CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG THỰC THI PHÁP LUẬT VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TẠI VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

có những đóng góp đáng kể với sự phát triển và hiệu quả của hoạt động

thương mại điện tử tại Việt Nam.

Cùng với sự hoàn thiện hơn các quy định pháp luật về thương mại

điện tử, quy trình mua bán hàng trực tuyến, giao kết hợp đồng điện tử cũng

được ngày càng nhiều các doanh nghiệp Việt Nam ứng dụng và triển khai.

Điều đó có thể thấy qua các nội dung và tính năng mà các website của doanh

nghiệp.

Bảng 2. Tính năng và đặc điểm của website doanh nghiệp

TT

Nội dung và tính năng

1 Tính năng của website

Giới thiệu doanh nghiệp



Tỷ lệ

98,3%



Giới thiệu sản phẩm

Giao dịch TMĐT (cho phép đặt hàng)

2



3



62,5%

27,4%



Thanh toán trực tuyến

Đối tƣợng khách hàng hƣớng tới

Khách hàng cá nhân

Doanh nghiệp

Sản phẩm, dịch vụ trên website

Hàng hóa tổng hợp (Siêu thị điện tử)



3,2%

46,3%

53,5%

7,2%



Sản phẩm cơ khí, máy móc



8,3%



Thiết bị điện tử và viễn thông



13,4%



Hàng tiêu dùng



8,0%



Hàng thủ công mỹ nghệ



4,9%



Nông, lâm, thủy sản



5,4%



Dệt may, giày dép



4,2%



Sách, văn hóa phẩm, quà tặng



2,0%



Hàng hóa số hóa



3,2%



Dịch vụ du lịch



7,2%



Dịch vụ luật, tư vấn

6,0%

Nguồn: Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam năm 2006 – Vụ

Thương mại điện tử - Bộ Thương mại



86



Như vậy, qua bảng này ta có thể thấy, có tới 27,4% số Website được

điều tra cho phép khách hàng có nhu cầu có thể đặt hàng trực tiếp tại

Website, có 3,2% số Website được điều tra cho phép khách hàng thực hiện

thanh toán trực tuyến; các mặt hàng, dịch vụ được cung cấp trực tuyến qua

internet cũng rất đa dạng, phong phú: dịch vụ tư vấn, hàng hóa số hóa, hàng

thủ công mỹ nghệ, nông, lâm, thủy sản,… So với tình hình ứng dụng và phát

triển thương mại điện tử trên thế giới thì những con số nói trên còn khiêm

tốn, nhưng nó bước đầu thể hiện được sự phát triển, tình hình nhận thức về

thương mại điện tử và vai trò của thương mại điện tử tại Việt Nam.

Tính tới thời điểm năm 2006, tại Việt Nam đã có 92% doanh nghiệp

kết nối Internet trong đó tỷ lệ kết nối băng thông rộng ADSL lên tới 81%; số

doanh nghiệp tham gia các sàn thương mại điện tử B2B của Việt Nam cũng

như của nước ngoài tăng rất nhanh14. Tuy chưa có một con số thống kê

chính thức về số lượng hợp đồng điện tử được giao kết bởi các doanh nghiệp

Việt Nam, số lượng doanh nghiệp Việt Nam đã xây dựng được các quy trình

giao kết hợp đồng điện tử hay quy trình mua bán hàng trực tuyến, tuy nhiên

có thể thấy các hoạt động này đã dần trở thành phổ biến hơn tại Việt Nam.

