3 Vai trò, vị trí của công tác tài liệu địa chí tỉnh Vĩnh Phúc trong sự phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của địa phƣơng 21

Phúc trong sự phát triển kinh tế - văn

hóa – xã hội của địa phương 21

1.3.2. Vai trò cơng tác phát triển tài liệu địa

chí 23

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT

ĐỘNG ĐỊA CHÍ THƢ VIỆN TỈNH

VĨNH PHÚC..................................................................................................

2.1. Vài nét về sự hình thành và phát triển

Thƣ viện tỉnh Vĩnh Phúc

25

2.2. Xây dựng vốn tài liệu địa chí 28

2.2.1. Nguồn bổ sung vốn tài liệu địa chí 28

2.2.2. Sưu tầm bổ sung vốn tài liệu tài chí 29

2.2.3. Hình thức bổ sung vốn tài liệu



31



2.2.4. Kinh phí bổ sung....................................................................................36

2.3. Quy trình tổ chức và xử lý tài liệu địa chí............................................ 36

2.4. Bảo quản vốn tài liệu..............................................................................38

2.5. Xây dựng bộ máy tra cứu địa chí..........................................................39

2.5.1. Bộ máy tra cứu truyền thống................................................................. 39

2.5.2. Bộ máy tra cứu hiện đại.........................................................................41

2.6. Khai thác, phục vụ ngƣời dùng tin địa chí...........................................42

2.6.1. Phục vụ tại Thư viện..............................................................................42

2.6.2. Phục vụ tra cứu......................................................................................43

2.6.3. Phục vụ tuyên truyền, giới thiệu địa chí................................................44

2.7. Hoạt động hƣớng dẫn nghiệp vụ về cơng tác địa chí.......................... 45

2.8. Nhận xét...................................................................................................46

2.8.1. Thành tựu...............................................................................................46

2.8.2. Hạn chế..................................................................................................47

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HOẠT ĐỘNG ĐỊA CHÍ

THƢ VIỆN TỈNH VĨNH PHÚC.................................................................49

3.1. Đẩy mạnh công tác sƣu tầm thu thập tài liệu địa chí................................ 49

3.1.1. Tận dụng mọi nguồn lực tài liệu địa chí................................................49

3.1.2. Phạm vi hành chính sưu tầm tài liệu......................................................51

3.1.3. Nội dung tài liệu địa chí sưu tầm phải phong phú đa dạng...................51

3.2. Cải tiến việc bảo quản lƣu giữ tài liệu địa chí............................................ 53

3.3. Nâng cao chất lƣợng xử lỹ tài liệu địa chí...................................................53

3.4. Tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin, hợp tác và chia sẻ vốn tài

liệu địa chí......................................................................................................54

3.5. Nâng cao chất lƣợng sản phẩm và dịch vụ thơng tin địa chí.....................55

3.6. Đầu tƣ kinh phí, cơ sở vật chất cho hoạt động địa chí...............................56



3.7. Đào tạo cán bộ thƣ viện và ngƣời dùng tin địa chí....................................57

3.7.1. Đào tạo cán bộ thư viện.........................................................................57

3.7.2. Đào tạo người dùng tin địa chí.............................................................. 58

KẾT LUẬN.................................................................................................... 59

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................61

PHỤ LỤC.......................................................................................................64

Phụ lục 1..........................................................................................................65

Phụ lục 2..........................................................................................................68

Phụ lục 3..........................................................................................................70



MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Q trình cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước diễn ra kéo theo đó

là quá trình bùng nổ thơng tin, cùng với nó là sự giao lưu ảnh hưởng lẫn nhau

giữa các Quốc gia, các châu lục về nhiều lĩnh vực, trong đó có văn hóa. Trước

tình hình này một vấn đề có tính cấp bách được đặt ra với mỗi nước, mỗi châu

lục là vấn đề khơng thể đánh mất bản sắc văn hóa riêng của mình.

Nhiệm vụ đặt ra lúc này là “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến,

đậm đà bản sắc dân tộc” [10, tr.89]. Vừa tiếp thu được những nền văn hóa

mới vừa khơng đánh mất bản sắc riêng của dân tộc.

