Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (148.3 KB, 16 trang )
Lớp H20
Nguyễn Thị Thu Hơng
2.1.2. Thế nào là hội nhập kinh tế quốc tế.
Toàn cầu hoá kinh tế là gì ?
Toàn cầu hoá kinh tế xét về bản chất là quá trình gia tăng mạnh mẽ của
những mối liên hệ, sự phụ thuộc lẫn nhau, Tác động qua lại của các quốc gia,
khu vực trên lĩnh vực kinh tế. Toàn cầu hoá kinh tế bắt nguồn từ sự phát triển
mạnh mẽ của các nền kinh tế của các nớc, của các khu vực, vợt qua khỏi biên
giới quốc gia, khu vực hớng tới phạm vi trên toàn thế giới.
Mở cửa, hội nhập kinh tế là quá trình tham gia của một nớc vào phân công
lao động quốc tế. Xét từ góc độ sản xuất hàng hoá, mở cửa hội nhập kinh tế là
quá trình bỏ tính chất tự cấp, tự túc khép kín của một quốc gia, để mở rộng giao
lu kinh tế với các quốc gia khác.
Toàn cầu hoá kinh tế và hội nhập kinh tế có mối quan hệ chặt chẽ với nahu
và không thể tách rời.
2.2. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, và hội nhập
kinh tế quốc tế
2.2.1. Tính tất yếu phải hội nhập kinh tế quốc tế.
Trong thời đại ngày nay, toàn cầu hoá kinh tế đã và đang trở thành một xu
thế thời đại. Nó tác động và ảnh hởng mạnh mẽ đến các quốc gia, các khu vực
trên thế giới. Mặt khác, cuộc CMKHCN đang tác động mạnh mẽ trên quy mô
toàn thế giới. Kinh tế thị trờng len lỏi vào từng ngóc ngách của nền kinh tế các
nớc. Chính vì vậy, các nớc muốn phát triển thì phải mở rộng thị trờng, xoá bỏ các
rào cản thơng mại, cùng nhau hợp tác làm ăn, trao đổi công nghệ kĩ thuật để
cùng phát triển. Hội nhập kinh tế quốc tế trở thành một đòi hỏi không thể né
tránh đối với các nớc, đây là một bớc đi phù hợp với xu thế của thời đại. Một
quốc gia nào đứng ngoài tiến trình đó nghĩa là tự cô lập mình với thế giới, kinh
tế không những không phát triển mà còn tụt hậu. Toàn cằu hoá kinh tế và hội
nhập kinh tế quốc tế có mối liên hệ hữu cơ : toàn cầu hoá kinh tế là một xu thế
khách quan kéo theo nó hội nhập kinh tế cũng là một nhu cầu một xu thế tất yếu.
Sớm nhận thức đợc xu thế của thời đại ngày nay. Đảng và nhà nớc ta thực
hiện đờng lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa phơng hoá, đa dạng hoá chủ động hội
nhập. Trong văn kiện đại hội đảng IX ta đã khẳng định Chủ động hội nhập
kinh tế quốc tế theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác
quốc tế......
Thực tế cho thấy, hội nhập kinh tế quốc tế chứa đựng thời cơ và thử thách.
Thời cơ ở chỗ chỉ có tham gia hội nhập kinh tế thì mới có thể tiếp cận với các thành
Tiểu luân triết học
4
Lớp H20
Nguyễn Thị Thu Hơng
tựu khoa học mới và chỉ có nh vậy các nớc nghèo mới có cơ hội phát triển và vơn
lên. Thách thức là hàng hoá rẻ vì chủ yếu đợc nhập từ các nớc có nền kinh tế phát
triển, năng suất lao động cao nên có nguy cơ bóp chết nền sản xuất lạc hậu trong nớc. Nhng nếu không hội nhập thì sẽ chịu sự thua thiệt lớn hơn.
2.2.2. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ.
