Chương 1.Tổng quan tài liệu và cơ sở khoa học của đề tài

ñóng vai trò quan tr ng



M (Nguy n H u Quán, 1984), ñây là thành công



l n nh t v công tác nh p n i gi ng ñ u tương c a M . T M , ñ u tương lan

r ng sang các nư c khác c a châu M , ñáng chú ý là Brazin và Argentina

(Ngô Th Dân, Tr n ðình Long và cs, 1999).

ð u tương rau cũng thu c loài ñ u tương h t thư ng và hi n ñang

là cây tr ng ph bi n



Trung Qu c, Nh t B n và ðài Loan b i hương v



ñ c ñáo và giá tr dinh dư ng cao. ða s các gi ng ñ u tương rau ñang

ñư c tr ng hi n nay ñư c nh p n i t Nh t B n và ðài Loan. Nh t B n

ñư c coi là m t trong s các qu c gia có ngu n v t li u gi ng ñ u tương

rau ban ñ u.

1.2. Tình hình s n xu t ñ u tương trên th gi i và Vi t Nam

1.2.1. Tình hình s n xu t ñ u tương trên th gi i

Cây ñ u tương là m t trong tám cây l y d u quan tr ng nh t trên th

gi i g m ñ u tương, bông, l c, hư ng dương, c i d u, lanh, d a và c (Ngô

Th Dân, Tr n ðình Long và CS, 1999), ñ ng th i cũng là cây tr ng ñ ng v

trí th tư trong các cây làm lương th c, th c ph m (sau lúa mỳ, lúa nư c và

ngô) (Chu Văn Ti p, 1981). Chính vì v y ñ u tương ñư c tr ng ph bi n

h u kh p các nư c trên th gi i, t p trung nhi u nh t



các nư c châu M



(chi m t i 73,0%), sau ñó là các nư c thu c khu v c châu Á v i 23,15% (Lê

ð Hoàng & cs, 1977). Tình hình s n xu t ñ u tương c a th gi i trong

nh ng năm g n ñây ñư c th hi n qua b ng 1.1.



Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



5



B ng 1.1. Tình hình s n xu t ñ u tương trên th gi i (1960-2012)

Năm



Di n tích



Năng su t



S n lư ng



(tri u ha)



(t /ha)



(tri u t n)



1960



21,00



12,00



25,20



1990



57,16



18,97



108,46



1995



62,51



20,31



126,95



2000



74,36



21,69



161,29



2001



76,80



23,21



178,24



2002



78,96



23,01



181,68



2003



83,64



22,80



190,65



2004



91,59



22,44



205,51



2005



92,52



23,18



214,48



2006



96,27



23,29



221,92



2007



90,13



24,37



219,68



2008



96,44



23,98



231,21



2009



99,27



22,49



223,29



2010



102,56



25,84



264,99



2011



102,09



23,10



236,03



Dec-2012*



108,97



24,60



267,72



Ngu n: FAOSTAT, 2012; *: theo FAS/USDA, Dec – 2012



S n xu t ñ u tương c a th gi i có xu hư ng tăng lên qua các năm.

ð u tương rau (thu c loài ñ u tương tr ng Glycine max (L.) Merrill)

còn g i là edamame theo ti ng Nh t, turag theo ti ng Thái hay mao dou theo

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



6



ti ng Trung Qu c, có l ch s lâu ñ i



nhi u nư c Châu Á và ñư c dùng như



m t món ăn nh . ð u tương rau ñư c tr ng trên di n tích 50 tri u ha, cung

c p 35% s n lư ng rau th gi i và là ngu n protein chính cho trên 2 t ngư i

châu Á. Ngư i Nh t B n s d ng ñ u tương rau hơn 400 năm qua v i s

lư ng hàng năm lên ñ n 110.000 t n. Khác v i ñ u tương h t, ñ u tương rau

ñư c thu ho ch khi qu còn xanh (khi h t phát tri n chi m t 80 – 90% dung

tích khoang h t trong q a)

1.2.2. K t qu nghiên c u trên th gi i

ðài Loan là nơi ñ u tiên và ch y u xu t kh u ñ u tương rau cho Nh t

B n. Kim ng ch xu t kh u ñ u tương rau tăng t 21 tri u USD vào năm 1981

lên ñ n 63 tri u USD vào năm 1987. Lư ng ñ u tương rau xu t kh u trong

năm 2005 chi m t i 75% t ng lư ng ñ u tương rau nh p kh u c a Nh t B n.