Ví dụ dịch vụ đặt mua vé máy bay trực tuyến, đặt phòng khách sạn, đặt tour

du lịch trực tuyến, đăng ký giao dịch bảo đảm trực tuyến tại Ngân hàng

ACB, …. Khách hàng có nhu cầu có thể đặt mua vé máy bay tại Website

www.vdctravel.vnn.vn (website bán vé máy bay qua mạng) do Công ty Điện

toán và Truyền số liệu (VDC) cung cấp; tại đây nhà cung cấp dịch vụ có

hướng dẫn đặt mua vé máy bay trực tuyến để khách hàng có thể đặt vé, sau

khi khách hàng điền đủ thông tin theo yêu cầu, nhà cung cấp sẽ liên lạc lại

để thực hiện đơn đặt hàng; Ngoài ra khách hàng còn có thể sử dụng dịch vụ

đặt vé máy bay trực tuyến tại các trang web www.pacificairlines.com.vn của

Hãng hàng không PacificAirlines; Pacific Airlines còn kết hợp với Ngân

14



Vụ Thương mại điện tử (2006), Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam, Bộ Thương mại.

87



hàng Thương mại Cổ phần Kỹ Thương Việt Nam để thực hiện dịch vụ thanh

toán trực tuyến khi khách hàng sử dụng dịch vụ đặt vé máy bay trực tuyến

của hãng hàng không này; www.lita.com.vn do Công ty TNHH Liên Tấn

cung cấp; www.vemaybayonline.com do Công ty Cổ phần Thương mại và

Du lịch Việt An cung cấp,… tại các website này đều có những hướng dẫn cụ

thể về việc đặt vé và việc lựa chọn hình thức thanh toán. Rất nhiều doanh

nghiệp xây dựng các website bán hàng và triển khai hoạt động bán hàng trực

tuyến. Ví dụ, khách hàng có nhu cầu có thể đặt mua hàng tại trang

www.btsplaza.com.vn, www.chodientu.com, … tại đây khách hàng có thể

xem và đặt mua nhiều sản phẩm đa dạng.

Cùng với sự phát triển của hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam

mới đây, trang thông tin điện tử mua bán trực tuyến lớn nhất thế giới

www.ebay.com cũng đã chính thức vào Việt Nam tham gia trực tiếp vào sự

phát triển của thương mại điện tử tại Việt Nam.

Theo Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam năm 2006 của Vụ

Thương mại điện tử Bộ thương mại, tới thời điểm năm 2006 có tới 81,5%

các doanh nghiệp tại Việt Nam thường xuyên sử dụng email trong giao dịch

với đối tác, một số doanh nghiệp đã sử dụng chuẩn trao đổi dữ liệu điện tử

trong giao dịch. Các doanh nghiệp cũng sử dụng nhiều phương tiện điện tử

khác nhau như fax, điện thoại để thực hiện việc đặt hàng; theo Báo cáo

thương mại điện tử Việt Nam năm 2006 có tới 78,9% doanh nghiệp được

điều tra đã cho phép sử dụng các phương tiện điện tử để đặt hàng; trong việc

giao hàng theo điều tra có tới 8,9% số lượng hàng hóa số hóa được giao

hàng trực tuyến.

