CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT

tượng tham gia. Theo Amir Manzoor (2010), các mơ hình TMĐT phổ biến

hiện nay gồm có:

 B2B (Business-to-business): là loại hình thương mại được tiến hành

giữa các doanh nghiệp với nhau thông qua các phương tiện điện tử

 B2C (Business-to-consumer): là loại hình doanh nghiệp sử dụng các

phương tiện điện tử để bán hàng hóa và dịch vụ tới người tiêu dùng. Quá

trình người tiêu dùng lựa chọn, đặt hàng, thanh tốn và nhận hàng đều được

tiến hành thơng qua các phương tiện điện tử.

 B2B2C (Business-to-business-to-consumer): là loại hình doanh

nghiệp sử dụng dịch vụ B2B để hỗ trợ các doanh nghiệp B2C. Nói cách

khác, doanh nghiệp B2B2C cung cấp các dịch vụ (ví dụ gian hàng ảo) để

giúp người bán (ở đây là các doanh nghiệp B2C) tiến hành các hoạt động

bán hàng tới người mua.

 C2C (Consumer-to-consumer): là loại hình thương mại được tiến

hàng giữa các cá nhân và người tiêu dùng với nhau. Hình thái dễ nhận biết

nhất của mơ hình này là các website bán đấu giá trực tuyến, rao vặt trên

mạng.

Ngồi ra còn có mơ hình Thương mại điện tử giữa doanh nghiệp với

cơ quan nhà nước (B2G), giữa người tiêu dùng với doanh nghiệp (C2B),

giữa doanh nghiệp với nhân viên (B2E), ….

Theo cách phân loại của Amir Manzoor, tiểu luận của chúng em sẽ tập

trung nghiên cứu hoạt động logistics của loại hình doanh nghiệp B2B2C.

II.



Hoạt động logistics của doanh nghiệp Thương mại điện tử



1.



Khái niệm logistics

Theo một định nghĩa được coi là đầy đủ và được sử dụng phổ biến



nhất của Hội đồng quản lý Logistics Hoa Kỳ (Council of logistics

Management) thì Logistics là quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và

kiểm sốt q trình lưu chuyển, dự trữ hàng hóa, dịch vụ và những thông

7



tin liên quan từ điểm xuất phát đến nơi tiêu thụ cuối cùng sao cho hiệu quả

và phù hợp với yêu cầu của khách hàng (Hoàng Văn Châu, 2009)

2.



Logistics trong Thương mại điện tử

Logistics trong Thương mại điện tử không chỉ đơn thuần là dịch vụ



vận chuyển mà thực tế bao gồm nhiều hơn thế. Đó là quá trình hoạch định

chiến lược và phát triển tất cả các yếu tố cần thiết của hệ thống, quy trình,

cơ cấu tổ chức và tác nghiệp hậu cần để hiện thực hóa và vật chất hóa cho

hoạt động thương mại điện tử.

Hay nói cách khác, Joe Khoo (2013) cho rằng logistics trong Thương

mại điện tử là toàn bộ quá trình từ lúc khách hàng đặt mua hàng hóa (Point

of sales) đến lúc sản phẩm được giao tận tay tới người tiêu dùng. Nếu tiếp

cận theo góc độ lịch sử phát triển của logistics thì logistics thương mại điện

tử (e-logistics) chính là giai đoạn phát triển tiếp theo của logistics truyền

thống, với việc ứng dụng Internet và sử dụng các phương tiện điện tử vào

các hoạt động của logistics (Đoàn Thị Hồng Vân, 2006)

3.



Vai trò của Logistic trong Thương Mại Điện Tử

Theo An Thị Thanh Nhàn & cộng sự (2011), vai trò cụ thể của



logistics đối với một doanh nghiệp được thể hiện ở:

 Logistics cho phép doanh nghiệp di chuyển hàng hóa và dịch vụ

hiệu quả đến khách hàng. Logistics khơng chỉ góp phần tối ưu hóa hệ thống

phân phối hàng hóa nhờ việc phân bố mạng lưới các cơ sở phù hợp với yêu

cầu vận động của hàng hóa, mà còn tối ưu hóa phương án dự trữ, vận

chuyển hàng hóa nhờ vào hệ thống thơng tin hiện đại, tạo điều kiện đưa

hàng hóa đến nơi khách hàng yêu cầu trong thời gian ngắn nhất với chi phí

thấp nhất.