Trong thời đại ngày nay, hội nhập kinh tế quốc tế là một nhu cầu, một xu thế
tất yếu kéo theo nó phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ. Thực tiễn cho thấy
nếu một nớc không có một nền kinh tế độc lập tự chủ thì sẽ bị lệ thuộc về kinh tế, lệ
thuộc về chính trị mà một khi không có độc lập về chính trị thì độc lập của dân tộc
ấy cũng không còn. Mặt khác, khi nền kinh tế bị lệ thuộc hoàn toàn vào bên ngoài
thì không thể tự mình lựa chọn mục tiêu phát triển định hớng phát triển tự mình xác
định chủ trơng chính sách và lựa chọn mô hình phát triển phù hợp, sẽ rất dễ dẫn đến
nguy cơ khủng hoảng kinh tế, làm cho đời sống của nhân dân khó khăn, nền kinh tế
trì trệ kém phát triển và dẫn đến nguy cơ tụt hậu so với thế giới. Hơn thế nữa, Việc
mở cửa và hội nhập kinh tế quốc tế cũng gặp phải khó khăn và không đạt đợc kết
quả nh mong muốn vì không đủ tiềm lực kinh tế để tham gia vào quá trình hội nhập
thì sẽ bị thua thiệt so với các nớc khác khống chế.
Nhận thức rõ đợc tầm quan trọng của việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự
chủ. Đảng và nhà nớc ta coi đây là nội dung chính yếu trong chiến lợc phát triển
kinh tế của mình.
Trong văn kiện đại hội đảng lần thứ IX đề ra Đẩy mạnh công nghiệp
hoá, hiện đại hoá, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, đa nớc ta trở thành một
nớc công nghiệp....
2.3. Mối quan hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hôi nhập
kinh tế quốc tế.
Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, khi toàn cầu hoá là một xu thế khách quan
kéo theo nó hội nhập kinh tế và xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ là một xu
thế tất yếu. Về thực chất hội nhập kinh tế quốc tế là sự kết hợp nội lực với ngoại
lực, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại nhằm mục tiêu bảo vệ lợi
ích dân tộc, phát triển kinh tế, góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hoá,
hiện đại hoá....Thực tế cho thấy tất cả các nớc tham gia vào quá trình hội nhập
đều vì lợi ích của chính mình chứ không phải vì lợi ích của đối tác. Tuy nhiên,
lợi ích ấy không phải tự nhiên mà có, nó chỉ ở dạng tiềm năng, tiềm năng ấy có
thể trở thành hiện thực hay không lại phụ thuộc vào nội lực của nền kinh tế. Nớc
nào mạnh sẽ thu đợc nhiều lợi nhuận và nắm quyền chủ động và ngợc lại nớc
Tiểu luân triết học
5
Lớp H20
Nguyễn Thị Thu Hơng
nào kém thế hơn sẽ bị thua thiệt hơn và bị động hơn trong mọi hoạt động kinh tế
của mình. Mở cửa, hội nhập kinh tế sẽ giúp khai thông các mối quan hệ, giao lụ
nguồn nhân lực của Việt Nam với thế giới, đa các chuyên gia Việt Nam ra nớc
ngoàI học tập kinh nghiệm. Đồng thời cũng đẩy mạnh việc nhập khẩu các loại
thiết bị hiện đại, các công nghệ mới, các bằng phát minh sáng chế mà việt nam
cha có nhăm phát triển nền kinh tế trong nớc phát huy tối đa tiềm năng thế mạnh
nội lực, nâng cao tốc độ tăng trởng kinh tế, góp phần đẩy nhanh tiến trình công
nghiệp hoá đất nớc.
Cơ sở kinh tế càng vững mạnh thì chế độ chính trị càng bền lâu dẫn đến
môi trờng chính trị xã hội càng ổn định đồng thời tạo đợc ra môi trờng đầu t lành
mạnh và ổn định. M ặt khác, lại đảm bảo đợc tính an toàn của nền kinh tế, sẽ thu
hút đợc nhiều vốn đầu t nớc ngoài tạo đợc tiềm lực kinh tế vững mạnh, thúc đẩy
nhanh quá trình hội nhập đa đất nớc đi lên và tiến nhanh đến quá trình công
nghiệp hoá hiện đại hoá.
