Bài3,4 : SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG

Giáo án công nghệ 10

Năm học 2000-2010

V/TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC :

1-Ổn định tổ chức lớp:(1ph)

2-Kiểm tra bài cũ:(4ph)

1/Tại sao phải khảo nghiệm giống cây trồng trước khi đưa vào sản xuất đại trà?

2/Mục đích của các loại thí nghiệm khảo nghiệm giống cây trồng ?

Đáp án

1/Vì mọi tính trạng và đặc điểm của giống cây trồng thường chỉ biểu hiện ra trong những điều

kiện ngoại cảnh nhất định.

2/Mục đích:

-Thí nghiệm so sánh giống cây trồng

-Thí nghiệm kiểm tra kỹ thuật.

-Thí nghiệm sản xuất quảng cáo.

3-Giảng bài mới:(35ph)

HOẠT ĐỘNG CỦATHẦY H. ĐỘNG CỦA HS

HS đọc SGK nêu được

? Cho biết mục đích của

3 mục đích của công tác

công tác sản xuất giống cây sản xuất giống .

trồng ?



GV treo sơ đồ:Hệ thống sản

xuất giống cây trồng

?Quan sát sơ đồ cho biết hệ

thống sản xuất giống gồm

mấy giai đoạn?

?Những điểm khác nhau

trong từng giai đoạn (Định

nghĩa ,sản phẩm ,nơi thực

hiện)Hạt giống siêu

nguyên chủng



Hạt giống

nguyên chủng



giống xác nhận



ĐẠI TRÀ

Trương Thị Trang Thanh



HS quan sát sơ đồ ,đọc

kỹ phần hai SGK ,trao

đổi nhóm ghi tóm tắt

các ý chính theo câu hỏi

của GV



NỘI DUNG

I/MỤC ĐÍCH CỦA CÔNG TÁC SẢN

XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG (5ph)

1-Duy trì củng cố độ thuần chủng, sức

sống và tính trạng điển hình của giống.

2-Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung

cấp cho sản xuất đại trà.

3-Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản

xuất .

II/ HỆ THỐNG SẢN XUẤT GIỐNG

CÂY TRỒNG ( 7ph)

Gồm 3 giai đoạn:

1-Giai đoạn 1: Sản xuất hạt giống siêu

nguyên chủng:

-Định nghĩa:Hạt giống siêu nguyên

chủng là hạt giống có chất lượng và độ

thuần khiết rất cao.

-Nơi thực hiện: Các xí nghiệp, các trung

tâm sản xuất giống chuyên trách.

2-Giai đoạn 2: Sản xuất hạt giống

nguyên chủng từ hạt giống siêu nguyên

chủng:

-Định nghĩa:Hạt giống nguyên chủng:là

hạt giống chất lượng cao được nhân ra từ

hạt giống siêu nguyên chủng .

-Nơi thực hiện:Các công ty hoặc các

trung tâm giống cây trồng .

3-Giai đoạn 3: Sản xuất hạt giống xác

nhận:

-Định nghĩa:Hạt giống xác nhận được

nhân ra từ hạt giống nguyên chủng để

cung cấp cho nhân dân sản xuất đại trà.

-Nơi thực hiện: Các cơ sở nhân giống

liên kết giữa các công ty, trung tâm và cơ

sở sản xuất .



Giáo án công nghệ 10



Năm học 2000-2010

III/QUY TRÌNH SẢN XUẤT GIỐNG

CÂY TRỒNG :(23ph)



GV theo dõi ý kiến thảo

luận của HS ,gợi ý và tổng

kết

ĐVĐ:

Cây trồng nông nghiệp rất

đa dạng và phong phú ,có

loại cây tự thụ phấn ,có loại

thụ phấn chéo và có loại

nhân giống vô tính.Vì vậy

quy trính sx giống cũng có

sự khác nhau

GV treo sơ đồ: Sản xuất hạt

giống theo sơ đồ duy trì và

sơ đồ phục tráng ở cây tự

thụ phấn



1-Sản xuất giống cây trồng nông

nghiệp:

Dựa vào phương thức sinh sản của cây

trồng .

a-Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ

phấn:



HS quan sát các sơ đồ

theo sự hướng dẫn của

GV .



sơ đồ duy trì

Hạt SNC,

hạt tác giả



SN

sơ đồ phục tráng giống : ĐẦU

C

VẬT LIỆU KHỞI



NC



XN

Ng

sb



Sn

v



Nc

Xn

Trương Thị Trang Thanh



-Đối với giống cây trồng do tác giả cung

cấp giống hoặc có hạt giống siêu nguyên

chủng thì quy trình sản xuất hạt giống

theo sơ đồ duy trì:

+Năm thứ nhất:Gieo hạt tác giả ( hạt

SNC), chọn cây ưu tú.

+Năm thứ hai:Hạt cây ưu tú gieo thành

từng dòng.

Chọn các dòng đúng giống , thu hoạch

hỗn hợp hạt.Những hạt đó là hạt SNC.

+Năm thứ ba:Nhân giống NC từ SNC.

+Năm thứ tư : Sản xuất hạt giống xác

nhận từ giống NC .



-Đối với các giống nhập nội, giống bị

thoái hóa (không còn giống SNC) sản

xuất hạt giống theo sơ đồ phục tráng:

+Năm thứ nhất:Gieo hạt của vật liệu

khởi đầu (cần phục tráng) chọn cây ưu tú.

+Năm thứ hai:Đánh giá dòng lần 1. Gieo

hạt cây ưu tú thành dòng, chọn hạt của 4-5

dòng tốt nhất để gieo ở năm thứ ba.

+Năm thứ ba: Đánh giá dòng lần 2. Hạt

của dòng tốt nhất chia làm hai để nhân sơ

bộ và so sánh giống . Hạt thu hoạch được

là hạt SNC đã phục tráng.

+Năm thứ tư: Nhân hạt giống NC từ hạt

SNC



Giáo án công nghệ 10



Yêu cầu HS quan sát hai sơ

đồ đọc SGK và thảo luận:

-Nội dung từng quy trình .

-Những điểm khác nhau

-Trường hợp nào dùng sơ đồ

duy trì ,trường hợp nào dùng

sơ đồ phục tráng.

GV treo sơ đồ sản xuất

giống ở cây trồng thụ phấn

chéo:

? Nêu những điểm khác giữa

quy trình nầy với quy trình

sản xuất giống ở cây tự thụ

phấn?



Nghiên cứu SGK cho biết

sản xuất giống ở cây trồng

nhân giống vô tính gồm mấy

giai đoạn? Nội dung công

việc của từng giai đoạn đó là

gì?



GV treo tranh vườn nhân

giống cây lâm nghiệp:

?Những khó khăn, phức tạp

khi sản xuất giống cây rừng?

? Tóm tắt quá trình sản xuất

giống cây rừng theo sơ đồ?



Trương Thị Trang Thanh



Năm học 2000-2010

+Năm thứ năm: Sản xuất hạt giống xác

nhận tư hạt giống NC.



b-Sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn

chéo:

-Vụ thứ nhất:Lựa chọn ruộng sản xuất

giống ở khu cách li và chia thành 500 ô.

Gieo hạt của ít nhất 3000 cây giống SNC

vào các ô. Mỗi ô chọn một cây đúng giống

, thu lấy hạt và gieo thành một hàng ở vụ

tiếp theo trong khu cách li.

-Vụ thứ hai: Đanùh giá thế hệ chọn lọcLoại bỏ hàng và cây xấu thu hạt cây còn

lại trộn lẫn lô hạt SNC.

-Vụ thứ ba:Nhân hạt giống SNC ở khu

HS làm việc với SGK,

cách li. Loại bỏ cây xấu  thu hạt cây còn

thảo luận nhóm về 3 ý

lạilô hạt NC.

gv đưa ra .

