Trao đổi không ngang giá

Ngoài lưu thông



•



Ở ngoài lưu thông, nếu để tiền và hàng đứng yên, không tiếp xúc với lưu thông thì giá trị

của tiền và hàng không thể tăng lên được, tức là không thể có giá trị thặng dư (m)







Vấn đề đặt ra: Phải xuất phát từ những quy luật nội tại của lưu thông hàng hoá (trao đổi ngang giá) để lý

giải sự chuyển hóa của tiền thành tư bản.



Kết luận

Từ những phân tích trên, có thể nhận thấy: “Vậy là tư bản không thể xuất hiện từ lưu thông và cũng không thể xuất

hiện bên ngoài lưu thông. Nó phải xuất hiện trong lưu thông và đồng thời không phải trong lưu thông”.

Đó chính là “Mâu thuẫn của công thức chung của tư bản”



T - H - T’



3. Hàng hoá sức lao động.



•



Sức lao động, đó là toàn bộ các thể lực và trí lực ở trong một thân thể con người, trong nhân cách sinh động của con

người, thể lực và trí lực mà con người phải làm cho hoạt động để sản xuất ra những vật có ích



•

•



***********************

Sức



lao



động



chỉ



trở



thành



hàng



hoá



khi



có



hai



điều



kiện:



Thứ nhất, người có sức lao động phải được tự do thân thể tức là họ phải làm chủ được sức lao động của mình và có quyền đem bán sức lao

động



của



mình



như



một



hàng



hóa



trên



thị



trường.



Thứ hai, người lao động không có tư liệu sản xuất cần thiết để tự mình đứng ra tổ chức sản xuất nên họ buộc phải bán sức lao động của

mình



cho



người



khác



sử



dụng



để



kiếm



sống.



Sức lao động trở thành hàng hoá đánh dấu bước ngoặt cách mạng trong phương thức kết hợp người lao động với tư liệu sản xuất, là một

bước tiến lịch sử so với chế độ nô lệ và phong kiến. Sự bình đẳng về hình thức giữa người sở hữu sức lao động với người sở hữu tư bản đã

che đậy bản chất của CNTB - chế độ được xây dựng dựa trên sự đối kháng về lợi ích kinh tế giữa tư bản và lao động làm thuê.



Giá trị của hàng hóa sức lao động.

-



Thước đo: Thời gian LĐ xã hội cần thiết.



-



Cơ cấu giá trị hàng hóa sức lao động:



Đặc thù: Không thể đo trực tiếp mà phải đo gián tiếp thông qua thời gian lao động XH cần thiết để SX ra những tư liệu SH cần

thiết nuôi sống công nhân và gia định anh ta.



–

–

–







Giá trị những TLSH cần thiết nuôi sống công nhân.







Giá trị những TLSH cần thiết nuôi sống gia đình người công nhân.







Phí tổn đào tạo tay nghề cho công nhân



•

•

•

•

•

•

-



Yếu tố tinh thần và lịch sử:

Giá trị của hàng hóa sức lao động còn phụ thuộc vào:

+ Hoàn cảnh lịch sử ở mỗi nước, trong mỗi thời kỳ.

+ Điều kiện địa lý, khí hậu ở mỗi nước.

+ Trình độ phát triển kinh tế ở mỗi nước trong mỗi thời kỳ.

===> Yếu tố nói lên sự khác biệt của giá trị HHSLĐ so với giá trị của hàng hóa thông thường.

Những nhân tố ảnh hưởng đến sự biến động của giá trị sức lao động.



•

•



+ Sự gia tăng của nhu cầu do tác động của sự phát triển lực lượng sản xuất.

+ Sự tăng năng suất lao động xã hội.



Giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động.

-



Hình thức biểu hiện: quá trình tiêu dùng SLĐ, tức quá trình lao động của người công nhân.

Trong lao động người công nhân sáng tạo ra giá trị mới.



–

–

–

–



Khả năng: Giá trị mới sáng tạo sẽ lớn hơn giá trị sức lao động.

===> Giá trị thặng dư



=



-



Kết luận: Hàng hóa SLĐ có giá trị sử dụng đặc biệt, thể hiện ở chỗ khi sử dụng nó, nó có khả năng sáng tạo ra một

lượng giá trị mới lớn hơn giá trị của bản thân nó.

Đây chính là đặc điểm riêng có của giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động. Đặc điểm này chính là

chìa khoá để giải quyết mâu thuẫn trong công thức chung của tư bản.



Sự thống nhất giữa quá trình sản xuất ra giá trị sử dụng và quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư



•



Quá trình sản xuất tư bản chủ nghĩa là sự thống nhất giữa quá trình sản xuất ra giá trị sử

dụng và quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư .



Quá trình sản xuất ra giá trị sử dụng



Qua trình nhà tư bản tiêu dùng hàng hóa sức lao động và tư liệu sản xuất ra giá trị thặng dư có hai đặc điểm:



SSảả

nnph

mmlà

mmra

ccvvềềnh

nnch

ccvvềềcông

phẩẩ

là

rathu

thuộộ

nhààtư

tưbbảả

chứứkhông

khôngthu

thuộộ

côngnhân

nhân



Công

mmviviệệ

ccddướ

i isự

mmsoát

aanh

nn

Côngnhân

nhânlà

là

ướ

sựkikiểể

soátccủủ

nhààtư

tưbbảả



Cảnh bóc lột sức lao động trẻ em ở Anh