 Logistics tạo ra giá trị gia tăng về thời gian và địa điểm. Mỗi hàng



hóa sản phẩm được sản xuất ra ln có một hình thái hữu dụng và giá trị

(form utility and value) nhất định với con người. Tuy nhiên để được khách

8



hàng tiêu thụ, hầu hết các sản phẩm này cần được đưa đến đúng vị trí, đúng

thời gian và có khả năng trao đổi với khách hàng. Trong xu hướng tồn cầu

hóa, khi mà thị trường tiêu thụ và nguồn cung ứng ngày càng trở nên xa

cách về mặt địa lý thì các lợi ích về thời gian và địa điểm do logistics mang

lại càng trở nên đặc biệt cần thiết cho việc tiêu dùng sản phẩm.

 Đặc biệt, logistics hỗ trợ đắc lực cho hoạt động marketing hỗn hợp

và chăm sóc khách hàng. Đặc biệt, trong TMĐT, khi mà việc chọn mua sản

phẩm và thanh toán chỉ được thực hiện qua mạng ảo bằng việc đơn giản

chuyển từ màn hình này sang màn hình khác, khối lượng hàng hóa càng

ngày càng khổng lồ, thì việc xử lý hàng chục nghìn các sản phẩm hàng

ngày tại khâu hậu cần là vô cùng quan trọng.

III. Đặc trưng của logistics trong TMĐT

Logistics TMĐT là một xu hướng phát triển mới của logistics, vì thế

nó cũng mang các đặc trưng của hoạt động logistics truyền thống:

 Logistics TMĐT không phải là một hoạt động đơn lẻ mà là một q

trình có tính hệ thống bao gồm một chuỗi các hoạt động liên tục,

liên quan mật thiết và có tác động qua lại lẫn nhau.

 Logistics TMĐT là sợi chỉ kết nối xuyên suốt các khâu trong hoạt

động kinh doanh của doanh nghiệp, từ khâu mua sắm, lưu kho, đến

khâu xử lý đơn hàng và phân phối vận chuyển hàng hóa cho người

tiêu dùng.

 Logistics TMĐT khơng chỉ liên quan đến nguồn nguyên vật liệu đầu

vào mà còn liên quan đến các yêu tố nguồn tài nguyên của bản thân

doanh nghiệp, bao gồm tiềm lực vốn, nhân lực, cơ sở hạ tầng cơng

nghệ thơng tin, bí quyết kinh doanh.

 Logistics TMĐT chỉ có thể phát triển khi doanh nghiệp có cường độ

ứng dụng cao các thành tựu của khoa học cơng nghệ vào quy trình

hậu cần. Với sức mạnh của cơng nghệ thơng tin, các quy trình vận

chuyển hàng hóa được tối ưu hiệu quả, việc xử lý đơn hàng và phản

9



hồi khách hàng diễn ra nhanh chóng hơn, tiết kiệm thời gian và

nguồn lực cho doanh nghiệp.

Mặc dù logistics TMĐT có những đặc trưng cơ bản giống logistics

truyền thống, tuy nhiên TMĐT đã đặt ra những yêu cầu cao hơn cho hoạt

động logistics TMĐT so với logistics truyền thống, bởi hoạt động logistics

trong TMĐT phải đối mặt với sự phức tạp trong việc xử lý khối lượng

khổng lồ những đơn hàng lẻ đến những địa điểm lẻ mỗi ngày, số lượng

điểm đến lớn với phạm vi rộng và phân tán. Vì thế đòi hỏi tốc độ thực hiện

phải nhanh hơn, nguồn nhân lực cũng cần có chun mơn về cơng nghệ,

điện tử.



