CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BIẾN ĐỘNG DÂN SỐ, LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM

Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



2. Cỏc quỏ trỡnh dõn s

S tn ti v phỏt trin ca xó hi loi ngi gn lin vi s vn ng

t nhiờn v xó hi ca con ngi. S vn ng ú chớnh l quỏ trỡnh sinh, cht

v di dõn. Nú va l kt qu va l nguyờn nhõn ca s phỏt trin. Do ú, vic

nghiờn cu nhm tỏc ng mt cỏch cú khoa hc vo s vn ng cú ý ngha

to ln ti s phỏt trin ca xó hi loi ngi.

2.1. Mc sinh v cỏc thc o ỏnh giỏ mc sinh.

- Mc sinh: Phn ỏnh mc sinh sn ca dõn s, nú biu th s tr em

sinh sng m mt ph n cú c trong sut cuc i sinh sn ca mỡnh. Mc

sinh ph thuc vo rt nhiu cỏc yu t sinh hc, t nhiờn v xó hi (S sinh

sng l s kin a tr tỏch khi c th m v cú du hiu ca s sng nh

hi th, tim p, cung rn rung ng hoc nhng c ng t nhiờn ca bp

tht.

- Cỏc thc o c bn: ỏnh giỏ mc sinh cú rt nhiu thc o

khỏc nhau v mi thc o u cha ng nhng u im riờng bit. Sau õy

l mt s thc o c bn.

+T sut sinh thụ (CBR): Biu th s tr em sinh ra trong mt nm so

vi 1000 dõn s trung bỡnh nm ú.

CBR =



B

_



x 1000



P



Trong ú:

B: S tr em sinh sng trong nm nghiờn cu.

_



P : Dõn s trung bỡnh ca nm nghiờn cu.



õy ch l ch tiờu "thụ" v mc sinh bi l mu s bao gm ton b

dõn s, c nhng thnh phn dõn s khụng tham gia vo quỏ trỡnh sinh sn

nh: n ụng, tr em, ngi gi hay ph n vụ sinh.

u im: õy l mt ch tiờu qua trng v c s dng khỏ rng rói,

d tớnh toỏn, cn ớt s liu, dựng trc tip tớnh t l tng dõn s.

Nhc im: Khụng nhy cm i vi nhng thay i nh ca mc

sinh, chu nhiu nh hng ca cu trỳc theo gii tớnh, theo tui ca dõn s,



Khoa: Kinh tế lao động và dân số



4



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



phõn b mc sinh ca cỏc tui trong thi k sinh sn ca ph n, tỡnh trng

hụn nhõn.

+ T sut sinh chung: Biu th s tr em sinh ra trong mt nm so vi

mt nghỡn ph n trong tui cú kh nng sinh .

GFR =



B

W15 49



x 1000



Trong ú:

GFR: T sut sinh chung.

B: S tr em sinh ra trong nm.

W15 49 : S lng ph n trung bỡnh cú kh nng sing trong nm.



T sut sinh chung ó mt phn no loi b c nh hng ca cu

trỳc tui v gii - nú khụng so vi 1000 dõn núi chung m ch so vi 1000

ph n trong tui cú kh nng sinh sn. Tuy nhiờn cỏch tớnh ny vn chu

nh hng ca s phõn b mc sinh trong thi k sinh sn ca ph n, tỡnh

trng hụn nhõn.

+ T sut sinh c trng theo tui: i vi cỏc tui khỏc nhau , mc

sinh ca ph n cng khỏc nhau. Do vy cn xỏc nh mc sinh theo tng

tui ca ph n.

