Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.16 MB, 134 trang )
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
N¨m häc 2013-2014
HS: §Ìn sÏ ch¸y (®øt d©y tãc)
KL: §o¹n m¹ch gåm 2 R m¾c nèi tiÕp
cã Rt® = R1 + R2
U 15
V× R = = = 15Ω >
III. VËn dơng:
I
1
HS: C¸c nhãm m¾c m¹ch ®iƯn vµ lµm thÝ C5:
+ V× R1 nèi tiÕp R2 => ®iƯn trë t¬ng ®nghiƯm nh híng dÉn cđa GV.
- Th¶o ln nhãm vµ rót ra kÕt ln
¬ng R1,2 = R1+ R2 = 20 + 20 = 40 (Ω)
+ M¾c thªm R3 th× ®iƯn trë t¬ng ®¬ng
HS ®äc phÇn . trong SGK
H S hoµn thµnh c©u C4, tham gia th¶o ln RAC cđa ®o¹n m¹ch míi lµ
RAC = R12 + R3 = 40 + 20= 60Ω
trªn líp
Yªu cÇu HS hoµn thµnh vµ tr¶ lêi c©u C5
VËy RAC > h¬n mçi ®iƯn trë thµnh
phÇn 3 lÇn.
4. Cđng cè:
- §iƯn trë t¬ng ®¬ng cđa ®o¹n m¹ch gåm 3 ®iƯn trë m¾c nèi tiÕp b»ng tỉng
c¸c ®iƯn trë thµnh phÇn Rt® = R1 + R2 + R3
- Víi m¹ch m¾c nèi tiÕp cã n ®iƯn trë th× Rt® = R1 + R2 + ... Rn
5. Híng dÉn vỊ nhµ
- Häc thc phÇn Ghi nhí SGK
- Lµm c¸c bµi tËp 4.1 ®Õn 4.7 SBT
Ngµy 26/09/2012
®o¹n m¹ch song song
TiÕt 5 :
I. Mơc tiªu:
- Xây dựng được công thức tính Rtđ của đoạn mạch song song. Mô tả cách bố trí
và tiến hành thí nghiệm kiểm tra kiến thức => từ lý thuyết.
-Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và làm bài tập.
- Có ý thức tích cực, chủ động.
II. Chn bÞ:
GV: ®iƯn trë mÉu, ngn ®iƯn, ampe kÕ, d©y dÉn, v«n kÕ
III. TiÕn tr×nh d¹y häc :
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:
2. KiĨm tra bµi cò:
? Ph¸t biĨu vµ viÕt c«ng thøc tÝnh Rt® cđa ®o¹n m¹ch gåm 2 R m¾c nèi tiÕp
? Lµm bµi tËp 4.3 (SBT tr 7)
3. Bµi míi:
GV: Trong ®o¹n m¹ch gåm hai bãng ®Ìn m¾c //,
U vµ I cđa m¹ch chÝnh cã quan hƯ víi U vµ I cđa
c¸c m¹ch vÏ nh thÕ nµo?.
HS: Trong ®o¹n m¹ch gåm §1// §2 th×
I = I1 + I2 K A B
+ U = U1 = U 2
R1
Ngun ViÕt C¬ng
R
I. Cêng ®é dßng ®iƯn vµ hiƯu
®iƯn thÕ trong ®o¹n m¹ch song
song.
1. Nhí l¹i kiÕn thøc ë líp 7
SGK/14
2.§o¹n m¹ch gåm hai ®iƯn trë
Trêng THCS H¬ng L©m
7
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
N¨m häc 2013-2014
m¾c song song
HS tr¶ lêi C1
GV: 2 ®iƯn trë R1; R2 cã mÊy ®iĨm chung
HS: 2 ®iƯn R1, R2 cã 2 ®iĨm chung
U = U1 = U 2
I = I1 + I2
GV: U vµ I cđa ®o¹n m¹ch nµy cã ®Ỉc ®iĨm g×.
HS:- M¹ch gåm R1 // R2
- A ®o I toµn m¹ch
- V ®o U toµn m¹ch
GV: Chèt l¹i
I = I1 + I2
(1)
U = U1 = U2 (2)
GV: C¸c em h·y vËn dơng ®Þnh lt «m vµ hƯ
C2:
Tõ ®Þnh lt «m ta cã:
U1=I1.R1,U2=I2.R2
mµ U1 = U2 => R1.I1 = R2.I2
⇒
I 1 R2
=
I 2 R1
II. §iƯn trë t¬ng ®¬ng cđa
®o¹n m¹ch song song.