-Vụ thứ tư:Nhân hạt giống NC ở khu

cách li . Loại bỏ cây xấucòn lại là hạt

xác nhận.

c-Sản xuất giống ở cây trồng nhân

HS quan sát sơ đồ tìm ra giống vô tính:

những điểm khác nhau:

-Giai đoạn 1:Chọn lọc duy trì thế hệ vô

Yêu cầu phải có khu sản tính đạt tiêu chuẩn cấp SNC (chọn lọc hệ

xuất giống cách li ,loại

củ ở cây lấy củ; hệ vô tính ưu tú ở cây

bỏ những cây không đạt nhân hom, thân ngầm; chọn cây mẹ ưu tú

yêu cầu trước khi cây

ở cây ghép và cành giâm).

tung phấn ....

-Giai đoạn 2: Tổ chức sản xuất củ giống

hoặc vật liệu giống cấp NC từ SNC.

-Giai đoạn3: Sản xuất củ giống hoặc vật

liệu giống đạt tiêu chuẩn thương phẩm từ

giống NC.

2-Sản xuất giống cây rừng:

HS nghiên cứu SGK và

-Chọn những cây trội, khảo nghiệm và

trả lời.

chọn lấy các cây đạt tiêu chuẩn để xây

dựng rừng giống hoặc vườn giống.

-Lấy hạt giống từ rừng giống sản xuất

cây con để cung cấp cho sản xuất .

Giống cây rừng có thể nhân ra bằng hạt

hoặc bằng công nghệ nuôi cấy mô và giâm

hom.



Giáo án công nghệ 10



Năm học 2000-2010



HS: Chọn cây trội

khảo nghiệmchọn cây

đạt tiêu chuẩn nhân

giống cho sản xuất

4-Củng cố và luyện tập:(4ph)

1/So sánh sự giống nhau và khác nhau trong quy trình sản xuất giống ở 3 nhóm cây trồng .

2/Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng là gì?

5-Dặn dò:(1ph)

-Trả lời câu hỏi cuối bài.

-Xem trước bài5.

-Sưu tầm hạt giống : lúa, ngô, đậu đỏ…



Tiết3:

Bài 5:



Thực hành:



XÁC ĐỊNH SỨC SỐNG CỦA HẠT



I/MỤC TIÊU:

1-Kiến thức:

Học sinh xác định được sức sống của hạt một số cây trồng nông nghiệp.

2-Kỹ năng:

Rèn luyện tính cẩn thận khéo léo.

3-Thái độ:

-Có ý thức tổ chức kỹ luật, trật tự.

-Thực hiện đúng quy trình, giữ gìn vệ sinh và bảo đảm an toàn lao động trong quá trình

thực hành.

II/PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:

1-Dụng cụ, vật mẫu:

-Hạt giống (lúa , ngô, đậu…): từ 100-200 hạt

-Hộp petri: 1.

-Panh: 1.

-Lam kính: 1.

-Dao cắt hạt: 1.

-Giấy thấm: từ 4-5 tờ.

-Thuốc thử: 1lọ do GV chuẩn bị theo cách sau đây:

+Cân 1g indicago (camin), hòa tan trong 10ml cồn 960 , thêm 90ml nước cất, thu được

dung dịch A.

+Lấy 2ml H2SO đặc (d=1,84), hòa tan trong 98ml nước cất, thu được dung dịchB.

+Lấy 20ml dung dịch B đổ vào dung dịch A, thu được thuốc thử.

2/Mẫu ghi kết quả thí nghiệm:

Tổng số hạt thí

nghiệm



Số hạt bị nhuộm

màu (hạt chết)



Số hạt không bị nhuộm

màu( hạt sống)



Tỉ lệ hạt sống(%)



III/PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:

Phối hợp các phương pháp trực quan, biểu diễn thí nghiệm, diễn giảng.