Bảng 3. Các phƣơng thức đặt hàng qua phƣơng tiện điện tử

Phƣơng tiện điện tử

Website

Thư điện tử



Tỉ lệ doanh nghiệp sử dụng

22,2

34,9



88



Phƣơng tiện điện tử



Tỉ lệ doanh nghiệp sử dụng

Fax

24,2

Điện thoại

29,3

Nguồn: Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam năm 2006 – Vụ

Thương mại điện tử - Bộ Thương mại

Cùng với sự phát triển của hoạt động thương mại điện tử tại Việt

Nam, các doanh nghiệp, tổ chức ngày càng nhận thức được vai trò của việc

đăng ký và tên miền. Khi trung tâm Internet Việt Nam – Bộ Bưu chính Viễn

thông có thông báo về việc cấp phát tên miền Internet cấp hai (.vn), trong

giai đoạn từ 1/6/2006 – 12/6/2006 hơn 1.300 tên miền được duyệt cấp, trong

đó 40% thuộc về các chủ thể nước ngoài, hầu hết là công ty lớn, nổi tiếng

toàn cầu và đã có thương hiệu tại Việt Nam. Trong đó số đơn hợp lệ (tức là

có nhãn hiệu thương mại như tên công ty, sản phẩm, dịch vụ được bảo hộ sở

hữu trí tuệ) chiếm tới 79,9%. Không những thế, nhiều công ty đa quốc gia

còn đăng ký vài chục tên miền kiểu “bao vây” như Johnson & Johnson Co

đăng ký johnsonandjohnson.vn, johnson-johnson.vn, johnsons.vn; ngân

hàng CitiBank đăng ký citi.vn, citicorp.vn, citibank.vn. Nhiều tập đoàn nước

ngoài thậm chí chưa vào Việt Nam đã đăng ký tên miền .vn, ví dụ như Wal

Mart. Ngược lại, trong 60% hồ sơ đăng ký giữ chỗ tên miền .vn của các chủ

thể doanh nghiệp tại Việt Nam, chỉ 15,63% có giấy chứng nhận bảo hộ sở

hữu trí tuệ. Điều này cho thấy doanh nghiệp trong nước thiếu quan tâm và

còn “sơ hở” trong đăng ký tên miền cấp hai .vn

Cùng với sự phát triển của các hoạt động thương mại điện tử tại Việt

Nam, thực thi các quy định pháp luật về vấn đề có liên quan, nhiều cơ quan

nhà nước đã triển khai và thực hiện cung cấp các dịch vụ công trực tuyến:

cấp giấy đăng ký kinh doanh trực tuyến (Phòng đăng ký kinh doanh – Sở Kế

hoạch Đầu tư TP. Hồ Chí Mình, TP. Đà Nẵng,…); thực hiện các thủ tục hải

quan điện tử (cơ quan hải quan); cấp C/O điện tử (Bộ Thương mại),…



89



Bên cạnh hoạt động của các cơ quan nhà nước, các doanh nghiệp Việt

Nam cũng tích cực tham gia các hoạt động thương mại điện tử. Theo điều

tra của Vụ Thương mại điện tử - Bộ Thương mại tại Báo cáo thương mại

điện tử Việt Nam 2006, đã có 7,9% doanh nghiệp đã tham gia các sàn giao

dịch thương mại điện tử, và 55% trong số đó tham gia nhiều hơn một sàn15.

Việc các doanh nghiệp tham gia sàn giao dịch thương mại điện tử là một

tiêu chí quan trọng phản ánh mức độ ứng dụng thương mại điện tử trong

doanh nghiệp. Hơn nữa, trong bối cảnh nguồn nhân lực triển khai thương

mại điện tử của doanh nghiệp còn ít và nguồn tài chính khiêm tốn, tham gia

các sàn giao dịch thương mại điện tử là một giải pháp mang tính chiến lược

và có hiệu quả cao.

Bảng 4. Danh sách các sàn giao dịch TMĐT được nhiều doanh nghiệp

tham gia

Sàn trong nƣớc

www.ecvn.gov.vn

www.vnemart.com

www.thuonghieuviet.com

www.vietco.com

www.golict.com

www.chodientu.vn

www.btspalaza.com

www.gophatdat.com

Nguồn: Báo cáo Thương mại điện tử Việt



Sàn nƣớc ngoài

www.alibaba.com

www.logistics.com

www.amazon.com

www.ebay.com



Nam 2006 – Vụ Thương



mại điện tử - Bộ Thương mại.

Tham gia các sàn giao dịch điện tử mang đến cho doanh nghiệp nhiều

cơ hội tìm kiếm đối tác, ký kết hợp đồng. Theo báo cáo của Ban quản lý

Cổng thương mại điện tử quốc gia (ECVN) (Cổng thương mại điện tử quốc

gia được Bộ thương mại chính thức vận hàng từ tháng 8 năm 2005. Tháng 8

năm 2006, ECVN được đánh giá là sàn giao dịch B2B hàng đầu của của

15



Vụ Thương mại điện tử (2006), Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam 2006, Bộ Thương mại.