I 1 R 2 1. C«ng thøc tÝnh ®iƯn trë t¬ng
=
thøc (1), (2) chøng minh hƯ thøc
I 2 R1 ®¬ng cđa ®o¹n m¹ch gåm hai
®iƯn trë m¾c song song
(3)
GV: VËy I gi÷a hai ®Çu mçi ®iƯn trë cã quan hƯ C3;/
Theo ®Þnh lt «m ta cã
nh thÕ nµo víi R.?
I=
GV: Yªu cÇu HS vËn dơng K/t tr¶ lêi C3
chøng minh
1
1
1
=
+
(4)
Rtd R1 R 2
U
U
U
, I1 = 1 ; I2 = 2
Rtd
R1
R2
Mµ I = I1 + I2
U
U
U
1
2
? ViÕt hƯ thøc liªn hƯ gi÷a I, I 1, I2 theo U, Rt®; R1, Nªn R = R + R
td
1
2
R2.
MỈt kh¸c: U = U1 = U2
? H·y vËn dơng hƯ thøc 1 => hƯ thøc 4
1
1
1
R1 .R 2
=
+
=>
GV: H·y tÝnh R tõ hƯ thøc 4: R =
(4)
t®
t®
Rtd
R1 + R 2
⇒
R2
R + R1
1
= 2
Rtd
R1 .R 2
=> Rt® =
H: C¸c nhãm m¾c m¹ch ®iƯn vµ tiÕn hµnh thÝ
nghiƯm
HS: Th¶o ln vµ rót ra kÕt ln
GV: HD, theo dâi, kiĨm tra c¸c nhãm HS m¾c m¹ch
®iƯn vµ tiÕn hµnh kiĨm tra lµm thÝ nghiƯm theo híng
dÉn SGK
R1
R1 .R 2
R1 + R 2
2. ThÝ nghiƯm kiĨm tra
3. KÕt ln: (SGK tr 15)
III. VËn dơng:
C4
- M¾c // víi nhau
- §Ìn kh«ng ho¹t ®éng th× qu¹t
trÇn vÉn ho¹t ®éng b×nh thêng
v× vÉn cã dßng ®iƯn ®i qua qu¹t
HS ph¸t biĨu kÕt ln
GV: C¸c em h·y tr¶ lêi c©u hái C4?
GV: §Ìn vµ qu¹t trÇn ®ỵc m¾c thÕ nµo ®Ĩ chóng
R −R
1
1
1
ho¹t ®éng b×nh thêng?.
=
+
Rt® = 1 2 hc
? VÏ s¬ ®å ®iƯn biÕt ký hiƯu qu¹t trÇn lµ
Rtd R1 R 2
R1 + R2
? NÕu ®Ìn kh«ng ho¹t ®éng th× qu¹t trÇn cã ho¹t
®éng
4. Cđng cè :
C5:
Gi¶i:
V× R1 // R2 nªn ta cã :
Ngun ViÕt C¬ng
+
-
Trêng THCS H¬ng L©m
8
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
Rt® =
N¨m häc 2013-2014
R1 − R 2 30 − 30 90
=
=
= 15Ω ; M¾c R3// R1// R2 ta cã thĨ coi R3// R12
R1 + R 2 30 + 30 6
=> Rt® =
R3 .R12
30.15
450
=
=
= 10Ω ; VËy Rt® = 1/3R1, R2, R3 hay Rt® < R1, R2, R3
R3 + R12 30 + 15
45
5. Híng dÉn vỊ nhµ
- Xem vµ ghi nhí 4 hƯ thøc 1, 2, 3, 4
- Häc thc phÇn Ghi nhí SGK tr17
- Lµm c¸c bµi tËp 5.1 ®Õn 5.6 SBT tr 9&10
Tiết 6:
Ngµy 01/10/2012
BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ƠM
I. MỤC TIÊU:
Vận dụng các kiến thức đã học để giải được các bài tập đơn giản về đoạn mạch
nhiều nhất gồm ba điện trở.
II. CHUẨN BỊ:
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG:
HỌC SINH
Hoạt động 1:Giải bài 1
Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của GV.
a) Cá nhân suy nghĩ, trả lời câu hỏi của GV
để làm câu a của bài 1.
b) Từng HS làm câu b.
c) Thảo luận nhóm để tìm ra cách giải khác
đối với câu b.
GIÁO VIÊN
*u cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
- Hãy cho biết R1 và R2 được mắc với nhau
như thế nào? Ampe kế và vơn kế đo những
đại lượng nào trong mạch?
- Khi biết hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn
mạch và cường độ dòng điện chạy qua mạch
chính, vận dụng cơng thức nào để tính Rtđ?
* Vận dụng cơng thức nào để tính R2 khi biết
Rtđ và R1?
* Hướng dẫn HS tìm cách giải khác.
- Tính hiệu điện thế U2 giữa hai đầu R2.
- Từ đó tính R2.
Hoạt động 2 : Giải bài 2
a) Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của * u cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
GV để làm câu a.
- R1 và R2 được mắc với nhau như thế nào?
b) Từng HS làm câu b.
Các ampe kế đo những đại lượng nào trong
c) Thảo luận nhóm để tìm ra cách giải khác mạch.
đối với câu b.
- Tính UAB theo mạch rẽ R1.
- Tính I2 chạy qua R2, từ đó tính R2.
* Hướng dẫn HS tìm cách giải khác:
- Từ kết quả câu a, tính Rtđ.
- Biết Rtđ và R1, hãy tính R2.
Hoạt động 3 : Giải bài 3
a) Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của * u cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
Ngun ViÕt C¬ng
Trêng THCS H¬ng L©m
9
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
N¨m häc 2013-2014
GV để làm câu a.
- R2 và R3 được mắc với nhau như thế nào?
b) Từng HS làm câu b.
R1 được mắc như thế nào với đoạn mạch
c) Thảo luận nhóm để tìm ra cách giải khác MB? Ampe kế đo đại lượng nào trong mạch?
đối với câu b.
- Viết cơng thức tính Rtđ theo R1 và RMB.
* Viết cơng thức tính cường độ dòng điện
chạy qua R1.
- Viết cơng thức tính hiệu điện thế UMB từ đó
tính I2, I3.
* Hướng dẫn HS tìm cách giải khác: Sau khi
tính được I1, vận dụng hệ thức I3/I2 = R2/R3 và
I1 = I2 + I3, từ đó tính được I2 và I3.
Hoạt động 4 : Củng cố
Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi của GV, * u cầu HS trả lời câu hỏi: Muốn giải các
củng cố bài học.
bài tập về vận dụng định luật Ơm cho các
loại đoạn mạch, cần tiến hành theo mấy
bước? (Có thể cho HS ghi lại các bước giải
bài tập :
- Bước 1: Tìm hiểu và tóm tắt đề bài, vẽ
mạch điện (nếu có).
- Bước 2: Phân tích mạch điện, tìm các
cơng thức có liên quan với các đại lượng cần
tìm.
- Bước 3: Vận dụng các cơng thức để giải
bài tốn.
- Bước 4: Kiểm tra và biện luận kết quả)
Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn häc ë nhµ
-Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a
-Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch bµi tËp
-So¹n bµi: Sù phơ thc cđa ®iƯn trë vµo chiỊu dµi d©y dÉn
Ngun ViÕt C¬ng
Trêng THCS H¬ng L©m
10
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
N¨m häc 2013-2014
Ngµy 03/ 10/ 2012
TiÕt 7: Sù phơ thc cđa ®iƯn trë vµo chiỊu dµi d©y d©n
I. Mơc tiªu:
-Nêu được R phụ thuộc vào l, s, chất liệu làm dây, biết cách xác đònh sự phụ
thuộc của R vào l, s, vật liệu làm dây. Làm được thí nghiệm kiểm tra R phụ
thuộc vào l. Nắm được R~l.
-Suy luận, làm thí nghiệm, xử lý kết quả thí nghiệm.
-Cẩn thận khi làm thí nghiệm. Biết áp dụng mối quan hệ giữa R và l vào thực tế.
II. Chn bÞ:
GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phơ
HS: Mçi nhãm 1A, 1V,
, d©y dÉn
III. TiÕn tr×nh d¹y häc :
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:
2. KiĨm tra bµi cò:
HS1: Ch÷a bµi 6.2 phÇn a
V× 2 c¸ch m¾c ®Ịu ®ỵc m¾c vµo cïng 1 hiƯu ®iƯn thÕ U = 6V
C1: Rt®1 =
U
6
=
= 15Ω;
I 1 0,4
=> Rt®1 > Rt®2
C2: Rt®2 =
=> C1: R1 nt R2
C2: R1 // R2
3. Bµi míi:
GV: D©y dÉn ®ỵc dïng ®Ĩ lµm g× ?
