II: GIẢI PHÁP CƠ BẢN PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ NÔNG DÂN

58



U. CAC GIAI PHAP CO BAN PHAT TRI^lN KINH T^ HO NONG DAN VIETNAM.



Phat trie'n nen ndng nghiep theo hudng san xua't hang hoa, va

chuye'n kinh te hd ndng dAn tir san xuA't tu cung tu cA'p sang san xuA't hang

hoa la mdt ta't ydu v^ kinh te, la su tie'n bO cua xa hOi. Trong nhirng nam

gan day kinh te hd ndng dan da cd bude khdi sac, da dat dugc nhung ke't

qua ve kinh te, dua nude ta tfr mdt nude ludn thie'u luang thuc nay da cd

xua't khau dirng hang thir 3 d tren tlid gidi.

Tuy nhien dua nen san xua't ndng nghiep ndi chung va kinh te' hd

ndi rieng len san xua't hang hoa con co nhieu trd ngai kho khan ma can cd

nhung bien phap hiru hieu giai quye't.



/ . Gidi phdp ve rudng dat.



Va'n de then chdt cua ndng nghiep cSn phai giai quye't trong giai

doan hien nay la can cd nhirng giai phap trong va'n de giai quye't rudng

da't trong ndng thon. DAy la vAn de then chdt viec giai quye't rudng da't,

nd se kim ham hay thuc day kinh te hd phat trie'n cung nhu nen ndng

nghiep phat trie'n.

Da't dai la cO sd kinh te can ban nha't ciia ngudi ndng dan, nd la tu

lieu san xua't quan trong nha't cua cac hd ndng dan. Chi khi nao ndng dan

lam ngudi chu thuc sir cua ruOng dAt hg mdi yen tAm dSu tu vao nidng

da't,

Khi ndng dan la ngirdi chu thuc sir cua nidng ddng dd la ddng lire

thuc da'y ngudi ndng dan ddn he't tAm tri, vdn lie'ng vao nidng dA't cua hg.



59

Xac dinh dia vi lam chu nidng da't cua ngudi nong dan, tfrc la xac

dinh dia vi ngudi chu tliuc su trong kinh doanh nidng dAt ciia hg. Vdi y

dd kinh doanh, ngudi ndng dAn khdng the' lam chu nidng dA't vdi thdi

gian nam mudi nam ma phai lam chu lAii dai nigng dAt. Trong nen kinh te

tlii trirdng, san xuA't cai gi, san xuA't cho ai, san xuAt nhu the nao ? dd la

nhung cAu hdi chi phdi toan bd qua trinh hoat ddng sail xuAt kinh doanh

ciia ndng dAn. Nhung ta't ca nhfrng cai dd deu phu thuOc vao dja vi lam

chu hay la ngudi phu thudc vao da't dai ciia ndng dan kho cd the' kinh

doanh cd hieu qua cao khi ma ngirdi ndng dAn phu thudc vao dAt dai (vao

thdi han dugc su dung dA't dai, trong di^u kien hien nay 80% dAn sd edn

sdng trong khu vuc ndng thdn, 70% dAn sd hoat ddng trong ndng nghiep,

trong diiu kien dA't dai qua chat hep. NhAn khau qua Idn va tang nhanh

qua trinh cdng nghiep hoa va dd thi con ye'u dt, da't dai con la ngudn sdng

chinh ciia hg la tu lieu san xuAt quan trong nhAt ciia ngudi ndng dAn do

vAy qua trinh tach ngudi ndng dAn ra khdi ru6ng dAt la dac biet kho khan,

chinh vi the trong chinh sach nidng dAt cd tAm quan tigng dac biet cd tac

dung to Idn trong phAn cdng lao ddng d ndng thdn.