Tóm lại, mối quan hệ giữa hội nhập kinh tế quốc tế với xây dựng nền kinh
tế độc lập tự chủ là mối quan hệ tơng hỗ có tính biện chứng. Hội nhập càng chất
lợng thì tính độc lập tự chủ càng cao. Độc lập càng cao thì cang có điều kiện để
chủ động tích cực hội nhập. Góp phần đa đất nớc đi lên ngày càng giàu mạnh
công bằng dân chủ văn minh
Trong bối cảnh ngày nay hôi nhập kinh tế là cần thiết là quan trọng là động
lực để phát triển kinh tế nhng không phải là động lực chủ yếu thúc đẩy tăng trởng kinh tế mỗi nớc mà động lực chủ yếu chính là nội lực của nền kinh tế đó.
Thực tế đã cho thấy nhiều quốc gia tham gia hội nhập để theo đuổi mục tiêu trở
thành giàu có trong quá trình hội nhập đã không giữ đợc độc lập tự chủ của mình
để đất nớc rơi vào tình trạng lệ thuộc vào bên ngoài làm cho nền kinh tế không
những không tăng trởng mà còn tụt hậu hơn nhiều so với trớc, đời sống của nhân
dân khó khăn. Chính vì vậy phải coi xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ là
nhiệm vụ chủ yếu trong chiến lợc phát triển kinh tế của mỗi quốc gia
Chơng II: Thực trạng và giải pháp của việc xây
dựng nền kinh tế độc lập tự chủ và hội nhập
kinh tế quốc tế ở Việt Nam tiếp cận từ quan
điểm toàn diện
Tiểu luân triết học
6
Lớp H20
Nguyễn Thị Thu Hơng
1.
Thực trạng của việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự
chủ và hội nhập kinh tế ở Việt Nam những năm qua.
1.1. Những thành tựu đã đạt đợc.
Từ sau khi đổi mới cho đến nay mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong việc
xây dựng đất nớc và phát triển kinh tế nhng nớc ta đã đạt đợc những thành tựu
đáng kể về mọi mặt nhất là về kinh tế.Tốc độ tăng trởng kinh tế của nớc ta nhanh
hiện nay khoảng trên 7% đợc đánh giá là điểm sáng về kinh tế trong khu vực và
thế giới. Năm 1992 đợc liên hợp quốc đánh giá là nớc làm kinh tế giỏi nhất trên
thế giới. Đời sống nhân dân ngày càng đợc cảI thiện và nâng cap lên rõ rệt. Bộ
mặt của đất nớc đang thay đổi từng ngày. Trên tất cả các lĩnh vực chúng ta đều
đạt đợc những thành công đáng kể.
Về ngoại thơng : Tính đến cuối năm 2002, Việt Nam đã có quan hệ ngoại
giao với 170 nớc trên thế giới, ký kết đợc nhiều hiệp định thơng mại song phơng
với các nớc trên thế giới có quan hệ đầu t với 70 nớc và vùng lãnh thổ, đã gia
nhập khu vực mậu dịch tự do ASEAN, ký hiệp định thơng mại Việt Nam Hoa
Kỳ Việt Nam đã xuất khẩu đợc một số mặt hàng sang các nớc khác đó là các
mặt hàng nông sản và hải sản. Hiện nay, Việt Nam là nớc đứng thứ hai thế giới
về xuất khẩu gạo.
Trong lĩnh vực thu hút vốn đầu t nớc ngoài Việt Nam cũng đạt đợc những
thành tựu đáng kể. Hiện nay, chúng ta đã tranh thủ đợc nguồn tài trợ ODA của
45 nớc và các chế định tàI chính quốc tế. Chúng ta đã nhận đợc khoảng 20 tỉ
USD từ nguồn tàI trợ ODA trong đó đã giảI ngân hơn 10 tỉ USD, đối với FDA,
có trên 3800 dự án với tổng vốn đăng ký là trên 42 tỷ USD đã thực hiện khoảng
22 tỉ USD. Chính nhờ nguồn vốn này mà chúng ta đã xây dựng đợc nhiều công
trình kết cấu hạ tầng quan trọng, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao đời sống
nhân dân, đẩy nhanh quá trình thu hút vốn đầu t nớc ngoài. Hiện nay, nớc ta đã
có thành phần kinh tế thứ 6 đó là thành phần kinh tế có vốn đầu t nớc ngoài,
thành phần kinh tế này chiếm tỷ trọng 13% GDP và tốc độ tăng trởng là 20% /
năm.
