BẢNG THỐNG KÊ VẦN TIẾNG VIỆT

 Tự Động Hóa Đài 116

ẹm

ẹn

ẹo

ếm

ếp

ều

ỉa

ỉm

ịn

iu

óa

óe

ỏi

ỏm

ỏn

ọt

ội

ốm

ốn

ộp

ởi

ởm

ởn

ợt

ụa

uễ

ũi

ũm

ũn

uy

ưa

ức

ừu

ỵt

ảng

ảnh

ẳng

ẩng

ẻng

ếnh

iếc

iềm

iện

iếu

ính

oạc

oãi

oạn



GVHD:



en

eo

ép

ệm

ệp

ểu

ĩa

ịm

ip

íu

òa

òe

õi

õm

õn

ốc

ổi

ồm

ồn

ốt

ỡi

ỡm

ỡn

ua

úc

uệ

ụi

ụm

ụn

úy

ứa

ực

ứu

ách

ãng

ãnh

ẵng

ẫng

ẽng

ềnh

iệc

iên

iếp

iều

ình

oai

oàm

oản



 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



én

éo

ẹp

ễm

ết

ệu

ịa

in

íp

ìu

ỏa

ỏe

ọi

ọm

ọn

ộc

ỗi

ổm

ổn

ột

ợi

ợm

ợn

úa

ục

ui

um

un

úp

ùy

ừa

ừm

ựu

ạch

ạng

ạnh

ặng

ậng

ẹng

ểnh

iểm

iến

iệp

iểu

ỉnh

oái

oạm

oãn



èn

èo

ét

ên

ệt

ia

im

ín

ịp

ỉu

õa

oi

om

on

óp

ôi

óc

ỗm

ỗn

ơi

ơm

ơn

ớp

ùa

uế

úi

úm

ún

ụp

ủy

ửa

ứt

ửu

ang

anh

ăng

âng

eng

ếch

ễnh

iễm

iền

iết

iễu

ĩnh

oại

oan

oáp



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



ẻn

ẻo

ẹt

ến

êu

ía

ím

ìn

ít

ĩu

ọa

ói

óm

ón

ọp

ối

ọc

ộm

ộn

ới

ớm

ớn

ợp

ủa

uề

ùi

ùm

ùn

út

ũy

ữa

ựt

ữu

áng

ánh

ắng

ấng

éng

ệch

ích

iệm

iển

iệt

iệu

ịnh

oài

oán

oát



ẽn

ẽo

êm

ển

ếu

ìa

ìm

ỉn

ịt

oa

oe

òi

òm

òn

ót

ồi

ôm

ôn

ốp

ời

ờm

ờn

ớt

ũa

uể

ủi

ủm

ủn

ụt

ụy

ựa

ưu

ýt

àng

ành

ằng

ầng

èng

ênh

ịch

iếm

iễn

iêu

inh

oác

oải

oàn

oạt



Trang 65



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



oay

oăm

oằn

oèn

ong

oóc

ộng

uận

uậy

ũng

uối

uồm

uồn

uya

uỷu

ửng

ưởi

ượm

ượn

ướu

iêng

oang

oánh

oắng

uâng

uống

uỵch

uyện

ương

yêng



oáy

oắm

oẳn

oẻn

óng

ông

uân

uất

uẩy

ụng

uồi

uổm

uổn

uyn

uỵu

ững

ượi

ươn

ướp

ưộu

iếng

oáng

oành

oẳng

uếch

uồng

uyên

uyết

ướng

yểng



oạy

oằm

oẵn

oeo

òng

ống

uấn

uật

ung

uốc

uổi

uỗm

uỗn

uýp

ưng

ước

ưỡi

ướn

ượp

yếm

iềng

oàng

oảnh

oẵng

uệch

uổng

uyến

uyệt

ường



oảy

oặm

oắt

oèo

ỏng

ồng

uần

uây

úng

uộc

uỗi

uộm

uộn

uỵp

ừng

ược

ươm

ườn

ướt

yểm

iểng

oảng

oãnh

oong

uênh

uỗng

uyền

uynh

ưởng



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



oắc

oăn

oặt

oét

õng

ổng

uẩn

uấy

ùng

uôi

uôm

uôn

uốt

uýt

ứng

ươi

ướm

ưởn

ượt

yên

iễng

oãng

oạnh

oóng

uềnh

uộng

uyển

uýnh

ưỡng



oặc

oắn

oen

oẹt

ọng

ỗng

uẫn

uầy

ủng

uội

uốm

uốn

uột

uỵt

ựng

ưới

ườm

ưỡn

ươu

yến

iệng

oanh

oăng

oòng

uông

uých

uyễn

uỳnh

ượng



Nhận xét:

