III.Các hoạt động dạy và học

Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



Hoạt động của thầy



Hoạt động của trò

HS đọc ta nội dung / 107 SGK



HS : quan sát và chỉ rõ đáy,

mặt xung quanh, đơng sinh

của hình trụ .

HS điền vào chỗ trống "".

Hoạt động 3.

2. Cắt hình trụ bởi một

GV : Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song mặt phẳng .

song với đáy thì mặt cắt là hình gì ?

Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với ?2

trục CD thì mặt cắt là hình gì ?

GV : Thực hành minh hoạ để học sinh quan sát .

HS : Suy nghĩ và trả lời .

GV : Yêu cầu HS quan sát hình 75/ SGK .

GV: Cho HS thực hành ?2

- Khi cắt hình trụ bởi một

GV : Có thể minh hoạ bằng cách cắt vát củ cà rốt . mặt phẳng song song với

Hoạt động 4.

đáy thì mặt cắt là hình tròn .

GV : Đa hình 77 lên màn hình và giới thiệu diện Khi cắt hình trụ bởi một mặt

phẳng song song với trục

tích xung quanh của hình trụ nh SGK .

GV :Hãy nêu cách tính diện tích xung quanh CD thì mặt cắt là hình chữ

nhật .

củahình trụ đã họ ở tiểu học ?

Cho Biết bán kính đáy và chiều cao của hình trụ ở

hình 77 .

3. Diện tích xung quanh

áp dụng công thức tính diện tích xung quanh để của hình trụ .

tính .

H S : Trả lời câu hỏi .

Mặt nớc trong cốc là hình

tròn ( cốc để thẳng), mặt nớc trong ống ( để nghiêng)

không phải là hình tròn .

HS ở dới nghe và nhận xét .

HS : thực hành ?3

Diện tích xung quanh :

Hoạt động 5.

Sxq = 2rh

Nhắc lại công thức tính diện tích hình trụ đã học ở

Diện tích toàn phần :

lớp dới .

Stp = 2rh + 2r2

GV : Giới thiệu ví dụ

Và yêu cầu HS đọc ví dụ .

4. Thể tích hình trụ

Hoạt động 6. Hớng dẫn về nhà .

V = Sh = r2h

Ví dụ

- Nắm vững các khái niệm về hình trụ .

- Nắm chắc các công thức tính diện tích xung HS : nghe GV trình bày .

quanh, diện tích toàn phần, thể tích hình trụ và các HS : Trả lời câu hỏi

Trờng THCS Yên Lạc



164



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



Hoạt động của thầy

công thức suy diễn của nó .

- BTVN : 7; 8; 9; 10 / 111; 112 - SGK .



Hoạt động của trò

HS : Thực hành ?3



HS : Đọc SGK .

HS Lên bảng trình bày ví dụ

.



HS ghi chép nội dung hớng

dẫn về nhà .



Tuần 30

Tiết 59

luyện tập

Ngày soạn: 04/4/2006

Ngày dạy:10/4/2006

I- Mục đích yêu cầu

- Thông qua bài tập, HS hiểu kỹ hơn các khái niệm về hình trụ .

- HS đợc luyện kỹ năng phân tích đề bài, áp dụng các các công thức tính diện

tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích của hình trụ cung các công thức suy

diễn của nó .

- Cung cấp cho HS một số kiến thức thực tế về hình trụ .

II- chuẩn bị.

HS : thớc kẻ, com pa, máy tính bỏ túi .

GV: Bảng phụ , thớc thẳng, com pa, phấn màu .

iii- tiến trình bài giảng

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

HS : Lên bảng trả lời câu hỏi và làm bài tập .

Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ

GV: Phát biểu và viết công thức tính diện tích

toàn phần, diện tích xung quanh, thể tích của 1. Chữa bài 3/ 110 - SGK .

hình trụ ?

Vận dụng làm bài tập 3/ 110

Trờng THCS Yên Lạc



165



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



Hoạt động của thầy

GV : Nhận xét, cho điểm .



Hoạt động của trò



Hoạt động 2. Luyện tập

GV : Cho HS chữa bài tập 7/111 - SGK .





GV : Cho HS nhận xét và chữa bài .

GV : Ch HS chữa nhanh bài 8 tại chỗ .



2. Chữa bài 7/111 - SGK .

Diện tích phần cứng chính là diện tích xung

quanh của mộ hình hộp có đáy là hình

vuông có cạnh bằng đờng kính của đờng

tròn .

Sxq = 4. 0,04. 1,2 = 0,192 ( m2)

3. Chữa bài tập 8/ 111 - SGK .

Chọn đáp án C

HS đọc đề bài .

HS quan sát hình 82 SGK .

HS tóm tắt bài toán :

H = 1,2 m

Đờng tròn đáy : d = 4cm = 0,04m

S=?



HS : nêu phơng án lựa chon và giải thích .

HS chữa bài

GV : Cho HS chữa bài 9/ 112- SGK theo HS Quan sát hình 83/ SGK .

nhóm .

.

HS : Thảo luận nhóm bài 9, đại diện nhóm

lên bảng trình bày .

.

4. Chữa bài 9/ 112

Diện tích đáy là :

. 10 .10 = 100 ( cm2)

Diện tích xung quanh là :

2 .10.12 = 240 ( cm2)

Diện tích toàn phần là :

100.2 + 240 = 440 (cm2)



GV : Cho HS chữa bài tập 10/ 112 - SGK .

HS đọc đề bài , và tóm tắt bài toán .

Muốn tìm diện tích xung quanh của hình trụ

Trờng THCS Yên Lạc



166



. Chữa bài tập 10/ 112 - SGK .

a) từ công thức : C = 2R ta có :

R=



C

2



áp dụng công thức tính diện tích xung quanh



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



Hoạt động của thầy

ta làm thế nào ?



Hoạt động của trò

:

C



GV : Muốn tính thể tích của hình trụ ta làm Sxq = 2Rh = 2 2 h=C.h

nh thế nào ?

= 13 . 3 = 39(cm2) .

b) áp dụng công thức tính thể tích của hình

trụ :

V = r2h 3,14.52.8628(mm3)

HS : Đọc đề bài

a) C = 13cm

h= 3cm

Sxq = ?



b) r = 5mm

h= 8mm

V=?

HS : làm bài 12, sau đó lần lợt nêu phơng án

trả lời .



GV : Cho HS thực hiện cá nhân bài 12

Hớng dẫn về nhà:

- Nắm vững các công thức tính diện tích xung

quanh, diện tích toàn phần, thể tích của hình

trụ .

- Hoàn thành các bài tâph còn lại của SGK.

- Hoàn thành VBT

- Đọc trớc bài 2



*****************************************************

Tuần 30



Tiết 60

Đ 2. hình nón, hình nón cụt diện tích xung

quanh và thể tích cầu của hình nón, hình nón cụt .

Ngày soạn : 10/4/2006

Ngày dạy : 14/4/2006



Trờng THCS Yên Lạc



167



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



I. Mục tiêu

- HS đợc giới thiệu và ghi nhớ các khái niệm về hình nón : Đáy, mặt xung

quanh,đờng sinyh, đờng cao, mặt cắt song song với đáy của hình nón và có khái

niệm về hình nón cụt .

- Nắm chắc và biết sử dụng công thức tính diện tíh xung quanh, diện tích

toàn phần và thể tích của hình nón, hình nón cụt .

II. Chuẩn bị

GV : Thiết bị quay tam giác vuông AOC để tạo nên hình nón, Một số vật có

dạng hình nón, mô hình hình nón .

Một hình trụ và một hình nón có đáy bằng nhau và có chiều cao bằng nhau

để hình thành công thức tính thể tích hình nón bằng thực nghiệm .

Tranh vẽ hình 87, hình 92 và một số vật có dạng hình nón, mô hình hình nón,

nón cụt .

Bảng phụ .

- HS : Chuẩn bị một số tranh có dạng hình nón, hoặc nón cụt .

Thớc kẻ, com pa bút chì , máy tính bỏ túi .

III. các hoạt động dạy và học

Hoạt động của thầy

Hoạt động 1: Hình nón

GV : Ta đã biết, khi quay một hình chữ

nhật quanh một cạnh cố định ta đợc một

hình trụ . Nếu thay hình chữ nhật bằng

một tam giác vuông, quay tam giác vuông

AOC một vòng quanh cạnh góc vuông

OA cố định ta đợc một hình nón ( GV

vừa trình bày vừa nói ) .

- Khi quay OC quét nên đáy của hình nón

là một hình tròn tâm O .

- Cạnh AC quét nên mặt xung quanh của

hình nón, mỗi vị trí của AC đợc gọi là

một đờng sinh .

- A là đỉnh của hình nón AO gọi là đờng

cao của hình nón .

Gv : Đa một chiếc nón để HS quan sát và

thực hiện ?1 SGK .



Trờng THCS Yên Lạc



168



Hoạt động của trò

1. Hình nón .

Khái niệm

S



l h

O

A



A'



?1

HS nghe GV trình bày và quan sát thực tế,

hình vẽ .

HS : Quan sát chiếc nón

1HS lên bảng chỉ rõ các yếu tố của hình nón :

Đỉnh, đờng tròn đáy , đờng sinh, chiều cao,

mặt xung quanh, mặt đáy .