Cụng thc:

ASFR X =



BFX

x 1000

Wx



Trong ú:

ASFR X : T sut sinh c trng ca ph n tui X

B FX : S tr em sinh ra trong mt nm ca nhng ph n tui X

W X : S ph n tui X trong nm.

xỏc nh c ASFR X cn cú h thng s liu chi tit, hn na mc

dự mc sinh cỏc tui khỏc nhau l khỏc nhau, nhng i vi cỏc tui

gn nhau, mc sinh khụng khỏc nhau nhiu. Do vy, trong thc t ngi ta

thng xỏc nh t sut sinh c trng cho tng nhúm tui. Thng ton b

ph n trong tui sinh c chia thnh 7 nhúm mi nhúm 5 tui.



Khoa: Kinh tế lao động và dân số



5



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



2.2. Mc cht v cỏc thc o ch yu

- Mc cht: Cht l mt trong nhng yu t ca quỏ trỡnh tỏi sn xut

dõn s, l hin tng t nhiờn, khụng th trỏnh khi i vi mi con ngi.

Nu loi b s bin ng c hc, tng t nhiờn dõn s bng hiu s sinh v s

cht. Vỡ vy, vic tng hay gim s sinh hoc s cht u lm thay i quy

mụ, c cu v tc tng t nhiờn ca dõn s. ng thi trong quỏ trỡnh tỏi

sn xut dõn s, cỏc yu t sinh v cht cú mi quan h tỏc ng qua li ln

nhau. Sinh nhiu hay ớt, mau hay tha, sm hay mun u cú th lm tng

hoc gim mc cht. Ngc li mc cht cao hay thp s lm tng hoc gim

mc sinh.

Chớnh vỡ vy vic gim mc cht l ngha v v trỏch nhim thng

xuyờn ca mi nc, mi cp, mi ngnh, mi a phng. Gim mc cht

va cú ý ngha kinh t, chớnh tr, xó hi v nhõn vn sõu sc.

Cht l s mt i vnh vin tt c nhng biu hin ca s sng mt

thi im no ú.

ỏnh giỏ mc cht cn dựng cỏc thc o. Cú nhiu thc o

khỏc nhau. Mi thc o phn ỏnh mt khớa cnh ny hay khớa cnh khỏc ca

mc ớch nghiờn cu v mi thc o cú nhng u im, nhc im riờng.

- Cỏc thc o ch yu:

+ T sut cht thụ (CDR): Biu th s ngi cht trong mt nm trong

mt ngn ngi dõn trung bỡnh nm ú mt lónh th nht nh.

Cụng thc:

CDR =



D

_



x 1000



P



Trong ú:

D: S ngi cht trong nm ca mt lónh th no ú.

_



P : Dõn s trung bỡnh trong nm ca lónh th ú.



u im: n gin, d tớnh toỏn, xỏc nh nú khụng cn lng thụng

tin nhiu, v phc tp do ú nú c s dng rng rói trong cỏc ỏn phm quc

gia v quc t nhm ỏnh giỏ mt cỏch tng quỏt mc cht ca dõn c gia

cỏc nc, cỏc thi k. Trc tip tớnh toỏn t sut gia tng t nhiờn.



Khoa: Kinh tế lao động và dân số



6



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



Nhc im: Khụng ỏnh giỏ chớnh xỏc mc cht ca dõn c, bi vỡ

trong chng mc nht nh nú ph thuc khỏ ln vo c cu dõn s. Do võy,

khi so sỏnh t sut cht thụ gia cỏc vựng, hoc cỏc thi k khỏc nhau khụng

phn ỏnh chớnh xỏc mc cht ca dõn c vỡ s khỏc bit gia c cu gii

v c cu tui. khc phc ngi ta dng bin phỏp chun hoỏ; ú l vic

bin cỏc t sut cht thụ cú cu trỳc tui v gii khỏc nhau thnh cỏc t sut

cht tng ng cú cu trỳc tui v gii ging nhau so sỏnh.

T sut cht c trng theo tui (ASDR X ): Biu th s ngi cht trong

nm mt tui no ú so vi 1000 nghỡn ngi trung bỡnh tui ú

trong nm ti mt ni no ú.