HS :D©y dÉn ®ỵc dïng ®Ĩ cho dßng ®iƯn
ch¹y qua
GV: Quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn ë h×nh 7.1
cho biÕt chóng kh¸c nhau ë nh÷ng u tè
nµo.?.
GV: VËy liƯu ®iƯn trë cđa c¸c d©y dÉn ®ã
cã gièng nhau kh«ng.?
HS : §iƯn trë cđa mçi d©y dÉn lµ kh¸c
nhau
GV: Nh÷ng u tè nµo cđa d©y dÉn cã thĨ
¶nh hëng ®Õn ®iƯn trë cđa d©y.?
HS : Nh÷ng u tè ¶nh hëng ®Õn R lµ l ,
S, ρ .
GV: §Ĩ x¸c ®Þnh sù phơ thc cđa R vµo
mét trong c¸c u tè ®ã th× ta ph¶i lµm
nh thÕ nµo.?
GV: §Ĩ x¸c ®Þnh sù phơ thc cđa R vµo
chiỊu dµi d©y dÉn ta lµm nh thÕ nµo?
GV:- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1
- Yªu cÇu c¸c nhãm chän dơng cơ, m¾c
m¹ch ®iƯn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiƯm. HS
lµm thÝ nghiƯm vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng
mÉu 1 SGK tr20
GV: Theo dâi kiĨm tra, gióp ®ì HS:
Ngun ViÕt C¬ng
U
6 10
=
=
Ω
I 2 1,8 3
I.. X¸c ®Þnh sù phơ thc cđa ®iƯn
trë d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng u
tè kh¸c nhau
1.C¸c cn d©y dÉn ëH7.1.kh¸c nhau:
+ ChiỊu dµi.
+ TiÕt diƯn.
+ VËt liƯu lµm d©y
2. Ph¶i ®o R cđa c¸c d©y cã u tè x ≠
nhau cßn c¸c u tè ≠ lµ nh nhau
II. Sù phơ thc cđa ®iƯn trë vµo
chiỊu dµi d©y dÉn.
1. Dù kiÕn c¸ch lµm
- D©y dµi 2l cã ®iƯn trë lµ 2R.
- D©y dµi 3l cã ®iƯn trë lµ 3R
Trêng THCS H¬ng L©m
11
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
+ Lµm TN t¬ng tù theo s¬ ®å m¹ch ®iƯn
h×nh 7.2b, c
GV: Tõ kÕt qu¶ TN h·y cho biÕt dù ®o¸n
theo yªu cÇu cđa C1 cã ®óng kh«ng.?
GV: VËy ®iƯn trë cđa d©y dÉn phơ thc
vµo chiỊu dµi nh thÕ nµo.?
HS ®äc c©u C2 vµ gi¶i thÝch
GV: Gỵi ý: Víi 2 c¸ch m¾c trªn th× trêng
hỵp nµo ®o¹n m¹ch cã ®iƯn trë lín h¬n vµ
cêng ®é dßng ®iƯn ch¹y qua sÏ nhá h¬n,
GV: Yªu cÇu HS ®äc c©u hái C3 vµ tr¶ lêi
Gỵi ý: Sư dơng ®Þnh lt «m
=> R, => l
GV: +Yªu cÇu HS ®äc c©u hái C4 vµ tr¶
lêi
+ Nªu mèi quan hƯ gi÷a I vµ R
HS tr¶ lêi c©u C4
N¨m häc 2013-2014
2. ThÝ nghiƯm kiĨm tra:
NhËn xÐt: R cđa d©y dÉn tû lƯ thn víi
l cđa d©y
3. KÕt ln: SGK tr 20
III. VËn dơng:
C2:CïngU, nÕu m¾c X b»ng d©y cµng
dµi th× R t¨ng => theo ®Þnh lt «m th×
I gi¶m -> ®Ìn s¸ng u h¬n.
