Bài mới Hoạt động của gv và hs nội dung cần đạt Giải từ khó: Phần này HS tự làm việc 3. Tìm hiểu cấu trúc văn bản: Những kinh nghiệm và bài học về phẩm chất con ngời

Ngày soạn : 14 01 2008
Tiết 77
tục ngữ về con ngời và xh
a. mục tiêu cần đạt Giúp HS:
- Hiểu đợc nội dung và một số hùnh thức diễn đạt so sánh, ẩn dụ ,nghĩa đen, nghĩa bóng của những câu tục ngữ trong bài.
b. tổ chức các hoạt động dạy học 1. ổn định lớp
2. Bài cũ: Tục ngữ là gì? Tục ngữ có nội dung nh thế nào? Nêu nội dung của câu tục ngữ: Mau sao thì nắng, vắng sao thì ma?
Gợi ý trả lời - Về hình thức: Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, có kết cấu bền vững, có hình
ảnh và nhịp điệu, vì vậy rất dễ nhí vµ dƠ lu trun. - VỊ néi dung: Tơc ngữ diễn đạt một ý trọn vẹn, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân
về nhiều mặt thiên nhiên, lao động sản xuất, con ngời, XH. Có những câu tục ngữ chỉ có nghĩa đen; nhiều câu tục ngữ ngoìa nghĩa đen còn có nghĩa bóng.
- Về việc sử dụng: Tục ngữ đợc nhân dân vận dụng vào mọi hoạt độg đời sống, đẻ nhìn nhận, ứng x, thực hành và để làm lời nói thêm hay, thêm sinh độg sâu sắc.

3. Bài mới Hoạt động của gv và hs néi dung cÇn đạt

Hoạt động 1: Đọc, gải từ khó, tìm hiểu cấu trúc văn bản 1. GV hớng dẫn để các em HS đọc .
Chú ý cách ngắt nhịp cho từng câu tục ngữ Câu 1:nhịp 34; Câu 2 nhịp:224 ; Câu 3nhịp 33 ; Câu 4 nhịp: 2222 ; Câu 5 nhịp:24
Câu 6: nhịp: 24 ; Câu 7:nhịp 24; Câu 8 nhịp: 2 4 ; Câu 9 nhịp: 44

2. Giải từ khó: Phần này HS tự làm việc 3. Tìm hiểu cấu trúc văn bản:

? Em có thể chia văn bản này thành mấy nhóm? Đó là những nhóm nào?
- Văn bản có thể chia làm 3 nhóm: + Nhóm 1: Câu 1,2,3 Tục ngữ vỊ phÈm chÊt con ngêi
+ Nhãm 2: C©u 4,5,6 Tục ngữ vềhọc tập, tu dỡng + Nhóm 3: Câu 7,8,9 Tục ngữ về quan hệ ứng xử
? Tại sao 3 nhóm tục ngữ trên lại cùng chung 1 VB -
Chúng cùng 1 VB vì: Đều là những bài học của dân gian về con ngời, XH.
Về Hình thức thì đều có cấu tạo ngắn gọn, có vần nhịp, thờng dùng so sánh, ẩn dụ.
111
Hoạt động 3: Tìm hiểu nội dung văn bản
? Nghĩa của câu tục ngữ là gì?
? Giá trị kinh nghiệm của câu tục ngữ là gì? ? Tác dụng của câu tục ngữ này trong cuộc
sống?
? Nghĩa của câu tục ngữ Cái răng cái tócc là góc con ngờilà gì?
? Giá trị kinh nghiệm của câu tục ngữ là gì?
? Tác dụng của câu tục ngữ này trong cuộc sống?
? Nghĩa của câu tục ngữ Đói cho sạch rách cho thơmlà gì?
? Giá trị kinh nghiệm của câu tục ngữ là gì?

1. Những kinh nghiệm và bài học về phẩm chất con ngời

Câu : Một mặt ngời... mời mặt của.
-
Nghĩa: Ngời quý hơn của Một mặt ngời
số ít mời mặt của số nhiều. Khẳng định sự quý giá của con ngời so với của cải.
- Giá trị kinh nghiệm : Khẳng định t tởng coi trọng con ngời của cha ông.
-
Tác dụng của câu tục ngữ: Dạy bảo con
ngời biết quý trọng con ngời; phê phán những kẻ coi trọng của cải, vật chất.
An ủi những ngời làm ăn bị mất mát, rủi ro do thiên tai; Khẳng định triết lí sống của
nhân dân
Câu : Cái răng, cái tóc là góc con ngời
- Nghiã đen: răng tóc vừa thể hiện sức khoẻ, con ngời, vừa thể hiện hình thức, tính tình ..
của 1 con ngời
- Giá trị kinh nghiệm: + Nhìn tóc tai, dáng vóc có thể dự đoán về
tính cách của họ. Tóc tai gọn gàng, quần áo chỉnh tề là ngời có t cách đàng hoàng.
- Tác dụng: Khuyên nhủ con ngời giữ gìn răng tóc,
sạch đẹp; thể hiện quan điểm nhìn nhận, đánh giá, bình phẩm con ngời của cha ông
ta nhìn mặt mà bắt thành dong
Câu : Đói cho sạch, rách cho thơm
- Nghĩa: Dù khó khăn túng thiếu thế nào cũng giữ cho lòng mình trong sạch, ngay
thẳng
- Giá trị kinh nghiệm:Đề cao lối sống của cha ông ta: biết vợt lên hoàn cảnh, giữ gìn
nhân phẩm
112
? Nghĩa của câu tục ngữ Học ăn, học nói, học gói, học mở là gì?
? Giá trị kinh nghiệm của câu tục ngữ là gì? ? Tác dụng của câu tục ngữ này trong cuộc
sống?
? Nghĩa của câu tục ngữ : Không thầy đó mày làm nên là gì?
? Giá trị của câu tục ngữ là gì?
- Tác dụng: Câu tục ngữ khuyện răn con ngời sống có lòng tự trọng: phê phán những
ngời ngheo khổ màlàm điều xấu xa, tội lỗi

2. Những kinh nghiƯm vµ bµi häc vỊ häc tËp, tu dìng