ChƯơng 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA TỈNH HẢI DƯƠNG

Chƣơng 3

MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA

TỈNH HẢI DƢƠNG



3.1. Những căn cứ đề xuất giải pháp

3.1.1. Định hướng phát triển theo ngành

3.1.1.1. Định hướng phát triển theo thị trường du lịch

Thị trường là nhân tố quan trọng của sự phát triển, để đẩy nhanh tốc độ

phát triển cần có những sản phẩm phù hợp với từng loại thị trường và không

ngừng mở rộng, phát triển thị trường. Với đặc thù về tài nguyên du lịch của Hải

Dương và vị trí địa lý nằm giữa trung tâm du lịch phía Bắc Hà Nội - Hải Phòng Quảng Ninh. Hải Dương định hướng phát triển các thị trường sau:

● Thị trường du lịch quốc tế:

Dựa trên những nét đặc thù về tài nguyên du lịch, dựa trên một số tâm lý

và sở thích của các thị trường khách du lịch quốc tế..., có thể hình thành và xây

dựng một số sản phẩm du lịch tương ứng với đặc điểm về sở thích của một số thị

trường cơ bản của Hải Dương như sau:

- Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương

+ Thị trường Trung Quốc (bao gồm cả Đài Loan và Hồng Kông): Chiếm

thị phần lớn so với các thị trường khách quốc tế đến Việt Nam nói chung và

Trung tâm du lịch Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh nói riêng. Những đặc điểm

chính của thị trường khách Trung Quốc là khả năng chi tiêu thấp; thường sử

dụng các dịch vụ chất lượng trung bình, giá rẻ; chủ yếu chỉ dừng chân tại Hải

Dương ăn uống và mua sắm lưu trú. Với những đặc điểm này, Hải Dương có thể

đáp ứng cho thị trường Trung Quốc một số đặc sản và sản phẩm hàng lưu niệm

chủ yếu sau: Bánh đậu xanh, bánh khảo, các loại con giống bằng gỗ mỹ nghệ,

tranh thêu...

+ Thị trường Nhật Bản: Đây là thị trường có khả năng chi trả cao cho

chuyến đi du lịch, tuy nhiên cũng yêu cầu rất cao về chất lượng của các sản

90



phẩm du lịch và dịch vụ, chú trọng đến các vấn đề về an ninh, môi trường, về vệ

sinh an toàn thực phẩm... Khách du lịch Nhật Bản quan tâm nhiều đến các sản

phẩm du lịch văn hóa và thích mua sắm hàng lưu niệm, thủ công mỹ nghệ. Hải

Dương có khả năng cung cấp một số sản phẩm du lịch chủ yếu sau: du lịch tham

quan kết hợp nghiên cứu văn hóa lịch sử tại Côn Sơn - Kiếp Bạc; thưởng thức

văn nghệ diễn xướng dân gian: múa rối nước Hồng Phong kết hợp du khảo làng

quê...và bán các sản phẩm lưu niệm thêu ren; gốm mỹ nghệ, đặc biệt là gốm Chu

Đậu; đồ gỗ, mây tre đan mỹ nghệ...

+ Thị trường Hàn Quốc: Hiện nay, thị trường này đến Hải Dương còn ít,

nhưng đây là thị trường đang có xu hướng tăng và có khả năng thanh toán cao...,

do vậy cần xác định đây là một thị trường tiềm năng. Cũng như người Nhật,

người Hàn Quốc cũng có yêu cầu rất cao về chất lượng các sản phẩm du lịch,

dịch vụ, vệ sinh môi trường và về an ninh... Các đối tượng chính của thị trường

Hàn Quốc cần tiếp thị là các nhà đầu tư, sinh viên... Các sản phẩm du lịch có thể

đáp ứng cho thị trường này bao gồm: du lịch tham quan thắng cảnh, du lịch sinh

thái, du lịch nghiên cứu các giá trị văn hóa (các di tích lịch sử, lễ hội, làng nghề),

du lịch thương mại...