C3:
Rdd =
U
6
=
= 20Ω
I 0,3
=> ChiỊu dµi d©y lµ
l=
C4:
20
x 4 = 40 (m)
2
- Quan hƯ gi÷a I vµ R lµ I ~
- V× I1 = 0,25I2 =
1
R
I2
nªn ®iƯn trë cđa
4
®o¹n m¹ch thø nhÊt líp gÊp 4 lÇn ®iƯn
trë cđa ®o¹n m¹ch thø hai do ®ã
l1 = 2l2
4.Cđng cè:
? Nªu mèi quan hƯ gi÷a ®iƯn trë vµ ®é dµi d©y dÉn
5.Híng dÉn vỊ nhµ
- Häc thc phÇn Ghi nhí vµ kÕt ln
- Lµm c¸c bµi tËp 7.1 ®Õn 7.4
Ngµy 08/10/2012
TiÕt 8: sù phơ thc cđa ®iƯn trë vµo tiÕt diƯn d©y dÉn
I. Mơc tiªu:
-Suy luận được R tỉ lệ nghòch với tiết diện của dây dẫn. Bố trí và tiến hành được
thí nghiệm kiểm tra mối quan hệ giữa R và S. Nêu được của các dây dẫn cùng l,
vật liệu thì tỉ lệ nghòch với S của dây
-Suy luận và tiến hành thí nghiệm.
II. Chn bÞ:
GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phơ, dơng cơ thÝ nghiƯm
HS : Chn bÞ c¸c dơng cơ thÝ nghiƯm nh h×nh 8.1
Ngun ViÕt C¬ng
Trêng THCS H¬ng L©m
12
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
N¨m häc 2013-2014
III. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:
2. KiĨm tra bµi cò:
? §iƯn trë cđa d©y dÉn phơ thc vµo nh÷ng u tè nµo?
C¸c d©y dÉn cã cïng S vµ ρ th× phơ thc vµo l nh thÕ nµo?
? Ch÷a bµi tËp 7.1 SBT
3. Bµi míi:
GV:Tư¬ng tù nh bµi 7, ®Ĩ xÐt sù phơ thc
cđa R vµo S ta sư dơng nh÷ng lo¹i d©y nµo.
GV c«ng thøc tÝnh Rt®trong ®o¹n m¹ch m¾c
// ?
HS:
Quan s¸t t×m hiĨu c¸c s¬ ®å m¹ch ®iƯn
H8.1 SGK vµ thùc hiƯn c©u hái C1 SGK
HS nhËn xÐt
GV: Giíi thiƯu c¸c ®iƯn trë R1, R2, R3 trong
c¸c m¹ch ®iƯn h×nh 8.2 SGK vµ ®Ị nghÞ HS
thùc hiƯn c©u C2.
GV: dù ®o¸n trªn => trong trêng hỵp 2 d©y
cã cïng l, ρ th× S1, S2 quan hƯ víi R1 vµ R2
nh thÕ nµo.?
HS: Th¶o ln vµ nªu dù ®o¸n
R ~ 1/S
HS:
I. Dù ®o¸n sù phơ thc cđa ®iƯn trë
vµo tiÕt diƯn d©y dÉn.
.
§Ĩ xÐt sù phơ thc cđa R vµo S ta sư
dơng c¸c lo¹i d©y cã cïng l, S nhng S
kh¸c nhau nh
S1 = 1/2S2 ; S1 = 1/3S3
C1:
R1// R2:
1
1
1
=
+
Rtd R1 R2
R.R
R
=
R+R 2
R
T¬ng tù R3 =
3
⇒ R2 =
II. ThÝ nghiƯm kiĨm tra:
R1 S 2
=
; HS lªn b¶ng vÏ nhanh s¬ ®å
R2 S1
m¹ch ®iƯn h×nh 8.3
HS tiÕn hµnh thÝ nghiƯm kiĨm tra ®äc vµ
d
Ta cã S1= π ( 1 ) 2 ⇒ 4S1 = πd12
ghi kÕt qu¶ ®o vµo b¶ng 1.
2
Lµm t¬ng tù víi d©y dÉn cã tiÕt diƯn lµ S 2,
d
S3.
S2 = π ( 2 ) 2 ⇒ 4S 2 = πd 22
2
S1
d12
HS: s¸nh tû sè
víi 2
S2
d2
? Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiƯm tÝnh tû sè
s¸nh víi
S1
S2
=>
R2
vµ so
R1
GV:nhËn xÐt trªn nªu mèi quan hƯ gi÷a R
vµ S?
HS thùc hiƯn c©u C3
HD: TiÕt diƯn cđa d©y thø hai lín gÊp mÊy
lÇn d©y thø nhÊt.
VËn dơng kÕt ln ®Ĩ tr¶ lêi
GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4
S1
d2
1
= 12 =
S2
d2
2
R2
S
d2
2 1
= = ; VËy 1 = 12
R1
S2
d2
4 2
S1
R
d12
NhËn xÐt:
= 2= 2
S2
R1
d2
+ KÕt ln (SGK tr 23)
III. VËn dơng
C3:
V× S2 = 3S1 => R1 = 3R2
C4:
Ta cã
S1 R 2
S
=
=> R2 = R1. 1
S 2 R1
S2
=> R2 = 5,5.
