Biểu thức số học Là một dãy các phép toán +, Hàm số học chuẩn - Các ngôn ngữ lập trình thường cung cấp

Đưa ra khái niệm biểu thức trong các ngôn ngữ lập trình.
Cách viết biểu thức trong các ngôn ngữ lập trình có
giống như biểu thức toán học không?
Giáo viên trình bày một số ví dụ về cách vết biểu thức
trong toán và trong ngôn ngữ lập trình.
Các phép toán trong biểu thức thực hiện theo thứ tự ưu
tiên nào?
Trong biểu thức có thể có nhiều kiểu dữ liệu khác
nhau. Vậy kiểu của biểu thức được xác đònh ra sao?
Hướng dẫn học sinh viết biểu thức x
2
+2y trong lập trình.
Sau đó yêu cầu học sinh viết biểu thức nghiệm x1, x2
của phương trình baäc hai trong laäp trình.
Trong các ngôn ngữ lập trình người có xây dựng sẵn
một số đơn vò chương trình giúp người lập trình tính toán
nhanh các giá trò thông dụng. Giáo viên trình bày một số
hàm thông dụng và nêu ý Học sinh đưa ra khái niệm
và cho ví dụ như: 5a+5x,3x
− 2,…
Cách viết biểu thức trong ngôn ngữ lập trình không
giống với cách viết biểu thức trong toán học. Ví dụ 5a+5a
thì viết là 5a-+5x
Trong ngoặc thực hiện trước. Nếu không chứa
ngoặc thì thực hiện từ trái sang phải theo thứ tự ưu tiên:
, , div, mod thực hiện trước và +,
− thực hiện sau.
Kiểu của biểu thức là kiểu của biến hoặc hằng có miền
giá trò lớn nhất.
Học sinh viết xx+2y
Học sinh suy nghó. Chưa thể viết được.
Học sinh chú ý lắng nghe.
2. Biểu thức số học Là một dãy các phép toán +,
− ,,,div,mod
từ các hằng, biến kiểu số và các hàm. Dùng dấu ngoặc tròn để quy đònh trình tự tính
toán. Ví dụ :
Biểu thức trong toán
Biểu thức trong Pascal 5a+6b
5a+6b
z xy
xyz Ax
2
+Bx+C Axx+Bx+C
xy z
x x
y x
− −
− +
2 1
x+yx −
12 −
x −
zxy
Thứ tự thực hiện các phép toán: - Trong ngoặc thực hiện trước.
- Không chứa ngoặc thì: ,,div,mod thực hiện trước và +,
− thực hiện sau từ trái sang
phải
Toán tử Độ ưu tiên
not 1
,,div,mod,and 2
+, −
, OR,XOR 3
=,,=,=,IN 4
Chú ý : - Giá trò của biểu thức có kiểu là kiểu
của biến hoặc hằng có miền giá trò lớn nhất trong biểu thức đó.
- Trong một số trường hợp nên dùng biến trung gian để có thể tránh được việc tính một
biểu thức nhiều lần.

3. Hàm số học chuẩn - Các ngôn ngữ lập trình thường cung cấp

sẵn một số hàm số học để tính một số giá trò htông dụng.
- Mỗi hàm chuẩn có tên chuẩn riêng. Cách viết: tên hàm đối số
- Đối số là một hay nhiều biểu thức số học đặt trong ngoặc sau tên hàm.
- Bản thân hàm chuẩn cũng có thể coi là một biểu thức số học và có thể tham gia vào
biểu thức như toán hạng bất kỳ. - Kết quả của hàm phụ thuộc vào kiểu đối
-14-
Trong lập trình ta phải so sánh hai giá trò nào đó trước
khi thực hiện lệnh nào đó. Biểu thức quan hệ còn gọi là
biểu thức so sánh. Vậy biểu thức so sánh cho
kết quả là kiểu gì và có những giá trò nào?
Đưa ra chú ý
Muốn so sánh nhiều điều kiện đồng thời thì làm sao?
Cho các ví dụ và giải thích từng ví dụ cho học sinh.
Trong toán ta viết x=2 có nghóa là gì? Trong lập trình
có nghóa là gì? Trong lập trình muốn gán 2
cho x ta thực hiện bằng lệnh gán là ’:=’.
Cho ví dụ minh họa Học sinh viết biểu thức
Học sinh chú ý lắng nghe.
Biểu thức quan hệ có kết quả là kiểu lôgic chỉ có một
trong hai giá trò là True hoặc False.
Ta sử dụng các phép toán như And, or để nối các biểu
thức quan hệ lại với nhau.
Học sinh chú ý nghe giảng.
Trong toán có nghóa là x=2, còn trong lập trình có nghóa
là ta đang so sánh x với 2. Học sinh chú ý lắng nghe và
ghi bài. số.
Biểu diễn toán Pascal
x
2
sqrx
x
sqrtx |x|
absx lnx
lnx sinx
sinx SGK TH11 Tr.26

4. Biểu thức quan hệ Có dạng: