- Đủ nghe, không quá nhỏ, quá to, không nhát gừng, không lắp, ngọng. Tư thế đứng nói thoải mái, tự nhiên không quá cứng nhắc

************************************

Ngày soạn: 02- 04- 2012

Ngày dạy: 04 - 04 - 2012

Tiết 112- Văn bản : CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG

- Hà Ánh MinhI. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Hiểu được vẻ đẹp và ý nghĩa văn hóa, xã hội của ca Huế. Từ đó có thái độ và hành động tích cực góp

phần bảo tồn, phts triển di sản văn hóa dân tộc đặc sắc và độc đáo này.

II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:

1. Kiến thức:

- Khái niệm thể loại bút kí.

- Giá trị văn hóa nghệ thuật của ca Huế.

- Vẻ đẹp của con người xứ Huế.

2. Kĩ năng:

- Đọc – hiểu văn bản nhật dụng viết về di sản văn hóa dân tộc.

- Phân tích văn bản nhật dụng, (kiểu loại văn bản thuyết minh).

- Tích hợp với kiến thức Tập Làm Văn để làm văn thuyết minh

3. Thái độ:

- Biết yêu quý , giữ gìn ,bản sắc văn hóa của dân tộc.

III. PHƯƠNG PHÁP:

- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Ổn định :

2. Kiểm tra bài cũ :

3. Bài mới : GV giới thiệu bài

- Em hiểu gì về cố đô Huế ? hãy nêu một vài đặc điểm tiêu biểu của xứ Huế mà em biết ? Xứ Huế vốn

nổi tiếng với nhiều đặc điểm như chúng ta vừa nói tới . Xứ Huế còn nổi tiếng về những sản phẩm văn hoá

độc đáo , đa dạng và phong phú mà ca Huế là một trong những sản phấm ấy . Hôm nay học bài văn này ,

chúng ta sẽ tìm hiểu thêm nhiều vẻ đẹp của Xứ Huế qua một đêm ca huế trên sông Hương .

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

* HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu về tác giả tác

phẩm.

? Dựa vào chú thích trong sgk em hãy nêu vài

nét về thân thế và sự nghiệp của Hà Ánh

Minh

- HS: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm qua phần

chú thích, GV đặt những câu hỏi gợi để học

sinh trả lời.

? Văn bản thuộc kiểu loại gì?

? Văn bản ra đời trong hoàn cảnh nào?

- Hs: Suy nghĩ trả lời trong phần chú thích *

* HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu văn bản

- GV: Đọc rồi hướng dẫn cho hs đọc tiếp Gv

đọc sau đó gọi hs đọc tiếp ( yêu cầu chẫm rãi

rỏ ràng , mạch lạc )

- HS : Giải thích từ khó

? Theo em đây là một tác phẩm ghi chép sự

thật hay là tưởng tượng hư cấu ? căn cứ vào

đau để kết luận ?



NỘI DUNG BÀI DẠY

I. GIỚI THIỆU CHUNG:

1. Tác giả: SGK

2. Tác phẩm:

- Bút kí : Thể loại văn học ghi chép lại con người và

sự việc mà nhà văn đã tìm hiểu, nghiên cứu cùng với

những cảm nghĩ của mình nhằm thể hiện một tư

tưởng nào đó.

- Ca Huế :



II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :

1. Đ ọc – tìm hiểu từ khó :

2. Tìm hiểu văn bản:

a. Bố cục: Chia làm 2 phần.

- P1 : Từ đầu đến lí hoài nam – Huế cái nôi của dân

ca

- P2: Tiếp theo đến hết – những đặc sắc của Huế



? VB này được chia làm mấy phần , nêu nội

dung từng phần ?

- GV : Hướng dẫn.

- HS : Thảo luận nhóm.

Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao sgk

Gọi hs đọc phần thứ nhất

? Xứ Huế nổi tiếng về nhiều thứ , nhưng ở

đây tác giả lại chú ý đến sự nổi tiếng nào của

Huế ? Tại sao tác giả lại quan tâm đến dân ca?

- Hs: Suy nghĩ trả lời.

? Tác giả cho ta thấy dân ca Huế mang đậm

đặc điểm hình thức và nội dung nào ? (rất

nhiều điệu hò , điệu lí )

? Nhận xét về đặc điểm ngôn ngữ trong vb

này ?

- Hs: Dùng biện pháp liệt kê kết hợp với lời

giải thích

? Qua đó tác giả chứng minh được những giá

trị nổi bật nào của dân ca Huế ?

- Hs: Phong phú về làn điệu , sâu sắc thấm

thía về nội dung tình cảm , mang đậm nét đặc

trưng của miền đất và tâm hồn Huế

? Bên cái nôi dân ca Huế miền Trung , em

còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của

nước ta ?Nếu có thể hãy hát một bài hát dân

ca em biết ?