Do ñó công tác c i ti n gi ng ñ u tương rau ñư c chú ý s m t ñ u nh ng

năm 50. V i m c tiêu phát tri n gi ng ñ u tương rau phù h p v i th trư ng

Nh t B n, m t lo t các ñ c tính mong mu n c a ngư i tiêu dùng Nh t B n

ñ i v i s n ph m ñ u tương rau ñư c làm căn c ñ sàng l c, lai t o và ch n

l c như: kích thư c qu và h t l n (kh i lư ng 100 h t khô ≥ 30g, s qu tiêu

chu n/500g ≤ 175 qu , s h t/qu ≥ 2), h t và qu có màu xanh sáng, lông

trên qu thưa và có màu tr ng, r n h t màu nâu nh t, hương v thơm ngon, có

v ng t nh , không có mùi d u, th i gian n u chín ng n.

Thái Lan, các tiêu chu n v ch t lư ng thương ph m ñ u tương rau

ph c v n i tiêu không quá nghiêm ng t (các tiêu chu n v kích thư c qu và

h t, màu s c lông, mùi v ....). Vì v y có t i 7 gi ng ñ u tương h t ñư c tr ng

cho m c ñích ñ u tương rau, trong ñó gi ng Nakhon Sawan 1 có kích thư c

h t l n hơn, ñư c tr ng r ng rãi



các vùng ñ ng b ng trung tâm



So v i ðài Loan, Thái Lan ch xu t kh u m t lư ng nh ñ u tương rau

dư i d ng ñông l nh cho Nh t B n, nhưng s n xu t ñ u tương rau ph c v

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



7



xu t kh u không ng ng tăng b i các công ty tư nhân. ði u này ñ i h i s n

xu t ñ u tương rau ph i ñáp ng các tiêu chu n v ch t lư ng như: kích thư c

qu và h t l n, màu s c qu xanh sáng, không v t hư h i.... Các công ty tư

nhân b t ñ u ch n gi ng ñ u tương rau cho m c tiêu xu t kh u sang th

trư ng Nh t B n cách ñây 30 năm. H ñã công b trên 50 gi ng ñ u tương

rau, trong ñó m t s gi ng ñư c tr ng r ng rãi như Tzurunoko, Ryokkoh,

Kegon, Hatsutaka, Taishoshiroge, Nakate Kaori, Suzumo, Enrei, Fukuda,

Raityo, Shirobata, Tamasudare, Hakutyo và Siratsuyu.

Công tác c i ti n gi ng ñ u tương rau th c s ñư c kh i xư ng m t

cách có h th ng t i Trung tâm Nghiên c u Rau màu châu Á (AVRDC) và

Tr m c i ti n Nông nghi p huy n Kaohsiung (Kaohsiung DAIS) t năm 1985

thông qua công tác thu th p ngu n gen, lai h u tính và ch n l c. Năm 1987,

Kaohsiung DAIS cho ra ñ i gi ng ñ u tương rau ch n t o chính th c ñ u tiên

b ng phương pháp ch n l c dòng thu n, Kaohsiung No.1, có ngu n g c t 1

trong s 51 gi ng ñ u tương rau do AVRDC nh p n i t Nh t B n mang tên

Taisho Shiroge. Ngay sau ñó Kaohsiung No.1 ñã thay th Tzurunoko và

Ryokkoh ngoài s n xu t và chi m di n tích lên ñ n 90% t ng di n tích tr ng

ñ u tương rau



ðài Loan vào năm 1990v i t ng giá tr xu t kh u lên ñ n 63



tri u USD. Các phương pháp chính s d ng trong lai t o và ch n l c ñ c i

ti n gi ng ñ u tương rau t i AVRDC và Kaohsiung DAIS là phương pháp

ch n l c ph h (pedigree), ch n l c h b c 1 h t (single seed descent (SSD)

và phương pháp lai tr l i (backcross).

