a. Các loại chủ thể của luật quốc tế
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.15 MB, 131 trang )
Câu hỏi ôn tập
•
Quyền được tự vệ cá nhân hoặc tự vệ tập thể
•
Quyền được tồn tại trong hòa bình và độc lập
•
Quyền bất khả xâm phạm về lãnh thổ
•
Quyền được tham gia vào việc xây dựng các quy phạm pháp luật quốc tế
•
Quyền được trở thành thành viên của tổ chức quốc tế phổ biến
Tương ứng với quyền cơ bản các quốc gia có nghĩa vụ cơ bản sau:
•
Tôn trọng chủ quyền của các quốc gia
•
Tôn trọng sự bất khả xâm phạm lãnh thổ của các quốc gia khác
•
Không áp dụng vũ lực và đe dọa bằng vũ lực
•
Không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau
•
Hợp tác hữu nghị với các quốc gia khác nhằm duy trì hòa bình và an ninh quốc
tế
•
Tôn trọng nguyên tắc bình đẳng trong quan hệ quốc tế
•
Tôn trọng những quy phạm Jus cogens và những cam kết quốc tế
•
Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng các phương pháp hòa bình
Tổ chức quốc tế liên quốc gia
Điều kiện để một tổ chức quốc tế trở thành tổ chức liên chính phủ đó là phải có cơ cấu tổ
chức bộ máy riêng; hoạt động một cách thường xuyên, liên tục và có tư cách độc lập khi
tham gia vào các mối quan hệ quốc tế.
Hiện nay, khi nói đến các TCQT người ta thường nhắc đến 2 loại hình tổ chức quốc tế:
o
TCQT liên chính phủ:
TCQT mà thành viên của nó là các quốc gia độc lập, có chủ quyền TCQT liên chính
phủ (LHQ, EU, ASEAN...)
o
TCQT phi chính phủ:
TCQT mà thành viên của nó là các chủ thể khác (không phải quốc gia) TCQT phi
chính phủ (WHO, ILO, FAO, FIFA...).
Page 8
Câu hỏi ôn tập
Dấu hiệu để nhận biết thành viên của TCQT đó là quốc gia hay không thể hiện ở chỗ, các
phái đoàn tham gia các TCQT đó không phải nhân danh bất kỳ một cá nhân hay pháp nhân
nào mà nhân danh chính quốc gia mình. TCQT là sản phẩm của các quốc gia sáng lập ra nó.
Các quyền cơ bản của tổ chức liên chính phủ:
• Được kí kết các điều ước quốc tế
• Tiếp nhận cơ quan đại diện và quan sát viên thường trực của các quốc gia chưa
là thành viên tại tổ chức trên
• Được hưởng những ưu đãi miễn trừ ngoại giao
• Được trao đổi đại diện tại các tổ chức của nhau
• Được yêu cầu tư vấn của tòa án quốc tế của Liên hợp quốc
• Được giải quyết tranh chấp phát sinh giữa các thành viên và tổ chức quốc tế
Các dân tộc đang đấu tranh giành quyền dân tộc tự quyết
Xuất phát từ chủ quyền dân tộc và nguyên tắc dân tộc tự quyết, các dân tộc đang đấu
tranh nhằm thành lập một quốc gia dộc lập có những quyền quốc tế cơ bản sau:
•
Được thể hiện ý chí nguyện vọng của mình trong bất cứ hình thức nào, dưới bất
cứ dạng nào, kể cả việc áp dụng những biện pháp để chống lại những nước đang cai trị
mình
•
Được pháp luật quốc tế bảo vệ và các quốc gia, các dân tộc và các nhân dân
trên thế giới, các tổ chức quốc tế giúp đỡ
•
Quyền được thiết lập những quan hệ chính thức với các chủ thế của luật quốc tế
hiện đại
• Được tham gia vào hoạt động của các tổ chức quốc tế và hội nghị quốc tế liên
chính phủ
• Được tham gia vào việc xây dựng những quy phạm của luật quốc tế và độc lập
của việc thực thi luật này
Page 9
Câu hỏi ôn tập
b. Cá nhân và công ty đa quốc gia, các tổ chức phi chính phủ không là chủ thể của
Luật quốc tế.