Hoạt động thông tin là hoạt động mô giới giữa thông tin và người dùng

tin, là hoạt động chủ yếu tác động vào việc sử dụng thông tin của con người,

giúp con người tìm được thơng tin cần một cách nhanh chóng, đầy đủ và

chính xác, giúp con người sử dụng thông tin một cách hữu hiệu vào học tập,

giảng dạy, nghiên cứu, lao động sản xuất. Ngoài ra, hoạt động thơng tin địa

chí là hoạt động đặc thù của các Thư viện tỉnh, thành phố. Hơn nữa, thơng

qua hoạt động thơng tin địa chí các Thư viện tỉnh, thành phố đã đáp ứng yêu

cầu phát triển của địa phương, khẳng định vị trí của mình trong hệ thống các

cơ quan văn hóa giáo dục ở địa phương.

Với tư cách là trung tâm văn hóa giáo dục của tỉnh, Thư viện tỉnh Vĩnh

Phúc là tấm gương phản ánh q trình hình thành và phát triển của tỉnh thơng

qua kho tài liệu địa chí. Kho tài liệu phong phú ngoài việc thỏa mãn nhu cầu

tin về khoa học kỹ thuật, kinh tế, chính trị,… còn phục vụ bạn đọc có nhu cầu

nghiên cứu chuyên sâu về tỉnh. Hiện nay, hoạt động thơng tin địa chí đã từng

bước được chú ý phát triển. Thư viện đã tiến hành sưu tầm, bổ sung, xử lý kỹ

thuật, tổ chức khai thác và phục vụ bạn đọc. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân



khác nhau vốn tài liệu địa chí chưa được tiến hành thường xuyên, thiếu

phương pháp và kế hoạch cụ thể gây khó khăn trong việc nghiên cứu, học tập,

tìm hiểu về địa phương. Tiềm năng thì có nhiều nhưng chưa được khai thác và

khắc phục để nâng cao hiệu quả hoạt động thơng tin địa chí đáp ứng u cầu

và nhiệm vụ của địa phương trong thời kỳ cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa.

Trong nhiều năm qua, những vấn đề chung về hoạt động địa chí Thư

viện tỉnh, thành đã được đề cập đến trong một số cơng trình nghiên cứu, tài

liệu hướng dẫn nghiệp vụ địa chí. Tuy nhiên những vấn đề đặc thù về hoạt

động địa chí ở Thư viện Vĩnh Phúc vẫn còn nhiều thiếu sót.

Tơi nhận thấy việc nghiên cứu hoạt động thơng tin địa chí tại Thư viện

tỉnh Vĩnh Phúc và đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động này là điều

hết sức cần thiết. Với ý nghĩa như vậy tôi chọn đề tài: “Hoạt động thơng tin

địa chí tại Thƣ viện tỉnh Vĩnh Phúc”.

2. Lịch sử về quá trình nghiên cứu đề tài

Đề tài về lĩnh vực địa chí đã được nhiều các nhà nghiên cứu đi trước

quan tâm, phần lớn đều là những luận văn nghiên cứu về công tác địa chí như:

“Tổ chức cơng tác địa chí vùng của các Thư viện tỉnh, thành phố vùng đồng

bằng Bắc Bộ” của tác giả Bùi Văn Vựng, “Cơng tác địa chí ở Thư viện tỉnh

Thanh Hóa” của tác giả Đào Phụng, “Cơng tác địa chí Hải Dương” của tác giả

Phạm Thị Lan… Mỗi địa phương đều mang một nét đặc thù riêng, định

hướng phát triển khác nhau nên các tiềm năng thông tin địa chí cũng như giải

pháp tăng cường hoạt động địa chí cũng sẽ khác nhau. Đáng lưu ý có luận văn

thạc sĩ: “Cơng tác địa chí của Thư viện tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông

Hồng” của tác giả Nguyễn Văn Cần. Trong đề tài này, phần lý luận chung về

các khái niệm cơng tác địa chí hay phạm vi thu thập địa chí là những phần

tham khảo quý báu.

Riêng về lĩnh vực địa chí tỉnh Vĩnh Phúc đã có tác giả nghiên cứu

nhưng do hiện nay đã có sự thay đổi về địa danh, địa giới trong địa bàn tỉnh

9