Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (252.37 KB, 40 trang )
Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A
Đề án kinh tế thơng mại
có định hớng mục đích và đối tợng xác định hơn với cả với đối tợng nộp
thuế, cán bộ thuế và ngời chịu thuế để các chủ thể quan hệ pháp luật một
cách cụ thể hơn, có định hớng mục đích và đối tợng xác định hơn với cả
đối tợng nộp thuế để cho các chủ thể quan hệ pháp luật thuế GTGT biết
rõ, cặn kẽ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình quy định trong các quy
phạm pháp luật của luật thuế GTGT và các văn bản hớng dẫn áp dụng
luật thuế này. Tùy thuộc từng nhóm đối tợng cụ thể, căn cứ vào nhu cầu
thiết thực, đòi hỏi bức xúc và sự cần thiết trớc mắt của các nhóm đối tợng
để có những biện pháp phổ biến giáo dục phù hợp, hiệu quả từ những nội
dung cơ bản nhất của luật thuế GTGT cho đến những quy định cụ thể
nhất của luật, giúp cho mọi đối tợng thấy đợc tính u việt hơn hẳn của
thuế GTGT, tạo sự tin tởng và tự nguyện chấp hành của mọi ngời, mọi
tầng lớp xã hội: (i) Phải có kế hoạch chuẩn bị tâm lý cho công chúng khi
thực thi một chính sách thuế mới, thời gian để ổn định t tởng công chúng
càng dài càng tốt. (ii) Các thông tin về thuế phải đợc cập nhật một cách
nhanh chóng trên mạng và thông tin đại chúng. Những thông t cơ bản
phải đợc chuyển đến mọi đối tợng nộp thuế theo mức giá chỉ bao gồm
chi phí in và lu thông. (iii) Gắn thuế với phúc lợi cộng đồng để ngời dân
thấy đợc chính số tiền mà mình nộp cho Nhà nớc sẽ quay lại một cách
gián tiếp thông qua những công trình nh: cơ sở hạ tầng, môi trờng, khu
giải trí, trờng học, dịch vụ công...
b. Cần tuân thủ triệt để nguyên tắc pháp chế XHCN trong việc ban
hành các văn bản hớng dẫn áp dụng luật thuế GTGT của cơ quan Nhà nớc có thẩm quyền, đảm bảo thực hiện nghiêm đúng theo quy định của
luật, đảm bảo nguyên tắc pháp chế XHCN, đảm bảo tính tối thợng của
Hiến pháp và luật do Quốc hội ban hành. Thiết nghĩ trong thời gian tới
các cơ quan Nhà nớc có thẩm quyền khi xây dựng và ban hành các văn
bản quy phạm pháp luật để hớng dẫn thi hành pháp luật về thuế nói
chung cũng nh luật thuế GTGT nói riêng, phải đảm bảo tuân thủ triệt để
tinh thần nội dung của luật, hớng dẫn chính xác nội dung của điều luật,
để áp dụng thống nhất, đồng bộ, đảm bảo tính nhất quán trong việc áp
dụng pháp luật, nâng cao hiệu quả của luật thuế GTGT, không vì bất cứ
một lý do nào mà làm phá vỡ tính thống nhất của các văn bản pháp luật,
phá vỡ nguyên tắc pháp chế XHCN trong quá trình phòng chống gian lận
thuế GTGT.
- 31 -
Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A
Đề án kinh tế thơng mại
c. Phải dự báo đợc những tác động ở mọi khía cạnh có thế có của
việc thay đổi chính sách và phải công bố những tác động này. Ví dụ, Bộ
tài chính và Tổng cục thuế phải dự báo bằng những số liệu cụ thể khi
nâng thuế suất của thuế nhập khẩu đối với linh kiện ô tô: Giá thành và
giá bán sản phẩm sẽ tăng bao nhiêu? Sản lợng cung cấp ra thị trờng thay
đổi nh thế nào? Thế nhập khẩu tăng bao nhiêu phần trăm, theo đó thuế
GTGT tăng bao nhiêu phần trăm. Đặc biệt hơn cả là phản ứng của các
doanh nhân nh thê nào trớc thay đổi chín sách? Chính phủ và Bộ tài
chính cần hạn chế tối đa tình trạng văn bản sau phủ định văn bản trớc chỉ
trong thời gian ngắn. Nh: quyết định của Chính phủ không cho phép
nhập linh kiện sản xuất xe gắn máy chỉ tồn tại không quá hai tháng, từ
tháng 9 năm 2002 đến tháng 10 năm 2002, hoặc nh: quyết định 146 ngày
14 tháng 12 năm 2002 của Bộ trởng Bộ tài chính về điều chỉnh thuế suất
thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng trong đó chủ yếu là linh kiện sản
xuất ôtô cha đợc một tháng đã bị ngừng thực hiện.