-HS: Dân ca quan họ Bắc Ninh , dân ca đồng

bằng Bắc Bộ …

Gọi hs đọc phần thứ 2

? Tác giả nhận xét gì về sự hình thành của dân

ca Huế ? qua đó cho thấy tính chất nổi bật nào

của Huế ?

- HS: Hình thành từ dòng ca nhạc dân gian …

khí nhạc

- Kết hợp 2 tính cách dân gian

? Có gì đặc sắc trong cách biểu diển ca Huế

trên các phương diện : dàn nhạc , nhạc công ?

- Hs: Dàn nhạc gồm đàn tranh , đàn nguyệt …

gõ nhịp

- Nhạc công : Dùng các ngón đàn trau chuốt

…. Đáy hồn người

? Nhận xét gì về đặc diểm ngôn ngữ trong

những đoạn văn này ? ( liệt kê)

? Từ đó nét đẹp nào của Huế được nhấn mạnh

?

- Thanh lịch , tinh tế , Tính dân tộc cao trong

biểu diễn

? Cách thưởng thức có gì độc đáo ?

- Hs: Trăng lên , gió mơn man …. Rộn lòng

? Điều đó cho thấy ca Huế nổi bật với vẻ đẹp



b. Phương thức biểu đạt: Miêu tả , thuyết minh.



c. Phân tích :

c1: Huế – cái nôi của dân ca:

- Rất nhiều điệu hò trong lao động sx : Hò trên sông ,

lúc cấy , lúc cày , chăn tằm , trồng cây ..

- Nhiều điệu lí : lí hoài nam , lí hoài xuân …

=> Phép liệt kê , thể hiện được sự phong phú về làn

điệu, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm

hồn Huế



C2. Đặc sắc của ca Huế:

+ Sự hình thành của ca Huế: Từ dòng ca nhạc dân

gian và ca nhạc cung đình nhã nhạc trang trọng uy

nghi.

+ Cách biểu diễn :

- Dàn nhạc : Đàn tranh , đàn nguyệt , tì bà , đàn bầu

…

- Nam mặc áo dài the , quần thụng, đầu đội khăn xếp ,

nữ mặc áo dài , khăn đóng .- Nhạc công : dùng nhiều ngón đàn trau chuốt

=> Dùng phép liệt kê , thể hiện sự thanh lịch , tinh tế ,

tính dân tộc cao trong biểu diễn

+ Cách thưởng thức : Trên thuyền, giữa dòng sông

đêm trăng gió mát với tâm trạng chờ đợi rộn lòng =>

Dân dã và sang trọng

II. TỔNG KẾT : Ghi nhớ : Sgk/104

1. Nghệ thuật:

- Viết theo thể bút kí.

- Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu biểu cảm,

thấm đẫm chất thơ.

2. Nội dung:

- Ghi chép lại một buổi ca Huế trên sông Hương, tác

giả thể hiện lòng yêu mến, niềm tự hào đối với di



nào ?

sản văn hóa độc đáo của Huế, cũng là một di sản

- cách thưởng thức vừa dân dã , vừa sang

văn hóa dân tộc.

trọng , ca huế đã đạt đến mức hoàn thiện trong

cách thưởng thức

? Khi viết “ Không gian như lắng đonfg5 ,

thời gian như …. Sâu thẳm , tác giả muốn

cảm nhận sự huyền diệu nào của ca Huế trên

sông hương ?( HSTLN)

- HS: Khiến người nghe quên cả không gian ,

thời gian , chỉ cảm thấy tình người . Ca huế

làm giàu tâm hồn con người

- Ca huế mãi mãi quyến rũ bởi vẻ đẹp bí ẩn

của nó

? Qua vb này em hiểu thêm những vẻ đẹp nào

của Huế ?

Ghi nhớ sgk

VI. CỦNG CỐ DĂN DÒ, HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :

- Huế có những điệu dân ca nào ? Kể tên các loại nhạc cụ biểu diễn ?

- Nêu nguồn gốc của ca Huế

- Học phần ghi nhớ . ''Soạn bài ''Dùng cụm C-V để mở rộng câu”

VII. RÚT KINH NGHIỆM:

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………….......................................................................................................................

...................

******************************************************



Ngày soạn: 04/ 04/2012

Ngày dạy: 06 /4/ 2012

TIẾT 113



LIỆT KÊ

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Hiểu thế nào là phép liệt kê. - Nắm được các kiểu liệt kê.- Nhận biết và hiểu được tác dụng của

phép liệt kê trong văn bản.- Biết cách vận dụng phép liệt kê vào thực tiễn nói và viết.

II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:

1. Kiến thức:

- Khái niệm liệt kê. - Các kiểu liệt kê.