Theo qui dinh hien hanh cua phap luat, da't dai thudc sd hiru toan

dan, do nha nude thdng nha't quan ly. Ddi vdi ndng dAn ngudi su dung

rudng da't, dugc quyen chuye'n ddi, chuye'n nhugng, cho thue, thfra ke va

the cha'p, quyen sir dung mdng da't trong tlidi gian han dien. Chung tdi

coi day chi la giai phap qua dd cAn co nhiing bien phap triet de' hon thich

irng vdi ca che thi tnrdng. [37]

Vdi tinh hinh hien nay d ndng thon tinh trang lA'n chiein su dung

rudng da't lang phi khdng dung muc dich ngay cang nhi6u, nhieu hO ndng

dan dung da't canh tac lam nha d lam cua hang nha't la nhung da't d gAn

dudng giao thdng, chg, dd thi, hoae mdt sd hd dung phAn vd co thay cho



60



dudng giao thdng, chg, dd thi, hoae mdt sd hd dung phAn vd co thay cho

phan huu CO qua nhieu, hay bde Idt da't, gAy ra thoai hoa dA't. De' khac

phue nhirng han che d tren, sau khi thuc hien qudc hiru hoa ruOng da't

chiing ta cln ap dung che dd thue vinh vien nidng da't cho nong dan va

ca'p gia'y chung nhan sir dung lau dai nidng da't cho hg.

De' quan ly rudng dA't, nAng cao trach nhiem su dung ruCng da't

ciia hd ndng dan, cAn tlianh lap ban chAp hanh hdi quan ly rudng dA't cd

tinh toan qudc. Chfrc nang ciia hdi nay la dieu tra thd iihudng bao ve tai

nguyen, qui hoach nidng dA't trie'n khai dang ky nidng dAi, de xuAi cac

chinh sach rudng da't, quan ly, giam sat su dung rudng dAt v.v.

Nhu vAy khAc phue khuynh hudng kem lifrng thu kinh doanh

rudng dAt ciia ndng dAn, khdng mudn dAu tu vdn, phan bdn, sire lao ddng,

kinh doanh quang canh, bao ve mau md da't dai.

Kliuye'n khich kich thich ndng dan di vao thAm canh nidng dA't,

d^u tu von, phAn bdn, lao ddng, cham soc bdi dap sire da't. Ddng thdi

thudng xuyen danh gia lai nrdng da't cd the' tfr 3-5 nam mdt lan, ndi dung

danh gia lai nidng da't dinh rd tieu chuAn cac hang da't, xac dinh cac hang

da't, thuc hien che dd thudng phat, bdi thudng nidng da't, nang hang da't

cd khen thirdng, giam hang da't phai phat. Viec chia dAt dai nhu lAu nay

de' giai quye't vAn d^ xa hdi, chinh tii hon la vAn dd kinh te, nd tao ra qui

md nidng da't cac hd ndng dan cd tinh binh qiiAn theo dAu ngudi, nen rA't

manh miin.



61

DiC^n tich ruOng dai cua cac nhom [14] nong hO d cac vung

Diin tich canh tdc binh qudn

Vdng



So

TT



Chenh lich



khdu ciia cdc nhdm hd (m^lkhdu)



giud hai nhdm



Nghio



T.binh



Kftd



Gidu



gidu/nghio



1



Trung du B9c BO



916



867



1126



1447



1,60



2



DOng b ^ g sOng HOng



462



488



497



525



1,14



3



Kliu IV cii



387



723



903



1768



4,57



4



Duytn hai ini&n Tning



550



602



644



696



1,27



5



DOng b^ng Nam BO



702



1472



1423



1918



2,73



6



DOng bang sOng Ciru



415



810



1445



2145



5,17



Long



2. Gidi phdp ve vdn.

() phan Irudc da chi rd rang dai bO phan hd ndng dan thieu vdn

san xuat kiiih doanh khdng chi cd hd ngheo, trung binh cd nhu can vdn

ma ca hd giau ciing cd nhu cau vdn de' md rdng san xuAt, dac biet la cac

hd kinh doanh cAy cdng nghiep dai ngay, che bien nong-lam, hai san, cd

deh 50% hd giau cd nhu cau vay vdn, nhu vAy nhu cAu vay vdn rA't Idn,

trong khi dd viec dap frng nhu cAu edn han che mdi chi cd lion 30% sd hd

C nhu c^u vay vdn duoc vay vdn o ngAn hang, mdt sd hd vAn phai vay tu

O

nhan vdi lai suAt cao tfr (5% de'n 7%/thang). Hd thie'u vdn vAn edn nhieu

do mdt sd nguyen nhAn sau.