d. Nâng cao tính hiệu quả trong công tác quản lý sử dụng hóa đơn,
chứng từ, không có hóa đơn chứng từ đầy đủ doanh nghiệp sẽ không đợc
hoàn thuế GTGT. Hóa đơn chứng từ và sổ sách kế toán là phơng tiện để
nghành thuế quản lý đối tợng kinh doanh và thu thuế đúng luật. Để
phòng chống gian lận thuế GTGT cần có các biện pháp.
- 32 -
Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A
Đề án kinh tế thơng mại
Thứ nhất, Đa ứng dụng tin học vào trong công tác quản lý hóa
đơn: Sau gần 5 năm thực hiện hoàn thuế GTGT, tuy đã có rất nhiều cố
gắng trong việc áp dụng tin học và công tác quản lý hóa đơn nhng do
nhiều yếu tố khách quan (điều kiện kinh tế, tính dụng, cơ sở hạ tầng tin
học...) và nhiều yếu tố chủ quan (cán bộ thuế cha có trình độ quản lý
bằng tin học, sự rủi ro khi áp dụng công nghệ mới...) nên công tác này
cho đến nay vẫn còn nằm trong dự kiến, chính vì vậy việc quản lý hóa
đơn chứng từ còn lộ ra nhiều kẽ hở lớn làm thất thoát NSNN. Mặt khác
trên thị trờng hiện nay tồn tại nhiều loại hóa đơn giả, thật lẫn lộn gây
khó khăn cho cán bộ nghành thuế. Chính vì vậy, để quản lý chứng từ hóa
đơn có hiệu quả nhất thì chỉ có cách nối mạng tin học liên ngành thuế
trong phạm vi cả nớc. Đồng thời các hóa đơn đầu ra, đầu vào thuế GTGT
của các cơ sở phải đợc lu trữ dới dạng phần mềm tin học để tiện cho việc
quản lý. Với cách quản lý hóa đơn nh hiện nay thì việc quản lý, lu trữ đã
gặp nhiều khó khăn chứ cha nói gì đến việc điều tra đối chiếu. Công việc
đa ứng dụng tin học vào quản lý hóa đơn chứng từ cần phải nhanh chóng
triển khai để điều tra, đối chiếu. Công việc đa ứng dụng tin học vào quản
lý hóa đơn chứng từ cần phải nhanh chóng triển khai để đa vào áp dụng
trong thời gian sớm nhất. Nhng trớc mắt cần thí điểm tại một số trung
tâm kinh tế lớn của cả nớc nh Hà nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải
phòng... nhằm giảm bớt thất thoát tiền hoàn thuế.
