Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.96 MB, 462 trang )
- Mặt trời trên lưng(ẩn dụ) con là nguồn hạnh
phúc ấm áp vừa gần gũi vừa thiêng liêng,
chính con đã sởi ấm lòng tin yêu, ý chí của
mẹ trong cuộc sống.
? Hãy phân tích tình cảm của người mẹ Tà ôi
qua ba đoạn thơ?
- Người mẹ Tà ôi yêu con tha thiết, yêu con
mẹ yêu buôn làng, yêu bộ đội. Những tình
cảm ấy hoà quyện vào nhau và ngày càng
phát triển rộng lớn hơn , gắn bó với tình yêu
đất nước.
HS thảo luận:
? Tìm những câu thơ thể hiện ước mong của
người mẹ?
? Trong mỗi lời ru của mẹ có điểm gì giống
và khác?
? Khát vọng của người mẹ phát triển như thế
nào?
? Theo em trong cuộc sống đương đại có cần
lời hát ru không?
?Từ tình cảm, ước mơ của người mẹ Tà- ôi,
em hiểu gì về tình cảm của nhân dân ta thời
kỳ chống Mỹ?
? Qua bài thơ em hảy nêu lên những tình cảm
và ước mong của người mẹ Tà ôi.?
- Nhận xét giọng điệu của bài thơ?
- Học sinh đọc phần ghi nhớ.
? Yếu tố tự sự trong bài có tác dụng g× ?
* Tình cảm: Thương con, thương bộ
đội, thương buôn làng, quê hương,
đất nước.
2.Ước mơ của người mẹ
- Mỗi lời ru thể hiện một ước
nguyện gắn với công việc.
- Mong con khôn lớn trong no đủ, có
sức khỏe, đất nước được tự do.
Tình cảm khát vọng của người
mẹ ngày càng lớn rộng, hoà cùng
công cuộc kháng chiến gian khổ của
dân tộc.
=>Yêu quê hương đất nước, ý chí
chiến đấu cho độc lập tự do và khát
vọng thống nhất đất nước
III. Tổng kết – luyện tập :
- Ghi nhớ (SGK-trang 155)
- Luyện tập : Yếu tố tự sự này giúp
người đọc hiểu rõ thêm cuộ sống
gian khổ, sự bền bỉ, dẻo dai(vừa sản
xuất nuôi quân, vừa tham gia chiến
đấu) của nhân dân ta ở chiến khu
Tri – Thiên thời chống Mó.
4- Cđng cè : (3 phót)
- H×nh ¶nh ngêi mĐ tµ ¤i ®ù¬c thĨ hiƯn trong bµi th¬ nh thÕ nµo?
5- Híng dÉn vỊ nhµ : (2 phót)
- ViÕt bµi v¨n ng¾n vỊ h×nh ¶nh ngêi mĐ Tµ ¤i trong bµi th¬.
- So¹n bµi: ¸nh tr¨ng
Dut gi¸o ¸n
Ngµy 04/11/2010
Ng« ThÞ Hoµn
_____________________________________________
Tn 12
TiÕt 58.
V¨n b¶n :
¸nh tr¨ng
( Ngun Duy )
I. Mơc tiªu cÇn ®¹t.
- KiÕn thøc : Häc sinh hiĨu ®ỵc ý nghÜa cđa h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng tõ ®ã thÊm thÝa c¶m xóc
©n t×nh
- RÌn lun kÜ n¨ng : ®äc khóc h¸t ru, c¶m nhËn vµ ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh.
- Gi¸o dơc : T tëng nh©n v¨n.
II. Chn bÞ :
1. Thµy: Nghiªn cøu, so¹n bµi.
2. Trß : §äc so¹n bµi.
III. Ph¬ng ph¸p vµ kÜ tht d¹y häc
- Ph¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, tr×nh bµy
- KÜ tht: Kh¨n tr¶i bµn, ®éng n·o, nhãm, b×nh
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y .
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
2. KiĨm tra bµi cò.
3. Bµi míi:
- §äc thc lßng 1 khóc ru mµ em thÝch nhÊt? Cho biÕt lÝ do v× sao em thÝch?