IV/KIẾN THỨC TRỌNG TÂM:



Trương Thị Trang Thanh



Giáo án công nghệ 10

Quy trình thực hành.

V/TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC :

1-Ổn định tổ chức lớp:(1ph)

2-Kiểm tra bài cũ:(4ph)



Năm học 2000-2010



1/ Sản xuất giống cây trồng được thực hiện theo quy trình:

A.Chọn cây trội- Chọn cây đạt tiêu chuẩn SNC- Khảo nghiệm- Nhân giống cho sản xuất .

B.Chọn cây đạt tiêu chuẩn SNC- Khảo nghiệm- Chọn cây trội- Nhân giống cho sản xuất .

C.Chọn cây trội- Khảo nghiệm- Nhân giống cho sản xuất – Chọn cây đạt tiêu chuẩn SNC.

D.Chọn cây trội- Khảo nghiệm- Chọn cây đạt tiêu chuẩn SNC- Nhân giống cho sản xuất .

2/Hệ thống sản xuất giống cây trồng được tiến hành theo trình tự:

A.Sản xuất hạt giống xác nhận NC SNCĐại trà.

B.Sản xuất hạt NC SNC Xác nhận Đại trà.

C.Sản xuất hạt SNC NC Xác nhận Đại trà.

D.Sản xuất hạt NC Xác nhận SNC Đại trà.

Đáp án:

1/ D.

2/ C.

3-Giảng bài mới:(35ph

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

I/GIỚI THIỆU NỘI DUNG THỰC

-GV giới thiệu bài thực hành :

HÀNH: (5ph)

+Mục tiêu bài họcNêu tóm tắt

HS chú ý nghe GV

các mục tiêu đã nêu

giới thiệu bài học

II/TỔ CHỨC ,PHÂN CÔNG NHÓM:

+Sản phẩm thực hành :Xác định

(5ph)

tỉ lệ % hạt giống.

-Ổn định tổ chức lớp

-Phân nhóm học sinh thực hành.

+Chia nhóm thực hành

-Ổn định nhóm thực

-Phân công vị trí thực hành.

+Kiểm tra hạt giống HS dược

hành ,kiểm tra hạt

-Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.

giao chuẩn bị (Ngô ,đậu lạc)

giống mang theo.

+Giao dụng cụ thực hành cho

-Nhận dụng cụ để

III/QUY TRÌNH THỰC HÀNH:

các nhóm.

thực hành.

(10ph)

GV giới thiệu quy trình thực

hành dùng sơ đồ đã vẽ sẳn để

1-Bước 1: Lấy 50 hạt giống , dùng

giới thiệu

giấy thấm lau sạch, xếp vào hộp petri.

2-Bước 2: Đổ thuốc thử vào hộp petri

Ngâm hạt

Mẫu hạt

HS nghe GV giới

ngập hạt. Ngâm hạt từ 10- 15 ph .

 trong thuốc

giống

thiệu quy trình xác

3-Bước 3: Lấy hạt ra, dùng giấy thấm

thử

định sức sống của hạt lau sạch thuốc thử ở vỏ hạt.

4-Bước 4 :Dùng panh kẹp chặt hạt, đặt

Ghi chép từng bước

lên tấm kính và dùng cắt đôi hạt và

của quy trình hoặc vẽ quan sát nội nhũ.

Lau sạch

sơ đồ quy trình

-Nếu nội nhũ bị nhuộm màu kà hạt

hạt sau khi

chết.

ngâm

-Nếu nội nhũ không bị nhuộm màu

là hạt sống.

5-Bước 5:Tính tỉ lệ hạt sống:

Cắt đôi

hạt,quan

Tính tỉ lệ

sát nội nhũ

hạt sống



Trương Thị Trang Thanh



lệ hạt sống:A% = B / C x 100.

Trong đó B: Số hạt sống.

C: Tổng số hạt thí nghiệm.

Tỉ