Ngoài c i ti n v năng su t, công tác c i ti n gi ng ñ u tương rau ñ

nâng cao ch t lư ng và kh năng thích nghi ñ i v i ñi u ki n c a ðài Loan và

c a các nư c vùng nhi t ñ i cũng ñã ñư c th c hi n. Trên cơ s d li u v

năng su t t nh ng vùng, mùa v khác nhau và các ñánh giá v ch t lư ng,

Kaohsiung DAIS ñã k t lu n ñư c 2 dòng tri n v ng là KVS 39 và KVS 124,

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



8



ñ t tên là Kaohsiung No.2 và Kaohsiung No.3. Nh



ñ c tính ch u l nh,



Kaohsiung No.2 tr thành gi ng ñ ng ñ u v xu t kh u qu tươi cho Nh t

B n vào th i ñi m hi n th i



ðài Loan.



T i Trung tâm rau màu châu Á (AVRDC) ñã thi t l p m t h th ng

ñánh giá ñ u tương rau AVRDC



ph m vi qu c t . T 1979 – 1990[57],[58],



AVRDC ñã phân phát 712 dòng ñ u tương rau do AVRDC ch n t o và 670

ngu n gen ñ u tương rau (germplasm) ñ n 312 ñơn v h p tácthu c 30 qu c

gia. T 1991 – 2000 [59],[60], AVRDC ñã g i ñi 109 m u gi ng, 2.492 dòng

lai và 929 ngu n gen ñ u tương rau ñ n 353 ñơn v h p tác thu c 57 qu c gia.

Trong s 57 qu c gia có 10 qu c gia ñã có công b v 20 gi ng ñ u tương rau

khác nhau ñáp ng nhu c u s n xu t c a nư c h .

Ngày nay con ngư i ngày m t quan tâm hơn ñ i v i v n ñ s c kh e,

vì th AVRDC ñang ti n hành nghiên c u m t cách t m v tính bi n ñ i s n

có



m t s ch t dinh dư ng ch c năng (functional nutrients) như ho t tính



c a vitamin E, ch t ch ng oxi hóa và ch t flavor (C5H10O2)



ñ u tương rau.



Hai gi ng có hàm lư ng ch t flavor cao như AGS 292 (1.490 mg/g) và

Melrose (c a châu Úc) ñã ñư c s d ng ñ lai v i các gi ng ñ u tương rau

khác. Nh ng gi ng ñ u tương rau c i ti n có hàm lư ng các ch t dinh dư ng

ch c năng cao có th ñư c bán như nh ng d ng ñ u tương h t v i giá cao.

1.2.3. Tình hình s n xu t ñ u tương



Vi t Nam



Theo Ngô Th Dân và c ng s (1999) và Ph m Văn Thi u (1996), cây

ñ u tương ñã ñư c tr ng



Vi t Nam t r t s m. Trư c năm 1945, di n tích



ñ u tương c a nư c ta còn nh bé v i 32.000 ha, năng su t th p 4,1 t /ha

(1944). Sau khi ñ t nư c th ng nh t (1976), di n tích ñ u tương c nư c là

39.400 ha, năng su t ñ t 5,3 t /ha, t ñó s n xu t ñ u tương b t ñ u ñư c m

r ng và phát tri n, th hi n qua b ng 2.2.



Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



9



B ng 1.2. Tình hình s n xu t ñ u tương c a Vi t Nam

Di n tích



Năng su t



S n lư ng



(nghìn ha)



(t /ha)



(nghìn t n)



2000



124,1



12,0



149,3



2001



140,3



12,4



173,7



2002



158,6



13,0



205,6



2003



165,6



13,3



219,7



2004



183,8



13,4



245,9



2005



204,1



14,3



292,7



2006



185,6



13,9



258,1



2007



187,4



14,7



275,2



2008



192,1



13,9



267,6



2009



147,0



14,6



215,2



2010



197,8



15,1



298,6



2011



173,6



14,6



254,3



2012*



230,0



15,2



350,0



Năm



Ngu n: Niên giám th ng kê sơ b 2011 và T ng c c Th ng Kê, 2012 ; *: theo FAS/USDA, Dec – 2012



Các s li u th ng kê cho th y t năm 2000 ñ n nay, s n xu t ñ u tương

c a nư c ta có s bi n ñ ng khá l n.

