Cđng cè : 3 Híng dÉn vỊ nhµ : 2 Bµi míi : Giíi thiƯu bµi 1

Sông núi nớc Nam
và
Phò giá về kinh
? - GV thu phiếu và xử lí phiếu ngay tại lớp:
GV nhấn mạnh cho HS : Cả 2 bài đều biểu cảm trực tiếp , không thông qua các phơng tiện
trung gian : miêu tả , kể chuyện.
HS làm theo nhóm trên phiếu học tập .
Nhóm 1 : Bài Sông núi nớc Nam
- Biểu cảm trực tiếp: Niềm tự hào về 1 đất n- ớc có chủ quyền và niềm tin vào sức mạnh
chiến thắng.
Nhóm 2 : Bài Phò gí về kinh - Biểu cảm trực tiếp: Thể hiện hào khí chiến
thắng và khát vọng thái bình.

4. Củng cố : 3

? Thế nào là văn biểu cảm ? Biểu cảm bằng những cách nào ?

5. Hớng dẫn về nhà : 2

- Học thuộc ghi nhớ để nắm chắc nội dung bµi häc. - Lµm tiÕp bµi tËp 3 , 4 SGK vµ bµi tËp SBT .
 Đọc , xem trớc bài :
Đặc điểm văn bản biểu cảm .
Tiết sau học : Côn sơn ca và buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trờng trông ra . ------------------------------------
Tuần 6 
Bµi 6 : TiÕt 21 : văn bản : bài ca côn sơn
Soạn : ... Côn s¬n ca - trÝch - Ngun Trãi
Dạy :
buổi chiều đứng ở phủ Thiên trờng trông ra
Tự học có hớng dẫn Trần Nhân Tông
A Mục tiªu : Sau tiÕt häc , HS cã thĨ :
- Cảm nhận đợc hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông trong bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trờng trông ra . Và sự hoà nhập nên thơ thanh cao của Nguyễn Trãi với cảnh trí
Côn Sơn qua đoạn thơ trong Bài ca Côn Sơn ” .
B ChuÈn bÞ : HS : Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trớc ở nhà .
GV : ảnh chân dung Nguyễn Trãi và tranh ảnh về Côn Sơn.
C Hoạt động trên lớp : 1. Tổ chức líp : KiÓm tra sÜ sè : 7 :
7 :
? §äc thuéc lòng bản dịch thơ bài Sông núi nớc Nam ? Vì sao bài thơ đợc coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc ?
Bài thơ đợc coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc vì : - Lần đầu tiên khẳng định rõ ràng chủ quyền của đất nớc.
- Lần đầu tiên khẳng định ý chí quyết tâm bảo vệ độc lập chủ quyền ấy.

3. Bài mới : Giới thiệu bài 1

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

A. Văn bản : Bài ca Côn Sơn . I Tìm hiểu chung : 4

? Trình bày vài nét về tác giả Nguyễn Trãi ? cho biết bài thơ đợc viết theo thể thơ nào ?
- GV cho HS quan sát ảnh chân dung Nguyễn Trãi và tranh ảnh về Côn Sơn.
- GV chốt lại những thông tin cơ bản về tác giả và tác phẩm.
II Đọc , hiểu văn bản : 1 Đọc, tìm hiểu chú thích : 2
- GV đọc mẫu và hớng dẫn HS đọc : giọng vui tơi, nhịp nhàng của thể thơ lục bát .
2 Tìm hiểu văn bản :
? Cảnh vật đợc nói tới trong bài thơ là cảnh gì ?
a
Cảnh vật Côn Sơn : 5
? Những nét tiêu biểu nào của cảnh vật Côn Sơn đợc nhắc tới trong những lời thơ ấy ?
? Có gì độc đáo trong cách tả suối , đá ?
? Cách tả đó gợi cho em thấy 1 cảnh tợng thiên nhiên ntn ? Qua đó em có nhận xét gì
về vẻ đẹp của Côn Sơn ?
? Qua đó em hiểu gì về tác giả Nguyễn Trãi? GV chốt:
- Cách tả âm thanh, màu sắc. - Nổi bật 1 thiên nhiên lâu đời , nguyên thuỷ
Tác giả yêu thiên nhiên, quý trọng những giá trị của thiên nhiên.
? Trớc cảnh đẹp thanh cao, trong lành của Côn Sơn ấy cho em thấy điều gì ?
b Con ng ời giữa cảnh vật Côn Sơn
: 5
HS đọc chú thích SGK - 79 . - NguyÔn Tr·i 1380 - 1442 , Hiệu: ức trai.
Bài thơ viết theo thể thơ lục bát. HS nghe và tự ghi thông tin vào vở.
2 HS đọc lại văn bản và giải thích từ khó phần chú thích
Cảnh Côn Sơn.
- Suối rì rầm - Đá rêu phơi
- Thông , trúc Tả suối bằng âm thanh
Tả đá bằng màu rêu. - Cảnh tợng : lâu đời , nguyên thuỷ.
Một vẻ đẹp thanh cao, mát mẻ , trong lành.
- Nguyễn Trãi là ngời yêu thiên nhiên, quý trọng những giá trị của thiên nhiên.
- Sự xuất hiện của con ngời giữa cảnh vật Côn Sơn.
- Ta đợc lặp lại 5 lần.
GV chốt: - Tác giả có tâm hồn thanh cao, giàu cảm xúc
thi nhân trớc vẻ đẹp của thiên nhiên.
? Đây là 1 bài thơ biểu ý - ngoài biểu ý , bài thơ có bộc lộ cảm xúc k
? ? Hả con hạc , con cuốc biểu tợng cho
loại ngời nào trong xã hội ?
3 Tỉng kÕt : ghi nhí : SGK - 80 3
? Giọng điệu chung của đoạn thơ là gì ? ? Có những bài ca nào vang lên trong bài ca
Cô Sơn ? - GV gọi 1 HS đọc ghi nhớ