*Sở dĩ Việt Nam đạt đợc những thành tựu trên là do :
-Đờng lối lãnh đạo đúng đắn của đảng và nhà nớc ta. Trong tình hình thế
giới hiện nay đảng và nhà nớc ta đã xác định phải chủ động hôị nhập kinh tế
theo tinh thần phát huy tối đa nội lực.. ( văn kiện đại hội đảng IX ). Chính vì
vậy đảng và nhà nớc đã có những chính sách hợp ly nhăm thu hút vốn đầu t nớc
ngoài và mở cửa nền kinh tế.
Tiểu luân triết học
7
Lớp H20
Nguyễn Thị Thu Hơng
- Mặt khác, Việt Nam là một nớc độc lập tự chủ không bị phụ thuộc vao nớc ngoài, có môi trờng chính trị ổn định, ngoàI ra, còn có chính sách đầu t đúng
đắn, nền kinh tế tơng đối an toàn và ít biến động, cơ sở hạ tầng ngày một hoàn
thiện. Chính những điều này đã tạo nên một môI trờng đầu t lành mạnh an toàn
làm cho các nhà đầu t nớc ngoàI an tâm khi bỏ vốn vào Việt Nam. Không những
thế Việt Nam còn có một nguồn lao động dồi dào, phong phú : năm 1992 có 70
triệu ngời trong đó 35 triệu ngời lao động. Giá nhân công của Việt Nam rất rẻ so
với các nớc khác. Việt Nam là một thị trờng tiêu thụ rộng lớn với dân số khoảng
80 triệu ngời, có nguồn tàI nguyên thiên nhiên phong phú. Hầu hết các loaị
khoáng sản ở Việt Nam đều có. Việt Nam chính là cửa ngõ đi ra tháI bình dơng
của một số quốc gia đông nam á, nằm trên tuyến đờng giao lu hàng hoá quốc tế
từ SNG, Trung quốc sang Nam á ..
1.2. Những mặt cha đợc.
Mặc dù đã đạt đợc rất nhiều thành tựu đáng kể ở trên nhng chúng ta vẫn
còn những mặt cha đợc.
1.2.1.Nền kinh tế của Việt Nam còn lạc hậu so với nền kinh tế của thế giới và
khu vực.
Sau hơn mời năm đổi mới nớc ta đã đạt đợc những thành tựu kinh tế đáng
kể nhng nền kinh tế của nớc ta vẫn còn lạc hậu. Hiện nay, lao động làm việc
trong ngành nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao 50%. Cơ cấu kinh tế cha hợp ly
Ngành nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao trong GDP. Nông nghiệp chiếm
22,99% GDP, công nghiệp chiếm 38,55% GDP. Trong khi đó ở các nớc phát triển
hiện nay công nghiệp chiếm khoảng 20-25% GDP, nông nghiệp chiếm 5% GDP,
dịch vụ chiếm 70-75% GDP. Hệ thống trang thiết bị trong các xí nghiệp cũ kỹ
lạc hậu, chủ yếu là do các nớc đế quốc để lại sau chiến tranh. Cán cân xuất nhập
khẩu mất cân đối, nhập cao hơn xuất. Hiện nay, chúng ta chủ yếu chỉ xuất khẩu
những mặt hàng nguyên liệu và sản phẩm sơ chế.
Các doanh nghiệp trong nớc thì yếu cả về khả năng quản ly, kinh doanh lẫn
năng lực sản xuất. Chúng ta đã thu hút đợc vốn đầu t nớc ngoài nhng chủ yếu
vào các ngành có hàm lợng khoa học công nghệ thấp. Việt Nam hiện nay đã có
thị trờng chứng khoán nhng thị trờng này luôn biến động và không đánh giá đợc
đúng khả năng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Tiểu luân triết học
8