* Giới thiệu bài: Ngµy nay ®ỵc sèng trong c¶nh hoµ b×nh víi nh÷ng tiƯn nghi hiƯn ®¹i,
nh÷ng c¸m dç cđa vËt chÊt thÊp hÌn, cã lÏ kh«ng Ýt ngêi quªn it c¸i qu¸ khø ®au th¬ng
cđa d©n téc…Suy ngÉm vỊ ®iỊu nµy, nhµ th¬ Ngun duy ®· nh¾c nhë chóng ta ®iỊu g×
qua bµi th¬: ¸nh tr¨ng: xin mêi…
Ho¹t ®éng cđa THµy vµ trß
Néi dung bµi häc
*HOẠT ĐỘNG 1. Tìm hiểu tác giả, tác I. GIỚI THIỆU CHUNG.
phẩm.
1. Tác giả:
Gv : Hướng dẫn học sinh cách đọc và tìm - Nguyễn Duy sinh năm 1948 tại TP
hiểu thơng tin về tác giả, tác phẩm.
Thanh Hố ,ơng thuộc thế hệ những
- Bài thơ mang dáng dấp một câu chuyện nhà thơ trưởng thành trong thời kì
nhỏ được kể lại theo trình tự thời gian.
kháng chiến chống Mĩ.
? Hồn cảnh ra đời bài thơ?
2.Tác phẩm: Bài thơ viết năm 1978
*HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu văn bản.
? Dòng cảm nghĩ trữ tình của nhà thơ cũng
men theo dòng tự sự này. Từ đó xác định bố
cục bài thơ?
? Theo em hình ảnh “vầng trăng” trong bài
thơ có những nét nghĩa nào ?
Tìm hiểu chi tiết văn bản.
? Hồi nhỏ vầng trăng với người như thế
nào?
? Lúc đi bộ đội vầng trăng với tác giả có
mối quan hệ như thế nào?
? Cuộc sống khi đi bộ đội như thế nào ?
? Lúc này trăng được xem như thế nào?
? Vầng trăng đi qua thời điểm nào của cuộc
đời tác giả?
? Nhận xét nghệ thuật ở 2 khổ đầu?
Hs : thảo luận (5’) trình bày
Gv : chốt ý , chuyển đoạn.
tại Tp Hồ Chí Minh và đạt giải A của
hội nhà văn năm 1984
*Chủ đề
Bài thơ như một lời nhắc nhở thấm
thía về tình cảm, thái độ con người
đối với những năm tháng đã
qua.Chúng ta hãy sống đúng đạo lí
dân tộc “uống nước nhớ nguồn”.
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
1. Đọc- tìm hiểu từ khó.
2. Bố cục: 2 phần
+ 3 khổ đầu: Vầng trăng trong q
khứ và hiện tại
+ 3 khổ thơ cuối: Vầng trăng xuất
hiện và suy ngẫm của nhà thơ.
3. Phân tích:
a. Vầng trăng trong q khứ:
- Hồi nhỏ: sống với ®ồng, sơng, bể
-> trăng là bạn tri kỉ
Vào bộ đội: sống: ở rừng
-> Khơng qn vầng trăng tình
nghĩa
- Cuộc sống gian khổ gần gũi với
thiên nhiên , xem trăng là người bạn
tri kỉ gắn bó rất thân thiết .
-> Điệp từ, nhân hóa, giọng thơ tâm
tình: trăng là người bạn đồng hành
trong gian khổ vẫn gắn bó nghĩa tình
bên nhau.
* Vầng trăng là biểu tượng cho q
khứ đẹp đẽ ân tình, của mỗi người,
đất nước.
b. Vầng trăng hiện tại:
Hòa bình : - Sống ở thành phố
- Trăng là người dưng
-> Cuộc sống đầy đủ thì lạnh lùng,
xa lạ với trăng, lãng qn trăng
->Thái độ sống vơ ơn: gian khổ thì
gắn bó, sung sướng thì qn nhau ->
đáng trách .
Gv: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu 3 khổ
cuối.
? Từ hồi về thành phố quen với những tiện
nghi hiện đại đã có sự thay đổi trong tình
cảm như thế nào?
? Nhận xét thái độ sống của người đối với
trăng ra sao?
? Cách cư xử đó đối với trăng đáng trách
khơng?
Hs : bộ lộ.
? Sự xuất hiện vầng trăng trong tình huống c. Tình huống cuối bài thơ.
như thế nào? (Mất điện).
