II. THỂ LOẠI TƯỜNG THUẬT

Định nghĩa

Tường thuật là một thể loại báo chí thuộc loại

tác phẩm thông tấn, trong đó NB trình bày một

cách hệ thống, chi tiết diễn biến của sự kiện, hiện

tượng với tư cách là người trực tiếp chứng kiến

hoặc tham gia sự kiện, hiện tượng đó.



44



2. Đặc điểm thể loại tường thuật

- Tường thuật ưu tiên cho các sự kiện mang tính

thời sự.

Đối tượng của thể loại tường thuật là những sự

kiện quan trọng và mang tính thời sự cao, thu hút

được sự quan tâm đặc biệt của công chúng.



45



- Tác phẩm tường thuật có cấu trúc theo sự kiện

và thời gian tuyến tính

Về nguyên tắc, cái gì xảy ra trước thì trình bày

trước, cái gì xảy ra sau thì trình bày sau.

- Tường thuật vừa mang tính công thức, quy

phạm vừa đòi hỏi sự chủ động, sáng tạo của

người thực hiện

- Phóng viên phải là người chứng kiến trực tiếp và

trọn vẹn sự kiện.

46



3. Các thể (dạng) tường thuật

(1) Tường thuật trực tiếp

- Tường thuật trực tiếp còn có tên gọi khác là

tường thuật tại chỗ. Đây là thể tường thuật giúp

công chúng có thể nghe, thấy, đọc sự kiện gần

như cùng lúc, cùng thời điểm mà sự kiện ấy đang

diễn ra.

- Thể tường thuật trực tiếp áp dụng cho PT-TH và

báo trực tuyến.

47



(2) Tường thuật gián tiếp

- Là thể tường thuật được thực hiện sau khi sự

kiện xảy ra. Nói cách khác, khi công chúng tiếp

nhận sự kiện thì nó đã thuộc về quá khứ dù là quá

khứ gần.

- Tường thuật gián tiếp là đặc điểm nổi bật của

báo in.

- PT-TH và báo trực tuyến hiện nay cố gắng hạn

chế thể tường thuật gián tiếp.

48



4. Tiêu chí của một bài tường thuật hay

- Rút ngắn tối đa khoảng cách thời gian giữa sự

kiện được tường thuật và sự kiện diễn ra trong

thực tế.

- Bao quát được những diễn biến chính của sự

kiện.



49



- Chọn được góc nhìn, cách thể hiện độc đáo, sắc

sảo, tinh tế, phù hợp với mục tiêu của bài tường

thuật.

- Lời giới thiệu và bình luận phải ngắn gọn, súc

tích và chừng mực. Tường thuật là hãy để sự kiện

lên tiếng theo ý đồ của mình.

- Cấu trúc bài tường thuật phải logic, chặt chẽ, tái

hiện hoàn chỉnh sự kiện.



50



5. Cách viết bài tường thuật

5.1 Chuẩn bị

- Tìm hiểu thông tin nền về sự kiện (hội nghị, lễ

hội, cuộc thi thể thao, biểu tình…).

- Tìm hiểu về các nhân vật chính sẽ xuất hiện

trong sự kiện.

- Đọc kỹ chương trình (hay kịch bản), xác định các

chi tiết là điểm nhấn của sự kiện.

51



- Xác định mục đích, chủ đề, tư tưởng của bài

tường thuật.

- Lập dàn ý (hay kịch bản) cho bài tường thuật.

- Kiểm tra phương tiện tác nghiệp (bút, sổ tay, máy

ghi âm, ghi hình, laptop, điện thoại di động…) để

chắc rằng tất cả đều tốt và trong trạng thái sẵn

sàng.



52



5.2 Tác nghiệp tại hiện trường

- Có mặt tại hiện trường suốt quá trình xảy ra sự

kiện (đến sớm và về trễ).

- Theo dõi và ghi nhận diễn biến của sự kiện: chú

ý toàn cảnh và cận cảnh, đặc biệt là các chi tiết nổi

bật, bất ngờ.

- Tranh thủ gặp gỡ, phỏng vấn ngắn 3 loại nhân

vật: người nổi bật nhất, người dự khán và người

trong ban tổ chức.

- Chụp ít nhất 5 tấm ảnh.

53



5.3 Viết bài tường thuật

* Phần mở đầu:

- Dựa vào các thông tin nền, giới thiệu quang

cảnh, không khí, thời gian, địa điểm xảy ra sự

kiện; thời lượng và mục đích của sự kiện.

- Độ dài không quá 4 câu (100 chữ).



54