+ Thị trường các nước ASEAN: Hiện nay, các thị trường này đến Hải

Dương còn ít, nhưng đây là thị trường các nước trong khối ASEAN đang phát

triển trong xu thế hội nhập khu vực, đang dần xóa bỏ mọi rào cản, mọi thủ tục

hành chính (xóa bỏ visa, cho phép xe ôtô đi lại trong lãnh thổ của nhau...), do

vậy Hải Dương cần xác định đây là những thị trường tiềm năng trong chiến lược

phát triển. Đối với thị trường các nước ASEAN cần phát triển và cung cấp các

sản phẩm du lịch sau: du lịch sinh thái, thương mại, hội nghị, hội thảo. du lịch

văn hóa, du lịch vui chơi giải trí, thể thao…

- Khu vực Bắc Mỹ

+ Thị trường Mỹ: Đây là thị trường có khả năng thanh toán cao, đòi hỏi

chất lượng các sản phẩm và dịch vụ du lịch rất cao... Hiện nay thị trường này đến

Hải Dương còn rất ít, tuy nhiên mối quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt Nam và

Mỹ ngày càng được củng cố và phát triển, đặc biệt Việt Nam đã gia nhập Tổ

91



chức Thương mại Thế giới, do vậy đây sẽ là cơ hội cho khách du lịch thương

mại Mỹ đến Việt Nam nhiều hơn và là thị trường tiềm năng cho Trung tâm du

lịch Hà Nội và phụ cận. Hải Dương sẽ trở thành điểm dừng chân mua sắm trong

tuyến du lịch quốc gia Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Các đối tượng cần

được quan tâm khai thác của thị trường Mỹ là các cựu chiến binh, các nhà đầu

tư, Việt kiều. Các sản phẩm lưu niệm khách Mỹ ưa thích là tranh thêu, đồ gốm,

gỗ mỹ nghệ...

+ Thị trường Canada: Đây cũng là một trong những thị trường tiềm năng,

có khả năng chi tiêu tương đối lớn, các đối tượng cần khai thác chủ yếu là những

khách thuộc các tầng lớp thanh niên, trung niên với các sản phẩm du lịch chính

là: du lịch sinh thái, mạo hiểm, du lịch tham quan nghiên cứu…

- Khu vực Châu Âu

+ Thị trường Pháp: Đây là thị trường chính, chiếm tỷ trọng cao nhất trong

tổng số khách Châu Âu đến trung tâm du lịch Hà Nội và vùng phụ cận; hiện nay

làng múa rối nước Hồng Phong của Hải Dương đang là điểm tham quan hấp dẫn

trong các tour du lịch của khách Pháp từ Hà Nội - Cát Bà - Hạ Long. Các đối

tượng khách của thị trường Pháp rất đa dạng và thuộc nhiều tầng lớp xã hội khác

nhau (thương nhân, nhà nghiên cứu, sinh viên, người già, người trẻ...). Khách

Pháp đòi hỏi chất lượng các dịch vụ du lịch cao, có khả năng chi trả cao, thích

những sản phẩm và dịch vụ mang phong cách Pháp... Tuy nhiên họ rất thực

dụng, chỉ chấp nhận giá cả phải tương xứng với chất lượng dịch vụ. Các sản

phẩm du lịch của Hải Dương có thể đáp ứng cho thị trường Pháp bao gồm: Du

lịch văn hóa, lịch sử, du lịch làng nghề.

+ Các thị trường Châu Âu khác: Sau thị trường Pháp, các thị trường Tây

Âu có nhiều khách đến trung tâm du lịch Hà Nội và phụ cận là Anh, Đức, Bỉ, Hà

Lan, Đan Mạch... Cũng như khách Pháp, các thị trường này có những tâm lý, sở

thích, những đòi hỏi rất cao về chất lượng các dịch vụ và sản phẩm du lịch... Các

thị trường Đông Âu bắt đầu phát triển trở lại và đây sẽ là những thị trường tiềm

năng của trung tâm du lịch Hà Nội (thị trường này đã từng là thị trường truyền

thống của du lịch Việt Nam nói chung và của du lịch Hà Nội - Hải Phòng 92



Quảng Ninh nói riêng). Các sản phẩm ưa thích của thị trường Đông Âu là: du

lịch nghỉ dưỡng biển, du lịch tham quan Vịnh Hạ Long - Cát Bà... Hải Dương sẽ

là điểm dừng chân mua sắm của các thị trường khách này. Những sản phẩm lưu

niệm thị trường khách này ưa thích là hàng thêu: tranh, quần áo, ga, gối...và hàng

mỹ nghệ.