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

HS : Quan sát và trả lời câu hỏi .

Hoạt động 2.

GV : Thực hành cắt mặt xung quanh của 2. Cách tính diện tích hình nón

một hình nón dọc theo đờng sinh rồi trải

S

ra .

GV : Hình khai triển mặt xung quanh của

S

l

một hình nón là hình gì ?

GV : Nêu công thức tính diện tích hình

quạt tròn .

H : Độ dài cung AA'A tính thế nào ?

H : Diện tích hình quạt đợc tính nh thế

L h A

2r

A

nào ? Có nhận xét gì về diện tích hình

A'

quạt và diện tích xung quanh của hình

nón

A

O

A'

Nêu công thức tính diện tích xung quanh

của hình chóp đều ?

Sq=rl

2

GV : Công thức tính Sxq của hìnhnón tơng Stp = rl + r

tự nh của hình chóp đều, đờng sinh chính với l là độ dài cung

là trung đoạn của hình chóp đều khi số r là bán kính đờng tròn

cạnh của đa giác đáy gấp đôi lên mãi .

Sq là diện tích hình quạt ( diện tích xung

quanh của hình nón)

Stp : Diện tích toàn phần của hình nón .

Ví dụ ( SGK)

Hoạt động 3. Thể tích hình nón.

GV : Ngời ta xây dựng công thức tính

diện tích hình nón bằng thực nghiệm .

GV : Giới thiệu hình nón và hình trụ có

hai đáy bằng nhau, chiều cao của hai hình H S : Trả lời câu hỏi .

cũng bằng nhau, đổ đầy nớc vào hình nón HS ở dới nghe và nhận xét .

rồi đổ hết nớc ở hình nón vào hình trụ .

1 2

GV : Cho HS đo chiều cao của cột nớc và Thể tích của hình nón .V = 3 r .h

chiều cao của hình trụ và rút ra nhận xét .

Hoạt động 4. 4. Hình nón cụt .

GV : giới thiệu khái niện hình nón cụt nh

SGK .



HS theo dõi.



Hoạt động 5 . 5. Diện tích xung quanh 4. Hình nón cụt

và thể tích của hình nón cụt .

SGK

GV : Hình nón cụt có mấy đáy, là các

hình nh thế nào ?

Trờng THCS Yên Lạc



169



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

GV : Cho HS quan sát hình vẽ và giới

thiệu các yếu tố của hình nón cụt .

5. Diện tích xung quanh và thể tích của hình

GV : ta có thể tính Sxq của hình nón cụt nón cụt .

qua Sxq của hai hình nón lớn và nhỏ nh thế

nào ?

GV : Tơng tự thể tích hình nón cụt là hiệu

hai thể tích hình nón lớn và hình nón

nhỏ .

r1

l



h

r2



Sxq = ( r1 + r1 ).l



2

2

V = h( r1 + r2 + r1r2 )



1

3



HS : Đọc nội dung ví dụ trong SGK .

HS lên bảng trình bày lại cách làm .



Hoạt động 6. Hớng dẫn về nhà .

- Nắm vững lý thuyết .

- Làm các bài tập : 17; 18; 19; 20/ 117;

118

- Hoàn thành VBT .



HS ghi chép nội dung hớng dẫn về nhà .

HS : Quan sát GV thực hành và nhận xét .

HS : nêu công thức tính thể tích của hình nón

qua thể tích của hình trụ .



*******************************************************

Tuần 31

Tiết 61

luyện tập

Ngày soạn:

Ngày dạy:

I- Mục đích yêu cầu

- Thông qua bài tập, HS hiểu kỹ hơn các khái niệm về hình nón .



Trờng THCS Yên Lạc



170



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



- HS đợc luyện kỹ năng phân tích đề bài, áp dụng các các công thức tính diện

tích xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích của hình nón, hình nón cụt cùng các

công thức suy diễn của nó .

- Cung cấp cho HS một số kiến thức thực tế về hình nón .

II- chuẩn bị.

HS : thớc kẻ, com pa, máy tính bỏ túi .

GV: Bảng phụ , thớc thẳng, com pa, phấn màu .

iii- tiến trình bài giảng

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

1. Chữa bài 21/118 - SGK .

Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ

GV: Phát biểu và viết công thức tính diện tích

toàn phần, diện tích xung quanh, thể tích của

hình nón, hình nón cụt ?

Vận dụng làm bài tập 21/ 118

30 cm

GV : Đa sẵn hình vẽ 97 /118 - SGK lên bảng .

GV : Nhận xét, cho điểm .

10cm r



35 cm HS : Lên bảng trả lời câu

hỏi và làm bài tập .