Do each suy nghi cu, ph^n nao vAn edn tdn tai ngay nay, tin dung

van duac xem nhu la mdt mdn hang qui hie'm ph^i duoc phan phdi bAng

bien phap hanh chinh Ihay vi bAng gia cl Do vay cac ngan hang thufmg

thich cho cac cdng ty thuang nghiiep hay hoi) tac xa vay mdt kho^n Idn

hmi la cap cho ndng dan nhirng kho^n tin dung nhd cd lai sua't tha'p hon



62



(ma viec quan ly lai tdn kem). Ngan hang ca'p tin dung cho nong dAn do

chi thi cua Nha nude chfr khdng phai vi dAy la hoat ddng cd lai. Do lai

sua't ti^n gui 2% thang trong khi lai sua't tien vay chi co 2,5% ngan hang

khdng du thu nhap de' trang trai chi phi cA'p tin dung nong dan, ngay ca

khi hau he't cac khoan tin dung deu duoc hoan tra, hon nira hien nay tin

dung ngan hang chi duoc ca'p chu ye'u cho san xua't ndng nghiep de' luu

trir thdc chfr chua duoc dung cho nhung muc tieu khac nhu san xua't cdng

nghiep nhd. Nhu vAy ngudn vdn cho vay cua ngan hang ndng nghiep edn

han che', chua dap frng duoc nhu e^u vay vdn cua ndng dAn.

Mat khac dieu kien cho vay ciia ngAn hang nong nghiep con

vudng mac d khAu the' chA'p. Mdt sd hO ngheo, trung binh vay vdn edn su

dung vao muc dich khac, kha nang tra lai gdc va lai ciia cac hd la khd

khan. Thieu vdn dS san xuAt kinh doanh la nguyen nhAn chu yeu han che'

kinh te hd ndng dAn phat trie'n do vAy can phai cd nhung giai phap cu th^.

Phat tri^n quy cho vay ddi vdi hO ndng dan ciia ngAn hang ndng

nghiep, cd nhimg bien phap tich cue nhu quay sd sd tie't kiem cd thudng

de' huy ddng cac ngudn vdn du thua trong nhAn dan. Ddi vdi Nha nude

c^n uu tien, chuye'n vdn kinh doanh cho ngan hang ndng nghiep de' ngan

hang bd sung vao quy cho vay ddi vdi hO ndng dan. Hoae cd tlie' huy

ddng vdn cua cac ngan haiig khac cho ngan hang ndng nghiep. Hay dung

hinh thfrc tin phie'u, ky phie'u de' huy dOng vdn cho ngan hang ndng

nghiep. Song song vdi viec phat trie'n ngan hang ndng nghiep c^n ciing

cd va phat trie'n manh cac hc;p tac xa tin dung trong nong thdn de' cd the'

dap frng kip thdi nhu cau vay vdn ciia cac hd ndng dan.

Dan cu ndng thdn rat Idn, cd nhieu ngudi lam cac nghe khac

nhau, cd nhung hd glAu cd tien nhan rdi, tii cd the' huy ddng vdi lai sua't

cao hmi lai suAt ngAn hang mdt chiit, va cho vay vdi lai sua't cao hon lai



63



sua't ngan hang du dam bao cho hoat ddng tin dung. Vdi thu tue vay don

gian, nhu vay se hd trof dugc vdn cho cac hO nong dAn ddng thdi vdi

nhirng hd ngheo cAn cd clilnli sach uu tien, vdi lai suA't tliAp, thdi han dai.

Di ddi vdi viec da dang hoa cac hinh thfrc vay vdn, phai don gian hoa cac

thu tue vay phfi hgp vdi trinh dd dAn tri, phai c6 sir giam sat sir dung vdn

cua cac hd ndng dAn tranh viec vay vdn de' xAy nha, lay vg, tra ng, choi

de v.v.

Can phat huy nhung hinh thfrc tin dung cd tniyen trong nhan dan

nhu phuong, hg cd ndi dung lanh manh, hd trg giup dd nhau trong lang,

xa, hg hang. Hinh thuc tin dung nhan dan da dugc thanh lap d nhieu noi.