? Nhận xét nghệ thật và cảm xúc của tác giả
ở khổ này ?
Hs : nhận xét.
? Theo em hình ảnh vầng trăng “Trăng tròn
vành vạnh” có ý nghĩa gì?
(Qúa khứ đẹp đẽ vẫn ngun vẹn chẳng thể
phai mờ )
(Nguời bạn – nhân chứng tình nghĩa đang
nhắc nhở nghiêm khắc nhà thơ và chúng
ta:đừng qn q khư nghĩa tình một thời)
? Vì sao nhà thơ lại “giật mình” khi bắt gặp
hình ảnh “ánh trăng im phăng phắc”?
Hs : Thảo luận(3’)
(Vầng trăng vẫn bao dung,khơng hề trách
móc cho dù người đời vơ tình với nó-cái
giật mình như là một sự hối hận để nhìn lại
mình)
bài thơ.?
- Gv : khái qt nội dung mục 2 chuyển ý.
- Gv: Nêu chủ đề bài thơ ? theo cảm nhận
của em chủ đề ấy có liên quan gì đến đạo
lý của dân tộc Việt Nam?
- HS: đọc phần ghi nhớ.
- Tình huống : Đèn điện tắt, phòng
tối om
- Xuất hiện: Vầng trăng tròn
-> Từ láy gợi tả, tình huống bất ngờ:
Vầng trăng xuất hiện gợi lên cảm
xúc, đánh thức kỉ niệm xưa, làm sống
dậy năm tháng gian lao nhọc nhằn
,cái bình dị của thiên nhiên con người
khiến tác giả bùi ngùi xúc động
“rưng rưng”
Trăng tròn: vành vạnh.
Trăng im : phăng phắc
-> giọng điệu suy tư: q khứ đẹp đẽ
vẫn ngun vẹn, thủy chung và tồn
tại bất diệt đầy bao dung. Mọi người
đừng bao giờ qn đi q khứ gian
lao tình nghĩa đó.
III. Tổng kết – Lun tËp:
- Nội dung: Ghi nhớ (sgk)
- Nghệ thuật:
+ Kếtá hợp hài hòa, tự nhiên giữa tự
sự và trữ tình.
+ Thể thơ 5 chữ, nhòp thơ nhòp
nhàng, ngân nga thiết tha cảm
xúc(khổ 5), trầm lắng biểu hiện
suy tư(khổ cuối)
GV: Em hãy nhận xét kết cấu, giọng điệu + Kết cấu, giọng điệu bài thơ làm
của bài thơ?
nổi bật chủ đề tạo tính chân thực,
truyền cảm sâu sắc cho tác phẩm.
? Có nên đặt bài thơ vào chủ đề miêu tả - Luyện tập:
trăng không? Vì sao?
Không nên đặt bài thơ vào chủ đề
miêu tả trăng nhằm nhắc nhở mọi
người không quên quá khứ, sống
thủy chung…
4- Cïng cè:
? Từ việc tìm hiểu bài thơ, em hãy nêu chủ đề, nội dung và nghệ thuật bài thơ?
- Hs: Nhắc lại nội dung và nghệ thuật bài thơ?
5- Híng dÉn häc bµi:
- Phân tích một số nghệ thuật sử dụng trong bài để thấy được hình ảnh ánh trăng mang ý
nghĩa biểu trưng.
- Học thuộc bài thơ, nội dung, ý nghóa khái quát sâu sắc của bài thơ.
- Viết bài nêu cảm nghó về bài: nh trăng
- Chuẩn bò bài: Tổng kết từ vựng
________________________________________________
Tn 12 - TiÕt 59.
tỉng kÕt tõ vùng.
( Lun tËp tỉng hỵp)
I. Mơc tiªu cÇn ®¹t:
- Gióp HS: biÕt vËn dơng nh÷ng kiÕn thøc vỊ tõ vùng ®· häc ®Ĩ ph©n tÝch nh÷ng hiƯn tỵng ng«n ng÷ trong thùc tiƠn giao tiÕp, nhÊt lµ trong v¨n ch¬ng.