Bán kính đáy hình nón là :

35

10 = 7,5

2



Diện tích xung quanh của hình nón là :

rl = .7,5.30 = 225



Diện tích hình vành khăn là :

R 2 r 2 = (17,5 2 7,5 2 )

= 10.25 = 250



Diện tích vải để làm mũ là :

225 + 250 = 475 (cm 2 )

Hoạt



động 2. Luyện tập

GV : Cho HS chữa bài tập 20/ 118 - SGK .

GV : Cho HS nhận xét và chữa bài .

GV : Cho HS chữa bài 17/ 117- SGK .

Trờng THCS Yên Lạc



171



2. Chữa bài 20/118 - SGK .



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

GV : Đa hình vẽ lên bảng .

3. Chữa bài 17/117 - SGK .

GV : Nêu công thức tính số đo cung n0 của

A

hình khai triển mặt xung quanh hình nón .

GV : Độ dài cung hình quạt chính là đờng

300

tròn đáy hình

a

nón C = 2r . Hãy tính bán kính đáy hình nón

biết góc CAO = 300 và đờng sinh của hình

O

nón là : AC = a

C

- GV : Tính độ dài đờng tròn đáy .

- Nêu cách tính số đo cung n 0 của hình khai HS : Đọc đề bài và .quan sát hình vẽ để trả

lời câu hỏi của GV. .

triển mặt xung quanh hình nón .

HS : l =



an

180



(1)



- Trong tam giác vuông OAC có góc A bằng

300, AC = a r =



a

2



Vậy độ dài đờng tròn tâm O bán kính r là :

2r = 2 .



a

= a

2



Thay l= a vào (1) ta có :

a =



a.n

n = 180 0

180



GV : Cho HS thực hiện bài 23/ 119 - SGK .

4. Chữa bài 23/ 119 - SGK .

GV Đa hình vẽ lên bảng

B

GV : Gọi bán kính đáy của hình nón là r , độ

l

S

dài đờng sinh là l . Để tính góc , ta cần tìm

gì ?

GV : Biết diện tích mặt khai triển của mặt nón

bằng 1/4 diện tích hình tròn bán kính l . Hãy

tính diện tích đó .

A r

GV : Tính tỉ số r/l . từ đó tính góc .



B



HS : Đọc đề bài 12, quan sát hình vẽ và trả

lời câu hỏi .

GV : Cho HS chữa nhanh bài 26/119 - SGK



5. Chữa bài 26/119 - SGK .

HS : Để tính góc ta cần tìm đợc tỉ số



Trờng THCS Yên Lạc



172



r

l



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



Hoạt động của thầy



Hoạt động của trò

tức là tính sin

- Diện tích quạt tròn khai triển đồng thời là

diện tích xung quanh của hình nón .

l 2

SQ =

= S xq = rl

4

l 2

l



= rl = r

4

4

r 1

= = 0,25

l 4



Vậy sin = 0,25 14028

HS đứng tại chỗ chữa bài 26

HS ở dới quan sát và nhận xét .

Hớng dẫn về nhà:

- Nắm vững các công thức tính diện tích xung

quanh, diện tích toàn phần, thể tích của hình

nón, hìnhnón cụt .

- Hoàn thành các bài tập còn lại của SGK.

- Hoàn thành VBT

- Đọc trớc bài 3 .



HS : Ghi chép nội dung hớng dẫn về nhà .



*************************************************

Tuần 31......................................



Tiết 62:

Đ3. hình cầu

diện tích xung quanh và thể tích hình cầu .

Ngày soạn : 12/4/2006

Ngày dạy : 21/4/2006



I. Mục tiêu:

- HS đợc giới thiệu và ghi nhớ các khái niệm về hình cầu : tâm, bán kính, đờng kính, đờng tròn lớn, mặt cầu .

- HS hiểu đợc mặt cắt của hình cầu bởi một mặt phẳng luôn là hình tròn .

- Nắm vững công thức tính diện tích mặt cầu .

- Thấy đợc ứng dụng thực tế của hình cầu .

HS đợc giới thiệuvị trí một điểm trên mặt cầu - Toạ độ địa lý .

II. Chuẩn bị :

GV : Thiết bị quay nửa đờng tròn tâm O để tạo nên hình cầu, Một số vật có

dạng hình cầu , Quả địa cầu .

Bảng phụ, mô hình mặt cắt của hình cầu .

Trờng THCS Yên Lạc



173



Giáo án Hình học 9 -



Năm học :2009 - 2010



- HS : Thớc kẻ, com pa bút chì , máy tính bỏ túi .

III. các hoạt động dạy và học:



Trờng THCS Yên Lạc



174