Hgp tac xa tin dung nhan dAn deu cd mua bao hie'm ciia ngAn hang Nha

nude tranh dugc sir nii ro, pha san. Hinh tliirc nay da dap frng kip thdi

nhu cAu vdn cua cac hd san xuAt kinh doanh, tranh dugc mgi phien ha

cho cac hd ndng dAn. Tfrng bude han che viec cho vay nang lai d ndng

thdn. Hinli thanh phat trie'n ngAn hang cd ph^n d cac vung ndng thdn,

nham huy ddng vdn cho vay vdn hd trg true tiep cho hd nong dAn phat

tri^n cac nganh nghe, dich vu. Nha nude cd qui dinh ve mire lai suA't tin

dung hgp ly phu hgp vdi co che thi tnrdng de' ngan chan nhirng tieu cue

phat sinh, tao niem tin cho ndng dAn vay vdn va gdp vdn.

Thuc hien chu tnrong xoa doi giam ngheo trong ndng thon, mdt

sd noi phat trie'n quy xoa ddi giam ngheo cua dia phuong do cac hdi phu

nir dung ra tlianh lAp, td chue, trg giup eho nhirng hd neo don, ngheo

nhung con d qui md nhd cAii phai phat huy va ind rdng. Hien nay nha

nude da thanh lap ra nhfrng ngan hang cho ngudi ngheo, d day cho vay

vdn vdi lai sua't uu dai vdi thdi gian nha't dinh, da trg gifip vdn cho cac hd

ndng dan ngheo phat trie'n san xua't.



64



Ngoai ra cd the' thu hut cac ngudn vdn nude ngoai dau tu vao

ndng nghiep bang nhieu hinh thfrc nhu hgp tac lien doanh san xua't, che

bie'n bao tieu san pha'm, hay cho thue mdt sd viing da't de' md mdt sd co sd

san xua't vay vdn nude ngoai va cac td chfrc qudc te theo du an; vay vdn

gan vdi bao tieu san ph^m.



3. Gidi phdp ve lao ddng.



Trong dieu kien hien nay trong ndng thon, ndng nghiep, nhan

kha'u, lao ddng Idn da't dai It sd lao ddng thua con nhieu, ngay lao ddng

trong nam ciia mdi ndng dan tha'p, khoang 200 ngay cdng/lnam.

Nhan khau va lao ddng binh quAn 1 h5 d cac viing [12]

So



Vdng



Khdu



Lao ddng



TT



Tyli

LD/khdu



1



Vung tning du rai^n nui Bac BO



7,11



2,6



0,37



2



DOng b ^ g sOng Hdng



5,2



2,3



0,44



3



Kliu IV cu



5,8



2,0



0,34



4



Duyen hai mi6n Trung



6,1



3.0



0,49



5



Tay Nguyen



5,7



2,9



0,51



6



D6ng Bing Nam BO



6,0



2,5



0,42



7



DOng bAng sOng Ciru Long



6,0



2,5



0,42



Mdt va'n de dat ra cAn phai giai quye't sd lao ddng du thfra trong

ndng nghiep, ddng thdi nang cao nang sua't lao ddng.

Trudc he't da'y nhanh qua trinh cdng nghiep hoa da't nude tao dieu

kien rut bot lao ddng ra khdi linh vuc ndng nghiep, nang cao nang sua't

lao ddng. Vdi viec md rdng cac nganh nghe san xuAt khu vuc dd thi.



65



tning tAm cdng nghiep se tliu hut mdt lugng nhAn cdng, lao dOng rA't Idn

ciia ndng nghiep thanh lao ddng phi ndng nghiep.

Ddng thdi cung cAp may mdc, thiet bi, cac phuong tien khac cai

tieri tinh trang lac hAu, hien dai hoa co sd vAt chA't ky thu At trong nong

nghiep, tirng bude hien dai hoa ndng nghiep, md rdng thi tnrdng tieu thu

san phAm cua ndng nghiep.

Ne'u linh vuc phi ndng nghiep khdng tliu hut het sd lao ddng du

thfra, dAy la mdt vAn de nan giai, kinh nghiem mot sd nude dang phat

trie'n va ciia nude ta cho thA'y cd the' khac phue bang nhfrng bien phap

sau:

Mdt la khai hoang, thAin canh, tang vu di thu hiit lao dftng du

thfra chaiig han nhu d Hai Hung 82% sd hd lam them vu dong va 67%

thAm canh tang san.

