



- 18 -



Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A



Đề án kinh tế thơng mại



Việc xử lý các vi phạm về thuế GTGT nói trên đợc thực hiện theo

các thủ tục, trình tự quy định tại các văn bản pháp luật về xử lý vi phạm

về thuế.

2. Gian lận thuế GTGT của các doanh nghiệp sản xuất kinh

doanh qua 5 năm

Sau gần 5 năm thực hiện luật thuế GTGT, các doanh nghiệp sản

xuất kinh doanh với nhiều thủ đoạn tinh vi, móc nối, đã qua mắt nhiều

cán bộ thuế để thực hiện hành vi gian lận thuế GTGT trong việc trốn

thuế, khai man tiền để đợc hoàn thuế ....

- Trên địa bàn Hà Nội phát hiện 19 doanh nghiệp bằng nhiều thủ

đoạn đã chiếm đoạt 43 tỷ đồng tiền thuế GTGT, và đã thu hồi đợc hơn 33

tỷ đồng tiền hoàn thuế. Từ năm 2002 đến năm 2004 đã có hơn 100 văn

bản trao đổi giữa 2 cơ quan về doanh nghiệp có vi phạm, các doanh

nghiệp khác theo công văn đề nghị đã cơ bản đợc xem xét, giải quyết

theo thẩm quyền. Đặc biệt thời gian qua có một số doanh nghiệp không

kinh doanh mà dùng hóa đơn GTGT để bán cho các doanh nghiệp khác

sử dụng vào nhiều mục đích gian lận, sau đó bỏ kinh doanh gây ảnh hởng

xấu đến các doanh nghiệp chân chính. Cục thuế thành phố đã phát hiện 6

doanh nghiệp vi phạm chuyển sang công an thành phố khởi tố và thu hồi

hơn 600 triệu đồng. Hai cơ quan chức năng: Cục thuế thành phố và công

an thành phố vẫn đang tiếp tục kiểm tra các đối tợng vi phạm các luật

thuế, phòng ngừa các hành vi trốn lậu thuế và thu hồi tiền hoàn thuế

GTGT. Tại thành phố Hồ Chí Minh, năm 2001 đã hình thành một số tụ

điểm bán hóa đơn công khai đã gây ra những tổn thất khó lờng khi thực

hiện khấu trừ thuế, giảm thuế, hoàn thuế. Theo số liệu thống kê (thời báo

kinh tế số 93 tháng 5/2002) thì hiện nay ở thành phố Hồ Chí Minh có

800 doanh nghiệp, riêng ở quận Hai Bà Trng Hà Nội có 300 doanh

nghiệp đăng ký hoạt động mà không tồn tại.

Ông Nguyễn Văn Ninh, tổng cục trởng Tổng cục thuế cho biết, đã

thu hồi đợc 235 tỷ đồng tiền thuế GTGT bị gian lận. Trong đó, riêng

nghành thuế đã tiến hành thu đợc 140 tỷ đồng. Để chống thất thu và gian

lận thuế, năm 2004 cơ quan thuế sẽ không tiến hành thanh tra tràn lan

nh trớc mà chỉ tập trung vào khu vực có rủi ro cao, dựa trên các kết quả

phân tích. Cũng theo ông Ninh, 2 năm trở lại đây, cơ quan thuế cha phát

hiện có doanh nghiệp ma nào đợc thành lập nhằm lợi dụng hóa đơn để

chiếm đoạt thuế GTGT.

- 19 -



Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A



Đề án kinh tế thơng mại



- Sử dụng hóa đơn khống: hàng hóa mua ít nhng hóa đơn ghi nhiều

để hoàn thuế GTGT. Tại Gia Lai ngày 21/07/2003, công an tỉnh đã điều

tra phát hiện hóa đơn số 68359 (do Trạm thu mua nông sản Công ty

Nông sản thành phố phát hành), thực tế không có hóa đơn này với số tiền

đã hoàn 3.522.000VNĐ, theo quyết định số 1118 ngày 28/06/2000 với số

tiên hoàn thuế 1.123.143.957 đồng, trong đó có 3.522.000 đồng khống

trên.

Có trờng hợp liên 1 và 2 ghi lệch nhau, số tiền ghi trên liên 2 ghi

lớn hơn liên 1 gấp nhiều lần. Thí dụ, qua điều tra xác minh tại cục thuế

Bắc Ninh phát hiện 37 hóa đơn của 4 hộ kinh doanh nộp thuế khoán thì

thấy:

Tổng giá trị trên liên 1: 11.138.000 đồng

Tổng giá trị trên liên 2: 48.161.339.675 đồng

Tại Quảng Ninh phát hiện một doanh nghiệp kê khai số tiền trên

liên 1 và liên 2 chênh lệch 43,4 triệu đồng. Thanh Hóa phát hiện 2 hóa

đơn có số tiền chênh lệch giữa 2 liên là 94,5 triệu đồng.

- Nhiều đơn vị doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có hành vi in và

sử dụng hóa đơn giả vẫn có xu hớng tăng. Thói quen, gian dối trong toán,

quyết toán tài chính hầu nh đang là chất xúc tác khuyến khích sự vụ lợi

để rồi một số ngời hoặc vô tình hoặc cố ý trong việc mua bán, sử dụng

hóa đơn giả, hóa đơn không hợp pháp. Chỉ tính tại thành phố Hồ Chí

Minh trong năm 2000, các cơ quan chức năng đã phát hiện 196 vụ vi

phạm hóa đơn giả bất hợp pháp trong các doanh nghiệp với tổng số hơn

500 tờ hóa đơn truy thu và phạt 443 triệu đồng, trong đó có nhiều đơn vị

kinh doanh vi phạm với số lợng lớn.

Năm 2003 vừa qua, nghành thuế Tuyên Quang đã thực hiện thanh

tra, kiểm tra 196 đơn vị kinh doanh. Năm 1999, hoàn thuế cho một số

doanh nghiệp với số tiền là 49 triệu đồng, kiểm tra không có hồ sơ nào vi

phạm. Năm 2000, hoàn thuế cho 5 hồ sơ, tiền hoàn thuế 430 triệu đồng,

5 hồ sơ không vi phạm. Năm 2001, hoàn thuế cho 17 hồ sơ , tiền hoàn

gần 28 tỷ đồng, không có hồ sơ nào vi phạm. Nhng năm 2002, hoàn thuế

cho 18 hồ sơ là 1,8 tỷ đồng, có 4 hồ sơ vi phạm, thu 3,2 triệu đồng, phạt

vi phạm là 2,5 triệu đồng.

- Gian lận về việc chuyển đổi mục đích của tài sản cố định. Quy

định thuế GTGT đối với tài sản cố định có số thuế GTGT đợc khấu trừ

hơn 200 triệu đồng có u điểm đã khuyến khích đợc các doanh nghiệp đẩy

- 20 -