Một từ tiếng việt bao gồm 2 phần: phần âm đầu và phần vần. Âm đầu chủ yếu là các phụ âm

trong tiếng việt. Qua nghiên cứu và tìm hiểu thêm, chúng em thấy rằng:

-



ứng với một loại âm đầu ( ở đây chủ yếu là phụ âm ) phần vần ở phía sau sẽ thay

đổi theo một quy luật nào đó so với phần vần chuẩn khi chưa có âm đầu tuỳ theo

cách phát âm của phụ âm. Chẳng hạn :

/t/

/ch/



/am/ t

/am/ ch



nếu đem /ch/ ráp với /am/ t thì tiếng phát ra sẽ không trung thực tức là khi xây

dựng mô hình âm thanh phần vần độc lập với so với âm đầu sẽ không tận dụng được hết

tính phân biệt giữa các từ do sự biến đổi phổ tín hiệu phần vần so với tác động của các âm

đầu khác nhau.

Để tìm ra quy luật biến đổi phổ tín hiệu này đòi hỏi ta phải có máy phân tích phổ và đi vào

lĩnh vực xử lý tiếng nói, ta mới có thể quan sát và phân tích mẫu sóng âm tại từng thời điểm



 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 66



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



nhằm tìm ra quy luật. Tuy nhiên, với phạm vi của đề tài, việc nghiên cứu này là chưa cần

thiết.



3.4. Ghép âm từ hai âm loại 2:

Ví dụ "bằng" được ghép từ [bà]+[ằng]

Phương pháp này gần giống phương pháp trên nhưng phần phụ âm đầu được cắt lấn

sang phần vần. Theo đó, ta sẽ có 28*650 phần phụ âm đầu tương ứng với 650 phần vần.

Trong thực tế, ta có khoảng 1400 phần đầu. Như vậy khối lượng lưu trữ tổng cộng sẽ là:

(1400+650)* 8000 *1 * (1/2) * 0.8 = 6,560,000 bytes

Phương pháp này mắc phải một số khuyết điểm:

− Vị trí cắt lấn sang phần vần khó xác định vì đây là vùng trộn lẫn giữa hai âm.

− Tuy khối lượng lưu trữ là nhỏ so với ghép từ (3 lần) nhưng lớn hơn nhiều so với

ghép âm loại 1 (4 lần).

Khi dùng phương pháp ghép âm thì việc chuẩn bị các âm mất thời gian rất lớn. Việc

chuẩn bị âm được thực hiện thủ công do không thể xác định chính xác vị trí cần cắt. Do đó

nếu phương pháp này có số lượng âm lớn gấp 4 lần thì thời gian và chi phí bỏ ra cũng lớn

gấp 4 lần so với phương pháp ghép âm loại một.

Ngoài ra chất lượng âm của phương pháp này cũng chưa được kiểm nghiệm để có thể

đánh giá ưu điểm về chất lượng so với phương pháp loại 1.



IV. Sơ lược về các dạng file âm thanh dùng trong Card Dialogic

Card Dialogic chơi được hai loại file âm thanh : file wav và file vox. Theo như tìm

hiểu qua tài liệu cung cấp theo card, card Dialogic chơi file vox tốt hơn file wav, nhưng nhà

cung cấp không cung cấp tài liệu về file vox nên chúng em dùng file wav thay thế. Do đó

chúng em phải có những tìm hiểu sơ lược về file wav.

∗ Tìm hiểu sơ lược về file wave:



1. Cấu Trúc Wave File:

∗ RIFF file.