4.Cđng cè:
Ngun ViÕt C¬ng
0,5
= 1,1Ω
2,5
Trêng THCS H¬ng L©m
13
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
N¨m häc 2013-2014
? Nªu mèi quan hƯ gi÷a R vµo S cđa d©y dÉn
- Lµm bµi tËp 8.2 SBT
§¸p ¸n C
5.Híng dÉn vỊ nhµ
- Lµm c¸c bµi tËp 8.1 ®Õn 8.5 SBT
- Häc thc phÇn Ghi nhí SGK
Ngµy 10/10/2012
TiÕt 9: sù phơ thc cđa ®iƯn trë vµo vËt liƯu lµm d©y dÉn
I. Mơc tiªu:
-Bố trí tiến hành được thí nghiệm chứng tỏ R phụ thuộc vào vật liệu làm dây, so
sánh được độ dẫn điện dựa vào p. Vận dụng được CT R=p.l/s để tính 1 trong 4
đại lượng chưa biết.
-Vận dụng công thức để giải bài tập.
-Yêu khoa học, biết sử dụng dây dẫn đúng mục đích.
II. Chn bÞ:
GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phơ, ®å dïng thÝ nghiƯm
-HS : B¶ng phơ, ®å thÝ nghiƯm nh SGK
III. TiÕn tr×nh d¹y häc :
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:
2. KiĨm tra bµi cò:
? §iƯn trë cđa d©y dÉn phơ thc vµo nh÷ng u tè nµo?
Ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiƯm víi c¸c d©y dÉn cã ®Ỉc ®iĨm g× ®Ĩ x¸c ®Þnh sù
phơ thc cđa R vµo tiÕt diƯn cđa chóng.
? Ch÷a bµi tËp 8.4 SBT tr 13
3. Bµi míi:
I. Sù phơ thc cđa R vµo vËt liƯu lµm d©y
+
GV: Cho HS quan s¸t c¸c ®o¹n d©y cã cïng l, I. Sù phơK
thc cđa -R vµo vËt liƯu
S lµm tõ c¸c vËt liƯu kh¸c nhau vµ yªu cÇu tr¶ lµm d©y
1. ThÝ nghiƯm:
lêi C1.
- HS quan s¸t vµ suy nghÜ tr¶ lêi
Ngun ViÕt C¬ng
Trêng THCS H¬ng L©m
§o¹n d©y ®ang xÐt
14
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
C¸c d©y ph¶i cã cïng:
- ChiỊu dµi
- Cïng tiÕt diƯn
- VËt liƯu lµm d©y kh¸c nhau
HS:
+ VÏ s¬ ®å m¹ch ®iƯn ®Ĩ tiÕn hµnh TN x¸c
®Þnh R cđa d©y.
+ LËp b¶ng ghi kÕt qu¶ TN
+ TiÕn hµnh TN
HS lµm thÝ nghiƯm, ®äc ghi kÕt qu¶ vµo
b¶ng.
- Tõng nhãm HS ®äc phÇn thu thËp th«ng tin
vµ tr¶ lêi c©u hái.
GV: Theo dâi kiĨm tra vµ gióp ®ì
? §iƯn trë cđa d©y dÉn cã phơ thc vµo vËt
liƯu lµm d©y hay kh«ng
? Sù phơ thc cđa R vµo vËt liƯu lµm d©y ®ỵc
®Ỉc trng b»ng ®¹i lỵng nµo.
? §¹i lỵng nµy cã trÞ sè ®ỵc x¸c ®Þnh nh thÕ
nµo.
? §¬n vÞ cđa ®¹i lỵng nµy lµ g×.? H·y nªu ρ
cđa hỵp kim vµ kim lo¹i trong b¶ng 1
- HS t×m hiĨu b¶ng ®iƯn trë st vµ tr¶ lêi c©u
hái
? §iƯn trë st cđa ®ång lµ 1,7.10 -8Ωm cã
nghÜa lµ g×.