10



CHƯƠNG II: MƠ HÌNH CHINA SMART LOGISTICS CỦA

TẬP ĐOÀN ALIBABA

I.



Tổng quan về Alibaba Group và hoạt động Thương mại Điện tử

của Alibaba



1.



Tổng quan về Alibaba Group



1.1. Quá trình hình thành và phát triển

Alibaba Group được thành lập ngày 28/06/1999 tại Trung Quốc bởi 18

người, dẫn đầu bởi Jack Ma - một cựu giáo viên tiếng Anh từ Hàng Châu,

Trung Quốc. Kể từ khi ra mắt trang web đầu tiên hỗ trợ các nhà xuất khẩu,

nhà sản xuất và doanh nghiệp nhỏ của Trung Quốc, ngày nay Alibaba

Group đã phát triển lớn mạnh thành cơng ty dẫn đầu tồn cầu trong thương

mại trực tuyến và di động.

Hiện nay Alibaba và các cơng ty liên quan của nó đang dẫn đầu không

chỉ trên thị trường bán buôn và bán lẻ trực tuyến mà còn trong cả thị thường

cung cấp các dịch vụ hỗ trợ kinh doanh trực tuyến như dịch vụ quảng cáo &

marketing, thanh toán điện tử, dịch vụ điện toán đám mây và các giải pháp

di động khác.

1.2. Sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi

 Sứ mệnh: “Làm cho việc kinh doanh trở nên dễ dàng ở bất cứ đâu” (To

make it easy to do business anywhere). Alibaba mong muốn trở thành

sàn giao dịch điện tử lớn nhất thế giới, hỗ trợ đắc lực cho các doanh

nghiệp nhỏ trong việc kết nối với khách hàng.

 Tầm nhìn:

 Trở thành nền tảng đầu tiên cho sự chia sẻ dữ liệu

 Trở thành một doanh nghiệp có nhân viên hạnh phúc nhất o Tồn

tại ít nhất 120 năm

 Giá trị cốt lõi :

11



 Lấy khách hàng làm trung tâm : Lợi ích của cộng đồng người

dùng và thành viên là ưu tiên hàng đầu của công ty.

 Tinh thần làm việc nhóm : mong muốn tồn thể nhân viên sẽ

cùng cộng tác như một nhóm để hồn thành sứ mệnh chung. Tin

rằng tinh thần làm việc nhóm có thể giúp những người bình

thường làm được những điều phi thường.

 Nắm bắt thay đổi : Ở trong 1 nền kinh tế phát triển như vũ bão

đòi hỏi các nhân viên phải duy trì sự linh hoạt, khơng ngừng cải

tiến để thích nghi với những điều kiện kinh doanh mới.

 Trung thực : Sự trung thực là cốt lõi trong hoạt động kinh doanh

của công ty

 Đam mê : Nhân viên được khuyến khích duy trì một thái độ tích

cực với công việc và không bao giờ từ bỏ những việc họ tin là

đúng

 Cam kết : Hy vọng nhân viên của chúng tôi chứng minh sự

chuyên nghiệp và không ngừng nỗ lực phấn đấu để trở nên xuất

sắc hơn (Nguồn Alibaba Group : 2015)

2.



Hoạt động Thương mại điện tử của Alibaba

Alibaba được coi là gã khổng lồ trong lĩnh vực Thương mại điện tử



không chỉ trên thị trường Trung Quốc mà còn trên thị trường tồn cầu với

tốc độ phát triển như vũ bão. Khác với Amazon là nhà bán lẻ hàng đầu thế

giới, Alibaba không trực tiếp kinh doanh bất cứ loại hàng hóa nào mà chỉ

đóng vai trò trung gian giữa người bán và người mua.

Khách hàng của Alibaba là các doanh nghiệp hoặc cá nhân có nhu cầu

mở một gian hàng trên các sàn giao dịch TMĐT của Alibaba, và Alibaba sẽ

cung cấp môi trường và các dịch vụ hỗ trợ người bán trong việc marketing,

thanh toán, vận chuyển để hàng hóa tiếp cận được với người mua cuối

12