CHƯƠNG II: PHƯƠNG HƯỚNG GIẢI PGAPS CƠ BẢN PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ NÔNG DÂN VIỆT NAM

50



C hinh thfrc khih te nao khac thay the duoc. Im ich kinh te cua nong dAn

O

la d()ng lire manh me, kich thich nong dAn hoat dOng manh me.

Loi ich khih te muf)n dat (hroc, phai co nhmig bien phap thuc dAy

kinh te'hO gia duili nong dAn phat tnSn san xuAt hang hoa.

Bien phap dAu tien ma Dang va Nha nuoc ta da khAng dinh la

chuye'n toan bO nCn khih te sang co che thj tnrong co sir quan ly cua Nha

niroc. Co che thi tnrong la dong lire, la moi tnrdng di kinh te ho gia dhih

gan voi tin tiudng phat Irie^n san xiult hirdng tdi thi tnrdng. Neu cliuyen

diroc loan bO kinh te hO ndng dAn thanh kinh te'thi tnrdng, la se cd mdi

tin tnrdng rdng Idn vdi su tham gia eiia 80% dAn sd va 73% lao ddng ciia

loan xa hdi khi trd thanh hd san xuAt hang hoa. hd ndng dAn se chu ddng

hon trong san xiiAL Doi mdi ky thuAl trd thanh ddi hdi eiia chinh ho, vi

dii d Tien Giang, cac hd ndng dAn dam danh 1 ()()%. dien tieh di trfing lua

xuAt khAu, sau dd ban loan bd san ])liAm thu hoach du'oc eiio xuAl khAu

con minh thi mua gao ndi dia de' tieu dung, ndng dAn dam lain dieu dd vi

chuyen mdn hoa trdng lua xuA't klhAu d dAy mang lai hieu qua kinh te cao

hon. I Ian nfra hd gia dinh san xnA't hang hoa, nhieu hop tac xa da chuye'n

sang \hm dich vu cho cac hd gia dinh chuyen san xuA't hang hoa lirong

thuc, chan nudi. [17|

Khi chuye'n hd gia dinh la dcrn vi san xuA't tir chu, khong co khoan

ndng dAn phai ddng gdp nuoi bd may gian tiep. dieu dd lao dieu kien

tang tich luy, phat trie'n san xuAt hang hoa.

Kinh te'hd ndng dAn, tfr khi duac xac lAp la dan vi kinh le'tir chu

trong san xuAt kinh doanh da phat trieri manh me. 98% san hrong thdc,

99% sail lirang rau, 97% san lirong chan nudi, va 9.5% san lirang cAy

cdng nghiep ngAn ngay dirac san xua't ra tfr kinh te'hd ndng dAn f 17|. Tuy

nhien phAn Idn cac hd nong dAn hien nay do nhfrng lian che've qui md



51

khai thac dA't dai, k\u\ nang dA^i tir vdn, trang bi may moc va vAt tir cho

s^ii xuA't, tri thfrc ve qu^n ly kinh doanh, ky tliuAt canh tac, tiep cAn thi

tnrdng, nen vAn edn luAn quAn trong vdng kie'm toa cua nt^ii kinh te tie'u

ndng tir cAp tir tfic. De' b.rdc sang lanh dia cua nen ndng nghiep s^n xuAt

hang hoa, nen ndng nghiep nirdc ta co IhuAn loi, bdi ndng nghiep nirdc ta

trai rOng tren khAi) cac vung lanh thA khac nhau cua dAt nirdc, dieu kien

khi hau, dAt dai ciia mdi vung khac nhau, si; khac biet dd the hien ngay

trong mot vung, dAy la dieu kien thuan loi cho vice san xuAt, da dang cac

loai ndng san hang hoa. San i)hAni nong nghiep d nirdc ta hien nay chu

yeu edn d dang thd nhu thdc, gao, ngd, khoai, san v.v. ThAm canh, tang

VII mdi lam tang san hrong chfr chira hAn da lam tang nang suAt lao dOng,

mdi nam ngirdi ndng dAn mdi lam viec khdng de'n 200 ngay, Ihdi gian

ndng iihan con qua nhieu nong dAn cliii'a thoat ra khoi trinh do san xuAt

gian don.

Mudn vu'Ot ra khdi tinh trang tir cAp tir tfic ndng thdn cAii phai

phat trie'n cdng nghiep chd bien. cdng nghiep cfid bien tang gia tri hang

hoa ndng san, tang viec lam cho ngirdi lao dOiig.