? Trong c¸c chÊt nªu trong b¶ng, chÊt nµo dÉn
®iƯn tèt nhÊt. T¹i sao ®ång ®ỵc dïng ®Ĩ
(cn) lµm lâi d©y nèi c¸c m¹ch ®iƯn
? Dùa vµo mèi quan hƯ gi÷a R vµ S. TÝnh R
cđa d©y constantan trong c©u C2
N¨m häc 2013-2014
2. KÕt ln:
(SGK tr 25
II. §iƯn trë st - c«ng thøc tÝnh R
1. §iƯn trë st
+ §Ỉc trng b»ng ®iƯn trë st
+ (SGK tr 26 phÇn in nghiªng
- §ång cã ρ = 1,7.10-8 Ωm cã nghÜa
lµ cø 1m d©y ®ång cã S = 1m2 th× cã
R = 1,7.10-8Ω.
- B¹c dÉn ®iƯn tèt nhÊt.
- V× ®ång dÉn ®iƯn tèt (cã ρ nhá)
gi¸ thµnh h¹
C2:
ρ = 0,5.10-6 Ωm cã nghÜa lµ mét
d©y dÉn h×nh trơ lµm b»ng
constantan cã chiỊu dµi 1m; S= 1m2
=> R = 0,5.10-6Ω
VËy ®o¹n d©y constantan cã l =1m
Vµ S = 1m2 = 10-6m2 cã R = 0,5Ω
2 C«ng thøc tÝnh ®iƯn trë.
GV: Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3
Yªu cÇu thùc hiƯn theo c¸c bíc, hoµn thµnh
l
b¶ng 2 (tr 26) => c«ng thøc tÝnh R.
R=ρ
S
? Nªu c«ng thøc tÝnh R vµ gi¶i thÝch ý nghÜa
c¸c ký hiƯu, ®¬n vÞ.
Trong ®ã: ρ lµ ®iƯn trë st (Ωm)
C4:tãm t¾t
l lµ chiỊu dµi (m)
-8Ωm
S lµ tiÕt diƯn (m2)
ρ = 1,7.10
III. VËn dơng
l = 4m
C4:
d = 1mm ; π = 3,14
Gi¶i:
R=?
DiƯn tÝch tiÕt diƯn d©y ®ång lµ
? §Ĩ tÝnh R ta vËn dơng c«ng thøc nµo.
2
−3
S = π d = 3,14. (10 )
4
4
¸p dơng c«ng thøc: R = ρ
=> R = 1,7.10-8.
l
S
4.4
= 0,087(Ω)
3,14.10 −6
VËy R cđa d©y ®ång lµ 0,087 (Ω)
4. Cđng cè:
Ngun ViÕt C¬ng
Trêng THCS H¬ng L©m
15
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
N¨m häc 2013-2014
? Nãi ρ cđa s¾t lµ 12.10-8 (Ωm) cã nghÜa lµ g×.
? Ch÷a bµi tËp 2.1SBT
§¸p ¸n: Chän C v× b¹c cã ρ nhá nhÊt trong sè 4 kim lo¹i ®· cho.
5. Híng dÉn vỊ nhµ
- §äc phÇn Cã thĨ em cha biÕt
- Tr¶ lêi c©u C5, C6 SGK, lµm bµi tËp SBT
TiÕt 10:
I. Mơc tiªu:
Ngµy 15/10/2012
®iƯn trë - biÕn trë dïng trong kü tht
- Nắm được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của biến trở. Mắc biến trở vào dòng
điện để điều chỉnh cường độ dòng điện. Nhận ra giá trò điện trở trong kỹ thuật.
- Mắc mạch điện, sử dụng biến trở
- Biết sử dụng biến trở để điều chỉnh
II. Chn bÞ:
GV: Gi¸o ¸n, mét sè biÕn trë, tay quay, con ch¹y, chiÕt ¸p.
HS: Chn bÞ ®å dïng thÝ nghiƯm
III. TiÕn tr×nh d¹y häc :
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:
2. KiĨm tra bµi cò:
? §iƯn trë cđa d©y dÉn phơ thc vµo nh÷ng u tè nµo? Phơ thc nh thÕ nµo.
ViÕt c«ng thøc biĨu diƠn sù phơ thc ®ã.
? Tõ c«ng thøc R = ρ
l
S
Em h·y nªu c¸ch lµm thay ®ỉi R cđa d©y
3.Bài mới:
HS: Quan s¸t ¶nh chơp h×nh 10.1 vµ tr¶ lêi C1
GV: Cho HS quan s¸t c¸c biÕn trë ®Ĩ nhËn
d¹ng.