90



Việt Nam với 181 thành viên), tính tới tháng 9/2006, đã có 8,8% số thành

viên của ECVN ký được hợp đồng nhờ việc tham gia tại ECVN với 32 hợp

đồng đã được ký.

Bảng 5. Hiệu quả kinh doanh thu đƣợc nhờ tham gia ECVN (tính trên

181 thành viên tham gia khảo sát)

Số lƣợng



Tỉ lệ (%)



Số thành viên ký được hợp đồng



16



8,8



Số thành viên tìm được đối tác mới



114



63,3



Số hợp đồng được ký



32



Tiêu chí



Nguồn: Ban quản lý ECVN, tháng 9 năm 2006

Bên cạnh việc tham gia các sàn giao dịch thương mại điện tử, các hoạt

động khác như quảng cáo, đào tạo, truyền hình, … cũng được các doanh

nghiệp thực hiện qua các phương tiện điện tử.

Doanh số ước tính của quảng cáo trực tuyến năm 2006 chiếm 1,2%

thị phần toàn ngành quảng cáo. Cơ cấu thị phần của quảng cáo trực tuyến dự

tính tăng lên từ 1,8% đến 2% vào năm 2007. Với xu thế phát triển của báo

điện tử và các dịch vụ trực tuyến, tốc độ tăng trưởng của thị trường quảng

cáo trực tuyến ước đạt 70 – 100%/năm.16

Các hoạt động đào tạo cũng được thực hiện trưc tuyến qua mạng, tạo

điều kiện thuận lợi cho các đối tượng có nhu cầu tham gia đào tạo cũng như

giúp cho các tổ chức đào tạo tiết kiệm nhiều chi phí.

Theo Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam năm 2006 của Vụ

Thương mại điện tử - Bộ Thương mại, tính tới năm 2006 có gần 10 trường

sử dụng hệ thống đào tạo trực tuyến này như Đại học Quốc Gia Hà Nội, Đại

học Sư Phạm Hà Nội, Đại học Đà Nẵng, Đại học Y Tế Cộng Đồng, v.v...

Tuy nhiên, mức độ sử dụng hiện nay mới chỉ là thử nghiệm, hỗ trợ sinh viên



16



Vụ Thương mại điện tử - Bộ Thương mại (2006), Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam 2006.

91



học theo phương thức truyền thống. Qua trang thông tin điện tử của trường,

sinh viên biết sẽ học môn gì, nội dung gì để chuẩn bị trước. Sinh viên cũng

có thể chia sẻ tài nguyên, những bài thực hành mẫu, hoặc làm các bài tập

trên mạng17.

Bảng 6. Danh sách một số trang web đào tạo trực tuyến điển hình

CNTT

http://el.edu.net.vn

http://el.edu.net.vn/lms

www.vietphotoshop.com

www.e-ptit.edu.

www.huukhang.com

www.fi thou.edu.vn



Ngoại ngữ

http://hocngoaingu.com

http://globaledu.com.vn

www.elearning.com.vn

www.cleverlearn.com

www.hp-vietnam.com



Các lĩnh vực khác

www.ephysicsvn.com

www.issad.biz.

www.eduport.com.vn

www.dbavn.com/elearning/index.php



Nguồn: Theo Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam 2006 – Vụ

Thương mại điện tử - Bộ Thương mại.

So với những năm trước, năm 2006 theo đánh giá, tại Việt Nam

thương mại điện tử đã trở nên khá phổ biến, nhiều hình thức kinh doanh mới

trên các phương tiện điện tử liên tục xuất hiện đặc biệt là dịch vụ kinh doanh

nội dung số18; loại hình giao dịch thương mại điện tử doanh nghiệp với

doanh nghiệp phát triển khá nhanh; cung cấp trực tuyến các dịch vụ công đã

khởi sắc.