Wave File là tập tin chứa các dữ liệu của mẫu âm thanh đã được số hoá. Phương

pháp số hoá âm thanh hiện nay là phương pháp PCM. Phương pháp này sẽ lấy mẫu âm

thanh với tần số khoảng 11.025 kHz cho đến 44.1 kHz. Mỗi lần lấy mẫu , số liệu này lại

được lượng tử hoá bằng 1 hoặc 2 byte cho một mẫu âm thanh . Như vậy tần số lấy mẫu càng

cao, số byte dùng lượng tử hóa càng nhiều thì âm thanh phát lại càng trung thực, nhưng lại

tăng số byte cần lưu trữ. Với một mẫu âm thanh phát ra trong 1 phút cần phải lưu trữ ít nhất

660 kB. Đó là lý do tại sao các Wave File luôn có kích thước khá lớn so với MIDI File.

Cấu trúc của Wave File thuộc vào lớp file được sử dụng bỡi các hàm Multimedia của

Windows : đó là RIFF file. RIFF là chữ viết tắt của Resource Interchange File Format

( Dạng file trao đổi tài nguyên). Một RIFF file gồm một hoặc nhiều loại chunks, trong mỗi



 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 67



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



chunk lại chứa con trỏ để chỉ đến chunk kế tiếp. Mỗi chunk bao gồm loại chunk vàdữ liệu

theo sau loại chunk đó. Một ứng dụng muốn đọc RIFF file có thể đi qua lần lượt từng

chunk, đọc dữ liệu ở những chunk nó quan tâm và có thể bỏ qua các chunk mà nó không

quan tâm. Một chunk của RIFF file luôn bắt đầu bởi một header có cấu trúc như sau:

Typedef struct

{

FOURCC ckID;

DWORD ckSize;

} CK;

Trường FOURCC có 4 bytes chỉ ra loại chunk. Đối với Wave File, trường này có giá

trị là "WAVE". Nếu loại chunk ít hơn 4 ký tự thì các ký tự còn lại bên phải sẽ được đệm

thêm vào các khoảng trắng. Cần chú ý là các ký tự trong FOURCC có phân biệt chữ hoa và

chữ thuờng.

Trường ckSize chứa kích thước vùng dữ liệu của chunk, vùng dữ liệu này nằm ngay

sau header và có kích thước là ckSize bytes.

Chunk có thể chứa các subchunks. Subchunk cũng là một chunk.

Một RIFF file luôn bắt đầu bằng một chunk loại "RIFF"

∗ Cấu trúc Wave file

Wave file bắt đầu là chunk loại "RIFF"

Hai subchunk trong Wave chunk đặc tả thông tin về âm thanh của wave file và tiếp

đó là dữ liệu của từng subchunk. Đó là subchunk "fmt " và subchunk "data".

+ Subchunk "fmt"

Dữ liệu của "fmt " chunk là đối tượng WAVEFORMAT có cấu trúc như sau:

Typedef struct waveformat_tag

{

WORD wFormatTag;

WORD nChannels;

DWORD nSamplesPerSec;

DWORD nAvgBytesPerSec;

WORD nBlockAlign;

} WAVEFORMAT;

wFormatTag thường có giá trị là WAVE_FORMAT_PCM được định nghĩa trong

tập tin MMSYSTEM.H như sau:



 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 68



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



#define WAVE_FORMAT_PCM 1

Giá trị này báo cho phần mềm đang đọc Wave File biết kiểu mã hóa dữ liệu âm

thanh sang dữ liệu số là kiểu mã hóa PCM. Hiện nay đây là kiểu mã hóa duy nhất của Wave

File.

nChannels có hai giá trị: bằng 1 cho âm thanh mono và bằng 2 cho âm thanh steréo.

nSamplesPerSec cho biết tốc độ lấy mẫu. Giá trị thông thường của trường này là:

 11025 -- 11.025 kHz •

 22050 -- 22.05 kHz •

 44100 -- 44.1 kHz

nAvgBytesPerSec cho biết số byte trung bình yêu cầu trong 1 giây để phát lại mẫu dữ

liệu của sóng âm.

nBlockAlign cho biết số byte dùng để chứa một mẫu âm thanh. Như vậy, mẫu 8 bit

hoặc ít hơn sẽ yêu cầu 1 byte, mẫu 9 đến 16 bit sẽ yêu cầu 2 bytes. Nếu âm thanh là steréo

thì yêu cầu gấp 2 lần số byte dùng trong âm thanh mono.