Hai la td chue cac dich vu, cac nghe thii cdng va phat tric'n cdng

nghiep che bie'n nong san tai chd. Trung Qudc da cd khAu hieu, "rdi dAt

khdng rdi lang" nghia la khdng lam nidng nira ma chuye'n sang nghe khac

d tai dia phirong.

Ba la, td chfrc hgp tac lao ddng dirdi hinh thfrc thich hgp, linh hoat

tren CO sd dam bao Igi Ich va cpiyen tu chu kinh doanh ciia ndng dAn de'

tao qui md rudng da't canh tac tdi uu, tao cho viec frng dung khoa hoc

cdng nghe mdi nham tang nang sua't cay trdng, ndng san hang hoa. Dam

bao san lugng tang lao ddng rut bcrt sang cac nganh ngh^.

Bdn la, thu hut vdn dau tu cua cac nude ngoai va trong nude de'

phat trie'n cdng nghiep va dich vu nham thu hut lao ddng ra khdi ndng

nghiep. Cung vdi da phat trie'n kinh te, sfrc lao ddng tfr ndng thdn se tfrng

bude chuye'n ra thanh Ihi, tfr ndng nghiep chuye'n sang cac nganh nghe

khac, nhung hien thdi khu vuc phi nong nghiep chua cd kha nang thu hut



66



he't sd ngudi chua cd viec lam d thanh thi. Ne'u tie'p tue bd sung them

ngudi lao ddng tu ndng thdn ra thi tinh hinh cang them trAm trgng, vi vAy

ta crin tim mgi each de' giup ngudi ngheo d ndng thdn tu lao ra viec lam

tai chd.

Hoae hien nay nude ta cd nhieu cdng (y xi nghiep nude ngoai,

dclu hr vao nude ta, ta cd the' thuc hien chinh sach qui dinh tien luong

tha'p de' thu hut lao ddng vao cac xi nghiep nude ngoai.

Mudn vay bdi dudng nghe nghiep chuyen mdn cho ngudi lao

ddng, nen md nhieu trudiig day nghe, cd chA't lugng lot de' dap frng nhu

c5u tin tnrdng lao ddng.



4. Gidi phdp ve thi trudng.



XAy dung, to chfrc va dAu tu thich dang cho cong tac du bao thi

tiudng bao gdm ca thi tiudng Lrong nude va thi trirdng nude ngoai, ca thi

tnrdng tieu thu san phAm va thi tnrdng kinh doanh vat tu, dich vu cho

ndng nghiep de' phat tri^n kinh te'hd ndng dAn tlieo hudng san xuAt hang

hoa, thi tnrdng la ye'u td quan trgng no Ihiie dA'y, hay kim ham san xuA't

phat trie'n, chinh vi vAy ma md rdng, tang cudng cdng tac thdng tin kinh

te dac biet la thdng tin ve thi tnrdng, gia ca, ve kha nang tieu thu ciia thi

tnrdng, cho ndng dAn de' tang them kha nang tie'p cAn thi tnrdng, di cd ke'

hoach san xua't kinh doanh, ke hoach tieu thu san pha'm thich ung vdi su

hoat ddng ciia co che thi tnrdng. De' tang cudng sue mua thi tnrdng trong

nude bang cac bien phap sau. Hudng dan ndng dan da'y manh san xua't

nang cao hieu qua kinh te, tang thu nhap, xoa bd cac khoan huy ddng sir

ddng gdp cua nhAn dAn khong cd trong qui dinh ciia chinh sach va phap



67

luat cua Nha nude, Crln quan tAm nhieu de'n Igi ich cua ndng dAn, khdng

dat vA'n d6 diiu tie't thu nhAp ciia ndng dAn.

Phat trie'n mang hrdi giao thdng trao ddi hang hoa ngan chan bgn

dgu eo tich tm, lam hang gia budn ban gian lan nham bao ve Igi Ich cua

ngudi tieu dung hang ndi dia.

