b) Sự đối lập giữa CNDV và CNDT trong việc giải quyết vấn đề cơ bản của triết học
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (303.76 KB, 49 trang )
- Nhất nguyên luận duy vật
(CNDV) cho rằng vật chất có
trước, ý thức có sau, vật chất
quyết định ý thức. Cách giải
quyết này thừa nhận tính thứ
nhất của vật chất, tính thứ hai
của ý thức.
- Nhất nguyên luận duy tâm
(CNDT) cho rằng ý thức có
trước, vật chất có sau, ý thức
quyết định vật chất. Cách giải
quyết này thừa nhận tính thứ
nhất của ý thức, tính thứ hai
của vật chất.
CNDT chia thành 2 phái:
- CNDT khách quan
- CNDT chủ quan
CNDT khách quan
Thừa nhận tính thứ nhất của thứ
tinh thần khách quan có trước
và tồn tại độc lập với con người,
thường mang những tên gọi như
ý niệm, tinh thần tuyệt đối, lý
tính thế giới...
CNDT chủ quan
Thừa nhận tính thứ nhất của ý
thức con người, phủ nhận sự
tồn tại khách quan của hiện
thực. CNDT chủ quan khẳng
định: mọi sự vật hiện tượng chỉ
là phức hợp những cảm giác
của cá nhân, chủ thể.
Khả tri luận và
bất khả tri luận (Thuyết không
thể biết)
Đây là sự thể hiện cách giải
quyết mặt thứ hai của vấn đề
cơ bản của triết học.
Khả tri luận
Tuyệt đại đa số các nhà triết
học trong lịch sử (cả duy vật
và duy tâm) đều thừa nhận
khả năng nhận thức thế giới
của con người. Tuy nhiên, họ
quan niệm khác nhau về nhận
thức.