1.2.4. K t qu nghiên c u

ð u tương rau



Vi t Nam



nư c ta là cây tr ng còn nhi u m i m , tuy nhiên vi c



nghiên c u và phát tri n s n xu t ñ u tương rau ñã ñư c các nhà khoa h c

quan tâm nghiên c u trong th i gian qua. Năm 1995, trong chương trình h p

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



10



tác nghiên c u phát tri n rau (D án CLVnet), Vi n nghiên c u rau qu ñã

ti n hành kh o nghi m, ñánh giá kh năng thích ng các gi ng ñ u tương rau

và ñã tuy n ch n ñư c m t s gi ng tri n v ng có năng su t cao, ch t lư ng

t t, thích ng v i ñi u ki n khí h u vùng ñ ng b ng sông H ng như AGS

346, AGS 350 và AGS 347, trong ñó gi ng AGS 346 ñã ñư c H i ñ ng Khoa

h c B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn công nh n gi ng khu v c hóa và

ñư c phép ñưa vào s n xu t di n r ng vào năm 1999.

Giai ño n 2001 – 2005, trong n i dung ñ tài nghiên c u: “Nghiên c u

ch n t o, công ngh nhân gi ng và k thu t thâm canh m t s gi ng rau ch

y u” (thu c chương trình: Nghiên c u ch n t o gi ng cây tr ng nông lâm

nghi p và gi ng v t nuôi – do B NN&PTNT qu n lý), nh ng nghiên c u

ch n t o, công ngh nhân gi ng và k thu t thâm canh ñ u tương rau ñã thu

ñư c m t s k t qu như sau:

Kh o sát, ñánh giá t p ñoàn nh p n i (1997 - 1999): ti n hành kh o sát,

ñánh giá 17 gi ng (nh p t AVRDC) v i các ch tiêu theo dõi như: th i gian

sinh trư ng, s qu tiêu chu n/500 g qu , kích thư c qu 2 h t, năng su t qu

xanh, kh i lư ng 100 h t xanh, tình hình sâu b nh h i,... K t qu ñã tuy n

ch n ñư c 10 gi ng có kh năng sinh trư ng, phát tri n t t, năng su t cao làm

v t li u cho công tác ch n t o gi ng ñ u tương rau.

T i Vi t Nam, ñ u tương rau là s n ph m m i, có giá tr kinh t cao, 1

ha có th thu 8 – 12 t n/ha, cho thu nh p 40 – 60 tri u/ha/v . Theo GS, TS

Mai Quang Vinh, Giám ñ c trung tâm tư v n và chuy n giao công ngh (Vi n

di truy n nông nghi p Vi t Nam) [51], ñ u tương rau có qu và h t to g p ñôi,

hàm lư ng dinh dư ng cao hơn so v i h t ñ u tương thông thư ng. Hơn n a,

h t ñ u tương rau d tiêu hóa nên có th s d ng trong b a ăn h ng ngày. Qu

ñ u tương non có th ăn lu c ho c s d ng trong các món xào n u. ð i v i

h t già phơi khô, khi n u chín h t m m b , bùi, ngon ñ m, dùng cho các món

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



11



h m, n u chè, bánh k o, làm s a ñ u nành…



nư c ta, cây ñ u tương rau ñã



ñư c ñưa vào tr ng t kho ng 10 năm tr l i ñây. M c dù năng su t, hi u qu

cao song di n tich tr ng ñ u tương rau

ñ u tương rau ñư c tr ng ch y u

ch có 200 – 300 ha/năm.



nư c ta còn r t khiêm t n. Hi n cây



các t nh phía Nam t i An Giang, ðà L t



mi n B c trong các năm 2007-2008, Vi n Di



truy n nông nghi p và Vi n Nghiên c u rau qu ñã ti n hành tr ng th

nghi m



nhi u nơi cho th y kh năng thích ng r ng, k t qu t t, ñư c B



NN&PTNT công nh n là gi ngs n xu t th .



1.3. M t s k t qu nghiên c u v phân bón cho cây ñ u tương trênth gi i

ð ñ t ñư c năng su t cao, ph m ch t t t, cây ñ u tương nói chung,

ñ u tương rau nói riêng c n ñư c bón phân ñ y ñ và cân ñ i. ð i v i phân

khoáng thì ñ m, lân và kali là ba y u t ch y u nh hư ng l n ñ n năng su t

ñ u tương.

ð m là nguyên t dinh dư ng quan tr ng nh t ñ i v i cây ñ u tương.

M c dù nhu c u ñ m c a cây khá l n nhưng do có kh năng s d ng ñ m t

do nh s c ng sinh v i vi khu n n t s n nên lư ng ñ m bón cho ñ u tương

không nhi u. Trong m t s ñi u ki n ñ t (pH th p, ch t h u cơ và lư ng N

còn l i th p...), ngu n cung c p N t ñ t và n t s n cho cây là không ñ nên

vi c bón thêm ñ m có th tăng năng su t ñ u tương.