Khuye'n khich hinh thanh cac tu die'm cong nghiep, thirong nghiep

dich VII d ndng thdn, phat trie'n dig ndng thon tao di6ii kien dua hang tieu

dung de'n tay ndng dan,

Di ddi vdi tang cirdng sue mua ciia thi tnrdng trong nude phai day

manh viec tim kie'm thi tnrdng nude ngoai, tang cudng tren thong tin dai

chung, bao dia phirong, tniyen hinh dia phirong ve nhu cAu ciia thi tnrdng

nude ngoai, phd bie'n tieu chu^n hang hoa ndng san xiiA't khAu ra ben

ngoai, tfr dd cac hd ndng dAn tang chAt lugng hang hoa, dat tieu chuAn

thich frng thi tnrdng nude ngoai, mat khac phai duy tri quan he tliuong

mai vdi thi tnrdng tniyen thdng, ddng thdi phai ra sfrc ddi mdi cdng nglie

san xuAt, che bie'n, nAng chAt lugng hang hoa de' co the' ind rOng quan he

thuong mai vdi nhieu nude khac du sfrc canh tranh tien tlii tnrdng the'

gidi, khac phue tinh trang qua nhieu dAu mdi xuAt nhAp khAu, tranh xuAt,

tranh nhAp de' khach hang ep gia.

Xay dung cac hiep hOi xiiA't khA'u tnrdc he't la ddi vdi mat hang

xua't khau chii ye'u, dua nhirng hiep hdi nay tham gia cac hiep hdi eiia the

gidi. Pha'n da'u trong vdng 5 nam giai quye't cho dugc tin tiudng tieu thu

Idn, dn dinh lan dai va tnre tie'p cho nhung hang hoa ndng san quan trgng

nhu gao, to tam, cao su, ca phe, che, thit, rau qua vv.

Khuye'n khich cac don.vi tnre tie'p giao dich tie'p xuc vdi thi

tnrdng nude ngoai de' hoc tap kinh nghiem kinh doanh, chgn Igc dugc

nhirng thie't bi, cdng nghe tien tie'n de' tu ddi mdi cong nghe san xua't, lam



68



ra nhung san pha'm c6 gia tri xua't kha'u cao, mat khac Nha nude lap quy

bao trg hang ndng san khi cd bie'n ddng Idn ve gia ca di cac hO nong dAn

C tlie' yen tam san xua't kinh doanh, dau tu vao ndng nghiep. [22]

O



5. Xdy dung ca sd Im tdng vat chdt trong ndng nglnep ndng thdn.



Phat tiie'n kinh td hd nong dAn tfr nen kinh te'tu eung tu cA'p la chii

ye'u sang nCn kinh te thi trirdng cd su di6u tie't ciia nha nude, da va dang

dat ra yen cAu cA'p bach viec hoan thien ke't CA'U ha tAng cho nen kinh te'

ndi chung va ndng nghiep ndi rieng.

XAy dung ke't cAu ha tAng thiiAn Igi se tao dieu kien luu thong

hang hoa thdng siidt, gijim chi phi luu thdng, tang hieu qua kinh te'gdp

phAn xAy dung ndng thdn mdi, nd gdp phAn md rdng thi tnrdng ndng

thdn. DAy la nhAn td he't sue quan trgng de' hinh thanh cac trung tAm, tu

die'm giao luu kinh te, Thuc dA'y qua trinh chuye'n hd ndng dAn sang san

xuAt hang hoa.

Hien nay co sd ha tSng vAt chA't - xa hdi d ndng thdn chuye'n tu

thdi bao cA'p sang co che thi tnrdng, da cd noi da bat dau khdi phue lai,

chain lo, dau tu vao dudng sa giao thdng lien xa, Inrdng hgc, tram xa.

Nhirng ciing edn nhieu noi vung sAu, xa dudng giao thdng, tram xa,

tnrdng hgc khdng ai quan tAm, thuc te trinh dd dAn tri da xudng cAp.

Nhieu gia dinh khdng du tien cho con di hgc, ddng thdi vdi co che khoan

theo hd gia dinh ndng dAn, nhieu nha khdng eho con di hgc, chii ye'u la d

nha de' di lam, nhat la cac em gai. Mat khac viec cham sdc sfrc khoe, chua

benh d mdt sd vung nong thdn.xudng ca'p nghiem trgng, nhieu gia dinh

khdng cd dii tien nam vien va chira benh, sd tie em suy dinh dudng cac te

nan xa hdi lan truyen nhu nghien hut, mai dam, cd bac, toi pham gia tang.