Để có được những câu trắc nghiệm đảm bảo đo lường tốt các mục tiêu đã xác định, quá trình xây dựng trắc nghiệm cần tiến hành những bước nhất định bao gồm:

Trường ĐHSP Hà Nội 2



Khóa luận tốt nghiệp



lường và đánh giá không nhất thiết là tất cả các mục tiêu của bài dạy. Thông

thường mục tiêu kiến thức có thể dễ dàng đánh giá được qua các bài tập,

nhưng qua các bài tập không thể đánh giá hết được các mục tiêu về kĩ năng và

thái độ.

2.3.3. Xây dựng kế hoạch trắc nghiệm

Sau khi xác định được các mục tiêu cần đánh giá và đo lường, người

biên soạn phải xác định được các dạng trắc nghiệm. Xây dựng kế hoạch trắc

nghiệm gồm nội dung kiểm tra đánh giá, mục tiêu kiểm tra đánh giá và xác

định hình thức trắc nghiệm.

Bảng mẫu kế hoạch trắc nghiệm

Nội dung

.................................



Mục tiêu



Dạng trắc nghiệm



………………………. ……………………….



Sau khi xây dựng bảng kế hoạch trắc nghiệm như trên người đánh giá

bắt đầu biên soạn, người đánh giá có thể sử dụng những câu trắc nghiệm do

người khác viết. Tuy nhiên dù chọn và sử dụng những câu trắc nghiệm vẫn

phải nhằm đảm bảo cho việc kiểm tra đánh giá khách quan, hệ thống và toàn

diện.

2.3.4. Soạn thảo hệ thống bài tập trắc nghiệm khách quan

Các câu trắc nghiệm khi viết cần căn cứ vào bảng kế hoạch đảm bảo

cho các câu trắc nghiệm bám sát vào các mục tiêu đã xác định, tránh trường

hợp thừa hoặc thiếu câu trắc nghiệm cần đo lường đối với mỗi mục tiêu.

2.3.5. Xây dựng đáp án

Bất kì một bài tập nào dù trắc nghiệm khách quan hay trắc nghiệm tự

luận đều cần có đáp án. Việc xây dựng đáp án chính xác cho các câu hỏi đã

biên soạn là một căn cứ để đảm bảo tính khách quan trong việc đánh giá kết

quả bài làm của học sinh.



Nguyễn Thị Mơ K33A - GDTH



61



Trường ĐHSP Hà Nội 2



Khóa luận tốt nghiệp



2.3.6. Tự kiểm tra lại các câu trắc nghiệm

Tự kiểm tra lại các câu trắc nghiệm bằng cách đối chiếu nội dung câu

trắc nghiệm với mục tiêu tương ứng kiểm tra lại ngôn ngữ diễn đạt của câu

trắc nghiệm.

Sau khi soạn bài trắc nghiệm xong, sau một vài ngày người đánh giá

đọc kĩ lại bài trắc nghiệm, đặt mình vào vị trí người làm kiểm tra xem có thể

hiểu được ngôn ngữ diễn đạt trong bài trắc nghiệm với từng mục tiêu đã xác

định trong kế hoạch trắc nghiệm, cố gắng vận dụng hiểu biết về các loại kết

quả học tập để phán đoán xem nội dung câu trắc nghiệm có thể đo lường được

kiến thức hoặc kĩ năng mà mình đã định không?

Để thực hiện dễ dàng việc đối chiếu, liên kết câu trắc nghiệm với mục

tiêu kiểm tra, trước khi bài trắc nghiệm được đưa ra sử dụng, người biên soạn

bài trắc nghiệm ghi chú thứ tự mục tiêu cần kiểm tra vào từng câu trắc

nghiệm.

2.3.7. Hoàn thành các câu trắc nghiệm

Các câu trắc nghiệm viết xong cần có sự góp ý của các chuyên gia về

môn học để hoàn thiện câu trắc nghiệm. Mục đích góp ý nhằm phát hiện ra

những câu không có phương án nào đúng hoặc có nhiều phương án đúng như

nhau trong các phương án trả lời, đồng thời phát hiện ra các câu nhiễu chưa

hợp lí.

Các câu trắc nghiệm trước khi sử dụng để đánh giá kết quả học tập cần

được thử nghiệm (trắc nghiệm thử). Trắc nghiệm thử là một phép đo kép

nhằm dùng bài trắc nghiệm để đo trình độ của các thí sinh, đồng thời thông

qua kết quả của các thí sinh, đồng thời qua kết quả của các thí sinh để đo chất

lượng của các câu trắc nghiệm và bài trắc nghiệm. Tuy nhiên khi dùng từ

“trắc nghiệm thử” thì từ “thử” chỉ có ý nghĩa về chuyên môn trong thiết kế và

định cỡ câu trắc nghiệm, còn trong tình huống thực của việc thử nghiệm thì



Nguyễn Thị Mơ K33A - GDTH



62



Trường ĐHSP Hà Nội 2



Khóa luận tốt nghiệp



các thí sinh lạ coi đó là làm bài trắc nghiệm thực sự để họ làm bài nghiêm túc

với sự nỗ lực lớn nhất thì phép thử mới đạt yêu cầu.