Ta thấy trong WAVEFORMAT chưa có thông tin về số bit dùng để lượng tử hóa

một mẫu dữ liệu của sóng âm. Thực tế, Wave File sẽ xác lập số bit dùng cho một mẫu dữ

liệu bằng một trường gắn vào cuối cấu trúc của WAVEFORMAT. Cấu trúc đó có thể được

định nghĩa như sau:

typedef struc pcmwaveformat_tag

{

WAVEFORMAT wf;

WORD wBitsPerSample;

} PCMWAVEFORMAT;

wBitsPerSample cho biết số bit trong một mẫu dữ liệu. Chú ý rằng các mẫu dữ liệu

vẫn phải lưu trữ ở dạng byte hoặc word. Do đó, nếu một Wave File dùng 12 bit để lượng tử

hóa một mẫu sóng âm thì sẽ phải lưu trữ cả 4 bit thừa không dùng đến.

+ Subchunk "data"

Dữ liệu của "data" subchunk của Wave File chứa các số liệu của âm thanh đã được

số hóa. Đối với mẫu âm thanh 8 bit, dữ liệu của "data" subchunk bao gồm các giá trị 1 byte

(có giá trị từ 0 – 255) của các mẫu âm thanh. Đối với mẫu âm thanh 16 bits, mỗi mẫu dữ

liệu gồm 2 bytes (có giá trị từ -32768 tới 32767). Điều này không có nghĩa là file wave 16

bits sẽ nghe to hơn 256 lần file wave 8 bits mà nó có nghĩa là âm thanh được lượng tử hóa

chính xác hơn, nghe trung thực hơn.

Trong mẫu Mono 8 bits, dữ liệu của subchunk "data" gồm chuỗi các giá trị 1 bytes.

Với Stereo 8 bits, mỗi mẫu gồm 2 bytes, dữ liệu sẽ được sắp xếp xen kẻ (interleave), với



 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 69



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



byte đầu (byte chẳn) là mẫu âm thanh của kênh bên trái, byte sau (byte lẻ) là của kênh bên

phải.



 Tóm lại cấu trúc của Wave File như sau:



Kích thước (số

bytes)



Giá trị



4 bytes



"RIFF"



4



Kích thước file RIFF



4



"WAVE"



4



"fmt "



4



Kích thước subchunk "fmt "



2

2



Kiểu mã hóa dữ liệu của file

wave

Số kênh: 1 – mono

2 – stereo



4



Số mẫu/1giây



4



Số bytes/1 giây



2



Số bytes/1mẫu



2



Số bits/1mẫu



4



"data"



4



Kích thước dữ liệu

Dữ liệu sóng âm



2. Đọc RIFF files:

Để làm việc với file RIFF, bạn phải mở nó và "descend" vào chunks mà bạn cần.

Điều này có nghĩa là bạn phải định vị được chunk này, rồi chuyển con trỏ file vào đầu khối

dữ liệu của chunk. Khi làm việc xong với 1 chunk, bạn phải "ascend" ra khỏi chunk và

"descend" xuống chunk khác.

Các hàm dùng xử lý RIFF file đều có tiền tố là mmio và làm việc với file handle

dạng HMMIO. Để bắt đầu, ta phải mở file bằng đoạn mã sau:

HMMIO h;

If ((h=mmioOpen(path,NULL,MMIO_READ))==NULL)

{

/* báo lỗi */

 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 70



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



return(0);

}

Thông số path chứa đường dẫn của file wave. Cờ MMIO_READ báo cho

mmioOpen mở file để đọc. Bạn cũng có thể mở nó để ghi bằng thông số MMIO_WRITE

hay cả đọc và ghi bằng thông số MMIO_READWRITE. Nếu mở file thành công,

mmioOpen sẽ trả về một handle loại HMMIO. Nếu mở file thất bại, nó trả về trị NULL. Sau

khi mở file xong, ta bắt đầu định vị WAVE chunk bằng đoạn mã sau:

MMCKINFO mmParent;

mmParent.fccType=mmioFOURCC('W','A','V','E');

if (mioDescend(h,(LPMMCKINFO)&mmParent,NULL,MMIO_FINDRIFF))

{

mmioClose(h,0);

/* báo lỗi */

return(0);

}

Cấu trúc của MMCKINFO chứa các thông tin về chunk. Nó được định nghĩa trong

MMSYSTEM.H như sau:

typedef struct

{

FOURCC ckid;

DWORD cksize;

FOURCC fcctype;

DWORD dwDataOffset;

DWORD dwFlags;

} MMCKINFO;

Để "đi vào" một chunk, ta cho trường ckid của MMCKINFO ở loại chunk mà ta

muốn định vị. Có một macro thực hiện việc này là mmioFOURCC. Sau đó gọi hàm

mmioDescend để định vị chunk. Nếu định vị thành công, hàm này trả về zero và đối tượng

MMCKINFO truyền cho hàm sẽ được điền vào các thông tin về chunk.