Phải nói rằng sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động thương mại điện

tử tại Việt Nam trong thời gian qua là kết quả của việc nhà nước kịp thời

ban hành các văn bản pháp luật để điều chỉnh các hoạt động này, cũng như

kịp thời có những chính sách, hoạt động tuyên truyền phổ biến nhằm nâng

cao nhận thức của xã hội về vai trò và tác động của hoạt động thương mại

điện tử đối với sự phát triển kinh tế.



17

18



Vụ Thương mại điện tử - Bộ Thương mại (2006), Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam 2006.

Vụ Thương mại điện tử - Bộ Thương mại (2006), Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam 2006.

92



Nhiều địa phương trong nước đã thực hiện các hoạt động đào tạo,

tuyên truyền, phổ biến về thương mại điện tử cũng như hỗ trợ doanh nghiệp

ứng dụng thương mại điện tử.

Bảng 7. Một số địa phƣơng đã có đề án triển khai thƣơng mại điện tử

TT



Địa phƣơng



Văn bản



Nội dung chính



3942/STM-XTTM

07/9/2006



Đào tạo, tuyên truyền về TMĐT 1. Tổ

chức các hội thảo, lớp tập huấn về TMĐT

cho cán bộ quản lý và doanh nghiệp 2.

Phối hợp với các phương tiện truyền thông

xây dựng chương trình phổ biến tuyên

truyền về TMĐT cho người dân và doanh

nghiệp 3. Đào tạo doanh nghiệp về các kỹ

năng ứng dụng TMĐT cụ thể 4. Đào tạo

tập huấn đội ngũ cán bộ thực thi pháp luật

về TMĐT 5. Xây dựng hệ thống giải

thưởng, hội chợ, triển lãm về ứng dụng

TMĐT

Hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng TMĐT

1. Hỗ trợ DN tham gia Cổng TMĐT Quốc

gia ECVN và các sàn TMĐT trong và

ngoài nước 2. Tư vấn, hỗ trợ DN lựa chọn

giải pháp ứng dụng TMĐT 3. Thiết lập DN

điện tử trong ngành công nghiệp chế biến

xuất khẩu chủ lực của tỉnh 4. Hỗ trợ một số

doanh nghiệp điển hình ứng dụng TMĐT

rồi nhân rộng mô hình

Thực thi pháp luật về TMĐT 1. Theo

dõi, tập hợp các hành vi vi phạm lợi ích

người tiêu dùng & cạnh tranh không lành

mạnh trong TMĐT 2. Tổ chức thực thi các

quy định pháp luật liên quan đến TMĐT;

thanh tra, kiểm tra hoạt động TMĐT tại địa

bàn



1.



TP Hồ Chí Minh



2.



Bắc Kạn



3.



Bình Phước



4.



Hà Tĩnh



1802/UBND-TM1

23/8/2006



5.



Hải Phòng



1010/TM-QLKD

10/10/2006



6



Hoà Bình



1375/UBNDTCTN 16/8/2006



7.



Khánh Hoà



739/STMDL-XT

16/10/2006



8.



Lạng Sơn



258/KH-TMDL

11/8/2006



9.



Nghệ An



490/TM-KHTH

27/9/2006



10. Phú Thọ



358/TMDL-KH

08/8/2006



11. Quảng Ninh



2545/UBND-MT

24/7/2006



12. Tây Ninh



13. Thanh Hoá



234/KH-TMDL

07/9/2006

465/KH-TMDL

11/9/2006



543/TMDL-XT

01/8/2006

267/TM-KHTH

14/8/2006

3023/UBNDKTTC 20/7/2006



14. Thừa Thiên Huế



355/STM-QLTM

02/8/2006



15. Yên Bái



Tạo môi trƣờng ứng dụng TMĐT 1.