Cụng thc:

ASDR X =



DX

_



PX



Trong ú:



ASDR X : T sut cht c trng tui X

DX : S ngi cht trong nm tui X

_



PX : Dõn s trung bỡnh trong nm tui X



u im: Phn ỏnh mc cht tng tui, so sỏnh gia cỏc vựng,

cỏc thi k m khụng chu nh hng ca cu trỳc tui.

Nhc im: Cha phn ỏnh mc cht bao chựm ca c dõn s, cn

nhiu s liu chi tit cho tớnh toỏn. khỏc phc cn kt hp vi vic xỏc

nh t sut cht thụ v ch tớnh t sut c trng cho tng nhúm tui.

+ T sut cht tr em di 1 tui: õy l ch tiờu c bit quan trng

trong phõn tớch v cht ca dõn s, bi vỡ nú l ch tiờu rt nhy cm nht

ỏnh giỏ mc nh hng ca y t, bo v sc kho trong dõn c. Mc

ny cú nh hng to ln ti mc cht chung, n tui th bỡnh quõn v cú

tỏc ng qua li vi mc sinh.

Cụng thc:

IMR =



Do

x 1000

B



Trong ú:

IMR: T sut cht ca tr em di 1 tui.

Khoa: Kinh tế lao động và dân số



7



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



Do : S tr em cht di 1 tui trong nm.



B: S tr em sinh sng trong cựng nm.

2.3. Di dõn

- Khỏi nim di dõn:

Bin ng dõn s núi chung c chia thnh hai b phn ch yu tng

i riờng bit: bin ng t nhiờn v bin ng c hc. Bin ng t nhiờn

mụ t s thay i dõn s gn lin vi s ra i, tn ti v mt i ca con

ngi theo thi gian. Quỏ trỡnh ny trong dõn s hc ch yu thụng qua cỏc

hin tng sinh v cht. Khỏc vi bin ng t nhiờn, bin ng c hc biu

th s thay i dõn s v mt khụng gian, lónh th. Trong cuc sng con

ngi di di bi nhiu nguyờn nhõn, vi nhiu mc ớch khỏc nhau, vi

khong cỏch xa gn khỏc nhau v vo nhng thi im khỏc nhau. Quỏ trỡnh

ny chu tỏc ng bi nhiu nhng nhõn t kinh t, chớnh tr, xó hi do vy nú

mang bn cht kinh t, chớnh tr, xó hi sõu sc. õy chớnh l c im mu

cht phõn bit hai b phn bin ụng dõn s nờu trờn.

Vy di dõn l gỡ ? Cú rt nhiu nh ngha v di dõn, mi nh ngha

xut pỏht t nhng mc ớch nghiờn cu khỏc nhau, do ú rt khú tng hp

thnh mt nh ngha thng nht bi tớnh phc tp v a dng ca hin tng.

Tuy nhiờn hin nay ngi ta tm thng nht vi nhau khỏi nim v di dõn

nhm m bo s thng nht v kho sỏt, iu tra, can thip vo hin tng

ny nh sau:

"Di dõn l hin tng di chuyn ca ngi dõn theo lónh th vi nhng

chun mc v thi gian v khụng gian nht nh kốm theo s thay i ni c

trỳ"

Hiu v di dõn nh vy l da vo mt s c im ch yu sau: Th

nht, con ngi di chuyn khi mt a d no ú. Ni i v ni n phi

c xỏc nh. Cú th l mt vng lónh th hay l mt n v hnh chớnh.

Th hai, con ngi di chuyn bao gi cng cú mc ớch, tớnh cht c trỳ l

tiờu thc xỏc nh di dõn. Th ba, khong thi gian li bao lõu ni mi

xỏc nh s di chuyn no ú cú phi l di dõn hay khụng.