Trong điều kiện khi Hải Dương xây dựng được các khu nghỉ dưỡng thì

kha năng thu hút khách châu Âu đến và nghỉ lại Hải Dương sẽ là rất lớn.

● Thị trường khách du lịch nội địa:

Đây là thị trường cần được đặc biệt quan tâm trong giai đoạn phát triển

đến năm 2020. Khách du lịch nội địa rất đa dạng, gồm nhiều tầng lớp xã hội,

nhiều địa vị và nhiều nghề nghiệp khác nhau, họ có thể tổ chức đi du lịch theo

gia đình, theo nhóm lẻ, hoặc đi theo đoàn... Mục đích chính của khách du lịch

nội địa đến Hải Dương chủ yếu là tham gia vào các loại hình du lịch sau: du lịch

tham quan thắng cảnh, du lịch cuối tuần, du lịch lễ hội tín ngưỡng, du lịch sinh

thái, du lịch công vụ..

- Khách du lịch tham quan thắng cảnh: Đối tượng khách tham quan thắng cảnh

cũng chiếm một tỷ trọng đáng kể, họ đến từ khắp mọi miền đất nước với đủ

thành phần xã hội, nghề nghiệp và lứa tuổi song nhiều nhất là học sinh, sinh

viên. Mục đích chính của đối tượng khách này là tham quan các di tích danh

thắng Côn Sơn, đền thờ và lăng mộ nhà giáo Chu Văn An v.v.

- Khách du lịch cuối tuần kết hợp vui chơi giải trí: Hiện nay loại hình du

lịch này đang phát triển rất nhanh, nhất là ở các thành phố lớn - nơi mà áp lực

của cuộc sống, áp lực của công việc rất lớn, ảnh hưởng đến cường độ và chất

lượng lao động của người dân. Do vậy, vào những ngày nghỉ cuối tuần, các tầng

lớp lao động thường tập trung vào những điểm du lịch tham quan, nghỉ dưỡng,

vui chơi giải trí để thư giãn, tìm cảm giác thoải mái sau mỗi tuần lao động và tái

phục hồi sức lao động. Khu du lịch Côn Sơn - Kiếp Bạc của Hải Dương cần sớm

đầu tư hệ thống có sở vật chất kỹ thuật để đón đối tượng khách này.

- Khách du lịch lễ hội - tín ngưỡng: Trong thời gian gần đây, khách du

lịch lễ hội - tín ngưỡng phát triển nhanh, chiếm tỷ trọng đáng kể. Đối tượng

93



chính của loại hình du lịch này là những người lớn tuổi, những người buôn bán

kinh doanh... Họ tham gia vào các lễ hội để cầu may, cầu phúc, cầu lộc. Loại

hình du lịch này thường diễn ra vào mùa xuân, khi mà các lễ hội được tổ chức

hàng năm. Các địa bàn chủ yếu thu hút khách du lịch loại này tập trung chủ yếu

ở lễ hội Côn Sơn - Kiếp Bạc, lễ hội đền Cao, lễ hội đền Tranh, lễ hội đền Sinh,

đền Hoá...

- Khách du lịch sinh thái: Các hoạt động mang bản chất du lịch sinh thái ở

Hải Dương mới phát triển trong những năm gần đây và còn rất hạn chế. Các đối

tượng chính của loại hình du lịch này là các nhà nghiên cứu, học sinh, sinh

viên... Đây là những đối tượng thích mạo hiểm, thích khám phá. Các hoạt động

du lịch sinh thái cũng thường được diễn ra quanh năm, ít chịu ảnh hưởng bởi tính

mùa vụ trong du lịch. Các địa bàn có thể phát triển du lịch sinh thái ở Hải Dương

gồm đảo Cò; rừng, hồ Bến Tắm, vùng dọc sông Hương.

- Khách du lịch thương mại, du lịch công vụ: Đối tượng chính của loại

hình du lịch này là cán bộ công nhân viên trong các cơ quan Nhà nước, các

doanh nghiệp... thường kết hợp giữa công tác và du lịch. Khả năng chi tiêu của

các đối tượng du lịch này khá cao, nên họ thường sử dụng các dịch vụ du lịch

cao cấp hơn. Loại hình du lịch này cũng thường diễn ra quanh năm, ít chịu ảnh

hưởng của các điều kiện tự nhiên và thường tập trung chủ yếu ở thành phố Hải

Dương hoặc Côn Sơn, Sao Đỏ - Chí Linh.

