CÁC KHÁI NIỆM VỀ DỊCH VỤ, DỊCH VỤ TRONG NÔNG NGHIỆP

- 11 -
Singapore, quốc gia có tỷ trọng đóng góp của dòch vụ trong tổng sản phẩm quốc nội GDP cao hơn gấp nhiều lần so với các GDP trong những lónh vực
khác. Tỷ trọng của hoạt động dòch vụ đặc biệt về tài chính, ngân hàng, bảo hiểm.. chiếm đến hơn 95 GDP của Singapore, trong khi Việt Nam trung
bình chỉ chiếm khoảng 30 GDP vào những năm 1998 -1999 và hiện nay cũng chỉ dao động khoảng 37 - 39.5 Nguồn: Đài Tiếng nói Việt Nam, 3
2005.

1.1.2. CÁC KHÁI NIỆM VỀ DỊCH VỤ, DỊCH VỤ TRONG NÔNG NGHIỆP

Dòch vụ rất đa dạng, phong phú và phát triển không ngừng theo sự tiến bộ của nền kinh tế xã hội trong mỗi quốc gia. Cho đến nay, có rất nhiều đònh nghóa
về dòch vụ được chấp nhận. Các Mác cho rằng: “Dòch vụ là con đẻ của nền kinh tế sản xuất hàng
hóa, khi mà kinh tế hàng hóa phát triển mạnh, đòi hỏi một sự lưu thông trôi chảy, thông suốt, liên tục để thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của con người
thì dòch vụ phát triển”. [7] Một đònh nghóa khác cho rằng dòch vụ là hoạt động hay lợi ích cung ứng
nhằm để trao đổi, mà hoạt động ấy có thể gắn với sản phẩm vật chất hữu hình hoặc vô hình được sử dụng nhằm đáp ứng một nhu cầu cụ thể nào đó. Thuộc
tính của dòch vụ là vô hình vì vậy mà dòch vụ không gắn liền với thuộc tính quyền sở hữu, thuộc tính trao đổi như sản phẩm vật chất hữu hình. Hoạt động
dòch vụ bao trùm lên tất cả mọi lónh vực của đời sống xã hội với trình độ cao, chi phối rất lớn đến quá trình phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Dòch
vụ không chỉ là vận tải, thương mại, bưu điện, ngân hàng, bảo hiểm mà còn là những hoạt động hành chính, tư vấn, bảo vệ môi trường.
Theo tạp chí The Economists, dòch vụ service là bất cứ cái gì đem bán mà không thể rơi vào chân bạn. Như vậy, dòch vụ cũng là một sản phẩm, một
hàng hóa đặc biệt. Dòch vụ được hiểu là một dạng sản phẩm đi kèm với sản
- 12 -
phẩm chính nhằm làm tăng giá trò của sản phẩm chính theo như cách nhìn của nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Dòch vụ trong nông nghiệp dòch vụ nông nghiệp là những hoạt động “phầm mềm” tạo ra sản phẩm hàng hóa không tồn tại dưới hình thái vật thể,
được gắn liền với những sản phẩm hữu hình trong nông nghiệp. Như dòch vụ cung ứng cây giống gắn liền với sản phẩm hữu hình là cây giống; dòch vụ
hành chính công sẽ tác động đến sự phát triển toàn diện của toàn ngành nông nghiệp; chính sách về đất đai của Nhà nước sẽ ảnh hưởng đến diện tích canh
tác; các qui đònh về việc lưu hành và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật tích cực sẽ góp phần đưa hoạt động lưu thông thuốc bảo vệ thực vật trên thò trường
vào tình trạng được kiểm soát, bảo vệ được môi trường sống của chúng ta… Chất lượng của hàng hóa hữu hình sẽ tùy thuộc rất lớn vào chất lượng
của dòch vụ. Chẳng hạn, để có sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành trái cây hiện nay của Đồng Bằøng Sông Cửu Long, thì chất lượng dòch vụ công,
hành chính sự nghiệp phải luôn được nâng cao. Có nghóa là công tác hoạch đònh, đònh hướng, các cơ chế chính sách… của Nhà nước phải chính xác, phù
hợp, bám sát với thực tế và phải tạo được động lực cho sự phát triển của ngành. Sự yếu kém trong công tác quản lý, trì trệ trong suy nghỉ, tiêu cực
trong công việc… là những tác nhân chính làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng dòch vụ công, dòch vụ hành chính sự nghiệp hiện nay và dó nhiên điều
này đến cuối cùng cũng sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng hàng hóa trái cây được sản xuất ra.
Chất lượng của hàng hóa trái cây không chỉ phụ thuộc vào những yếu tố hữu hình như cây giống tốt, thổ nhưỡng phù hợp, cơ sở vật chất hạ tầng phục
vụ cho sản xuất đầy đủ và đảm bảo theo yêu cầu, ngoài ra chế độ chăm sóc, chế độ dinh dưỡng, chế độ phân bón thích hợp… cho cây trồng, cũng như công
tác bảo quản, chế biến sau thu hoạch, công tác tiếp thò, phân phối giao hàng…
- 13 -
đều là những hoạt động dòch vụ phi vất chất nhưng quan trọng, ảnh hưởng đến chất lượng của hàng hóa trái cây xuất khẩu, ảnh hưởng đến hình ảnh của sản
phẩm đối với người tiêu dùng. Có thể hiểu rộng rằng chất lượng của hàng hóa trái cây không chỉ dừng lại ở những yếu tố vật chất hữu hình, mà còn là yếu
tố, những trạng thái vật chất vô hình hay có thể gọi là “phần mềm” có ảnh hưởng lớn để nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa trái cây xuất khẩu.
Ở đây không nhất thiết phải đi đến một khái niệm chung về dòch vụ, dòch vụ trong nông nghiệp; chỉ cần thống nhất những luận điểm cơ bản sau:
ƒ Là hoạt động lao động mang tính phi vật chất.
ƒ Không tách rời với sản phẩm vật chất. Nghóa là nếu không gắn với sản
phẩm vật chất thì dòch vụ không tồn tại. Vì vậy sự thõa mãn của con người đối với dòch vụ thông qua sự thõa mãn trong việc sử dụng sản phẩm vật chất hay
dụng ích của sản phẩm vật chất đem lại. ƒ
Dòch vụ sẽ có tác động đến chất lượng nói chung của sản phẩm hữu hình. ƒ
Không gắn với quyền sở hữu. ƒ
Tùy vào quan điểm, nhận thức và trình độ phát triển, chất lượng dòch vụ cũng sẽ khác nhau.
1.1.3. ĐẶC ĐIỂM CỦA DỊCH VỤ 1.1.3.1. TÍNH VÔ HÌNH