- Phõn loi di dõn:



Khoa: Kinh tế lao động và dân số



8



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



+ Theo thi gian ni c trỳ cho phộp phõn bit cỏc kiu di dõn: lõu

di, tm thi hay chuyn tip. Di dõn lõu di bao gm cỏc hỡnh thc thay i

ni c trỳ thng xuyờn v ni lm vic n ni mi vi mc ớch sinh sng

lõu di. Nhng thnh phn ny thng khụng tr v quờ hng ni c trỳ. Di

dõn tm thi ng ý s thay i ni gc l khụng lõu di v kh nng quay

tr li ni c l chc chn. Kiu di dõn ny bao gm nhng hỡnh thc di

chuyn ni lm vic theo mựa v, i cụng tỏc, du lch di ngy... Di dõn

chuyn tip phõn bit cỏc hỡnh thc di dõn m khụng thay i ni lm vic.

Kiu di dõn ny gi ý cỏc iu tit th trng lao ng.

+ Theo khong cỏch ngi ta phõn bit di dõn xa hay gn gia ni i v

ni n. Di dõn gia cỏc nc gi l di dõn quc t; gia cỏc vựng, cỏc n v

hnh chớnh trong nc thỡ gi l di dõn ni a.

+ Theo tớnh cht chuyờn quyn ngi ta phõn bit di dõn hp phỏp hay

di dõn bt hp phỏp, di dõn t do hay cú t chc, di dõn tỡnh nguyn hay bt

buc. Tu thuc vo mc can thip ca chớnh quyn trung ng hay a

phng m ngi ta phõn bit di dõn theo loi ny hay loi khỏc.

- Cỏc phng phỏp o lng di dõn: Cỏc phng phỏp o lng cú th

chia ra lm hai loi: di dõn trc tip v di dõn giỏn tip.

+ Phng phỏp trc tip: L phng phỏp xỏc nh quy mụ di dõn da

vo cỏc cuc tng iu tra dõn s, thng kờ thuyn xuyờn v iu tra chn

mu v dõn s.

+ Phng phỏp giỏn tip:

Nu bit quy mụ tng dõn s chung v tng t nhiờn ca dõn s thỡ ta

cú th tớnh c quy mụ di dõn thun tuý theo cụng thc:

NM = Pt n Pt B D t n x t

Trong ú:

NM: Di dõn thun tuý.

Pt v Pt n Tng s di dõn cỏc thi im t v t+n



B v D: Tng s sinh v cht ca khong t n t+n.

Nu ch bit t l tng dõn s chung (r) v t l tng t nhiờn ca dõn s

(NIR). Ta cú th tớnh c t l di dõn thun tuý (NMR):

NMR = r - NIR

Khoa: Kinh tế lao động và dân số



9



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



Nu ch bit h s sng (S), dõn s tui x vo thi im t, dõn s

tui x+n vo thi im t+n. Ta s xỏc nh c di dõn thun tuý trong s

ngi sng tui "x" t thi m t n t+n.



NMxn Pxn.t n S.Px.t

3. Cỏc yu t nh hng n quỏ trỡnh dõn s

Quy mụ dõn s thng xuyờn vn ng theo thi gian. Nú cú th tng

hoc gim tu theo cỏc chuyn hng bin ng ca cỏc nhõn t sinh, cht v

di dõn. Tc l, nu nh mt vựng no ú trong mt thi im xỏc nh no

ú m mc sinh v nhp c cao hn mc cht v xut c thỡ quy mụ dõn s

vựng ú tng trong thi gian ú v ngc li, nú s gim nu nh mc sinh v

nhp c thp hn mc cht v xut c. hiu sõu v tỏc ng ca cỏc yu t

núi trờn, ta ln lt nghiờn cu s tỏc ng ca cỏc yu t n quỏ trỡnh dõn

s.

3.1. nh hng ca yu t sinh n quỏ trỡnh dõn s.