Trường cksize định nghĩa kích thước bằng tính bằng byte của chunk.

Đối số thứ ba của mmioDescend là cờ MMIO_FINDRIFF. Cờ này chỉ thị cho

mmioDescend tìm một file có ID là RIFF với loại chunk được xác định bỡi ckid. Nếu muốn

tìm một chunk trong Wave File ta cho cờ này là MMIO_FINDCHUNK.

Sau khi "đi vào" WAVE chunk, ta bắt đầu đi vào subchunk fmt của nó:

 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 71



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



MMCKINFO mmSub;

mmSub.ckid=mmioFOURCC('f','m','t',' ');

if (mmicDescend(h,(LPMMCKINFO)&mmSub,

(LPMMCKINFO)&mmParent,MMIO_FINDCHUNK))

{

mmioClose(h,0);

/* báo lỗi */

return(0);

}

Đến đây ta đã bắt đầu có thể đọc dữ liệu từ Wave File. Đoạn mã sau đọc đối tượng

PCMWAVEFORMAT từ fmt subchunk:

PCMWAVEFORMAT waveformat;

int n;

n=min ((unsigned int)mmSub.cksize, sizeof(PCMWAVEFORMAT));

if(mmioRead(h,(LPSTR)&waveformat,(long)n) !=(long)n)

{

/* báo lỗi */

return(0L);

}

if(waveformat.wf.wFormatTag !=WAVE_FORMAT_PCM)

{

/* báo lỗi */

mmioClose(h,0);

return(0L);

}

Đối số đầu tiên của mmioRead là handle của file đang đọc. Đối số thứ hai là con trỏ xa

trỏ đến vùng đệm để chưá dữ liệu. Đối số thứ ba là số byte cần đọc. Hàm này sẽ trả về số

byte thực sự đọc được.

Sau khi đã đọc nội dung của chunk, ta "đi ra" khỏi chunk để chuẩn bị đọc chunk kế

tiếp:

mmAscend(h,(LPMMCKINFO)&mmSub,0);



 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 72



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



Đối số thứ hai của mmAscend là đối tượng MMCKINFO của chunk mà ta "đi ra".

Đối số thứ ba là đối số giả.

Công việc còn lại là đọc dữ liệu mã hoá mẫu âm thanh của Wave File vào bộ nhớ.

Chú ý rằng gía trị cksize trả về bởi mmioDescend được sử dụng để xác định kích thước

vùng đệm cần cấp phát để chứa dữ liệu.

GLOBALHANDLE wavehandle;

HPSTR wavepointer;

mmSub.ckid=mmioFOURCC('d','a','t','a');

if(mmioDescend(h,(LPMMCKINFO)&mmSub,

(LPMMCKINFO)&mmParent,MMIO_FINDCHUNK))

{

mmioClose(h,0);

/* báo lỗi */

return(0);

}

if((wavehandle=GlobalAlloc(GMEM_MOVEABLE|GMEM_SHARE,

mmSub.cksize))==NULL)

{

mmioClose(h,0);

/* báo lỗi */

return(0);

}

if(wavepointer=(HPSTR)GlobalLock(wavehandle))==NULL)

{

GlobalFree(wavehandle);

mmioClose(h,0);

/* báo lỗi */

return(0);

}

if(mmioRead(h,wavepointer,mmSub.cksize) !=mmSub.cksize)

{

GlobalUnlock(wavehandle);

 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 73



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



GlobalFree(wavehandle);

mmioClose(h,0);

/* báo lỗi */

return(0);

}

GlobalUnlock(wavehandle);



 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 74



 Tự Động Hóa Đài 116



GVHD:



Phan Đình Mãi – Nguyễn Thanh Liêm



PHẦN BA



THIẾT KẾ

HỆ THỐNG



 SVTH: Nguyễn Hữu Phú – Trần Lê Trung



Trang 75