II. Chn bÞ:
1. Gi¸o viªn: Nghiªn cøu, so¹n gi¸o ¸n, viÕt b¶ng phơ.
2. Häc sinh: Häc bµi cò, lµm bµi tËp, ®äc tríc bµi míi.
III. Ph¬ng ph¸p vµ kÜ tht d¹y häc
- Ph¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, tr×nh bµy
- KÜ tht: Kh¨n tr¶i bµn, ®éng n·o, nhãm
IV. TiÕn tr×nh lªn líp:
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc.
2. KiĨm tra: sù chn bÞ cđa häc sinh.
3. Bµi míi:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRỊ
NỘI DUNG BÀI DẠY
*HOẠT ĐỘNG 1. Gv hướng dẫn I. Hướng dẫn luyện tập:
học sinh làm các bài tập trong sgk.
1. So sánh 2 dị bản của câu ca dao
? Trường hợp nào thể hiện thích hợp - Gật đầu: cúi xuống ngẩng lên ngay → tỏ
hơn ý nghĩa cần biểu đạt? dị bản nào sự đồng ý.
hay hơn?
- Gật gù: gật nhiều lần → thái độ đồng tình,
tán thưởng (ý thích hợp).
−Câu ca dao biểu đạt ý gì
Hs : thảo luận nhóm. ( nhóm 1 và → Món ăn đạm bạc, đơi vợ chồng nghèo
vẫn thấy ngon miệng vì họ biết chia sẻ
2)
những niềm vui đơn sơ trong cuộc sống.
2. Nhận xét về cách hiểu từ ngữ
Bài tập 2:
? Cách hiểu từ ngữ của người vợ như Người chồng:
- Nói “chỉ có một chân sút” → cả đội bóng
thế nào?
Hs : thảo luận nhóm ( nhóm 3 và chỉ có một người giỏi ghi bàn thắng.
Người vợ :
4)
(Hiểu theo nghĩa thực → yếu tố gây Nói “một chân sút:”một chân khơng thể đá
cười).
Bài tập 3:
? Từ nào dùng theo nghĩa gốc? từ nào
dùng theo nghĩa chuyển?
Hs : thảo luận nhóm ( nhóm 1 và 2)
Bài tập 4:
? Tìm trường từ vựng và phân tích
cách sử dụng.?:tác dụng của việc sử
dụng trường từ vựng này?
? Nhận xét về cách đặt tên các sự vật
hiện tượng theo cách nào?
Hs : thảo luận nhóm ( nhóm 3 và 4)
GV nhận xét kết quả của từng nhóm
và đưa ra các đáp án đúng chi tiết cho
từng phần
bóng được
-> Vợ khơng hiểu ý chồng –ơng nói gà bà
nói vịt
3. Xác định nghĩa của từ ngữ
− Nghĩa gốc: miệng, chân, tay.
− Nghĩa chuyển: vai (hốn dụ)
đầu (ẩn dụ).
4. Phân tích cách dùng từ
Sử dụng các trường từ vựng sau:
- Màu sắc: đỏ, xanh, hồng.
- lửa : ánh, cháy, tro.
- Hai trường từ vựng có quan hệ chặt chẽ:
màu áo đỏ của cơ giáo thắp lên trong mắt
chàng trai ngọn lửa → lan toả → say đắm,
khơng gian biến sắc (ánh theo hồng). Tình
u mãnh liệt và cháy bỏng của chàng trai
dành cho cơ gái.
5. Nhận xét về cách đặt tên
−Đặt tên theo cách dùng từ ngữ có sẵn với
một nội dung mới dựa vào đặc điểm của sự
vật, hiện tượng được gọi tên.
- Ví dụ
+ Cà tím (đặc điểm quả tròn, màu tím).
+ Cá kiếm (cá cảnh đi dài nhọ như kiếm).
+ Đậu đũa (trái đậu giống cái đũa).
+ Ớt chỉ thiên (ớt quả nhỏ, chỉ thẳng lên
4. Cđng cè:
- GV kh¸i qu¸t bµi.
- Em cã nhËn xÐt g× vỊ ng«n ng÷ tiÕng viƯt khi ®i vµo ho¹t ®éng giao tiÕp?
5. Híng dÉn häc bµi:
- Thực hiệc các bài tập còn lại.
- Đọc trước bài : Nghị luận trong văn bản tự sự, làm bài nghị luận về đoạn trích: “Kiều
báo ân báo ốn”.
_____________________________________________________
Tn 12 TiÕt 60
Lun tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù
cã sư dơng u tè nghÞ ln.
I. Mơc tiªu cÇn ®¹t:
- HƯ thèng ho¸ kiÕn thøc vỊ v¨n tù sù.
- TÝch hỵp víi phÇn V¨n vµ tiÕng ViƯt ®· häc.
- RÌn luyn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n tù sù sã sư dơng u tè nghÞ ln.
II. Chn bÞ:
1. Gi¸o viªn:Nghiªn cøu, so¹n gi¸o ¸n.
2. Häc sinh: Häc bµi cò, lµm bµi tËp, ®äc vµ lµm tríc bµi tËp .
III. Ph¬ng ph¸p vµ kÜ tht d¹y häc
- Ph¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, tr×nh bµy
- KÜ tht: ®éng n·o, nhãm
IV. TiÕn tr×nh lªn líp:
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc.
2. KiĨm tra bµi cò:
C©u hái:NghÞ ln lµ g×? Trong v¨n tù sù, nghÞ ln thêng ®ỵc thĨ hiƯn nh thÕ nµo?
B»ng nh÷ng h×nh thøc nµo?
3. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cđa THµy vµ trß Néi dung bµi häc
I. Thùc hµnh t×m hiĨu u tè nghÞ ln
trong v¨n tù sù.
- HS: Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:
+ §o¹n v¨n: Lçi lµm vµ sù biÕt ¬n.
? Yếu tố nghò luận thể hiện ở những - Các câu có yếu tố nghò luận:
+ “Những điều viết trên cát...trong
câu văn nào? Chỉ ra vai trò của những
lòng người”
yếu tố ấy trong việc làm nổi bật nội
Vai trò: mang dáng dấp một triết lí
dung của đoạn văn?
về “cái giới hạn, cái trường tồn” trong
đời sống tinh thần của con người.
- HS th¶o ln, tr×nh bµy.
+ “Vậy mỗi chúng ta ... ân nghóa lên
đá”
- HS nhËn xÐt, bỉ sung.
- Ỹu tè nghÞ ln chđ u ®ỵc thĨ hiƯn
- GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸.
trong c©u tr¶ lêi cđa người ®ỵc cøu vµ
c©u kÕt cđa v¨n b¶n.
Yếu tố nghò luận làm cho câu - T¸c dơng: lµm cho c©u chun thªm
s©u s¾c, giµu tÝnh triÕt lÝ vµ cã ý nghÜa
chuyện thêm sâu sắc vào tính triết lý .
gi¸o dơc cao.
- Bµi häc: vỊ sù bao dung , lßng nh©n ¸i,
biÕt tha thø vµ ghi nhí ©n nghÜa, ©n
t×nh…
II. Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã
Hoạt động 2
sư dơng u tè nghÞ ln.
*Bµi tËp 1:
GV Bµi tËp nµy nªu yªu cÇu g×?
HS t×m hiĨu.
GV gỵi ý.
GV yªu cÇu HS viÕt trong 10’ .
HS ®äc, c¶ líp nghe, ph©n tÝch, gãp ý.
GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸.
GV ®äc cho HS nghe mét ®o¹n v¨n.
GV: Bµi tËp nµy nªu yªu cÇu g×?
HS nªu.
GV gỵi ý.
HS viÕt ®o¹n v¨n 10’
HS ®äc .
HS ®äc, c¶ líp nghe, ph©n tÝch, gãp ý.
GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸.
a, Bi sinh ho¹t líp diƠn ra nh thÕ
nµo( thêi gian, ®Þa ®iĨm, ai lµ ngêi ®iỊu
khiĨn, kh«ng khÝ cđa bi sinh ho¹t líp
ra sao ).
b, Néi dung cđa bi sinh ho¹t lµ g×? Em
®· ph¸t biĨu vỊ vÊn ®Ị g×? T¹i sao l¹i
ph¸t biĨu vỊ vÊn ®Ị ®ã?
c, Em ®· thut phơc r»ng NAm lµ ngêi
b¹n tèt nh thÕ nµo? ( lÝ lÏ, vÝ dơ, ph©n
tÝch).
*Bµi tËp 2:
a, Em kĨ vỊ ai?
b, Ngêi ®ã ®· ®Ĩ l¹i mét viƯc lµm, lêi nãi
hay mét suy nghÜ? §iỊu ®ã diƠn ra trong
hoµn c¶nh nµo?
c, Néi dung cơ thĨ lµ g×? néi dung ®ã
gi¶n dÞ mµ s©u s¾c c¶m ®éng nh thÕ nµo?
d. Suy nghÜ tõ bµi häc rót ra tõ c©u
chun trªn?