B. Văn bản : Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trờng trông ra .

Tự häc cã híng dÉn I T×m hiĨu chung : 4
- GV hớng dẫn HS tìm hiểu dựa vào phần chú thích .
? Bài thơ này có hình thức giống với bài thơ nào đã học ?
? Em có nhận xét gì về thể thơ ? ? Bài thơ này sử dụng phơng thức biểu đạt
nào ?
II Đọc , hiểu văn bản : 1 Đọc, tìm hiểu chú thích : 2
’
- GV híng dÉn HS ®äc : chó ý nhịp điệu : 223.
- GV hớng dẫn HS tìm hiểu từ khó qua phần chú thích.
2 Tìm hiểu văn bản : 10
? Văn bản này tạo ra một bức tranh làng quê - Các động từ : nghe, ngồi, nằm, ngâm thơ.
- là đại từ để trỏ ngời. Là các sở thích tinh thần.
HS thảo luận - tự bộc lộ: - Thanh cao, giàu cảm xúc.
- Là bản tuyên ngôn đọc lập đầu tiên, khẳng định chủ quyền của nớc Việt Nam. Nêu cao ý
chí bảo vệ chủ quyền dân tộc.
- Giọng vui tơi, nhịp nhàng. Bài ca về niềm vui sống thanh thản hoà
hợp của con ngời với thiên nhiên. 1 HS ®äc ghi nhí
HS ®é chó thich  : SGK - 76
- Giống bài Nam quốc sơn hà . - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.
- Phơng thức : Miêu tả để biểu cảm.
2 HS đọc văn bản. HS giải thích từ khó:
- Mục đồng ?
- 2 cảnh tợng : + Cảnh tợng thôn xóm.
? Hai câu thơ đầu vẽ lên cảnh tợng gì ? a Cảnh chiỊu trong th«n xãm
: ? Cho biÕt thêi gian quan sát và không đợc
miêu tả ở đây có gì đáng chó ý ? ? Em cã nhËn xÐt g× vỊ cảnh tợng đó ?
GV chốt: Thể hiện vẻ đẹp mơ màng, yên tĩnh nơi
thôn dã.
? Theo em bức tranh nơi thôn dã đợc tạo bởi cảnh thực hay sự c¶m nhËn tinh tÕ cđa tgi¶ ?
? TiÕp theo 2 câu cuối vẽ ra cảnh tợng gì ?
b Cảnh chiều ngoài đồng : ? Tgiả cảm nhận bằng những giác quan gì ?
? Bằng những giác quan đó cho em thấy 1 không gian ntn ?
? Cảnh tợng đó gỵi ra mét sù sèng ra sao ?
GV chèt:
- Hai cấu cuối tạo nên không gian thoáng đãng , yên ả.
-
Gợi lên một cuộc sống bình yên, hạnh phúc.
3 Tỉng kÕt : ghi nhí: SGK - 77 ? Em cảm nhận đợc nét đặc sắc nào về nghệ
thuật và ND ở bài thơ này ? + Cảnh ngoài ®ång.
- Thêi gian : bi chiỊu. - Kh«ng gian : thôn xóm.
Đó là một vẻ đẹp mơ màng, yên tĩnh nơi thôn dã.
- Một phần do cảnh thực, nhng phần nhiều do cảm nhận riêng của tác giả.
HS thảo luận - trả lời:
- Thính giác: tiếng sáo mục đồng - Thị giác: cò trắng.
Một không gian thoáng đãng, yên ả trong sạch.
Một cuộc sống bình yên, hạnh phóc.
HS rót ra kÕt ln qua mơc ghi nhí 1 HS ®äc ghi nhí: SGK - 77

4. Cñng cè : 3