3.1.1.2. Định hướng phát triển sản phẩm du lịch

Trên cơ sở đặc điểm sản phẩm hiện tại, nghiên cứu bổ sung phát triển các

sản phẩm du lịch đặc thù trên cơ sở khai thác các điểm mạnh của tỉnh về di tích

lịch sử văn hóa, lễ hội, làng nghề, làng quê….

Nghiên cúu xây dựng định hướng phát triển các loại hình sản phẩm dịch

vụ mới hiện đại, phù hợp với xu hướng phát triển nhu cầu du lịch hiện tại.

Phát triển các sản phẩm du lịch là định hướng quan trọng làm tăng khả

năng khai thác tài nguyên du lịch và tạo lên các sản phẩm du lịch hấp dẫn. Với

tiềm năng và các nguồn tài nguyên du lịch ở Hải Dương có thể phát triển được

những sản phẩm du lịch sau đây:

94



- Du lịch văn hoá: Du lịch văn hoá - hiện đang là xu hướng chung của các nước

đang phát triển vì đem lại giá trị lớn cho cộng đồng và xã hội. Du lịch văn hoá

chủ yếu dựa vào những sản phẩm văn hoá, những lễ hội truyền thống dân tộc, kể

cả những phong tục tín ngưỡng để tạo sức hút với khách du lịch bản địa và từ

khắp nơi trên thế giới.

Hải Dương có nhiều di tích lịch sử, di tích cách mạng và lễ hội truyền

thống. Tài nguyên du lịch văn hoá là thế mạnh về tài nguyên du lịch ở Hải

Dương. Tuy nhiên để tăng tính hấp dẫn của sản phẩm cần lựa chọn những tài

nguyên tiêu biểu có giá trị văn hoá lịch sử cao để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng

và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch, tạo thành "điểm đến" du lịch hoàn

chỉnh, sau đó xây dựng, kết nối các tour du lịch. Một số di tích tiêu biểu có thể

lựa chọn để xây dựng thành sản phẩm du lịch văn hoá bao gồm:

+ Di tích Kiếp Bạc (Chí Linh), An Phụ (Kinh Môn) - nơi thờ và tượng đài

vinh danh anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo;

+ Côn Sơn (Chí Linh) với anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá Nguyễn

Trãi, là một trong chốn tổ của thiền phái Trúc lâm;

+ Đền Bia, Đền Xưa, Chùa Giám (Cẩm Giàng) nơi lưu giữ những kỷ niệm

về Đại danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh;

+ Văn miếu Mao Điền (Cẩm Giàng) nơi thờ Khổng Tử và ghi danh các nhà

khoa bảng của tỉnh;

+ Đền Cúc Bồ (Ninh Giang) nơi thờ danh nhân Khúc Thừa Dụ;

+ Đền Quát (Gia Lộc) nơi thờ Danh tướng Yết Kiêu

+ Đền Cao xã An Lạc (Chí Linh);

+ Đền Tranh (Ninh Giang), Đền Sượt (Tp Hải Dương);

+ Chùa Thanh Mai, chùa Ngũ Đài (Chí Linh),

+ Các di tích có giá trị kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu: Nhà thờ Kẻ Sặt, Chùa

Giám (Cẩm Sơn- Cẩm Giàng), chùa Đồng Ngọ (Tiền Tiến - Thanh Hà) với hệ

thống tượng và toà cửu phẩm liên hoa được dựng từ thế kỷ 16;

- Du lịch sinh thái: phát triển du lịch sinh thái là hướng tiếp cận hướng tới

sự phát triển bền vững và là định hướng ưu tiên của du lịch Việt Nam. Mặc dù ở

95



Hải Dương chưa có khu sinh thái tự nhiên nào được xếp hạng, song kết quả

nghiên cứu cho thấy có thể phát triển sản phẩm du lịch tham quan cảnh quan tự

nhiên (một hình thức du lịch sinh thái ở mức độ thấp) tại vùng núi Côn Sơn, khu

vực Bến Tắm (Chí Linh), vùng núi An Phụ - Kính Chủ (Kinh Môn); vùng cảnh

quan đồng bằng dọc sông Hương (Thanh Hà) ; bãi bồi giữa sông Thái Bình

thuộc địa phận 2 xã Đại Đồng(Tứ Kỳ), Thanh Hải (Thanh Hà) và đặc biệt là khu

sinh thái đảo Cò Chi Lăng Nam (Thanh Miện).

