VI. CÁC VẤN ĐỀ ƯU TIÊN TRONG BVMT ĐỂ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG ĐÔ THỊ VÀ CỒNG NGHIỆP

V I.



C Á C V Ấ N Đ Ề u u T I Ê N T R O N G B V M T Đ Ể P H Á T T R IbEe n

N



vũng



Đ Ô T H Ị V À C Ồ N G N G H IỆ P

a) Vấn đề ưu tiên chung :

- L ồ n g g h é p q u y h o ạ c h B V M T với q u y h o ạ c h p h á t triển đ ô thị và c ô n g n g h iệ p là

m ộ t g iả i p h á p ưu tiên h à n g đ ầu , c ó tín h ch iế n lược đ ể đ ả m b ả o p h á t triển b ề n vững. T h í

dụ n h ư H à N ộ i, qui h o ạ c h p h át triển c á c k h u c ô n g n g h iệ p th e o k iể u p h â n tán tạ o th à n h

v àn h đ a i c ô n g n g h iệ p b a o vây tứ phía, sẽ g â y ra c á c v ấn đ ề m ô i trư ờ n g bức b á c h tro n g

tư ơ n g lai k h ó giải q u y ế t và h iệ u q u ả k in h t ế vận h à n h c á c k h u c ô n g n g h iệ p n à y sẽ

k h ô n g cao; B ố trí n h à m á y Đ iệ n Q u ả n g N in h với c ô n g suất 1200 M W ở p h ư ờ n g H à

K h á n h , T P H ạ L o n g , s ẽ k h ô n g trá n h k h ỏ i g â y ra ô n h iễ m m ô i trư ờ n g đ ố i với c á c k h u

đ ô thị x u n g q u a n h ; S an lấp b ờ b iể n đ ể p h á t triển đ ô thị n h ư ở Q u ả n g N in h , H ả i P h ò n g

và n h iề u th à n h p h ố v e n b iể n k h á c sẽ là m s u y th o á i m ô i trư ờ n g v en biển , đ ặ c b iệ t là đ ố i

với h ệ s in h th á i rừng n g ậ p m ặ n .

L ồ n g g h é p q u i h o ạ c h B V M T với q u i h o ạ c h p h á t triển đ ô thị v à c ô n g n g h iệ p c ẩn

phải c ó tầ m n h ìn to à n vùng; có tính tổ n g hợp. T h í d ụ n h ư p h á t triể n c á c k h u c ô n g

n g h iệ p ở lưu vực s ô n g T h ị V ải đ ã th ự c h iệ n Đ T M đ ố i với từ ng k h u , từ ng d ự án, th iếu

đ á n h g iá m ô i trư ờ n g c h u n g to àn lưu vực, n ê n n ay đ ã g â y ra ô n h iễ m m ô i trư ờ n g trầ m

tr ọ n g ở s ô n g T hị v ả i . T h e o đ ịn h h ư ớ n g qui h o ạ c h p h át triển k in h t ế - x ã h ộ i v ù n g k in h

t ế tr ọ n g đ iể m p h ía B ắ c sẽ p h át triển c á c đ iể m đ ô thị c ó qui m ô 25 v ạn d â n tr ở lên trê n

cơ s ở p h át triể n 7 k h u c ô n g n g h iệ p m ớ i trê n trục đ ư ờ n g Q u ố c lộ 18. N h ư n g th ự c t ế c h o

đ ế n n a y , d ọ c ih e o đ ư ờ n g 18 c h ư a có k hu đ ô thị m ới, k h u c ô n g n g h iệ p m ớ i n à o đ ư ợ c

h ìn h th à n h , tro n g k h i đ ó d ọ c th e o đ ư ờ n g Q u ố c lộ 5 đ ã h ìn h th à n h n h iề u k h u c ô n g

n g h iệ p m ớ i k h ô n g th e o qui h o ạ c h c h u n g c ủ a to à n vùng. C ác v ấn đ ề m ô i trư ờ n g n ả y

s in h khi p h á t triển rất n h iề u k h u c ô n g n g h iệ p v à k hu đ ô thị d ọ c th e o đ ư ờ n g 5 c h ư a đ ư ợ c

x e m xét. M ặ l k h ác , c ũ n g cần th ấ y rằ n g p h át triển c á c k h u đ ô thị d ọ c th e o tu y ế n đ ư ờ n g

q u ố c lộ, n ế u n h ư q u ả n lý q u i h o ạ c h k h ô n g n g h iê m n g ặt thì c ó th ể d ã n đ ế n " p h ố h o á"

đ ư ờ n g q u ố c lộ, biế n q u ố c lộ th à n h đ ư ờ n g x u y ê n q u a đ ô thị m ớ i, sẽ g â y ra n h iề u tác

đ ộ n g x ấ u c ả vổ m ô i trư ờ n g , cả về an to à n g ia o th ô n g và rất k h ó k h ấ c p h ụ c.