2. Kĩ năng:

- Nhận biết phép liệt kê, các kiểu liệt kê.- Phân tích giá trị của các phép liệt kê - Sử dụng phép liệt

kê trong nói và viết.

3. Thái độ:

- Biết vận dụng phép liệt kê trong khi nói và viết .



III. PHƯƠNG PHÁP:

- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Ổn định :

2. Kiểm tra bài cũ :

3. Bài mới : GV giới thiệu bài

- Sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn , sâu sắc hơn những

khía cạnh khác nhau của thực tế và tư tưởng, tình cảm Nó thuộc từ loại nào chúng ta cùng đi vào tiết dạy

hôm nay.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

NỘI DUNG BÀI DẠY

* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu thế nào là

phép liệt kê .Các kiểu liệt kê:

I. Thế nào là phép liệt kê ?

Gọi hs đọc vd trong sgk

a. Xét Ví dụ: Đoạn văn SGK

? Nhận xét cấu tạo và ý nghĩa của các bộ - Cấu tạo : Có mô hình cú pháp tương tự nhau

phận trong câu in đậm ?

Bát yến hấp đường phèn … tráp đồi mồi chữ nhật để

- HS: Cấu tạo : Có mô hình cú pháp tương mở … nào ống thuốc bạc …. Nào dao chuôi ngà

tự nhau : Bát yến hấp đường phèn … tráp - Về ý nghĩa : Chúng cùng nói về đồ vật được bày

đồi mồi chữ nhật để mở … nào ống thuốc biện trung quanh quan lớn

bạc …. Nào dao chuôi ngà

- Tác dụng: Làm nổi bật được sự xa hoa của viên

- Về ý nghĩa : Chúng cùng nói về đồ vật quan

được bày biện trung quanh quan lớn

b. Kết luận :

? Em có nhận xét gì về cách sắp xếp các - Sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại

từ , cụm từ giới thiệu các sự vật ?

để diễn tả được đầy đủ hơn , sâu sắc hơn những khía

- Hs: Sắp xếp nối tiếp hàng loạt .

cạnh khác nhau của thực tế và tư tưởng, tình cảm .

? Việc sắp xếp từ , cụm từ hàng loạt như *Tác dụng : Kích thích trí tưởng tượng và gây được

vậy nhằm dụng ý gì ?

ấn tượng sâu sắc cho người đọc , người nghe

- Hs: Làm nổi bật được sự xa hoa của viên 2. Các kiểu liệt kê :

quan

a. Xét Ví Dụ:

? Vậy thế nào là liệt kê ? ( Ghi nhớ sgk )

- Vd1: Về cấu tạo :

? Dùng phép liệt kê đúng lúc đúng chổ có Vda: Liệt kê theo trình tự sự không theo từng cặp

tác dụng gì ?

Vdb: Liệt kê theo từng cặp có quan hệ đi đôi ( quan

- Hs: Suy nghĩ trả lời.

hệ từ và

? Em hãy lấy một vài vd có sử dụng phép - Vdb: Về ý nghĩa :

liệt kê ?

Vda: câu thứ nhất có thể thay đối thứ tự ( mà lô gíc

Gọi hs đọc vd trong sgk phần II

ý nghĩa của câu không bị ảnh hưởng

? Nhận xét về cấu tạo của phép liệt kê trong Vdb: Không thể thay đổi thứ tự được vì các bộ phận

mục 1 , phần II?

liệt kê có sự tăng tiến về ý nghĩa

- Hs: Về cấu tạo :

b. Kết luận:

a. Liệt kê theo trình tự sự không theo từng - Về cấu tạo : Liệt kê theo từng cặp và liệt kê không

cặp

b. Liệt kê theo từng cặp có quan hệ theo từng cặp

đi đôi ( quan hệ từ và

- Về ý nghĩa : Liệt kê tăng tiến và liệt kê không tăng

? Nhận xét về ý nghĩa của phép liệt kê trong tiến

câu 2 mục II?

II. LUYỆN TẬP :

- HS: Về ý nghĩa :

Bài tập 1 : Tìm phép liệt kê trong bài Tinh thần yêu

a. câu thứ nhất có thể thay đối thứ tự ( mà nước của nhân dân ta

lô gíc ý nghĩa của câu không bị ảnh hưởng

+ Chúng ta có quyền tự hào về những trang lịch sử

b. không thể thay đổi thứ tự được vì các bộ vẻ vang trong thời đại Bà Trưng , Bà triệu , Trần

phận liệt kê có sự tăng tiến về ý nghĩa

Hưng Đoạn , Lê Lợi , Quang Trung ( Tăng tiến theo

? Qua đó em hãy rút ra kết luận về kiểu liệt thời gian)

kê - - Hs: Đọc lại ghi nhớ sgk

+ Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