7'ien the' gidi nhir My mOI ngirdi ndng dAn cd the' nudi diroc 60

ngirdi, o Ila Lan nudi diroc 120 ngirdi, Irong khi dd a Viet Nam ehi nudi

diroc tfr 3-4 ngirdi. Sir chenh lech nay cd nhieu nguyen nhAn nhirng

nguyen nliAn quan Irong iiliAl la nhung nude nay cong nghiep che bien

j)hat trie'n, ho khdng xuAt khAu hang ndng san thd ma dudi dang tinh (tfr

lirang thirc qua chan nudi thanh thii sira xuAt khAu). [21]

Hieu qua kinh te lang gAp nhieu lAn ben canh nhfmg vung chuyen

trdng lua xuA't khA'u thi xung quanh cac thanh phd, thj xa, trung tAm cdng

nghiep, tu die'm dAn cir cung hinh thanh nhieu hO chuyen mdn hoa Irdng

rau, hoa tirai, cAy canh, sinh vAt canh cung cA'p cho thi tnrdng dAn cir dd



52

thi. Qua trinh san



XUA'I



tich luy, kinh nghiem nhieu gia dinh da dai de'n



trinh dd cao trong san xuAl kinh doanh.

Tnrdc nhu cAu ngay cang lang ciia thi Inrdng trong nu'dc va xuAt

khA'u cAn phai hinh thanh nhieu hO san xuAl kinh doanh vdi qui md Idn,

nhir nudi bd sfra, gia cAm, thiiy san, hai san. 16m, ca, ech. ba ba dt' dira

nen ndng nghiep viro1 ra khoi tinh trang lir cAp tir tue chuye'n sang iiCn

san xiiAt hang hoa, cAn phai phai trie'n cdng nghiep che bie'n, edng nghiep

che bie'n se mang lai cho ndng dAn 2 dieu loi sau : Mdt la lao ddng cu the'

md rdng, chung loai hang hoa tang len. giai quyet dirac lao dOng dir thfra

trong ndng nghiep. hai la thong qua cong nghiep che bie'n, gia tri hang

ndng san se tang len. Ty suAt hang hoa se tang len, thi tnrdng ndng

iighicj) mo rong pham vi hoat ddng ra ngoai nude. Hien phap thfr ba de^

thuc dAy kinli le hd gia dhifi len san xuAt hang hoa, la phat trie'n da dang

liofi nganh ngiie, da dang hoa Ihn nhap de tang sfrc mua cua ndng dAn.

Hien nay tuyei dai bd phAn lao ddng ndng thon tAp trung vao san

xuAt ndng nghiep, co cAu lao dOng nganh nghe hien nay nhir sau ; ndng

nghiep 84,3%, cdng nghiep 8.6%, Ihuong nghiep va djeh vu 3,5%, van

hoa xa hdi 2,8%, qu;ui ly nfia nirdc 0,68% [ 17J. De' kliAc phnc sd lao dOiig

d\r thfra trong dieu kien cdng nghiep chira thu hut diroc nhieu lao ddng ta

phai da dang hoa cAy trdng, vAt nudi, da dang hoa nganh ngh6 phi ndng

nghiep lai ndng thdn. Con dudng di kluic phue tuih trang nganh nghe

chAm phat trie'n la Nha nude dAu tir cho ndng thdn vc ket cAu ha tAng, ve

cdng nghiep che bieii va cho hd ndng dAn vay vdn. Ve phia ndng dAn.

ben canh rudng khoan phai mo rdng md Iniih VAC phat tricii nganh nghe,

tao viec lam ngay trong mdi hd, nidi dia phmmg, Cd the' khdi phue lai

nganh nghe thu cdng tmyen thdiig, phai trien dich vii don gian nhu (mdc.



53



n^ V.V.). Mor rdng viec lam se giup ndng dAn cd them thu nhAp de' ndng

dan birdc qua ngu-dng ci'ra tir cAp tir tfic de'n vdi san xuAt hang hoa.



2. Nen ndng nghiep sinh thdi.



Trong mdt thdi gian dai do nhAn thfrc khdng dung khi coi thien

nhien la vd tAn va la di6u kien c^n cho eude sdng cua con ngu*di. Vi the' it

quan tAm de'n viec bao ve nidi tru'dng ti; nhien. Gdn dAy chung Xa da nhAn

thfrc duac sir huy hoai mdi trirdng tii nhien da o mfrc nghiem trong. Trong

f

dd nhirng ngu-di hoat ddng a linh virc ndng lAin ngir nghiep cd vai tro he't

sfrc quan trong.

