Tính chất của các alkaloid

 Hầu hết alkaloid base gần như không tan

trong nước nhưng tan trong các dung môi hữu cơ

như CHCl3, eter, các alcol dây carbon ngắn.



 Một số alkaloid do có thêm nhóm phân cực

như –OH, nên tan được một phần trong nước

hoặc trong kiềm ( Morphin, Cephalin).



 Ngược lại với base, các muối alkaloid nói

chung tan được trong nước và alcol, hầu như

không tan trong dung môi hữu cơ.



 Có một số ngoại lệ như Ephedrin, Colchixin,

Ecgovonin các base của chúng tan được trong

nước, đồng thời cũng khá tan trong dung môi

hữu cơ, còn các muối của chúng thì ngược lại.



 Alkaloid có N bậc 4 và N- oxid khác tan

trong nước và trong kiềm, rất ít tan trong dung

môi hữu cơ.



 Các muối của chúng có độ tan khác nhau tùy

thuộc vào gốc acid tạo ra chúng.



4. Tính chất của các alkaloid

b/ Tính chất hóa học:



 Alkaloid là các base yếu, do sự có mặt của

nguyên tử .



 Đa số làm xanh giấy quỳ tím.

 Với acid thường tạo muối tan trong nước và

kết tinh.



 Tính kiềm phụ thuộc vào khả năng sẵn có của

các cặp điện tử đơn độc trên nguyên tử nitơ & và

kiểu khác (dị) vòng cùng các phần thay thế.



 Tính base giảm dần theo thứ tự muối amoni

bậc 4, amin bậc 1, amin bậc 2, amin bậc 3.



 Muối của alkaloid rất bền, nhưng chúng bị



phân hủy bởi tia sáng mặt trời hoặc tia tử ngoại.



 Phần đông alkaloid có vị đắng và có tính triền

quang.



 Chúng tạo tủa với các dung dịch acid

phosphotungstic, phosphomolipdic, picric…



 Ngoài tính base, các alkaloid có phản ứng

tương tự nhau như đối với một thuốc thử, gọi tên

chung là các thuốc thử alkaloid.



5. Chiết xuất và phân tách:

a/ Chiết xuất:



Có 2 cách loại tạp



Ngâm bột dược liệu với dung môi



phân cực kém như eter dầu, eter trong

vòng vài giờ đến 1 ngày(trích nguội).

Chiết liên tục với eter dầu bằng cách



đun hoàn lưu, bột loại tạp xong để khô

tự nhiên(trích nóng).

Sau đó tiến hành chiết alkaloid bằng một trong 2

cách cơ bản sau,tùy theo lý tính alkaloid dễ bay

hơi hay alkaloid ổn định.







Trường hợp alkaloid dễ bay hơi:

Có trong cây ở trạng thái muối.

Cây được phơi khô và nghiền nát



thành bột, cho chất kiềm phóng thích

alkaloid.

Chất kiềm thường dùng là vôi,

NH4OH, NaOH.

Sau đó chưng cất lôi cuốn hơi nước



để thu dược alkaloid.