- 33 -
Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A
Đề án kinh tế thơng mại
Thứ hai, khuyến khích sử dụng hóa đơn tự in và tự chịu trách
nhiệm về hóa đơn của mình cũng là một trong những hớng đi mới trong
giai đoạn thử nghiệm ở một số doanh nghiệp nhng bớc đầu đã có kế quả
khả quan vì hầu nh cơ quan thuế cha phát hiện ra hành vi gian lận nào
của doanh nghiệp. Hóa đơn tự in ra đời rất thuận lợi cho công tác quản
lý. Vì rõ ràng ở đây nhiệm vụ quản lý các hóa đơn không chỉ có sự tham
gia của nghành thuế mà còn chính doanh nghiệp. Các doanh nghiệp tự
quản lý đợc những hóa đơn mà doanh nghiệp phát hành bên cạnh sự hỗ
trợ của nghành thuế. Khi đợc tự in hóa đơn, doanh nghiệp có thể tự giới
thiệu, quảng cáo cho sản phẩm do đó hóa đơn có thể thiế kế phù hợp với
nhu cầu, mục đích kinh doanh của mình. Có thể nói, thông qua các hóa
đơn theo hình thức này đã giúp cho doanh nghiệp tự khẳng định và tự
chịu trách nhiệm trớc khách hàng và trớc pháp luật. Ưu điểm của hóa
đơn đặc thù là thuận lợi cho công tác quản lý và kiểm tra, kiểm soát về
thuế của doanh nghiệp lẫn cơ quan quản lý Nhà nớc về thuế. Hơn nữa,
phạm vi lợi dụng hóa đơn của các đơn vị khác không nhiều, hạn chế đợc
tình trạng lẫn lộn hóa đơn giả hoặc trờng hợp số tiền liên 2 không bằng
liên 1. Ngoài ra còn hạn chế đợc trờng hợp nhân viên xé hóa đơn trắng để
bán khống hóa đơn ra ngoài. Khi cần kiểm tra đối chiếu hóa đơn đó thật
hay giả, kể cả khi cần xác định nội dung hóa đơn thì có thể liên hệ trực
tiếp với doanh nghiệp theo địa chỉ đã in sẵn trên hóa đơn đó. Với những
tác dụng tích cực kể trên, thời gian tới nghành thuế chủ trơng đẩy mạnh
khuyến khích các doanh nghiệp tự in hóa đơn. Điều này sẽ giúp cho
doanh nghiệp tăng cờng nội bộ quản lý, sử dụng hóa đơn và ngăn ngừa sử
dụng bất hợp pháp của các đơn vị khác nhằm trốn thuế. Bên cạnh đó, cơ
quan chức năng cần kiểm tra tuân thủ chế độ kế toán, sổ sách, chứng từ
tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời chuẩn hoá kế toán tại cơ sở
sản xuất kinh doanh bất kể quy mô nào.
- 34 -
Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A
Đề án kinh tế thơng mại
Thứ ba, buộc các đơn vị kinh doanh nếu không sử dụng hóa đơn tự
in, khi mua hóa đơn do Bộ tài chính phát hành để sử dụng, phải ghi (đóng
dấu) đầy đủ tên, địa chỉ, mã số thuế trên liên 2 (liên giao cho khách
hàng) của từng số hóa đơn trớc khi mang ra khỏi cơ quan thuế. Đây là
một biện pháp rất tốt để hạn chế trờng hợp vi phạm chế độ quản lý, sử
dụng hóa đơn chứng từ, việc ghi các chỉ tiêu trên hóa đơn là công việc
mà ngời kinh doanh chỉ trớc hoặc sau khi mua hàng đều phải thực hiện.
Nhng với quy định này, giúp cho cơ quan thuế cũng nh đối tợng mua hóa
đơn kiểm tra kịp thời số lợng hóa đơn cấp có đầy đủ trong việc bảo quản
h hỏng hay không, đề cao trách nhiệm của đối tợng sử dụng hóa đơn
trong việc bảo quản, sử dụng tốt hóa đơn, đồng thời hạn chế đợc tình
trạng kinh doanh hóa đơn gây thất thu cho ngân sách NN trong nộp thuế
và gây thất thoát trong hoàn thuế GTGT.
Thứ t, khuyến khích cá nhân lấy hóa đơn khi mua hàng. Hiện nay,
có nhiều ý kiến quay xổ số thởng hóa đơn. Đó là ý kiến rất hay, cần có
phải phổ biến, tuyên truyền rộng rãi chủ trơng này trên phạm vi cả nớc và
đề nghị phải tiến hành quay thởng với một tần suất tơng đối dày ở những
năm đầu tiên. Bên cạnh đó, lồng ghép chế độ hóa đơn với việc khấu trừ
chi phí cá nhân trong quá trình thực thi thuế thu nhập cá nhân. Chỉ nh
thế, ngời tiêu dùng mới có động cơ đòi và giữ hóa đơn khi mua hàng.