Vic nghiờn cu mc sinh chim v trớ trung tõm trong nghiờn cu dõn

s vỡ hng lot cỏc lý do nh: sinh úng vai trũ thay th v duy trỡ v mt sinh

hc ca xó hi loi ngi, tng dõn s ph thuc ch yu vo mc sinh. Bt

k mt xó hi no cng tn ti da vo thay th th h ny bng th h khỏc

thụng qua sinh . Nu vic thay th v s lng khụng phự hp s nh

hng to ln n s tn ti v phỏt trin ca con ngi. Quỏ trỡnh thay th ca

mt xó hi thụng qua sinh l mt quỏ trỡnh rt phc tp. Ngoi cỏc gii hn

v mt sinh hc thỡ hng lot cỏc yu t v kinh t, xó hi tụn giỏo, quan

nim, a v ca ph n u cú nh hng c quyt nh n mc sinh.

Trong nhng nm 1960, ngi ta nhn thy rừ l nhõn t chu trỏch

nhim chớnh trong s gia tng dõn s l t l sinh. Do dõn s tp trung ch

yu vo cỏc nc ang phỏt trin vi mt c im chớnh ca thi k ny l

mc cht gim rt nhanh chúng trong khi t l sinh li khụng gim mt

cỏch tng ng ó dn n quy mụ dõn s ca ton cu tng quỏ nhanh. Vic

gia tng dõn s quỏ nhanh nh vy l mi e do quỏ trỡnh phỏt trin kinh t

v xó hi.



Khoa: Kinh tế lao động và dân số



10



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



3.2. nh hng ca yu t cht n quỏ trỡnh dõn s

Hin tng cht l mt trong ba thnh phn ca bin ng dõn s. Vỡ

vy vic lm tng hay gim yu t ny cng lm thay i c quy mụ, c cu

v c ti mc sinh. Tỏc ng ca mc cht cú hai mt: Va thay i s phỏt

trin ca dõn s va thay i mc sinh. Cht nhiu dự bt c nguyờn nhõn no

u buc con ngi sinh bự thay th s mt mỏt hay gim s ri ro. Lc s

phỏt trin dõn s cho hay c sau mt cuc chin tranh li cú mt cuc bựng

n dõn s, dng nh mc sinh tng lờn mt cỏch chúng mt bự li s mt

mỏt vố ngi sau chin tranh v to ra mt tro lu sau ú. Mc cht ca tr

em núi chung v mc cht ca tr em s sinh núi riờng cao s gõy ra mt tõm

lý "sinh bự", "sinh d tr" hay "sinh phũng" m bo ssú con mong

mun trong thc t.

3.3 nh hng ca di dõn n bin ng dõn s

Ngi ta thy ngay c rng di dõn tỏc ng trc tip n quy mụ dõn

s. S xut c ca mt b phn dõn s t mt vựng no ú lm cho quy mụ

dõn s ca nú gim i, v ngc li, s ngi nhp c nhiu s lm cho quy

mụ dõn s tng lờn. Mt khỏc s lng di dõn thun tuý cú th khụng ln,

song nu s xut v nhp c ln, chc chn cht lng ca dõn s cú nhiu

thay i, s hin din ca nhng ngi mi n sinh sng mang theo nhng

c im khỏc nhng ngi ó di di i ni khỏc sinh sng.

Cỏc c cu tui v gii tớnh ca dõn s cungtx chu nh hng nhiu

ca di dõn. T l gii tớnh gia cỏc tui khỏc nhau trong dõn s cú nhiu

trng hp cú nhng chờnh lch óng k do cng v tớnh cht chn lc

ca di dõn.

Cú th khng nh rng, s bin ng quy mụ dõn s ca bt k quc

gia no cng chu nh hng ca ba yu t trờn. Nhng tu thuc vo cỏc

iu kin kinh t, xó hi m s tỏc ng ca cỏc yu t i vi mi vựng, mi

quc gia khỏc nhau l khỏc nhau.