Tfr nhAn thure dd chung ta phat trie'n ndng nghiep hang hoa ddng

thai phai bao ve mdi tnrdng tir nhien, do vAy phat trie'n nen ndng nghiep

hang hoa ddng thdi la phai xAy dirng mdt nen ndng nghiep sinh thai - ndn

ndng nghiep sinh thai khdng loai tru" phAn hoa hoc, tliud'c bao ve thirc vAt

ma SIT dung chung mdt each hap ly han cd hieu qua han, tranh d nhiem

mdi trirdng. Con ngirdi la tlianh vien quan trong bAc nhA't cua tA't ca cac

he sinh thai ndng nghiep, cua tA't ca cac n6n san xuA't ndng nghiep, con

ngu"di ludn giir mdt vai trd chu ddng. Vdi tri tue cua minh con ngudi cd

the' lira chon con dudng duy nhA't dung phu hgp vdi Igi ich cua minh, cd

the' dieu khie'n cac he sinh thai cd Igi nhAt.

Trong san xuA't ndng nghiep con ngirdi khdng chi gidi han muc

tieu cua minh trong viec tao ra nhung san pham cd ich cho giai doan

tnrdc mat, ma con phai nghi de'n Igi Ich cua nhieu tlie' he mai sau. Mdt

nen ndng nghiep sinh thai la phai thoa man dugc mdt sd yeu cAu.

Phai thoa man nhu cau ngay cang tang cua con ngudi ve san

pha'm ndng nghiep nghia la tang nang sua't cAy trdng vAt nudi cao, san



54

lugng nong nghiep cao, phc^m chat ndng san tdt vdi mfrc d
It, dat hieu qua kinh te'eao.

Mdt nen ndng nghiep sinh thai thoa man nhu cAu hien tai nhung

khdng lam phuang hai de'n cac nhu cAfi khac cua con ngudi va cac nhu

c/iu cua tlie he tirong lai, mat khac con ngudi la mdt bd phAn tich cue cua

thien nhien vA rnai mai hoa nhap vdi thien nhien. Dfmg tren quan niem

tren ma xet thi nen nong nghiep sinh thai phai la nen ndng nghiep c6 su

ke't hgp hai hoa nhirng cai tich cue, nhirng cai dung dan, nhirng cai hgp ly

cua hai nen ndng nghiep cdng nghiep hoa va sinh hoc ndng nghiep, phai

bie't chat loc, phat huy nhfi-ng the rnanh, tinh uu die'm cua tirng nen ndng

nghiep va kien quyet loai tnr nhirng tdn tai ciia chung.

Phat tri^n kinh te hd ndng dAn theo hudng nen ndng nghiep sinh

thai, kinh te' hd ndng dAn phat tri^n nhung khdng pha hoai mdi tnrdng

dam bao nang suAt dn dinh, ben canh viec ap dung cd chon Igc cAn nhae

nhirng tie'n bd, san phAm cua nen ndng nghiep dugc san xuAt tfr don vi

kinh te hd, dieu cAn thiet phai md phong theo ki^ii cua he sinh thai nmg

tu nhien, luAn canh, xen canh, thuc hien da dang hoa sinh hoc, chinh tinh

da dang ciia sinh hoc dam bao dirge cAn bAng sinh thai, edn ddc canh la

mdt he sinh thai mA't on dinh, mAn cam ddi vdi su thay ddi cac ye'u td ciia

mdi tnrdng khi ta thuc hien da dang sinh hoc, cung chinh la thuc hien da

dang hoa nhung ngudn thu nhap, giam nguy ca thai bat toan bd mua

mang. De' tranh nhirng rui ro cac hd ndng dAn trdng nhi6u loai cAy khac

nhau, luan canh xen canh, lai tao gidng mdi, trdng trot theo phuong thuc

nong lam nghiep ke't hgp. Mdt ndi dung quan trong ddi vdi san xua't ndng

nghiep dd ciing la tu lieu san xua't khdng the' thie'u ddi vdi san xua't ndng

nghiep ndi chung va kinh te'hd ndng dan ndi rieng dd la dat. Dat trong he

sinh thai nd nhu la mdt ca the' sdng. GAn dAy trong cac tai lieu khoa hoc



55

qudc te'da dung tfr "chan nudi dAt" hie'u theo nghia nay cd nghia la chung

ta phai tao nhung di^u kien thuAn Igi de' cac sinh vat dAt phat trie'n. Vi dA't

sdng la da't cd nhieu ca the' sinh vat, ma hoat ddng cua chung a trong da't

se la ye'u td cd tinh cha't quye't dinh cho sure khoe va dd phi cua da't.