Phát triển sản phẩm du lịch sinh thái ở các khu vực trên cần chú trọng một

số nguyên tắc:

Có hoạt động giáo dục và diễn giải nhằm nâng cao hiểu biết về môi

trường, tạo ý thức cho mọi người nỗ lực tham gia vào việc bảo tồn các giá trị tài

nguyên.

Bảo vệ môi trường và duy trì hệ sinh thái.

Bảo vệ và phát huy bản sắc văn hoá cộng đồng.

Tạo cơ hội việc làm và mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương.

Du lịch sinh thái luôn hướng tới việc khuyến khích sự tham gia của cộng

đồng địa phương thực hiện các dịch vụ hướng dẫn viên, ăn nghỉ, bán hàng lưu

niệm, .v.v. để tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho cộng đồng và qua đó hạn chế

được tác động của cộng đồng đối với các giá trị sinh thái tự nhiên, môi trường.

Cũng như các loại hình du lịch khác, tại các điểm du lịch cần đầu tư xây

dựng cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch đảm bảo tiêu chuẩn của

khu, điểm du lịch.

- Du lịch làng nghề: Du lịch làng nghề là loại hình du lịch có khả năng thu hút

khách du lịch quốc tế và tăng chi tiêu mua sắm. Đặc điểm nổi bật của tỉnh Hải

Dương là ngành nghề truyền thống luôn gắn với nông nghiệp, nông thôn. Bởi

vậy có thể khẳng định rằng phát triển du lịch làng nghề truyền thống hiện nay

được xem là hướng phát triển ưu tiên của du lịch Hải Dương.

Sản phẩm du lịch làng nghề chủ yếu là tham quan làng nghề truyền thống,

tìm hiểu cách thức sản xuất và cuộc sống của cư dân nông nghiệp vùng châu thổ



96



sông Hồng kết hợp khám phá cảnh quan nông nghiệp, nghỉ ngơi, thưởng thức ẩm

thực tại làng.

Hiện tại, nhiều làng nghề thủ công ở Hải Dương có thể đáp ứng được yêu

cầu phát triển du lịch. Tuy nhiên, để khai thác các giá trị làng nghề để xây dựng

thành sản phẩm du lịch cần ưu tiên lựa chọn những làng nghề truyền thống còn

đang hoạt động hoặc còn giữ được nghề và có khả năng khôi phục; có cảnh quan

môi trường khá đặc trưng của vùng quê đồng bằng sông Hồng. Một số làng nghề

ở Hải Dương có thể được lựa chọn cho mục này bao gồm:

Làng gốm Chu Đậu (Thái Tân - Nam Sách)

Bánh đậu xanh phường Trần Hưng Đạo, phường Bình Hàn (TPHD)

Làng chế tác vàng bạc Châu Khê (Thúc Kháng - Bình Giang

Làng chạm khắc gỗ Đông Giao (Lương Điền - Cẩm Giàng)

Làng thêu ren Xuân Nẻo (Hưng Đạo - Tứ Kỳ)

Nghề đóng giày tại xã Hoàng Diệu (Gia Lộc)

Bánh đa Hội Yên (Chi Lăng Nam- Thanh Miện)

Một trong những hạn chế cơ bản của Quy hoạch 2004 là chưa xác định

được rõ hệ thống các sản phẩm du lịch như đã nêu và đặc biệt là chưa xác định

rõ những sản phẩm du lịch đặc thù có khả năng cạnh tranh và góp phần tăng hiệu

quả kinh doanh du lịch của Hải Dương.