- T ă n g cư ờ n g g iá o d ụ c, n â n g c a o n h ậ n thứ c B V M T ch o c ộ n g đ ồ n g , th ự c h iệ n xã

hội h o á c ô n g tác B V M T .

b) Vấn dề ưu tiên đối vói đò thị

- X â y d ự n g c h ín h s á ch và lộ trìn h đ ô thị h ó a p h ù h ợ p đ ể là n g x ã th ự c s ự trở

th à n h p h ư ờ n g tro n g đ ô thị, trước h ết là qui h o ạ c h lại làn g xã, cải tạ o h ệ th ố n g g ia o

th ô n g , c ấ p nước, th o á t nước, h ệ th ố n g đ iệ n , th ô n g tin... c ủ a là n g x ã h ò a n h ậ p với h ệ

th ố n g c h u n g củ a đ ô thị, trá n h tình trạ n g là n g x ã trờ th à n h ố c đ ảo tro n g đ ô thị. Đ à o tạo

n g h ề đ ể c h u y ể n lao đ ộ n g n ô n g n g h iệ p trở th à n h lao đ ộ n g phi n ô n g n ghiệp.



13



- Phát triển kinh tế, dặc biệt là nghề thủ công ở ngoại thành cũng như ở nông

thôn nói chung, để giảm bớt sức ép dân di cư từ nông thôn ra thành thị.

- Ư u tiên đ ầu tư p h át triển h ệ th ố n g c ấ p nước đ ô thị, đ ả m b ả o đ ế n n ă m 2 0 1 0 đ ạ t

1 0 0 % d â n đ ô thị đ ư ợ c c ấ p nước m á y ; cải tạo n â n g c ấ p hệ th ố n g th o á t nư ớc đ ể giải

q u y ế t triệt đ ể vấn đ ề ú n g n g ậ p đ ô thị tro n g m ù a m ư a; x â y d ự n g c á c tr ạ m x ử lý nước

thải tậ p tru n g d ể x ử ỉý triệt đ ể nư ớc thải sin h h o ạt đ ô thị, trước h ết là n ư ớ c thải c ủ a c á c

b ệ n h viện.

- T ă n g c ư ờ n g n ă n g lực thu g o m , vận c h u y ể n v à x ử lý ch ấ t thải rắn , đ ặ c biệt là

đ ố i với ch ất thải n g u y hại, b ả o đ ả m th u g o m 1 0 0 % rá c thải v ào n ă m 2 0 1 0 ; triể n k h ai

r ộ n g rãi c ô n g tác p h â n loại rác thải n g a y tại n g u ồ n p h át sin h sẽ g ó p p h ầ n g iả m bớt

g á n h n ặ n g c h o thu g o m và x ử lý ch ấ t thải đ ô thị; đ ầ u tư c ơ s ở vật c h ấ t đ ể x ử lý và tiêu

h u ỷ c h ấ t thải rán th e o đ ú n g p h ư ơ n g th ứ c h ợ p vệ sinh.

- Cải tạ o hệ th ố n g g ia o th ô n g , đ ặ c biệt là c á c n ú t g ia o th ô n g đ ể g iả m th iể u tai

n ạ n v à tắc n g h ẽ n g ia o th ô n g , p h át triể n g ia o th ô n g cô n g c ộ n g , h ạ n c h ế x e ô tô c á n h â n

v à x e m á y , k iể m so át ch ặ t c h ẽ c h ấ t lư ợ n g x e về m ặ t m ô i trư ờ n g đ ể g iả m th iể u ô n h iễ m

k h ô n g k h í và tiế n g ổ n d o g ia o th ô n g g à y ra.

- Phối h ợ p n h ịp n h à n g g iữ a c á c c ơ q u a n q u ả n lý x â y d ự n g , g ia o th ô n g , đ iệ n ,

n ư ớ c, th ô n g tin ... tro n g việc x â y d ự n g , sử a c h ữ a h ạ tầ n g kỹ th u ậ t đ ô th ị đ ể tr á n h tình

trạ n g n a y lấ p m ai đ à o đ ư ờ n g , vừa lã n g p h í tiền của, vừa làm c h o đ ư ờ n g x á lu ô n b ẩn

th ỉu , b ụ i b ậ m , g iữ g ìn vệ sin h đ ư ờ n g p hố.

- T ă n g c ư ờ n g "lục h ó a" đ ô thị đ ể vừa g iả m ô n h iễ m k h ô n g k h í v ừ a cải th iện vi

k h í h ậ u th à n h phố.

- Á p d ụ n g c á c c ô n g c ụ kinh t ế - “ n g ư ờ i g â y ô n h iễ m p h ải trả tiề n ” - tro n g q u ả n

lý m ô i trư ờ n g đ ô thị.

- T ă n g c ư ờ n g c ô n g tác q u a n trắ c m ô i trường, th a n h tra m ô i trư ờ n g , k iể m s o á t ô

n h iễ m đ ô thị.

c)Vấn dề ưu tiên đối vói công nghiệp

- K iê n q u y ế t thự c hiệ n Q u y ế t đ ịn h s ố 6 4 c ủ a C h ín h P h ủ về x ử lý triệt đ ể c á c c ơ

sở c ô n g n g h iệ p g ây ô n h iễ m n g h iê m trọ n g n ằ m xen k ẽ tro n g c á c k h u d â n cư.