GV:Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C2
HS: Th¶o ln nhãm tr¶ lêi c©u C2
I. BiÕn trë
1. T×m hiĨu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng
cđa biÕn trë
C1: C¸c lo¹i biÕn trë, con ch¹y,
tay quay, biÕn trë than (chiÕt ¸p)
+ NhËn d¹ng biÕn trë
GV: Híng dÉn theo c¸c bíc
C2:
+ CÊu t¹o chÝnh
+ ChØ ra hai chèt nèi vµo 2 ®Çu cn d©y cđa - NÕu m¾c hai ®Çu AB cđa cn
d©y nµy nèi tiÕp víi m¹ch ®iƯn th×
c¸c biÕn trë, con ch¹y cđa biÕn trë.
GV: VËy mn R t¨ng cã t¸c dơng th× ph¶i khi dÞch chun con ch¹y R kh«ng
thay ®ỉi l cđa d©y.
m¾c nã vµo m¹ch nh thÕ nµo?.
C3:
GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C3
R cđa m¹ch cã thay ®ỉi v× l cđa
HS tr¶ lêi c©u C4
d©y thay ®ỉi.
2. Sư dơng biÕn trë ®Ĩ ®iỊu chØnh
? Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C5
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iƯn theo s¬ cêng ®é dßng ®iƯn.
®å, lµm thÝ nghiƯm theo híng dÉn ë c©u C6
.
HS: Lµm TN theo c¸c bíc theo dâi ®é s¸ng cđa +nhËn xÐt :
Ngun ViÕt C¬ng
Trêng THCS H¬ng L©m
16
Gi¸o ¸n vËt lÝ 9
N¨m häc 2013-2014
bãng ®Ìn
? Th¶o ln vµ tr¶ lêi c©u C6
? HS quan s¸t vµ nªu nhËn xÐt vỊ cêng ®é dßng
®iƯn trong m¹ch khi thay ®ỉi trÞ sè cđa biÕn => Khi dÞch chun con ch¹y
trë.
=> R thay ®ỉi => I trong m¹ch
? BiÕn trë lµ g×. §ỵc dïng ®Ĩ lµm g×?
thay ®ỉi.
HS: BiÕn trë lµ R cã thĨ thay ®ỉi ®ỵc trÞ sè vµ
cã thĨ ®ỵc dïng ®Ĩ ®iỊu chØnh cêng ®é dßng
®iƯn trong m¹ch
HS ®äc c©u C7, th¶o ln trªn líp ®Ĩ tr¶ lêi
- Híng dÉn c¶ líp tr¶ lêi chung c©u C7
Gỵi ý: Líp than hay líp kim lo¹i dÇy hay
máng -> lµm R thay ®ỉi.
? HS quan s¸t c¸c lo¹i ®iƯn trë dïng trong kü
tht, kÕt hỵp víi c©u C8 nhËn d¹ng 2 lo¹i ®iƯn
trë dïng trong kü tht
HS nhËn d¹ng qua 2 dÊu hiƯu
+ Cã trÞ sè ghi ngay trªn R
+ TrÞ sè ®ỵc thĨ hiƯn b»ng vßng mµu trªn R.
- HS ®äc gi¸ trÞ cđa ®iƯn trë ghi trªn ®iƯn trë
Yªu cÇu HS ®äc vµ hoµn thµnh c©u C9
3. KÕt ln (SGK tr 29)
II. C¸c ®iƯn trë dïng trong kü
tht
C7:
+ R trong kü tht ®ỵc chÕ t¹o
b»ng mét líp than hay líp kim
lo¹i máng cã S rÊt nhá -> K.thøc
nhá vµ R rÊt lín.
III. VËn dơng
4.Cđng cè: BiÕn trë lµ g×? Nã ®ỵc dïng ®Ĩ lµm g×? Ch÷a bµi tËp 10.2 SBT
5.Híng dÉn vỊ nhµ:
§äc phÇn Cã thĨ em cha biÕt
¤n l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc
Lµm c©u C10 vµ lµm bµi tËp 10.1 ®Õn 10.6 SBT tr16
TiÕt 11:
Ngµy 13/10/2011
Bµi tËp vËn dơng ®Þnh lt «m
vµ c«ng thøc tÝnh ®iƯn trë cđa d©y dÉn
I. Mơc tiªu:
- Vận dụng đònh luật Ôm và CT R để tính các đại lượng có liên quan trong đoạn
mạch nối tiếp, song song, hỗn hợp
- Vận dụng kiến thức để giải bài tập.
Ngun ViÕt C¬ng
Trêng THCS H¬ng L©m
17