Căn cứ vào kết quả phân tích về đặc điểm tài nguyên du lịch; về hạn chế

của du lịch Hải Dương thời gian qua đứng từ góc độ sản phẩm du lịch, một số

sản phẩm du lịch đặc thù mà du lịch Hải Dương chưa có, cần tập trung xây dựng

và phát triển trong giai đoạn 2011 – 2020 nhằm góp phần tạo bước phát triển đột

phá về du lịch bao gồm :

(i) Xây dựng khu du lịch nghỉ dƣỡng kết hợp chữa bệnh - dƣỡng sinh

tại vùng núi Côn Sơn : Có thể khẳng định vùng núi Côn Sơn với đặc điểm là khu

danh thắng có di tích gắn với tín ngưỡng lễ hội nổi tiếng cấp quốc gia và từ lâu

đã được biết đến như một vùng tụ “sinh khí” rất tốt cho sức khỏe con người, vì

vậy rất thích hợp để phát triển sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng kết hợp chữa bệnh dưỡng sinh. Đây sẽ là sản phẩm du lịch duy nhất có thể phát triển được ở vùng

97



đồng bằng sông Hồng và hiện có nhu cầu rất lớn từ thị trường Nhật Bản,

ASEAN, và thị trường Hà Nội.

(ii) Xây dựng khu du lịch nghỉ dƣỡng Làng quê Việt : một trong những

giá trị tạo sự khác biệt của du lịch Việt Nam nói chung và du lịch đồng bằng

sông Hồng là du lịch làng quê - cái nôi của nền văn minh lúa nước Việt Nam.

Sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng ở đây sẽ khác với nghỉ dưỡng núi Côn Sơn, đặc

biệt khi kết hợp để du khách khám phá các giá trị văn hóa làng Việt Cổ về cảnh

quan, kiến trúc làng; về những sinh hoạt truyền thống của người nông dân, về

những món ăn đậm chất làng quê đồng bằng Bắc Bộ. Đây thực sự sẽ là những

trải nghiệm thú vị không chỉ đối với khách du lịch quốc tế mà ngay cả đối với

khách du lịch nội địa từ các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh.

Phát triển sản phẩm du lịch này, ngoài ý nghĩa như một sản phẩm du lịch đặc

thù, hấp dẫn còn góp phần tích cực bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống dân

tộc.

(iii) Xây dựng khu du lịch - vui chơi giải trí hiện đại kết hợp truyền

thống quy mô vùng: hiện nay nhu cầu vui chơi giải trí là rất lớn, đặc biệt ở các

đô thị, trung tâm dân cư như Hà Nội. Tuy nhiên cho đến nay Hà Nội còn rất ít

khu vui chơi giải trí và mới đưa vào hoạt động khu vui chơi giải trí “Thiên

đường Bảo Sơn” với một số hạn chế ngay từ ngày khai trương. Việc phát triển

sản phẩm du lịch - vui chơi giải trí quy mô cấp vùng là trước hết để phục vụ nhu

cầu của người dân Hải Dương và khách du lịch khi đến Hải Dương, tuy nhiên

đây cũng sẽ là sản phẩm du lịch rất hấp dẫn góp phần thu hút khách du lịch, đặc

biệt là từ Hà Nội đến với Hải Dương. Trên cơ sở nghiên cứu nhu cầu và những

sản phẩm cùng loại, Hải Dương cần xây dựng sản phẩm có tính khác biệt về loại

hình, quy mô và chất lượng để có được sản phẩm du lịch đặc thù riêng của Hải

Dương.

3.1.2. Định hướng phát triển theo không gian, lãnh thổ

Định hướng phát triển du lịch theo lãnh thổ thực chất là vấn đề tổ chức

không gian du lịch dựa trên những giá trị và sự phân bố của các nguồn tài

nguyên du lịch, của kết cấu hạ tầng và nhu cầu của khách du lịch. Tổ chức lãnh

98



thổ du lịch phải được lồng ghép trong không gian kinh tế - xã hội của lãnh thổ

vùng nghiên cứu và mối quan hệ về du lịch với các lãnh thổ lân cận cũng như

trong toàn khu vực để có các kế hoạch phát triển du lịch phù hợp. Trên cơ sở

định hướng phát triển du lịch theo lãnh thổ, Hải Dương sẽ tạo ra được những sản

phẩm du lịch đặc thù. Cụ thể là việc hình thành các cụm điểm tuyến du lịch, đảm

bảo các hoạt động du lịch trong phạm vi lãnh thổ.