Nhu c u v ñ m c a cây ñ u tương khác nhau



m i giai ño n sinh



trư ng. Giai ño n kh ng ho ng ñ m nh t c a cây là giai ño n làm h t và vào

ch c. Thi u ñ m



giai ño n này lá s b r ng s m do ñ m trong lá ñư c di



chuy n v cho phát tri n h t (Imasande J., 1992). ð ñ t ñư c năng su t h t

cao (3 t n/ha), ñ u tương c n tích lũy 300 kg N/ha. Bón 60 kg N/ha và 120 kg

N/ha vào lúc ra hoa ñã làm tăng năng su t ñ u tương lên tương ng 4,8% và

6,7%. Năng su t ñ u tương ti p t c tăng t i lư ng N bão hòa là 180 kg N/ha

(Wanatabe & cs, 1986).

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



12



Sau ñ m, lân cũng là m t y u t dinh dư ng quan tr ng trong ñ i

s ng cây ñ u tương. Bón lân cho ñ u tương có tác d ng nâng cao s

lư ng và kh i lư ng n t s n, làm tăng t l ñ u qu và t l qu ch c t

ñó làm tăng năng su t rõ r t. Theo Dickson và cs (1987), hàm lư ng P d

tiêu trong ñ t th p là y u t quan tr ng nh t h n ch năng su t ñ u ñ

nhi u nư c châu Á.



Thái Lan, nhi u vùng s n xu t ñ u tương có hàm



lư ng P d tiêu trong ñ t th p t 1 – 5 ppm, khi bón phân lân ñã làm năng

su t tăng g p ñôi, m c kh ng ho ng lân c a cây ñ u tương là kho ng 8

ppm (Tiaranan & cs, 1987).

Kali ñóng vai trò s ng còn trong s quang h p c a cây. Không ñ K

cho nhu c u c a cây làm gi m s tăng trư ng, năng su t, cây d nhi m sâu

b nh. Kali có t m quan tr ng như nhau



t t c các giai ño n phát tri n c a



cây ñ u tương và nh hư ng ñ n cân b ng dinh dư ng c a cây. Vi c hút K có

liên quan ñ n Ca, Mg: hàm lư ng Ca, Mg thư ng gi m khi bón K (Thompson

L.M., 1957). Theo nghiên c u c a Smit (1988), bón K trên lá không thay th

cho bón K trư c khi tr ng và hàm lư ng protein trong h t có tương quan

ngh ch nhưng hàm lư ng d u l i có tương quan thu n v i lư ng phân K (c

KCl và K2SO4) bón vào ñ t.

ng d ng bón phân h p lý có th c i thi n s tăng trư ng và nâng

cao ñáng k năng su t c a ñ u tương rau. Khi bón k t h p N, P2 O5 và

K2O làm tăng liên t c hàm lư ng ch t khô tích lũy; t l ñ ng hóa c a N,

P2O5 và K2O là 2,89:1,00:1,75. Năng su t c a ñ u tương tăng ñáng k

27,9% - 43,2%.

Bên c nh ñó, bón phân h u cơ và phân h u cơ sinh h c cho cây ñ u

tương cũng ñư c các nhà khoa h c trên th gi i quan tâm nghiên c u và thu

ñư c nh ng thành t u nh t ñ nh.



Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



13



1.4. M t s k t qu nghiên c u v phân bón cho cây ñ u tương Vi t Nam

Vi t Nam, cây ñ u tương rau ñư c tr ng tr t và nghiên c u m i ñưa

vào tr ng th nghi m. Song song v i các nghiên c u v gi ng thì phân bón

cho cây ñ u tương rau cũng là m t v n ñ r t ñư c quan tâm.

Tác gi Nguy n Văn B & cs (2001) cho bi t 1 t n h t ñ u tương cùng

v i thân lá l y ñi t ñ t 81 kg N, 17 kg P2O5, 36 kg K2O, 25kg CaO, 18 kg

MgO, 3 kg S, ngoài ra cây ñ u tương còn hút khá nhi u các nguyên t vi

lư ng khác như Zn, Cu, B, Mo. Lư ng phân bón cho ñ u tương trong th c t

s n xu t ph i tùy thu c vào th i v , chân ñ t, cây tr ng v trư c và gi ng c

th mà bón cho thích h p. Do ñó không th áp d ng m t công th c bón chung

cho ñ u tương trong m i ñi u ki n tr ng tr t (vùng sinh thái, th i v , ñ t

ñai…).

