Công dụng của ván khuôn, cột chống

Hoàng Văn Linh

- Chịu các tải trọng (thẳng đứng, nằm ngang) do trọng lượng vữa

bê tông ướt, các hoạt tải sinh ra trong quá trình thi công

- Quyết định tính chất bề mặt của kết cấu

- Cột chống nhận tất cả các tải trọng từ trên ván khuôn truyền

xuống và truyền xuống nền, đảm bảo cho ván khuôn ở độ cao nhất định

- Chống lại các lực xô ngang, tải trọng gió và đỡ sàn thao tác

2. Phân loại ván khuôn

a. Theo vật liệu

+ Ván khuôn gỗ (được ghép từ các tấm gỗ)

+ Ván khuôn kim loại : được chế tạo định hình, thường được chế

tạo từ thép CT3, bề mặt là thép mỏng có sườn và khung cứng xung quanh

+ Ván khuôn bê tông cốt thép : được chế tạo bằng bê tông lưới

thép, đổ bê tông xong thì để luôn trong công trình làm lớp trang trí bề

mặt, loại này ít dùng

+ Ván khuôn hỗn hợp thép gỗ : bề mặt ván khuôn bằng gỗ, sườn

xung quanh bằng bê tông cốt thép

Ngoài ra, còn có các loại ván khuôn đặc biệt, chuyên dụng như :

ván khuôn cao su, chất dẻo, chất nhựa, ván khuôn tre, nứa ( ít dùng)

b. Theo cấu tạo và kỹ thuật tháo lắp khi thi công

+ Ván khuôn cố định : là loại ván khuôn chỉ sử dụng được một lần

được gia công tại hiện trường dùng cho các kết cấu có hình dạng đặc

biệt. Loại này không kinh tế vì tốn công chế tạo, tốn vật liệu.

32



Hoàng Văn Linh

+ Ván khuôn luân lưu : được tạo thành bằng cách đã tổ hợp những

tấm gia công trước. Khi ra công trình thì ghép lại, khi tháo dỡ giữ nguyên

hình dạng. Cách này khá kinh tế do ván khuôn được sử dụng nhiều lần.

+ Ván khuôn di động : có thể di động theo phương thẳng đứng

hoặc phương ngang

c. Phân loại theo đối tượng kết cấu sử dụng ván khuôn

+ Ván khuôn móng, cột, dầm, sàn, tường,…

3. Yêu cầu kỹ thuật đối với ván khuôn

+ Gỗ dùng làm ván khuôn phải tốt, không bị cong vênh, nứt nẻ,…

+ Gỗ có độ ẩm thích hợp để giảm bớt biến dạng trong thời gian sử

dụng

+ Đảm bảo vững chắc không bị biến hình khi chịu tải trọng trong

quá trình thi công

+ Đảm bảo đúng hình dạng và kích thước theo yêu cầu thực tế

+ Đảm bảo dựng nóc nhanh, dễ tháo gỡ không làm hư hỏng ván

khuôn tác động đến bê tông

+ Đảm bảo bề mặt ván khuôn kín, phẳng

+ Không gây khó khăn khi lắp đặt cốt thép khi đổ, đầm bê tông



33



Hoàng Văn Linh

Cách lắp ván khuôn, sàn

- Ván khuôn sàn gồm những tấm khuôn thường có kích thước

rộng 450-600mm, dài 2600-2900mm, dày 20-25mm đặt trực tiếp lên dầm

đỡ

- Hệ thống đỡ ván khuôn gồm xà gỗ, sườn, cột chống. Khoảng

cách giữa các xà gỗ, khoảng cách giữa các cột chống đỡ, xà gỗ phải được

tính toán chính xác đảm bảo năng suất chịu lực và không vượt quá độ

võng cho phép của xà

- Gác xà gỗ chính lên các kích đầu, nếu chiều dài xà gỗ chính

ngắn hơn chiều dài giáo thì phải gác nối với nhau.

- Gác xà gỗ phụ gác lên xà gỗ chính, khoảng cách giữa các xà gồ

phụ là 70cm, cứ 2 lần cách 70 cm thì có 1 lần cách 40cm

- Điều chỉnh cân bằng xà gồ

- Lấp các tấm ván khuôn, ván khuôn được đặt lên trên xà gồ phụ

sao cho đầu nối giữa 2 ván khuôn phải nằm trong nhịp 40 của xà gồ phụ

4. Ván khuôn dầm

- Dầm thường đổ bê tông đồng thời với sàn, do đó ván khuôn dầm

được cấu tạo và lắp dựng đồng thời với ván khuôn sàn. Ván khuôn dầm

gồm có ván khuôn thành dầm và ván



khuôn đáy dầm. Khoảng cách



giữa các cột chống phải được tính toán chính xác.