Khoa: Kinh tế lao động và dân số



11



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



II. CC KHI NIM C BN V LAO NG V VIC LM



1. Mt s khỏi nim v phm trự cú liờn quan.

Ngi lao ng l lc lng v con ngi v c nghiờn cu di

nhiu khớa cnh. Trc ht vi t cỏch l ngun cung cp sc lao ng cho xó

hi, bao gm ton b dõn s cú th phỏt trin bỡnh thng c v th lc ln trớ

lc (khụng b khim khuyt, d tt bm sinh).

Ngun lao ng vi t cỏch l ngun lc cỏch mng nht, quan trng

nht quyt nh ti s phỏt trin kinh t, xó hi c hiu theo ngha hp hn,

bao gm nhúm dõn c trong tui lao ng cú kh nng lao ng.

Ngun lao ng c xem xột trờn hai gúc s lng v cht lng.

S lng ngun lao ng c biu hin thụng qua cỏc ch tiờu nh

quy mụ v tc phỏt trin ngun lao ng

Cht lng ngun lao ng c xem xột trờn cỏc mt: Sc kho, trỡnh

vn hoỏ, trỡnh chuyờn mụn, nng lc phm cht.

2. Phng phỏp xỏc nh ngun lao ng

Vic xỏc inh quy mụ, c cu ngun lao ng c thc hin thụng

qua cỏc cuc tng iu tra dõn s hoc iu tra thc trng lao ng v vic

lm hng nm. Phng phỏp xỏc nh cng c quy nh c th v ỏp dng

cho tng thi k.

2.1. Dõn s trong tui lao ng.

cú th sng v phỏt trin, con ngi phi tiờu dựng mt lng ca

ci nht nh di nhiu dng nh: lng thc, thc phm, vi vúc, nh ca,

phng tin thụng tin liờn lc... nhng t liu sinh hot ny khụng phi l qu

tng ca t nhiờn m ro con ngi sỏng to ra thụng qua quỏ trỡnh lao ng.

Tuy vy khụng phi ton b dõn s tham gia vo quỏ trỡnh sn xut m ch

mt b phn cú sc kho v trớ tu m thụi. Kh nng ú ch gn vi mt

gii hn tui nht nh, gi l " tui lao ng". Mt s nc quy nh "

tui lao ng" i vi nam t 15 n 64 tui, mt s nc khỏc li t 15 n

59 tui, thm chớ t 10 n 59 tui tu theo trỡnh phỏt trin v th lc cng

nh trớ lc ca ngi dõn mi nc v nhu cu v lao ng ca nc h. i

vi lao ng n gii hn trờn v tui lao ng thng ngn hn. Hin nay

Khoa: Kinh tế lao động và dân số



12



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



b lut Lao ng ca nc Vit nam ban hnh nm 1994 quy nh v " tui

lao ng" nam t 15 n 60 tui, n t 15 n 55 tui. Tuy nhiờn khụng

phi mi ngi trong tui lao ng u tham gia hot ng kinh t. Vic

quy i ngi trờn v di tui lao ng thnh ngi lao ng nh sau: c

hai ngi trờn tui lao ng c tớnh bng mt ngi lao ng, ba ngi

di tui lao ng c tớnh bng mt ngi trong tui lao ng.

2.2. Dõn s hot ng kinh t.

Trong nghiờn cu ngun lao ng, cỏc thut ng sau õy c s dng

theo ngha tng t: Lc lng lao ng, dõn s lm vic v "dõn s hot

ng kinh t" thụng thng, ngi ta phi chia dõn s thnh hai khi ln: Mt

khi l nhng ngi tớch cc vi cỏc hot ng kinh t. Khuyn ngh ca Liờn

hp quc i vi cỏc cuc iu tra dõn s, hai b phn ny c tỏch bch

nh sau: Dõn s hot ng kinh t bao gm tt c nhng ngi khụng phõn

bit gii, cú th cung cp sc lao ng cho cỏc hot ng sn xut ra cỏc hng

hoỏ kinh t hoc cỏc hot ng trong lnh vc hot ng dõn s hopc nhng

ngi hot ng trong lnh vc v trang; khi phõn tớch s liu, nhúm ngi

lm vic trong lnh vc v trang cú th tỏch riờng khụng tớnh vo "lc lng

lao ng". Nh th, lc lng nhõn s bao gm:

- Nhng ngi ang cú vic lm: L nhng ngi lm vic trong

khong thi gian xỏc nh trong cuc iu tra, k c lm vic cho gia ỡnh

c tr cụng hoc tm thi ngh vic do m au, tai nn, tranh chp lao ng

hoc ngh l hoc ngng vic tm thi do thi tit xu, trc trc dõy truyn

sn xut...

- Khụng cú vic lm, tht nghip: Gm nhng ngi trong khong thi

gian xỏc nh ca cuc iu tra khụng cú vic lm. Nú cng bao gm c

nhng ngi trc ú khụng tỡm c vic lm vỡ lý do m au, tai nn tm

thi m h khụng cú tho thun s bt u cụng vic mi ngay sau khong

thi gian xỏc nh trờn, hoc h tm thi ngh hoc ngh khụng cú thi hn

m khụng c tr cụng nhng ni m c hi kim vic lm rt hn hp.

Khi tht nghip cng bao gm nhng ngi khụng cú vic lm, cú kh nng

lao ng mc dự h khụng tớch cc kim vic lm vỡ h tin rng khụng cú c

hi lm vic no m ra i vi h.

Khoa: Kinh tế lao động và dân số



13



Luận văn tốt nghiệp



Nguyễn Mạnh Tiến



2.3. Dõn s khụng hot ng kinh t.

Khi ny bao gm cỏc nhúm sau:

Ngi lm vic nh: Bao gm nhng ngi khụng phõn bit gii tớnh,

khụng thuc dõn s hot ng kinh t, tham gia vo cỏc hot ng trong phm

vi gia ỡnh ca chớnh h. Vớ d ngi lm vic ni tr hoc trụng nom nh

ca con cỏi (nhng ngi c thuờ giỳp vic nh cú tr cụng thỡ li c coi

l cú hot ng kinh t).

- Hc sinh, sinh viờn: Bao gm tt c mi ngi khụng phõn bit gii

tớnh ang tham gia hc tp thng xuyờn, khụng k trng cụng trng t

hay cỏc khoỏ hun luyn bt k cp giỏo dc no.

- Ngi hng li tc, hng thu nhp m khụng lm vic. Bao gm

tt c nhng ngi khụng phõn bit gii tớnh, khụng thuc khi dõn s hot

ng kinh t, nhng thu nhp do u t, do cú ti sn cho thuờ, do tin bn

quyn hay phỏt minh sỏng ch, tin tỏc gi, tin lng hu do cỏc nm lm

vic trc ú.

- Cỏc ngi khỏc: Bao gm tt c nhng ngi khỏc khụng phõn bit

gii tớnh, khụng thuc khi dõn s hot ng kinh t nhng c tr cp hoc

c nhn cỏc khon h tr cú tớnh t nhõn khỏc v nhng ngi khụng thuc

bt k mt din no trong cỏc din k trờn, chng hn nh tr em khụng hoc

cha i hc.

2.4. Ngi tht nghip.

L ngi cú tui nm trong tui lao ng, cú kh nng lao ng v cú

nhu cu lao ng nhng khụng cú vic lm trong thi im xỏc nh ca cuc

iu tra.

3. Vic lm.

3.1. Vic lm, phõn loi vic lm.

Núi n vic lm l núi n vai trũ ca con ngi trong s nghip phỏt

trin kinh t - xó hi. m bo nõng cao cht lng cuc sng, ngi lao

ng phi thụng qua hot ng sn xut, chớnh l ngi lao ng cú vic lm.

Tuy vy khỏi nim v vic lm li cú s khỏc nhau, tu vo tng thi k, tng

giai on phỏt trin kinh t - xó hi.

Khoa: Kinh tế lao động và dân số



14