Yếu tố biểu cảm: - Hay tại sự sung sướng

gì? - Kể lại cuộc gặp gỡ đầy cảm động của nhân vật
“tôi” với người mẹ lâu ngày xa cách. GV nhắc lại các kiến thức cũ.
+ Kể: Nêu sự việc, hành động, nhân vật. + Tả: Chỉ ra tính chất, màu sắc, mức độ của sự
việc, nhân vật. + Biểu cảm: Bày tỏ cảm xúc, thái độ của người
viết trước sự việc, nhân vật, hành động. Thảo luận nhóm 4’: GV treo bảng phụ.
Tìm và chỉ ra các yếu tố miêu tả và yếu tố biểu cảm trong đoạn văn?
HS cùng trao đổi, trình bày vào bảng phụ. Chú ý các từ ngữ, câu văn, hình ảnh, chi tiết thể hiện
các yếu tố miêu tả và biểu cảm. 
GV cùng nhận xét, sửa chữa. Các yếu tố này đứng riêng hay đan xen vào
nhau? Các yếu tố trên không đứng tách riêng mà
đan xen vào nhau: vừa kể, vừa tả, vừa biểu cảm.  GV cho HS tìm yếu tố kể, tả, biểu cảm đan
xen vào nhau trong đoạn văn sau: “Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ tôi,
đầu ngã vào cách tay mẹ tôi, tôi cảm thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bổng lại mơn
man khắp da thòt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra
lúc đó thơm tho lạ thường.” - Kể sự việc: tôi ngồi trên đệm xe.
- Tả: đùi áp đùi mẹ tôi, đầu ngã vào cánh tay mẹ tôi, khuôn miệng xinh xắn nhai trầu.
- Biểu cảm: Những cảm giác ấm áp… khắp da thòt, thơm tho lạ thường.
1. Yếu tố miêu tả: - Xe chạy chầm chậm.
- Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, ríu cả chân
lại. -Mẹ tôi không còn cõi.
- Gương mặt vẫn tươi sáng… hai gò má.

2. Yếu tố biểu cảm: - Hay tại sự sung sướng

bổng được… còn sung túc. Suy nghó
- Tôi thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi…
thơm tho. Cảm nhận - Phải bé lại và lăn vào
lòng một người mẹ… êm dòu vô cùng. Phát biểu
cảm tưởng
60
Nếu bỏ các yếu tố miêu tả, biểu cảm, ta sẽ có đoạn văn:
“Mẹ tôi vẫy tôi. Tôi chạy theo chiếc xe chở mẹ. Mẹ kéo tôi lên xe. Tôi òa khóc. Mẹ tôi
khóc theo. Tôi ngồi bên mẹ, ngã đầu vào cánh tay của mẹ, quan sát gương mặt mẹ.”

Chiếu đoạn văn trên và đoạn văn này. Cho nhận xét nếu không có các yếu tố miêu tả và
biểu cảm thì việc kể chuyện đoạn văn trên sẽ bò ảnh hưởng như thế nào?

Cho HS thảo luận đôi bạn 2 phút. Đại diện trình bày.
GV nhận xét, chốt ý. Không có yếu tố miêu tả, biểu cảm kể
chuyện trở nên nhạt nhẽo vì chỉ đơn thuần liệt kê nhân vật, sự việc.
Bỏ hết các yếu tố kể trong đoạn văn trên, chỉ để lại các câu văn miêu tả và biểu cảm thì đoạn
văn sẽ bò ảnh hưởng như thế nào? Nó có thành “chuyện” không? Vì sao?
- Nếu tước bỏ các yếu tố tự sự thì đoạn văn không còn các sự việc và nhân vật, không còn
chuyện và trở nên vu vơ khó hiểu. Các yếu tố miêu tả và biểu cảm chỉ có thể bám vào sự việc
và nhân vật mới phát triển được. Như vậy trong văn bản tự sự người ta thường
đan xen những yếu tố nào? Tác dụng của yếu tố miêu tả?
Tác dụng của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong việc kể chuyện?
HĐ2: Hướng dẫn luyện tập. HS đọc BT1. Chọn một số đoạn văn tự sự có sử
dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản: Tôi đi học, tức nước vỡ bờ, lão Hạc.
Phân tích giá trò các yếu tố đó. 
Yếu tố miêu tả, biểu cảm giúp cho việc kể lại
cuộc gặp gỡ thêm sinh động, thể hiện tình mẫu tử
sâu nặng của nhân vật.
61
HS tìm và trình bày các yếu tố đó. GV nhận xét.
HS đọc BT2. Viết đoạn văn kể về những giây phút đầu tiên khi em gặp lại người thân Ông,
bà, bố, mẹ, anh, chò… một thời gian xa cách, có sử dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm trong khi kể.
GV gợi ý bài làm: Nêu bắt đầu từ chổ nào?
Từ xa thấy người thân như thế nào? hình dáng, mái tóc … Lại gần thấy ra sao? Kể hành động, lời
nói, cử chỉ, ngôn ngữ… Những biểu hiện tình cảm của hai người đã
gặp lại như thế nào? Vui mừng, hành động thể hiện bằng các chi tiết nào?...
II. Luyện tập: 1. Chọn đoạn văn:
- Yếu tố miêu tả. - Yếu tố biểu cảm.
- Phân tích giá trò các yếu tố đó.

2. Viết đoạn văn:

4. Củng cố và luyện tập:

Trong văn bản tự sự yếu tố miêu tả, biểu cảm có tác dụng gì?

5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:

Thuộc ghi nhớ + Tập viết các đoạn văn tự sự kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm.
V. Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………..
62
Tuần 7 Tiết 25
Ngày dạy: ___________

I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: