Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (47.3 MB, 90 trang )
13. Kiều Thế Hƣng (1999), Hệ thống thao tác sư phạm trong dạy học lịch
sử ở trường phổ thông trung học, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
14. Nguyễn Thị Hƣơng (2007), “Một số biện pháp nhằm nâng cao tính
biểu cảm của ngôn ngữ trong dạy học lịch sử ở trường THPT”, Luận văn
Thạc sĩ khoa học Giáo dục, Hà Nội.
15.. Khoa Lịch sử, Trường Đại học sư phạm Hà Nội (1971-1972), Tài liệu
tập huấn chuyên đề “Phát triển tư duy học sinh trong dạy học lịch sử ở
trường phổ thông cấp III”.
16.Phan Thị Thanh Loan (2011), “Một số biện pháp rèn luyện kĩ năng
trình bày miệng cho HS trong dạy học chương Các cuộc Cách mạng tư
sản từ giữa thế kỉ XVI đến cuối thế kỉ XVIII – Lớp 10 THPT- Chương
trình chuẩn”, Khóa luận tốt nghiệp, Khoa Sử, Đại học sư phạm Hà Nội.
17.Phan Ngọc Liên – Phạm Kỳ Tá (1975), Đồ dùng trực quan trong việc
dạy, học lịch sử ở trường phổ thông cấp II (Tài liệu bồi dưỡng thường
xuyên), Nxb Giáo dục, Hà Nội.
18. Phan Ngọc Liên (cb) (2000), Từ điển thuật ngữ lịch sử phổ thông, Nxb
Đại học Quốc gia Hà Nội.
19. Phan Ngọc Liên – Trịnh Đình Tùng – Nguyễn Thị Côi – Trần Vĩnh
Tƣờng (2000), Một số chuyên đề phương pháp dạy học lịch sử, Nxb Đại học
Quốc gia Hà Nội.
20. Phan Ngọc Liên (cb) (2003), Nhập môn sử học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
21. Phan Ngọc Liên (cb) (2006), Kiến thức Lịch sử 10, Nxb Đại học Quốc
Gia TP. Hồ Chí Minh.
22. Phan Ngọc Liên (Tổng cb) (2007) , SGK Lịch sử 10, Nxb Giáo dục, Hà
Nội.
23. Phan Ngọc Liên (cb) (2008), Đổi mới nội dung và phương pháp dạy
học lịch sử ở trường phổ thông, Nxb Đại học sư phạm Hà Nội.
24. Phan Ngọc Liên - Trịnh Đình Tùng - Nguyễn Thị Côi (2009), Phương
pháp dạy học lịch sử - Tập 1, Nxb Đại học Sư phạm Hà Nội.
- 92 -
25. Phan Ngọc Liên - Trịnh Đình Tùng - Nguyễn Thị Côi (2009), Phương
pháp dạy học lịch sử - Tập 2, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.
26. Luật giáo dục 2010, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
27.Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt (1987), Giáo dục học- Tập 1, Nxb Giáo
dục, Hà Nội
28. Lƣơng Ninh - Nghiêm Đình Vỳ - Trần Văn Trị (2002), Lịch sử 10 - Sách
giáo viên, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
29. Lƣơng Ninh- Đinh Ngọc Bảo - Đặng Quang Minh -Nguyễn Gia Phu Nghiêm Đình Vỳ (2001), Lịch sử thế giới cổ đại, Nxb Giáo dục, Hà Nội
30. Nguyễn Thị Nƣơng (2011), “Vai trò của sách và đổi mới giáo dục”, Hội
thảo “Sách và chấn hưng Giáo dục”, Hà Nội
31.Phạm Trung Thanh (cb), Nguyễn Thị Lí (2008), Rèn luyện nghiệp vụ
sư phạm thường xuyên, Nxb Đại học sư phạm Hà Nội.
32.Nguyễn Thu Quyên (2010), “Tổ chức cho HS thuyết trình – một biện
pháp quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học lịch sử ở trường trung
học phổ thông”, Tạp chí Giáo dục (233).
33.Trịnh Đình Tùng (cb) (2010), Dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng
môn lịch sử lớp 10, Nxb Đại học sư phạm, Hà Nội.
34. Vũ Ánh Tuyết (2009), “Phát triển năng lực thực hành cho HS trung học
phổ thông trong dạy học lịch sử”, Tạp chí Giáo dục (216).
35. Phạm Hồng Việt (2009), Dạy – học lịch sử 10 qua các nhân vật (Phần
lịch sử thế giới), Nxb Giáo dục Việt Nam.
36.M.Alecêep – V.Onhisuc – M.Crugliăc – V.Zabôtin – X.Vecxcle
(1976), Phát triển tư duy học sinh, Nxb Giáo dục.
37.Charles Maccio (4/1999), Thực hành diễn đạt (Tài liệu dịch), Dự án
Việt – Bỉ, hỗ trợ học từ xa, Bản đánh máy lưu tại Thư viện trường Đại
học sư phạm Hà Nội.
38. H.V. Savin (1978), Giáo dục học, Nxb Giáo dục.
- 93 -
39.Iakovlev (1983), Phương pháp và kĩ thuật lên lớp trong trường phổ
thông, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
40. I.F.Kharlamốp (1978), Phát huy tính tích cực của học sinh như thế
nào, Nxb Giáo dục, Hà Nội
41.I.Ia. Lecne (1982), Phát triển tư duy học sinh trong dạy học lịch sử, Nxb
Giáo dục, Hà Nội.
42.M.A.Đanilôp & M.N. Xcatkin (1980), Lý luận dạy học ở trường phổ
thông, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
43.M.N.Sacđacov, (Phan Ngọc Liên, Phạm Hồng Việt, Dƣơng Đức Niệm
dịch) (1970), Tư duy của học sinh, Nxb Giáo dục, Hà Nội
44. N.A.Êropheep (1981), Lịch sử là gì? Nxb Giáo dục, Hà Nội.
45.N.G. Đairi, ( Đặng Bích Hà - Nguyễn Cao Luỹ dịch) (1980),Chuẩn bị
giờ học lịch sử như thế nào?, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
46.T.A.Ilina (1973), Giáo dục học tập 2, Nxb Giáo dục.
.
- 94 -
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC 1: PHIẾU ĐIỀU TRA
(Dành cho Giáo viên)
Họ và tên: ........................................................Số năm công tác.......................
Trường: .............................................................................................................
Huyện:............................. Tỉnh (Thành phố):....................................................
Để góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Lịch sử ở trường phổ
thông, xin thầy (cô) vui lòng cho biết ý kiến của mình về việc rèn luyện kĩ
năng diễn đạt viết cho học sinh. Nếu đồng ý, thầy (cô) đánh dấu (X) vào một
ô trống:
1. Thầy (cô) quan niệm nhƣ thế nào về việc rèn luyện kĩ năng diễn đạt
viết cho học sinh?
1. Là nhằm giúp học sinh biết thể hiện năng lực trình bày vấn đề.
Giúp học sinh viết đúng ngữ pháp để diễn đạt kiến thức của mình.
Giúp học sinh diễn đạt mạch lạc, rõ ràng, đúng ngữ pháp, hành văn hay
để hiểu sâu kiến thức và bộc lộ xúc cảm lịch sử của mình.
2. Theo thầy (cô), rèn luyện kĩ năng diễn đạt viết cho học sinh có ý nghĩa
gì?
Là con đường để học sinh lĩnh hội kiến thức nhanh và có hiệu quả hơn.
Giúp giáo viên đánh giá đúng năng lực học tập của học sinh.
Là một cách có hiệu quả để học sinh thể hiện năng lực học tập, rèn
luyện tư duy và bộc lộ cảm xúc.
3. Thầy (cô), có quan tâm đến việc rèn luyện kĩ năng diễn đạt viết cho học
sinh không?
Không quan tâm.
Hiếm khi.
Luôn quan tâm.
4. Để học sinh diễn đạt viết tốt, giáo viên cần:
khuyến khích học sinh tăng cường các hoạt động tổ, nhóm.
- 95 -
thường xuyên kiểm tra khả năng diễn đạt của học sinh trong giờ học.
Khuyến khích học sinh tự rèn luyện, tích lũy vốn kiến thức, kĩ năng.
giúp học sinh khắc phục những yếu kém thường gặp trong diễn đạt viết
(về ngữ pháp, hành văn, cách diễn đạt khô khan, công thức).
5. Khi đánh giá về cách trình bày viết một vấn đề lịch sử của học sinh,
thầy (cô) thƣờng yêu cầu các em:
viết lại đúng nguyên xi những gì có trong vở ghi và sách giáo khoa.
xây dựng dàn ý và trình bày lại theo ý hiểu của mình có phân tích,
đánh giá, rút ra nhận xét, kết luận.
viết đúng ngữ pháp, diễn đạt ngắn gọn, hành văn hay và bọc lộ được
cảm xúc của mình đối với một vấn đề lịch sử.
6. Để rèn luyện kĩ năng diễn đạt viết cho học sinh thầy cô thƣờng sử dụng
những biện pháp nào?
Củng cố, ôn tập một số điểm trong ngữ pháp tiếng Việt (hành văn, diễn
đạt).
Hướng dẫn học sinh đọc sách, báo để trau dồi kiến thức chung để học
tập cách viết hay những vấn đề lịch sử có liên quan.
Tăng cường luyện tập cách diễn đạt viết qua các bài tập về nhà.
Khuyến khích học sinh lập sổ văn học để tích lũy những đoạn văn hay,
hồ sơ tư liệu lịch sử.
Thường xuyên nhận xét và đánh giá học sinh qua các bài kiểm tra.
Xin chân thành cảm ơn thầy (cô)
- 96 -
PHỤ LỤC 2: PHIẾU ĐIỀU TRA
(Dành cho Học sinh)
Họ và tên: (có thể đề tên hoặc không)…………..........................................
Lớp……..................................Trường……...........................................
Huyện......................................Tỉnh (Thành phố)………………...........
Xin em vui lòng cho biết về tình hình diễn đạt viết của mình khi trình
bày một vấn đề lịch sử. Đánh dấu (X) vào ô trống trong các câu sau theo ý
của em :
1. Ở trƣờng, các bạn em khi diễn đạt viết (trình bày) một bài kiểm tra
lịch sử có hay mắc lỗi chính tả, lỗi câu, lỗi diễn đạt không?
Có
Không
Thường xuyên
Vì sao?
………………………………………………………………………...............
………………………………………………………………………………...
2. Em đã mắc phải những lỗi diễn đạt viết sai nào sau đây không?
Những lỗi diễn đạt viết sai
Không bao giờ
Hiếm khi
Thường
xuyên
Lỗi viết sai chính tả
Lỗi viết hoa không có ý
thức
Lỗi chấm câu không đúng
Lỗi câu văn lủng củng, diễn
đạt dài dòng, không trong
sáng
Lỗi lập luận khô khan, công
thức
- 97 -
3. Việc rèn luyện kĩ năng diễn đạt viết giúp em:
tự tin vào khả năng nhận thức của bản thân.
tự điều chỉnh phương pháp học tập của mình.
thêm yêu thích và hứng thú hơn với môn Lịch sử.
có thêm kỹ năng làm bài trong các kỳ thi.
4. Thầy (cô) có thƣờng rèn luyện kĩ năng diễn đạt viết (cách viết câu,
hành văn...) hay không?
Có.
Không.
Thỉnh thoảng.
5. Thầy (cô) thƣờng rèn luyện kĩ năng diễn đạt viết nào?
Sửa lỗi chính tả, lỗi chấm câu.
Sửa lỗi diễn đạt, cách hành văn.
Sửa dàn ý bài viết.
Sửa nội dung kiến thức.
6. Em thƣờng gặp khó khăn gì khi diễn đạt viết một bài kiểm tra lịch sử?
Không đủ kiến thức.
Bí từ, hành văn không trôi chảy.
Thường sử dụng ngôn ngữ địa phương trong diễn đạt.
Thời gian làm bài quá ngắn để diễn đạt tốt bài kiểm tra.
7. Theo em, để rèn luyện kĩ năng diễn đạt viết khi trình bày một vấn đề
lịch sử cần
sự quan tâm sát sao của thầy cô giáo.
tinh thần tự rèn luyện, sửa lỗi của bản thân học sinh.
được kiểm tra, đánh giá thường xuyên khả năng viết của học sinh.
8. Em đã bao giờ tự ý thức việc rèn luyện kĩ năng diễn đạt viết chƣa?
Chưa bao giờ.
Thỉnh thoảng.
Thường xuyên.
Vì sao?
…………………………………………………............……………………...
……………………………………………………………………………….
Xin cảm ơn em !
- 98 -
PHỤ LỤC 3: BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ ĐIỀU TRA GIÁO VIÊN
Câu hỏi
Phương án lựa chọn
Trả
Tỷ lệ
lời
Là nhằm giúp HS biết thể hiện năng lực 1
8.3%
Câu 1. Thầy (cô) trình bày vấn đề.
quan niệm như Giúp HS viết đúng ngữ pháp để diễn đạt 2
16.6%
thế nào về việc kiến thức của mình.
rèn luyện kĩ năng Giúp HS diễn đạt mạch lạc, rõ ràng, đúng 9
75.1%
diễn đạt viết cho ngữ pháp, hành văn hay để hiểu sâu kiến
thức và bộc lộ xúc cảm lịch sử của mình.
HS?
Là con đường để HS lĩnh hội kiến thức 2
16.6%
Câu 2. Theo thầy nhanh và có hiệu quả hơn.
(cô), rèn luyện kĩ
Giúp GV đánh giá đúng năng lực học tập 0
0%
năng diễn đạt viết của HS.
cho học sinh có ý Là một cách có hiệu quả để học sinh thể 10
nghĩa gì?
83.4%
hiện năng lực học tập, rèn luyện tư duy và
bộc lộ cảm xúc.
Câu 3. Thầy (cô) Hiếm khi quan tâm.
2
16.6%
10
83.4%
0
0%
Khuyến khích HS tăng cường các hoạt 0
0%
có quan tâm đến
việc rèn luyện kĩ Luôn quan tâm.
năng diễn đạt viết
cho
học
sinh Không quan tâm.
không?
động tổ, nhóm.
Câu 4. Để học Thường xuyên kiểm tra khả năng diễn đạt 7
58.4%
sinh diễn đạt viết của HS trong giờ học.
tốt,
giáo
viên Khuyến khích HS tự rèn luyện, tích luỹ
- 99 -
3
25%
cần:
Vốn kiến thức, kĩ năng.
Giúp HS khắc phục những yếu kém 2
16.6%
thường gặp trong diễn đạt viết (về ngữ
pháp, hành văn, cách diễn đạt khô khan,
công thức)
Câu 5. Khi đánh
Xây dựng dàn ý và trình bày lại theo ý 8
66.7%
giá về cách trình hiểu của mình có phân tích, nhận xét, kết
bày viết một vấn luận.
đề lịch sử của
học
sinh,
Viết đúng ngữ pháp, diễn đạt ngắn gọn, 4
33.2%
thầy hành văn hay và bộc lộ được cảm xúc của
(cô) thường yêu mình đối với một vấn đề lịch sử.
cầu các em:
Viết lại đúng nguyên xi những gì có trong 0
0%
vở ghi và SGK.
Khuyến khích HS lập sổ văn học để tích 0
0%
Câu 6. Để rèn lũy những đoạn văn hay, hồ sơ tư liệu lịch
luyện
kĩ
năng sử và củng cố, ôn tập một số điểm trong
diễn đạt viết cho ngữ pháp tiếng Việt (hành văn, diễn đạt).
học sinh thầy (cô) Thường xuyên nhận xét và đánh giá HS 8
66.7%
thường sử dụng qua các bài kiểm tra.
những biện pháp Tăng cường luyện tập cách diễn đạt viết 1
nào?