Hàng năm tiến hành điều tra về hiện trạng

ứng dụng TMĐT trong các doanh nghiệp

trên địa bàn tỉnh 2. Xây dựng cơ sở dữ liệu

kinh tế - thương mại của địa phương 3. Rà

soát cơ sở hạ tầng phục vụ ứng dụng

TMĐT và có



377/CV-TMDL

21/8/2006



93



Nguồn: Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam năm 2006 – Vụ

Thương mại điện tử - Bộ Thương mại

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các hoạt động thương mại điện

tử, trong thời gian qua các hành vi vi phạm pháp luật về thương mại điện tử

tại Việt Nam đã xuất hiện, ngày càng trở nên phổ biến và tinh vi hơn.

Hành vi vi phạm có thể kể trước tiên là những hành vi lừa đảo trong

giao dịch trực tuyến C2C, B2C, làm giả thẻ ATM, đánh cắp thẻ tín dụng qua

mạng. Theo ghi nhận tại Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam năm 2006

của Vụ Thương mại điện tử - Bộ Thương mại, tháng 9/2006 Phòng Phòng

chống Tội phạm Công nghệ cao (thuộc C15 - Bộ Công an) đã tiến hành điều

tra và triệu tập Đào Anh Tuấn – người đã tiến hành vụ lừa đảo qua mạng để

chiếm đoạt gần 20 triệu đồng của các thành viên trên diễn đàn trực tuyến Trí

tuệ Việt Nam Online. Theo điều tra, giữa tháng 5/2006, sau khi tham gia vào

chuyên mục mua sắm trên diễn đàn này, Đào Anh Tuấn núp dưới nick name

Enrique81 đã tuyên bố nhận mua hàng giúp, lấy tiền công rất rẻ và yêu cầu

các thành viên đặt cọc trước 50% tiền hàng qua nhiều tài khoản ngân hàng

tự động. Nhưng sau khi chiếm được gần 20 triệu tiền đặt cọc, Tuấn đã gửi

cho họ toàn quần áo cũ và những bo mạch rỉ sét sản xuất từ cách đây cả

chục năm thay cho quần áo hàng hiệu và Laptop mua từ Mỹ! Các thành viên

bị hại sau đó viết đơn đến cơ quan công an. Quá trình điều tra làm rõ vụ việc

trong vòng 2 tháng của C15 cũng sự giúp đỡ phối hợp của Trung tâm an

ninh mạng ĐH Bách Khoa Hà Nội (BKIS). Mới đây nhất, ngày 8/11/2007

Cục cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (C15 –

Bộ Công an) đã đồng loạt khởi tố, bắt tạm giam 5 bị can trong tập đoàn lừa

tài chính đa cấp qua mạng tại các địa chỉ colonyinvest.net;

callysinvest.com... Trong một thời gian ngắn, tập đoàn này lừa đảo hơn 160

tỷ đồng của hơn 20.000 người. Bằng việc tạo dựng các website

www.colonyinvest.net,



www.callysinvest.com



(đã



bị



sập),



94



www.money100.us, www.c-invest.com (đã bị sập), www.vip-viet.com, …

để huy đông vốn trái phép với lãi suất đặc biệt cao. Qua xác minh về mạng

www. colonyinvest.net, các trinh sát phát hiện không có công ty nào trên thế

giới có tên là Công ty Colony Invest Management Inc (viết tắt là C.I), không

có đại diện, không có đăng kí kinh doanh và trụ sở ở bất cứ nơi nào, tất cả

chỉ được liên lạc qua website nói trên. Tất cả những người tham gia đầu tư

đều chỉ có quyền truy cập tài khoản của mình do đại lí cấp và chỉ có thể liên

lạc với một số người đứng đầu (cấp 1) tại các tỉnh, thành ở Việt Nam.