D. Cđng cè:
- Gi¸o viªn kh¸i qu¸t, nhËn xÐt.
- T¸c dơng cđa u tè nghÞ ln trong v¨n b¶n tù sù?
E. Híng dÉn häc bµi:
Häc bµi, vËn dơng; so¹n “ Lµng” cđa Kim L©n”
__________________________________________________
Tn 13 - TiÕt 61,62
V¨n b¶n :
lµng
( Kim L©n)
I. Mơc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp HS:
- KiÕn thøc : C¶m nhËn ®ỵc t×nh yªu lµng quª th¾m thiÕt thèng nhÊt víi t×nh yªu níc vµ
tinh thÇn kh¸ng chiÕn ë nh©n vËt «ng Hai trong trun. Qua ®ã, thÊy ®ỵc mét biĨu hiƯn
cơ thĨ, sinh ®éng vỊ tinh thÇn yªu níc cđa nh©n d©n ta trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng
Ph¸p. ThÊy ®ỵc nh÷ng nÐt ®Ỉc s¾c trong nghƯ tht trun: x©y dùng t×nh hng t©m lÝ,
miªu t¶ sinh ®éng diƠn biÕn t©m tr¹ng, ng«n ng÷ cđa nh©n vËt qn chóng.
- KÜ n¨ng : RÌn lun n¨ng lùc ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù, ®Ỉc biƯt lµ ph©n
tÝch t©m lÝ nh©n vËt.
- Gi¸o dơc : T×nh c¶m yªu quª h¬ng ®Êt níc.
II. Chn bÞ:
1. Thµy: Nghiªn cøu, so¹n gi¸o ¸n.
2. Trß : Häc bµi cò, lµm bµi tËp, so¹n bµi míi.
III. Ph¬ng ph¸p vµ kÜ tht d¹y häc.
- Ph¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, tr×nh bµy, th¶o ln, b×nh gi¶ng, tÝch hỵp
- KÜ tht: Kh¨n tr¶i bµn, ®éng n·o, nhãm
III. TiÕn tr×nh lªn líp:
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc.
2. KiĨm tra bµi cò:
- §äc thc lßng vµ diƠn c¶m bµi th¬ “ ¸nh tr¨ng”. Chđ ®Ị cđa bµi th¬ lµ g×?
3. Bµi míi:
+ Giíi thiƯu bµi:
Häat ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung bµi häc
I. Vµi nÐt vỊ t¸c gi¶, t¸c phÈm.
Hoạt động 1
- Häc sinh ®äc TiĨu dÉn SGK?
1. T¸c gi¶ :
? Dùa vµo TiĨu dÉn SGK em h·y giíi - Tªn khai sinh: Ngun V¨n tµi, sinh
thiƯu vµi nÐt vỊ t¸c gi¶, t¸c phÈm.
1920.Mất 2007
? H·y nªu h.c¶nh ra ®êi trun ng¾n ?
- Së trêng viÕt trun ng¾n về đề tài
- HS : LÇn lỵt tr×nh bµy.
người nơng dân..
- GV : Bỉ sung, nhÊn m¹nh.
2. T¸c phÈm:
Hoạt động 2
- S¸ng t¸c, in lÇn ®Çu n¨m 1958.
- V¨n b¶n " Lµng " trong SGK ng÷ v¨n 9 II. §äc hiĨu v¨n b¶n.
lµ ®o¹n trÝch cđa trun ng¾n cïng tªn.
1. §äc – chó thÝch
GV híng dÉn HS ®äc v¨n b¶n : chó ý
nh÷ng tõ ng÷ ®Þa ph¬ng, nh÷ng lêi ®èi
tho¹i cđa c¸c nh©n vËt trong trun.
- GV vµ HS cïng ®äc hÕt ®o¹n trÝch
? Cã thĨ tãm t¾t trun " Lµng " ntn?