8,3%
qua các bài tập về nhà.
Kết hợpbiện pháp hướng dẫn HS đọc 3
25%
sách, báo để trau dồi kiến thức chung để
học tập cách viết hay những vấn đề lịch
sử có liên quan.
Củng cố, ôn tập một số điểm trong ngữ 0
pháp tiếng Việt (hành văn, diễn đạt).
- 100 -
0%
PHỤ LỤC 4: BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ ĐIỀU TRA HỌC SINH
Câu hỏi
Phương án lựa chọn
Trả
Tỷ lệ
lời
Câu 1. Ở trường, các
Có mắc lỗi chính tả, lỗi câu, lỗi diễn 120
60%
bạn em khi diễn đạt đạt khi diễn đạt viết
viết (trình bày) một
Không mắc lỗi chính tả, lỗi câu, lỗi 20
10%
bài kiểm tra lịch sử diễn đạt khi diễn đạt viết
có hay mắc lỗi chính Thường xuyên mắc lỗi chính tả, lỗi 60
30%
tả, lỗi câu, lỗi diễn câu, lỗi diễn đạt khi diễn đạt viết
đạt không?
tự tin vào khả năng nhận thức của bản 14
7%
thân
Câu
2.
Việc
rèn
tự điều chỉnh phương pháp học tập của 42
21%
luyện kĩ năng diễn mình
đạt viết giúp em:
thêm yêu thích và hứng thú hơn với
môn Lịch sử
6%
12
có thêm kĩ năng làm bài trong các kì 124
66%
thi.
Câu 3. Thầy (cô) có Có thường xuyên rèn kĩ năng diễn đạt 125
thường
xuyên
62.5%
rèn viết cho HS.
luyện kĩ năng diễn Thỉnh thoảng rèn luyện kĩ năng diễn 68
34%
đạt viết (cách viết đạt viết cho HS.
câu, hành văn…) cho Không thường rèn luyện kĩ năng diễn 7
học sinh hay không?
Câu
thường
4.Thầy
rèn
3.5%
đạt viết cho HS.
(cô) Thường sửa lỗi chính tả, lỗi chấm câu
6
luyện Thường sửa lỗi diễn đạt, cách hành văn 90
những kĩ năng diễn Thường sửa dàn ý bài viết
- 101 -
9
3%
45%
4.5%
đạt viết nào?
Thường sửa nội dung kiến thức
95
47.5%
Câu 5. Em thường Không đủ kiến thức
40
20%
gặp khó khăn gì khi Bí từ, hành văn không trôi chảy
115
57.5%
diễn đạt viết một bài Thường sử dụng ngôn ngữ địa phương 20
kiểm tra lịch sử?
10%
trong diễn đạt
Thời gian làm bài quá ngắn để diễn đạt 25
12.5%
tốt bài kiểm tra.
Câu 6. Theo em, để
Sự quan tâm sát sao của thầy cô giáo.
87
43.5%
rèn luyện kĩ năng Tinh thần tự rèn luyện, sửa lỗi của bản 50
25%
diễn đạt viết khi trình thân HS.
bày một vấn đề lịch Được kiểm tra, đánh giá thường xuyên 63
sử cần:
31.5%
khả năng viết của HS.
Câu 7. Em đã bao Chưa bao giờ
95
47.5%
giờ tự ý thức việc rèn Thỉnh thoảng
71
35.5%
luyện kĩ năng diễn Thường xuyên
34
17%
đạt viết chưa?
Câu 2: Em đã mắc phải những lỗi diễn đạt viết sai nào sau đây không?
GV
GV
GV
GV
SL
%
SL
%
SL
%
Lỗi viết sai chính tả
40
20
144
72
16
8
Lỗi viết hoa không có ý thức
115
57,5
81
40,5
4
2
Lỗi chấm câu không đúng
93
46,5
96
48
11
5,5
6.5
86
43
101
50,5
3
34
17
160
80
Lỗi câu văn lủng củng, diễn đạt dài 13
dòng, không trong sáng
Lỗi lập luận khô khan, công thức
6
- 102 -