Các hoạt động mua bán hàng trực tuyến, gửi rút tiền tự động,… cũng

là những mục tiêu bị các đối tượng xấu tấn công và trục lợi. Theo Báo điện

tử



VietnamNet



ngày



18/09/2006



(http://www2.vietnamnet.vn/cntt/2006/09/613153/) cơ quan Cảnh sát điều tra

Bộ Công an thời gian này đã kết thúc điều tra đường dây làm giả thẻ ATM

thực hiện bởi 10 đối tượng do Nguyễn Anh Tuấn - Chủ tịch Hội đồng quản

trị Công ty RC cầm đầu. Đường dây này đã ăn cắp thông tin của các chủ thẻ

tín dụng sau đó bán lại cho nhau hoặc trực tiếp làm thẻ ATM giả để rút được

số tiền khoảng 2,6 tỷ đồng. Cơ quan điều tra cũng đã thu giữ tang vật gồm

10 máy vi tính, 4 máy in thẻ ATM giả cùng một số tài sản mua sắm bằng

tiền ăn cắp được.

Môi trường điện tử cũng là môi trường thuận lợi để các đối tượng xấu

lợi dụng thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật: sao chép, phát tán các tác

phẩm âm nhạc, văn học khi có chưa có sự cho phép của chủ sở hữu/tác giả;

phát tán các băng đĩa, hình ảnh, tác phẩm đồi trụy, sử dụng trái phép các

chương trình máy tính, …

Theo báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam năm 2006 – Vụ Thương

mại điện tử - Bộ Thương mại, ngày 5/10/2006, lần đầu tiên việc xử lý vi

phạm bản quyền sản phẩm tin học cài đặt trong hệ thống thông tin doanh

nghiệp được thực hiện khi một đoàn thanh tra liên ngành kiểm tra đột xuất



95



trụ sở công ty Daewoo-Hanel tại khu Công nghiệp Sài Đồng B, Gia Lâm,

Hà Nội. Việc kiểm tra được tiến hành với sự phối hợp của Thanh tra Bộ Văn

hoá Thông tin và đơn vị phòng chống tội phạm công nghệ cao, thuộc Cục

cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, Bộ Công an.

Tổng giá trị phần mềm bất hợp pháp bị lập biên bản tại đây ước tính lên tới

gần 1 tỷ đồng. Biên bản vi phạm hành chính đã được lập và Chánh Thanh

tra Bộ Văn hoá Thông tin sẽ ban hành quyết định xử phạt công ty DaewooHanel theo Luật Sở hữu Trí tuệ và Nghị định số 56/2006/NĐ-CP ngày

6/6/2006 của Chính phủ về xử lý vi phạm hành chính trong họat động văn

hoá



thông



tin.



(Báo



điện



tử



VnExpress,



http://www.vnexpress.net/Vietnam/Vi-tinh/2006/10/3B9EF187/).

Trong số các hành vi vi phạm phải kể tới là các hành vi phát tán virus,

tấn công website. Theo thống kê của BKIS, chỉ trong vòng vài tháng, BKIS

đã thống kê có khoảng 200 ngàn máy tính ở Việt Nam từng bị nhiễm các

loại virus phát tán từ trong nước.

Nhiều ý kiến cho rằng một phần nguyên nhân của nạn phát tán virus

là do các cơ quan quản lý nhà nước chưa có các biện pháp thực sự quyết liệt,

mang tính răn đe cao. Hiện nay, tất cả các loại hình tội phạm công nghệ cao

mới chỉ có mức xử lý cao nhất là phạt hành chính như cảnh cáo, thông báo

cho đơn vị quản lý, phạt tiền với mức xử phạt cao nhất trong thực tế là 10

triệu đồng.

Hành vi tấn công website thương mại điện tử của doanh nghiệp gây

gián đoạn hoạt động của website hoặc phá hủy hoàn toàn cấu trúc dữ liệu

của website, dẫn tới thiệt hại vật chất và uy tín cho doanh nghiệp cũng xuất

hiện nhiều trong năm 2006.

Bảng 8. Một số vụ tấn công website TMĐT điển hình trong năm 2006

1. Công ty TNHH Thương mại, Dịch vụ và Kỹ thuật SGC với website www.vietco.com:



96