- Trong kh¸ng chiÕn, «ng Hai - ngêi
lµng chỵ DÇu, bc ph¶i rêi lµng. ë n¬i
t¶n c , nghe tin ®ån lµng chỵ DÇu theo
giỈc, «ng rÊt khỉ t©m vµ xÊu hỉ. ChØ khi
tin nµy ®ỵc c¶i chÝnh, «ng míi trë l¹i vui
vỴ, phÊn chÊn.
?NÕu chia cèt trun thµnh 3 sù viƯc
chÝnh sau:
- Cc sèng cđa «ng Hai ë n¬i s¬ t¸n.
- T©m tr¹ng cđa «ng Hai khi nghe tin
xÊu vỊ lµng.
- T©m tr¹ng cđa «ng Hai khi nghe tin c¶i
chÝnh vỊ lµng.
th× em sÏ t¸ch ®o¹n v¨n b¶n “lµng,, ntn?
? Nh©n vËt chÝnh cđa v¨n b¶n lµ ai?Nh©n
vËt chÝnh cã liªn quan ®Õn tªn trun
kh«ng? NÕu cã th× liªn quan ntn?
- NV chÝnh: «ng Hai
- Néi dung chÝnh cđa trun ng¾n "
lµng" lµ t×nh yªu lµng quª cđa ngêi n«ng
d©n cã tªn lµ «ng Hai
-> Liªn quan chỈt chÏ.
? §Ĩ kh¾c ho¹ nỉi bËt chđ ®Ị cđa trun,
tÝnh c¸ch cđa nh©n vËt Kim L©n ®· ®Ỉt
nh©n vËt chÝnh vµo mét t×nh hng
trun ntn?T×nh hng Êy cã t¸c dơng
g×?
- GV giíi thiƯu: ë phÇn ®Çu trun t¸c
gi¶ ®· giíi thiƯu «ng Hai lµ mét ngêi
n«ng d©n st cc ®êi sèng ë quª
h¬ng, g¾n bã m¸u thÞt víi tõng con ®êng, tõng nÕp nhµ, thưa rng, tõng
ngän cá, cµnh c©y...V× giỈc ngo¹i x©m,
«ng Hai ph¶i rêi lµng ®i t¶n c, sèng nhê
n¬i ®Êt kh¸ch. Do ®ã lßng «ng ®au ®¸u
nhí quª .¤ng thêng xuyªn kĨ cho b¹n
bÌ, hµng xãm ë n¬i t¶n c nghe vỊ lµng
chỵ DÇu cu¶ m×nh: hay, ®Đp, nh÷ng
ngµy ®Çu c¸ch m¹ng th¸ng T¸m cc
sèng míi diƠn ra trªn quª h¬ng
ntn......V× vËy, x©y dùng t×nh hng
trun nh vËy lµ mét c¸ch ®Ĩ lµm nỉi bËt
chđ ®Ị cđa trun .
2. Bố cục : 3 phần
P1 : Từ đầu đến « vui q» : Tâm trạng
nhớ làng của ơng Hai ở vùng tản cư
P2 : Tiếp đến « vơi đi được đơi phần » :
Tâm trạng ơng Hai khi nghe tin làng
theo giặc
P3 : Đoạn còn lại : Tâm trạng của ơng
Hai khi nghe tin làng cải chính
=> Bố cục trình bày theo diễn biến tâm
trạng nhân vật
- Nhân vật : Ơng Hai
- Ng«i thø ba.
3. Ph©n tÝch.
a) T×nh hng trun
- ¤ng hai nghe tin lµng chỵ DÇu cđa
«ng theo giỈc, ph¶n l¹i kh¸ng chiÕn,
ph¶n l¹i Cơ Hå.
GV:-> - chi tiÕt nµy t¹o nªn mét nót th¾t
cho c©u chun, g©y ra mét m©u thn
gi»ng xÐ trong t©m trÝ «ng Hai - mét ng¬× n«ng d©n cã t×nh yªu tha thiÕt víi
lµng m×nh.
- t¹o ra ®iỊu kiƯn ®Ĩ nh©n vËt thĨ
hiƯn t©m tr¹ng vµ phÈm chÊt, tÝnh c¸ch
cđa nh©n vËt thªm ch©n thùc vµ s©u s¾c.
b) DiƠn biÕn t©m tr¹ng vµ hµnh ®éng
cđa «ng Hai khi nghe tin lµng Chỵ
DÇu theo giỈc.