34



Hoàng Văn Linh

- Ván khuôn dầm có dạng hộp dài, được ghép gồm 2 mảnh ván

thành và một mảnh đáy, ván đáy đặt lọt vào giữa ván thành, chiều dày

ván thành 3-4cm .

* Phương pháp lắp ván khuôn dầm chính

- Xác định tim dầm chính

- Rải ván rót để đặt chân cột

- Đặt cột mốc hình chữ T. Đặt 2 cột chống sắt tường hoặc sắt cột,

cố định 2 cột chống chính theo đường tim dầm, đặt nêm và định vị các

cột chống.

- Rải ván đáy dầm lên xà đỡ cột lên cột chống T và cố định 2 đầu

bằng giằng

- Đặt tiếp cột chống T theo thiết kế

- Kiểm tra tim dầm và điều chỉnh nêm để đáy dầm đúng cao độ

6. Ván khuôn cột

- Cột bê tông cốt thép có các tiết diện vuông,chữ nhật, tròn,….

Ván khuôn cột được cấu tạo thành cột không nắp, không đáy, được gia cố

và cố định bằng các nẹp, gông, cột chống,…

- Khi chiều cao cột lớn, để tránh phân tầng trong quá trình đổ bê

tông, ta mở cưả để đổ bê tông trong khoảng nhỏ hơn 1,5m kể từ chân cột,

và được bịt kín để đổ đoạn chân cột tiếp theo



35



Hoàng Văn Linh

V. Tháo gỡ ván khuôn

1. Thời gian tháo dỡ ván khuôn theo thiết kế cho từng bê tông sàn,

dầm

- Ván khuôn được tháo dỡ sau khi bê tông đạt được cường độ cần

thiết

- Với ván khuôn thành đứng không chịu lực được tháo dỡ khi

cường độ bê tông dủ để đảm bảo các góc và bề mặt không bị sứt mẻ hay

sụt lở nghĩa là cường độ bê tông ≥ 25kg/cm2.

- Với bê tông khối lớn có kích thước cạnh nhỏ nhất ≥ 2,5m và

chiều dày lớn hơn 0,8m thì phải căn cứ vào nhiệt độc chênh lệch cho

phép trong và ngoài khối bê tông để xác định thời gian tháo gỡ ván khuôn

nhằm tránh xảy ra khe nứt.

- Với ván khuôn chịu tải trọng của khối bê tông đã đổ thì thời hạn

tháo dỡ ván khuôn phải căn cứ theo thí nghiệm

2. Yêu cầu kỹ thuật khi tháo gỡ ván khuôn

- Khi tháo gỡ ván khuôn phải có biện pháp tránh va chạm hoặc

chấn động mạnh, làm hư hỏng cạnh ngoài, sứt mẻ góc cạnh.

- Khi tháo dỡ bộ phận đặt tạm thời trong bê tông để tạo những lổ

hỗng như chốt gỗ, ống tre,… phải có biện pháp chống dính trước như bôi

dầu thực vật hay xoay vài lần trước khi bê tông đông cứng.

- Trước khi tháo dỡ đà giáo chống đỡ các ván khuôn chịu lực, thì

phải tháo trước ván khuôn ở mặt bên và kiểm tra chất lượng của bê tông.

36



Hoàng Văn Linh

Nếu chất lượng bê tông quá kém, sứt nẻ nhiều lổ rỗng,.. thì chỉ được tháo

dỡ khi bê tông đã được xử lý.

- Tháo dỡ những dàn giáo và những ván khuôn ở những kết cấu

phức tạp như các bản, vòm, dầm có nhịp lớn hơn hoặc bằng 0.8m, phải

tiến hành theo quy định :

+ Tháo dỡ từ trên xuống dưới, từ các bộ phận thứ yếu đến chủ yếu

+ Trước khi tháo dỡ cột chống phải tháo nêm, hộp cát ở chân cột

chống

+ Trình tự tháo dỡ các cột chống, mức độ hạ thấp các nêm phải

thực hiện theo hướng dẫn trong thiết kế thi công

VI. An toàn lao động

- Dựng cốt pha ở độ cao ≤ 6m được dùng giã dỡ để đứng thao tác ≥

6m phải dùng sàn thao tác

- Cốt pha ghép sẵn thành khối hoặc tấm lớn phải đảm bảo vững

chắc khi cẩu, lắp tránh va chạm vào kết cấu đã lắp đặt trước

- Không đặt và chất xếp các tấm cốt pha, các bộ phận của cốt pha

lên chiếu nghỉ của cầu thang, ban công, các mặt dốc, các lối đi gần lổ

hỗng hoặc các mép ngoài của công trình

- Khi tháo dỡ ván khuôn phải theo trình tự hợp lý, phải có đề

phòng ván khuôn rơi hoặc kết cấu công trình bị sập bất ngờ. Nơi tháo ván

khuôn phải có rào ngăn, biển báo. Không được để cốt pha đã tháo trên

sàn thao tác hoặc ném cốt pha từ trên cao xuống.

37