Qilnh vi vAy cac hd ndng dan phai thudng xuyen bdn phan hiru

CO cho da't, che phu mat da't de' ehdng xdi mdn, n'ra trdi, tim bien phap

khii' cac ye'u td gay hai cho da't.

De' tie'p tue xoa bd tinh cha't tu ca'p tu tfic, da'y manh san xua't ndng

nghiep hang hoa, ddng thdi bao ve mdi tnrdng sinh thai, theo hudng dd

chung ta phai tie'p tue phat trie'n san xua't luong thuc mdt each cd hieu

qua, khdng phai bang each md rdng dien tich ma bang each tliam canh,

tang nang sua't vdi gia thanh ha chAt lugng cao. Khdng phat tri^n trdng

Ifia d nhirng viing kem hieu qua, cd tac dung xa'u den mdi tnrdng sinh thai

(dac biet la lua nuoiig tren da't ddc).

Viec xua't khau gao khdng phai chu ye'u bang sd hrgng 2 hoae 3

trieu ta'n tren nam ma bang xua't khAu gao cd cha't lugng cao, cd gia tri

xua't kh^u cao. Theo hudng dd thi xuA't khA'u khdng nhieu nhung cd hieu

qua.

Nhu vAy ta cd the' giam dien tich trdng lua ma phat trie'n theo

hudng tham canh, phat huy tlie manh cua n6n ndng nghiep nhiet ddi vdi

cac loai cay trdng cd gia tri hang hoa xua't khau cao, nhu cac loai rau,

qua, ca phe, cao su, die, dau tam v.v, nhu vay vfra bao ve dugc mdi

tnrdng sinh thai, xay dung vfing ndng thdn mdi tie'p tue cung cd, hoan

thien cac viing chuyen canh, ddng thdi ket hgp chat che giua san xua't

chuyen rndn hoa va san xua't tdng hgp, da dang, ke't hgp ndng lAin ngu



56



nghiep trong tirng vung de su dung cd hieu qua dAt dai, khi hAu, vdn, sue

lao ddng va cac tai nguyen khac.



3. Cdng nghiep hod, hien dai hod nen ndng nghiep.



Tren ca sd tie'p tliu va phat huy nhirng ky thuat truyen tlidng tdt,

c^n thie't phai tirng bude phat trie'n ndng nghiep theo hudng cdng nghiep

hoa, hien dai hoa. Cdng nghiep hoa, hien dai la xu hudng ta't ye'u va dien

ra ngay cang nhanh. 6 nhij-ng nude dang phat trie'n ndi chung va d Viet

Nam ndi rieng. Viec ap dung ky tliuat tien tie'n vao tirng khau va nhieu

khau cua san xua't ndng nghiep la giai phap rihain gdp ph^n tang nhanh

khdi lugng va nang cao cha't lugng ndng san hang hoa, tirng bude thay

ddi bd mat ndng thdn dua ndng thdn xich lai g^n vdi thanh tin. [34]

Hien nay co ca'u ndng nghiep chua gan li6n vdi cdng nghiep hoa,

dieu nay dugc the' hien rndt each id net la ca sd vat chat ky thuat phue vu

cho ndng nghiep con d trinh dd tha'p nhu lugng phan bdn tren mdi mdt ha

da't ndng nghiep, ph^n tram dien tich tudi tieu ty le gidng tdt v6 cay trdng

vat nudi (trir liia) con tha'p so vdi nhieu nude c6 nen ndng nghiep phat

trie'n trong khu vuc. Cdng cu lao ddng trong ndng nghiep qua lac hau, dai

da sd van la cdng cu cam tay, sure keo la trau bd la chinh, dac biet khau

sau thu hoach nhu che' bie'n bao quan nong san pham con thie'u v6 sd

lugng, kem ve cha't lugng vi vay phan Idn ndng san xua't kh^^u d dang thd,

sa che', gia tri xua't khau tha'p ty le tlia't thoat sau thu hoach cao. Tir thuc te

cua cudc sdng, dng cha ta da due ke't "phi ndng bat dn, phi cdng bat phii,

phi thuang ba't hoat, phi tri bat hung" [20]. Vdi cdng cudc ddi mdi d nude

ta, nhi6u nha kinh te the gidi cd du doan Viet Nam se la mOt nude trong



57

nhung nude cd tdc dd phat trie'n nhanh d Ddng Nam A. De' bao darn cho

su phat trie'n dd, ndng nghiep giir vai tro vi tri quan trong. Hien nay ndng

nghiep vAn edn chie'in ty trong cao trong tdng san pha'm qudc dAn khoang

han 40%. Ndng dAn edn chie'm ty le cao dAy vira la ngudn lire tao ra san

phAm, vfra la ngudn tieu thu rAt to Idn c6 sire tac ddng manh den moi hoat

ddng ciia xa hdi, dAy ciing la lire lugng ddng dao nhA't d^ tliuc hien cdng

cudc cdng nghiep hoa, hien dai hoa dAt nude, d^ dap irng vdi yeu c^u tren

cSn cd sir nd lire cua ban tliAn nganh nong nghiep va tung hd ndng dan

ndi rieng, trudc mat cSn tap tning vao mdt sd khau chii ydu.

Cai tie'n cac gidng cay con co nang sua't va cha't lugng san pham

cao, cd gia tri xua't kha'u cao, canh tranh dugc tren thi tnrdng the gidi.

Tfmg bude ap dung cac cdng nghe hien dai, cd ke't hgp vdi cdng nghe cd

truyen.

Ddng thdi hoan chinh cdng tac thiiy Igi nAng cao cong suA't tudi

tieu, ehdng ung han kip thdi, ha gia tlianh Ihuy loi phi.

Can tap trung ca khi hoa, dien khi hoa cho cac khau che bie'n, bao

quan ndng lam thuy san nham giam bdt tdn that sau thu hoach, nang cao

cha't lugng hang hoa xua't kha'u, dap ung nhu c5u thi tnrdng.

Mdt trong va'n de quan trong edn dugc luu tam la cd nhung giai

phap tao dieu kien cho ba con ndng dan tie'p can thuan Igi vdi cdng

nghiep hoa va khoa hoc ky thuat hien dai, chu ye'u la vAn de nang cao

trinh dO dan tri. Thuc te cho tha'y nai nao trinh dd dan tri, ddi sdng van

hoa nang cao, ba con ndng dan tie'p nhan chuye'n giao ky thuat, cdng

nghe nhanh, cd hieu qua, edn nhii'ng noi nao, ndng dan nao trinh dd van

hoa tha'p viec tie'p Uiu nhan ky Uiuat cdng nghe mdi con cham, la mdt va'n

de can giai quye't ngay.



58



U. CAC GIAI PHAP CO BAN PHAT TRI^lN KINH T^ HO NONG DAN VIETNAM.



Phat trie'n nen ndng nghiep theo hudng san xua't hang hoa, va

chuye'n kinh te hd ndng dAn tir san xuA't tu cung tu cA'p sang san xuA't hang

hoa la mdt ta't ydu v^ kinh te, la su tie'n bO cua xa hOi. Trong nhirng nam

gan day kinh te hd ndng dan da cd bude khdi sac, da dat dugc nhung ke't

qua ve kinh te, dua nude ta tfr mdt nude ludn thie'u luang thuc nay da cd

xua't khau dirng hang thir 3 d tren tlid gidi.

Tuy nhien dua nen san xua't ndng nghiep ndi chung va kinh te' hd

ndi rieng len san xua't hang hoa con co nhieu trd ngai kho khan ma can cd

nhung bien phap hiru hieu giai quye't.



/ . Gidi phdp ve rudng dat.



Va'n de then chdt cua ndng nghiep cSn phai giai quye't trong giai

doan hien nay la can cd nhirng giai phap trong va'n de giai quye't rudng

da't trong ndng thon. DAy la vAn de then chdt viec giai quye't rudng da't,

nd se kim ham hay thuc day kinh te hd phat trie'n cung nhu nen ndng

nghiep phat trie'n.

Da't dai la cO sd kinh te can ban nha't ciia ngudi ndng dan, nd la tu

lieu san xua't quan trong nha't cua cac hd ndng dan. Chi khi nao ndng dan

lam ngudi chu thuc sir cua ruOng dAt hg mdi yen tAm dSu tu vao nidng

da't,

Khi ndng dan la ngirdi chu thuc sir cua nidng ddng dd la ddng lire

thuc da'y ngudi ndng dan ddn he't tAm tri, vdn lie'ng vao nidng dA't cua hg.