3.Về củng cố tổ chức bộ máy nghành thuế
a. Tăng cờng công tác thanh tta, thanh tra, phòng chống gian lận
thuế GTGT
Kiểm tra sau khi thông quan nên đợc tiến hành theo kiểu chọn mẫu
va ngay khi có dấu hiệu vi phạm. Theo quy định hiện hành, cơ quan hải
quan thông báo quyết định kiểm tra sau thông quan bằng văn bản trớc 5
ngày cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Thời gian này tạo nhiều cơ
hội cho doanh nghiệp thu xếp và tang chứng sẽ bị mờ nhiều. Nừu việc
kiểm tra càng gay gắt, sát sao thì công tác thanh tra nội bộ lại càng phải
đợc tiến hành gay gắt và sát sao hơn thế. Trong trờng hợp cần thiết nên
thành lập một bộ phận thanh tra riêng của Chính phủ để kiểm tra lại các
hồ sơ hoàn thuế cũng nh để thẩm định lại t cách của cán bộ thuế, cán bộ
hải quan. Nhà nớc cần nhanh chóng đa ra các quy định đối với cơ quan
thuế, cơ quan hải quan khi xét duyệt hóa đơn GTGT, xét hoàn thuế
GTGT, chống trốn thuế... song hành với nó là chế tài với khung hình phạt
- 35 -
Ngô Thị Thanh Bình QTKDTM 43A
Đề án kinh tế thơng mại
thích đáng đối với những cán bộ thuế, cán bộ hải quan khi có sự tiếp
tay cho các đối tợng gian lận thuế GTGT.
Cơ quan thuế cần duy trì các biện pháp cỡng chế đủ mạnh trong
quá trình nộp thuế. Trong khi áp dụng các hình phạt điều quan trọng nhất
không phải là hình phạt đó nặng đến mức nào mà là tính nghiêm minh
của pháp luật. Những ngời vi phạm gian lận thuế nhất định phải bị trừng
phạt thích đáng, có tính chất nêu gơng cho ngời khác, đồng thời tránh
tình trạng nhờn pháp luật. Đầu năm 2003, cơ quan công an phát hiện một
vụ trốn thuế GTGT lớn tại thành phố Hồ Chí Minh của công ty TNHH thơng mại dịch vụ viễn thông Đông Nam. Riêng số tiền bị chiếm đoạt
một quý (gian lận quý I năm 2001 lớn đến 20 tỷ đồng) có thể xây dựng
đợc 4 trờng tiểu học hoặc có thể xây 1000 cây cầu ở vùng sâu, vùng xa
hoặc có thể cho 4000 hộ vay 5 triệu đồng/hộ để tạo công ăn việc làm
hoặc nhiều công trình có giá trị khác. Thuế là tiền của dân, của Nhà nớc,
chiếm đoạt tiền thuế là ăn cắp của cải của xã hội. Vậy phải xử phạt
nghiêm minh những trờng hợp gian lận thuế GTGT.
b. Không ngừng nâng cao trình độ và phẩm chất đội ngũ cán bộ
thuế, hải quan.
Trong hành xử công việc hàng ngày, phẩm chất tốt sẽ tạo nên sự
vững vàng, kiên quyết và nghiệp vụ tinh thông sẽ tạo ra sự khéo léo, tế
nhị. Chính con ngời chứ không phải điều gì khác làm nên cơ chế. Do đó,
bên cạnh công tác bồi dỡng, cần chú ý đến việc nâng cao thu nhập và
điều kiện làm việc cho cán bộ, nhân viên trong nghành nói riêng và toàn
thể công chức nói chung, cũng cần nâng cao lý luận chính trị t tởng cho
cán bộ thuế sẽ giúp cho cán bộ thuế phát hiện ra những kẽ hở lợi dụng để
gian lận thuế GTGT.
c. Kết hợp chặt chẽ giữa các nghành, các khu vực để quản lý hóa
đơn GTGT
Nâng cao sự kết hợp đồng bộ và chặt chẽ giữa các cơ quan có thẩm
quyền nh cơ quan thuế, hải quan, công an, cơ quan quản lý thành lập
doanh nghiệp. Trong thời gian tới, phải có sự phối hợp giữa các cơ quan
này trong trao đổi thông tin, thanh tra, kiểm tra và xử lý một số doanh
nghiệp trọng điểm về hoàn thuế GTGT. Nhất là những doanh nghiệp có
đột biến tỷ trọng xuất nhập khẩu, những doanh nghiệp có mâu thuẫn
trong nghành nghề đợc phép liên doanh. Tránh tình trạng đùn đẩy,
khiến doanh nhân nghĩ rằng nộp thuế thì dễ mà nhận lại một đồng thuế
- 36 -