Phân ñ m có vai trò quan tr ng trong quá trình sinh trư ng, phát tri n

c a ñ u tương. Cây ñ u tương s d ng ñ m t các ngu n: phân bón, ñ t và

ngu n ñ m t do nh s c ng sinh v i vi khu n n t s n, và m i giai ño n sinh

trư ng c n m t lư ng ñ m khác nhau.

Trong ñ i s ng cây ñ u tương, dinh dư ng lân ñư c hút t phân bón và

hút ñ n t n cu i v . Lân có tác d ng xúc ti n phát tri n b r và hình thành

n t s n nên có vai trò ñ c bi t quan tr ng ñ i v i cây ñ u tương. ð u tương

hút lân trong su t quá trình sinh trư ng phát tri n nhưng quan tr ng nh t là

th i kỳ ñ u sinh trư ng. Th i kỳ cây hút nhi u lân nh t t lúc b t ñ u ra qu

cho ñ n 10 ngày trư c khi h t chín hoàn toàn.



th i kỳ sinh trư ng cu i, lân



ñư c chuy n t lá v qu và h t (Nguy n Như Hà, 2006). Tác gi Tr n Văn

ði n (2001) ñã k t lu n: khi bón lân cho ñ u tương v i lư ng tăng d n,



các



gi ng ñ u tương không có n t s n thì h u như không có ph n ng gì; còn v i

gi ng ñ u tương có n t s n thì có tác d ng tăng năng su t h t và thân lá rõ r t.



Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



14



Sau dinh dư ng ñ m, kali là nguyên t ñư c h p thu ñ ng th hai v s

lư ng và có nhu c u cao g p kho ng 4 l n so v i lân



cây ñ u tương. Kali có



vai trò quan tr ng trong vi c trao ñ i ñ m, chuy n hoá gluxit, cân b ng nư c,

t ng h p protein, tăng cư ng tính ch ng ch u cho cây... Theo Ngô Th Dân,

Tr n ðình Long& cs (1999)



ñ t nghèo kali, ñ t cát, ñ u tương ph n ng rõ



r t v i phân kali, nhưng ñ i v i các vùng tr ng ñ u tương thu c ñ ng b ng

sông H ng và sông C u Long do ñ c ñi m ñ t

hi u qu bón phân K



ñây tương ñ i giàu K nên



vùng này th p. Trên ñ t b c màu, tùy theo li u lư ng



kali và n n phân bón ph i h p, bón kali làm tăng năng su t ñ u tương 45 –

136% so v i không bón v i hi u su t t 5,8 – 15 kg ñ u/kg K2O. Li u lư ng

kali bón cho ñ u tương ñ ñ t hi u qu kinh t cao là 60 – 90 kg K2O/ha. Kali

làm tăng hàm lư ng protein trong h t và tăng s n lư ng protein. Hàm lư ng

d u ít thay ñ i do bón kali nhưng s n lư ng d u l i tăng do năng su t tăng.

1.5. Yêu c u v sinh thái c a cây ñ u tương:

ð u tương ñư c tr ng t vĩ ñ 550 B c ñ n 550 Nam, t nh ng vùng

th p hơn m t nư c bi n cho ñ n nh ng vùng cao trên 2000m so v i m t nư c

bi n (Whigham D.K, 1983).

+ Yêu c u v nhi t ñ :

ð u tương có ngu n g c



vĩ ñ tương ñ i cao (400 vĩ ñ B c) nên yêu



c u v nhi t ñ không cao l m. Tuy nhiên, khi nghiên c u v v n ñ này

nhi u tác gi cho r ng ñ u tương là cây ưa m. T ng tích ôn c a cây ñ u

tương kho ng 2000-20090C, nhưng tùy ngu n g c c a gi ng, tùy th i gian

sinh trư ng c a gi ng mà lư ng tích ôn t ng s cũng khác nhau nhi u. Theo

Morse và CS (1950) thì nó ch y u ñư c quy t ñ nh b i th i gian sinh trư ng

và ñ c ñi m c a gi ng.



Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p ………………………



15