Phụ thuộc vào tính chất độc đáo, hấp dẫn của nguồn tài nguyên, sự đồng

bộ về cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch và chất lượng dịch vụ, Hải Dương có thể

xây dựng được một số sản phẩm du lịch mang ý nghĩa quốc gia hội đủ các yếu tố

cạnh tranh và phát triển cũng như một số sản phẩm du lịch có ý nghĩa địa

phương, làm phong phú hơn hành trình và trải nghiệm của du khách khi có điều

kiện và thời gian lưu trú dài hơn.

Tổ chức không gian du lịch còn chỉ ra các dự án phát triển du lịch với

mức độ và quy mô đầu tư khác nhau nhằm khai thác đồng bộ, có hiệu quả tiềm

năng du lịch của lãnh thổ, tránh sự đơn điệu, trùng lặp.

Định hướng tổ chức không gian du lịch cần được xem xét và phân tích

trong mối quan hệ với vị trí và chức năng của nó ở một không gian phát triển

rộng lớn hơn đối với vùng phụ cận. Trên địa bàn Hải Dương, tổ chức không gian

du lịch sẽ được lồng trong không gian phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, phù

hợp với định hướng phát triển đã xác định vì hoạt động của du lịch luôn luôn xen

cài với nhiều ngành dịch vụ khác có liên quan. Hoạt động du lịch là một yếu tố

cấu thành trong cơ cấu kinh tế - văn hóa - xã hội của địa phương, luôn phát triển

hài hòa với hệ sinh thái, kinh tế.

Đối với tổ chức không gian du lịch lãnh thổ một tỉnh, những yếu tố cơ bản

cần được xác định là :

- Các không gian du lịch (chính và phụ) : đây là nơi tập trung các điều

kiện thuận lợi như tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du

lịch, v.v. gắn với đô thị hạt nhân để phát triển du lịch.



99



- Các địa bàn trọng điểm du lịch (các cụm du lịch) : là nơi tập trung nhất

các giá trị tài nguyên có khả năng khai thác xây dựng các sản phẩm du lịch đặc

thù, có sức cạnh tranh cao.

- Các khu/điểm du lịch : bao gồm các khu/điểm du lịch có ý nghĩa vùng và

quốc gia; các điểm du lịch có ý nghĩa địa phương dựa vào mức độ giá trị của tài

nguyên.

- Các tuyến du lịch : bao gồm các tuyến du lịch tổng hợp kết nối các điểm

khu/điểm du lịch có tính chất khác nhau trên một lộ trình; các tuyến du lịch

chuyên đề kết nối các khu/điểm du lịch có tính chất tương đồng trên một hành

trình. Các tuyến du lịch có thể là tuyến du lịch nội tỉnh và tuyến du lịch liến kết

với các địa phương phụ cận, đặc biệt với trung tâm du lịch vùng.

● Các không gian du lịch

Căn cứ vào phân tích các yếu tố có liên quan đến mức độ thuận lợi đối với

phát triển du lịch, các không gian du lịch (không gian thuận lợi cho phát triển du

lịch) sẽ bao gồm 2 không gian du lịch chính là: TP. Hải Dương và phụ cận với

TP. Hải Dương là trung tâm và Côn Sơn - Kiếp Bạc gắn với thị xã Chí Linh. Đây

là những không gian tập trung nhất những giá trị tài nguyên du lịch có khả năng

xây dựng phát triển thành những sản phẩm du lịch đặc thù; có vị trí địa lý thuận

lợi và các điều kiện về hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật có khả năng đáp ứng nhu

cầu đa dạng của du khách.

Bên cạnh 2 không gian du lịch trên còn có 02 không gian thuận lợi cho

phát triển du lịch là khu vực An Phụ - Kính Chủ thuộc huyện Kinh Môn và khu

vực cực Nam tỉnh trên địa bàn huyện Ninh Giang nơi có một số điểm du lịch khá

hấp dẫn như đảo Cò Chi Lăng Nam, phường rối nước Hồng Phong, làng bánh

gai Ninh Giang, v.v.

* Không gian du lịch TP. Hải Dương và phụ cận

Đây là không gian du lịch trung tâm của Hải Dương, chi phối các hoạt

động đầu tư phát triển, quản lí nhà nước cũng như điều phối luồng khách du lịch

chính của tỉnh. Không gian này bao gồm TP. Hải Dương, một phần không gian

các huyện phụ cận : Nam Sách, Thanh Hà, Gia Lộc, Bình Giang và Cẩm Giàng

100