Vì:
• Về đối tượng điều chỉnh của Luật Quốc
tế:
LQT điều chỉnh các quan hệ quốc tế phát sinh giữa các quốc gia và các chủ thể
khác của Luật Quốc tế trên nhiều lĩnh vực, nhưng chủ yếu và quan trọng nhất vẫn là chính
trị.
Thật vậy, xu hướng tất yếu hiện nay đó là tăng cường sự hợp tác quốc tế giữa các quốc gia
với nhau trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội: kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, xây
dựng cơ sở hạ tầng... Nhưng ẩn sau hầu hết các quan hệ này đều ít nhiều có liên quan đến
chính trị. Trong khi đó, các quan hệ mà cá nhân, công ty đa quốc gia, các tổ chức phi
chính phủ tham gia lại chủ yếu là các quan hệ dân sự (theo nghĩa rộng) - phi chính trị.
Vì thế có thể suy ra rằng các quan hệ xã hội mà cá nhân, công ty đa quốc gia, các tổ chức
phi chính phủ tham gia với các quan hệ mà Luật Quốc tế điều chỉnh là không thống nhất với
nhau.
• Về các đặc điểm cơ bản để xác định
một thực thể là chủ thể của Luật Quốc
tế:
Chủ thể của LQT là những thực thể đang tham gia hoặc có khả năng tham gia vào các
quan hệ quốc tế một cách độc lập, có đầy đủ các quyền và nghĩa vụ quốc tế cũng như thực
hiện một cách độc lập các quyền và nghĩa vụ quốc tế đó trên cơ sở các quy phạm Luật Quốc
tế
Theo như khái niệm trên, ta có thể rút ra được các dấu hiệu cơ bản của chủ thể Luật
Quốc :
Page 10
Câu hỏi ôn tập
o
Thứ nhất, thực thể đang và có
khả năng tham gia vào các quan
hệ quốc tế.
Thực tế cho thấy rằng cá nhân, công ty đa quốc gia, các tổ chức phi chính phủ chỉ có khả
năng tham gia “rất hạn hữu” vào một số các quan hệ quốc tế xác định hoặc tham gia các quan
hệ này một cách gián tiếp thông qua Nhà nước. Điều này xuất phát từ những quyền tự nhiên
của con người, vị thế của công dân, pháp nhân của quốc gia.
o Thứ hai, chủ thể Luật Quốc tế có ý
chí độc lập, không phụ thuộc vào
các chủ thể khác.
Hiện nay, khi tham gia vào tất cả các quan hệ của đời sống xã hội thì cá nhân, công ty đa
quốc gia, các tổ chức phi chính phủ vẫn chịu một sự chi phối rất lớn từ ý chí, từ quyền lực
chính trị của chủ thể đặc biệt đó là Nhà nước. Một mặt, cá nhân và công ty đa quốc gia, các tổ
chức phi chính phủ không được làm trái, đi ngược lại các quy định của pháp luật quốc gia.
Đồng thời hai loại chủ thể này không thể tự mình tham gia vào một số các quan hệ quốc tế mà
phải thông qua nhà nước.
o Thứ ba, được hưởng quyền và các
nghĩa vụ pháp lý quốc tế và gánh
vác trách nhiệm pháp lý quốc tế
do hành vi của mình gây ra.
Theo quan điểm của B.M Shurshaloff “Các Điều ước Quốc tế được ký kết giữa các quốc
gia với nhau, quyền và nghĩa vụ phát sinh từ các Điều ước này là dành cho nhà nước và nhà
nước phải đảm bảo cho cá nhân có những quyền trên, vì bản thân những Điều ước đó không
thể nào được thực thi nếu không được nhà nước cụ thể hóa trong Luật quốc gia”.
o Thứ tư, không một chủ thể nào có
quyền tài phán chủ thể của Luật
Page 11