- Đ ối với c á c n h à m a y cũ, k h u c ô n g n g h iệ p cũ k h ô n g m ở r ộ n g s ả n x u ấ t m à c h ủ

y ếu là đ ầu tư n â n g c ấ p v à h iệ n đ ại h ó a c ô n g n g h ệ sản x u ất đ ể g iả m th iể u ô n h iễ m .

- Đ ối với tất cả c á c d ự án đ ầ u tư m ớ i chỉ c h o đ ầu tư v ào c á c k h u c ô n g n g h iệ p và

s ử d ụ n g c ô n g n g h ệ và th iết bị h iệ n dại.



14



- Yêu cầu (ất cả các khu công nghiệp phải đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật

b ả o vệ m ô i tr ư ờ n g , d ặ c biệt là trạ m x ử lý n ư ớ c thải trư ớ c khi c h o th u ê đ ấ t đ ầu lư c á c

nhà m áy.

- Thu gom và xử lý triệt để chất thai công nghiệp nguy hại.

- Đ ả m b áo đ ạ t chỉ tiêu cây x an h v à v àn h đ ai c â y x a n h tại c á c k h u c ô n g n g h iệ p .



- Áp dụng các công cụ kinh t ế - “Người gây ỏ nhiễm phải trả tiền”- trong quản

lý môi trường còng nghiệp, như là thuế tài nguyên, phí nước thải, phí khí thải.

- Á p d ụ n g m ộ t c á c h n g h iê m túc c á c tiêu c h u ẩ n m ô i trư ờ n g đối với k h í thải c ô n g

n g h iệ p , n ư ớ c thái c ô n g n g h iệ p và tiêu c h u ẩ n c h ấ t lượng m ô i trư ờ n g x u n g q u a n h .

- T ă n g c ư ờ n g c ô n g tác q u a n trắc m ô i trư ờ ng, th a n h tra m ô i trư ờ n g , k iể m soát

c á c n g u ồ n ô n h iễ m c ô n g n ghiệp.



VII. TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.



L ư u Đ ứ c H ả i v à n n k Dự Ún Điều tra, khảo sát, đánh giá hiện trạng và định

.



hướng bảo vệ mỏi trường đô thị. T ru n g tâm N g h iê n cứu và Q u y h o ạ c h M ô i trư ờ n g đ ô

th ị n ô n g th ô n , V iệ n Q u y h o ạ c h đ ô thị - n ô n g thôn, Bộ X â y dự ng, 2 0 0 0

2.



T r ị n h H u y T h ụ c .Phát triển nhà ỏ dô thị theo dự án là giải pháp cơ bản và quyết



địnli đ ể phát triển đô thị bền vững, vân minh. Trong Tài liệu hội nghị quản lý kiến trúc,



q u y h o ạ c h x ây đ ự n g và p h á t triển đ ô thị d iễ n ra tại H à N ội th á n g 4 /2 0 0 3 .

3.



P h ạ m N g ọ c Đ ă n g v à P h ạ m H ải H à . về xây dựng dô thị sinh tlĩái ở nước ta.

Bàn



Tạp chí “Kiến í rúc Việt Nam ”, s ố 4 /2 0 0 2 .

4.



V iệ n C h iế n lược, C h ín h s á c h C ô n g n g h iệ p , Bộ C ô n g n g h iệ p . D ự th ả o b á o c á o tổ n g



h ợ p d ự á n “Quy hoạch tổng thể phát triển các ngành công nghiệp Việt Nam theo các

vùng lãnh thổ dr'll năm 2010". H à N ộ i, 0 1 /2 0 0 2 .

5.



C ụ c B ảo vệ M ô i trư ờ ng.

Báo cáo kết quả quan trắc và phân tích mưa axit của 3



Trạm quan trắc Mưa axit quốc gia từ 2000 đến 2002.

6



B ộ T ài n g u y ê n v à M ô i trư ờ ng. cáo hiện trạng môi trường Việt Nam 2002 và

Báo



năm 2003.

7



T r ầ n H iế u N h u ệ Tình hình chất lượng nguồn nước mặt và sự ỏ nhiễm môi tm'ờní>

.



n,(ớc tại các khu vực đô thị và công nghiệp à Việt Nam. H ộ i th ả o K H M ô i trư ờ n g Đ ô

th ị , C ô n g n g h iệ p và N ô n g th ô n - H à N ội 4 /2 0 0 0 .

8



N g u y ễ n K im T h á i.

Diễn biến tình hình quản lý chất tliái rắn ở các dô thị Việt



N am . Dáo cún K ll - Hội nghị KHCN lần thứ 13, Đại học Xây dựng - 2001.

H à N ộ i, 1 - 1 0 - 2 0 0 4



15



H IỆ N



T R Ạ N G



N A M



V À



C Ô N G



Đ ỊN H



N G H Ệ



H U Ớ N G



M Ô I T R U Ồ N G



T R O N G



Chu Thị Sàng

CỰC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG



Hanoi 2004



V IỆ T



T H Ờ I G IA N



T Ớ I