Dựa vào kết quả của trắc nghiệm thử ta thu được các số liệu thống kê,

chúng ta có thể tiến hành phân tích câu trắc nghiệm và bài trắc nghiệm trên cơ

sở thống kê đó. Việc phân tích có thể được tính toán đơn giản bằng máy tính

cầm tay, cũng có thể nhờ các phần mềm được xây dựng theo các mô hình toán

học về đo lường giáo dục. Phân tích các chỉ số của câu trắc nghiệm giúp

chúng ta biết được những câu nào chưa đạt được yêu cầu cần phải loại bỏ,

những câu nào cần phải sửa chữa và những câu trắc nghiệm tốt có thể giữ lại

đưa vào ngân hàng câu trắc nghiệm để sử dụng.

2.4. Ví dụ minh họa áp dụng quy trình

Tuần 31



Bầm ơi

(trích)

(Nguyễn Đình Thi)

2.4.1. Xác định nội dung, mục tiêu bài dạy

- Nội dung bài dạy là ca ngợi người mẹ và tình mẹ con thắm thiết sâu

nặng giữa người chiến sĩ ở ngoài tiền tuyến và người mẹ tần tảo, giàu tình yêu

thương con nơi quê nhà.

- Mục tiêu bài dạy

Kiến thức, kĩ năng: Hiểu được tình cảm của người mẹ dành cho người

chiến sĩ và tình cảm của người chiến sĩ dành cho người mẹ.

Thái độ: Thêm yêu quý, biết ơn những người phụ nữ trong cuộc chiến

tranh.

2.4.2. Xác định mục tiêu cần đo lường và đánh giá

- Tình cảm của người chiến sĩ dành cho mẹ.

- Tình cảm của người mẹ dành cho người chiến sĩ.

- Hiểu được phẩm chất tốt đẹp của người chiến sĩ và người mẹ.

- Nắm được nội dung của bài Bầm ơi.

Nguyễn Thị Mơ K33A - GDTH



63



Trường ĐHSP Hà Nội 2



Khóa luận tốt nghiệp



2.4.3. Xây dựng kế hoạch trắc nghiệm

Nội dung



Mục tiêu



Dạng trắc nghiệm



Tình mẹ con thắm - Tình cảm của người - Trắc nghiệm nhiều

thiết sâu nặng giữa chiến sĩ dành cho mẹ.



lựa chọn.



người chiến sĩ và - Tình cảm của người - Trắc nghiệm nhiều

người mẹ.



mẹ dành cho người lựa chọn.

chiến sĩ.

- Hiểu được phẩm chất - Trắc nghiệm điền

tốt đẹp của người chiến khuyết.

sĩ và người mẹ.

- Nắm được nội dung - Trắc nghiệm nhiều

của bài Bầm ơi.



lựa chọn.



2.4.4. Soạn thảo hệ thống bài tập trắc nghiệm khách quan



Bầm ơi

(trích)

Câu 1: Anh chiến sĩ nhớ về mẹ trong hoàn cảnh nào? Chọn câu trả lời đúng

nhất.

a. Buổi chiều mưa và gió.

b. Buổi chiều lâm thâm mưa phùn.

c. Buổi chiều mùa đông có gió núi và mưa phùn, thời điểm vào vụ cấy

đông ở quê anh.

Câu 2: Câu thơ nào thể hiện sự quan tâm của anh chiến sĩ với mẹ?

a.



Ai về thăm mẹ quê ta

Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm.



b.



Bầm ơi có rét không bầm?

Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn.



Nguyễn Thị Mơ K33A - GDTH



64



Trường ĐHSP Hà Nội 2



c.



Khóa luận tốt nghiệp



Mạ non bầm cấy mấy đon

Ruột gan bầm lại thương con mấy lần



d.



Mưa phùn ướt áo tứ thân

Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêu.



Câu 3: Câu thơ nào có hình ảnh so sánh thể hiện tình cảm sâu sắc của người

mẹ dành cho anh chiến sĩ?

a.



Ai về thăm mẹ quê ta

Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm.



b.



Bầm ơi có rét không bầm?

Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn.



c.



Mạ non bầm cấy mấy đon

Ruột gan bầm lại thương con mấy lần.



d.



Mưa phùn ướt áo tứ thân

Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêu.



Câu 4: Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ với mẹ, em thấy người mẹ, anh

chiến sĩ có những phẩm chất gì?

a. Phẩm chất của người mẹ: ……………………………………………………..

………………………………………………………………………………………….

b. Phẩm chất của anh chiến sĩ: …………………………………………………...

……………….………………………………………………………………………….



Câu 5: Nội dung chính của bài Bầm ơi là gì?

a. Bài thơ ca ngợi người mẹ tần tảo, vất vả nơi quê nhà.

b. Bài thơ ca ngợi tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với người con và

của người con đối với người mẹ.

c. Bài thơ nói về cảnh chiều đông mưa phùn, gió bấc làm anh chiến sĩ nhớ

đến người mẹ nơi quê nhà. Người chiến sĩ nhớ hình ảnh mẹ lội ruộng

cấy mạ non, mẹ run lên vì rét.



Nguyễn Thị Mơ K33A - GDTH



65