- Khi nghe nãi ®Õn lµng Chỵ DÇu, «ng "
quay ngo¾t l¹i, l¾p b¾p hái"
? Khi nghe tin lµng m×nh theo giỈc, «ng
Hai cã ph¶n øng nh thÕ nµo? Ph©n tÝch ý
nghÜa nh÷ng ph¶n øng Êy?
GV: tin Êy kh«ng chØ chÊn ®éng vỊ thĨ
x¸c mµ cßn x©m chiÕm, ¸m ¶nh, day døt
c¶ t©m hån «ng Hai.
? Em nhËn xÐt g× vỊ c¸c kiĨu c©u ®ỵc sư
dơng trong ®o¹n v¨n nµy?
? T©m tr¹ng ®ã kh«ng chØ diƠn ra trong
mét ngµy mµ cßn kÐo dµi nhiỊu ngµy sau
®ã. H·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng biĨu
hiƯn t©m tr¹ng «ng Hai?
? TÊt c¶ nh÷ng biĨu hiƯn t©m tr¹ng ®ã
cho em hiĨu g× vỊ t×nh c¶m cđa «ng Hai?
? §äc " ChiỊu h«m Êy"( trang166 ) -> "
ph¶i thï" (trang 169).
? C¸i tin lµng chỵ DÇu theo giỈc ®· ®Èy
gia ®×nh «ng Hai vµo hoµn c¶nh nh thÕ
nµo?
? §Ĩ nh©n vËt béc lé tiÕng nãi néi t©m
cđa m×nh, t¸c gi¶ ®· sư dơng kiĨu ng«n
-> «ng hi väng ®ỵc nghe nh÷ng tin tèt
®Đp
-> Lu«n quan t©m , híng vỊ lµng, xóc
®éng ngay khi chØ nghe nh¾c ®Õn tªn
lµng.
- biÕt tin" c¶ lµng ViƯt gian theo t©y"
th× «ng cã ph¶n øng m¹nh mÏ.
+ cỉ «ng nghĐn ¾ng, da mỈt tª r©n r©n...
kh«ng thë ®ỵc..., S÷ng sê, ng¹c nhiªn,
®au ®ín,nghĐn giäng, khã thë.
+ cói g»m mỈt xng mµ ®i
+ vỊ ®Õn nhµ n»m vËt ra giêng, níc m¾t
trµo ra .
+ rÝt lªn
+ ngê ngỵ - mét lo¹t c©u hái dån dËp
diƠn ra trong lßng «ng
-> C¸c kiĨu c©u phong phó xen kÏ nhau:
c©u ng¾n - dµi - nghi vÊn - c¶m th¸n...
-> Lµm nỉi bËt t©m tr¹ng rèi bêi cđa
«ng Hai: ®au xãt, nhơc nh·, tđi hỉ,
tut väng, lo l¾ng...
+ Tr»n träc kh«ng ngđ ®ỵc
+ MÊy ngµy sau kh«ng d¸m ®i ®©u, chØ
quanh qn trong nhµ... mét ®¸m ®«ng
tóm l¹i «ng còng ®Ĩ ý, d¨m b¶y tiÕng cêi nãi còng chét d¹... Tho¸ng nghe
nh÷ng tiÕng " ViƯt gian - T©y "-> lđi ra
mét gãc nhµ nÝn thÝt.
-> T¸c gi¶ diƠn t¶ cơ thĨ, chi tiÕt nçi ¸m
¶nh nỈng nỊ trong néi t©m «ng Hai. §Ỉt
«ng Hai trong mét t×nh hng gay g¾t
®Ĩ qua ®ã béc lé s©u s¾c t×nh yªu lµng
cđa «ng. V× yªu lµng nªn khi nghe tin
d÷, «ng ®au xãt, tđi hỉ, sỵ h·i.
- T×nh thÕ bÕ t¾c: BÞ h¾t hđi, xa l¸nh Mơ chđ nhµ ®¸nh tiÕng ®i ®i - Tut
®êng sinh sèng" §i ®©u b©y giê? kh«ng
ai chøa chÊp... còng kh«ng thĨ quay l¹i
lµm n« lƯ cho t©y, vỊ lµng lµ bá kh¸ng
chiÕn , bá cơ Hå... Vµ «ng ®· døt
kho¸t:" Lµng th× yªu thËt... Ph¶i thï"