* Kết luận Chương 2:

KẾT LUẬN

Nông dân Việt Nam là giai cấp được hình thành từ rất sớm và từ nhiều

thế kỷ nay, là giai cấp chủ yếu trong xã hội Việt Nam. Lối sống của nông dân

Việt Nam là đặc trưng cho lối sống của người Việt Nam. Trong bối cảnh công

nghiệp hóa, hiện đại hóa, lối sống của nông dân đã từng đụng đầu và giao lưu

với nhiều lối sống khác nhau trong khu vực và các lối sống phương Tây. Đến

nay, tuy lối sống nông dân Việt Nam đã có nhiều biến đổi và có không ít

những nhược điểm từ cách tiếp cận hiện đại. Nhưng về cơ bản, lối sống đó ổn

định, mang nhiều nét đẹp, đại diện cho bản s c dân tộc trong các thang giá trị,

nhất là các thang giá trị về đạo đức và lối sống Việt Nam qua nhiều thế hệ,

trong chiều sâu của nó v n đang vận động và cần thiết phải phát triển mạnh

mẽ hơn nữa.

Nhận thức được quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp

nông thôn cũng như nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, quá

trình đô thị hóa, toàn cầu hóa hội nhập quốc tế và khu vực có ảnh hưởng đến

lối sống của nông dân, cùng với xuất phát từ các nguyên l của chủ nghĩa Mác

- Lênin, tư tưởng H Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về văn hóa, lối sống,

đề tài đã chỉ ra việc cần thiết phải tìm hiểu, đánh giá đ ng mức để giữ gìn và

phát huy những giá trị trong lối sống truyền thống, đ ng thời cần hạn chế kịp

thời những ảnh hưởng tiêu cực của nó. Theo xu thế chung của thời đại, công

nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn tất yếu di n ra, làm cho đời

sống vật chất và tinh thần của người nông dân ngày một nâng cao. Cách cảm,

cách nghĩ, lối sống của người nông dân cũng có nhiều biến đổi. Tuy nhiên,

trong quá trình đó, cũng có những yếu tố gây nguy hại đến lối sống truyền

thống tốt đẹp. Hiện nay, vấn đề đạo đức, lối sống truyền thống là rất đáng phải

quan tâm. Nó t n tại trong giai đoạn vừa có điều kiện để phát triển lại vừa có

nguy cơ bị suy thoái nghiêm trọng. Bởi vậy, nhiệm vụ của ch ng ta khi muốn

phát triển bền vững là phải biết dựa trên việc kế thừa, phát huy những nét đẹp

truyền thống và loại b dần những yếu tố lạc hậu, không c n phù hợp.

99



Ngày nay, những khó khăn của thời kỳ khủng hoảng trầm trọng đã đi

qua, đất nước đạt được nhiều thành tựu rất đáng tự hào. Tuy nhiên, không vì

thế mà ch ng ta bằng l ng với những gì đạt được. Bởi lẽ, nếu so sánh với

những nước phát triển trên thế giới thì ch ng ta c n thua kém khá xa. Nhiệm

vụ đưa đất nước tiếp tục phát triển theo kịp các nước tiên tiến là nhiệm vụ rất

quan trọng và phức tạp trong thời gian s p tới. Ch ng ta đang có nhiều thuận

lợi, cơ hội mới nhưng cũng có không ít khó khăn và thách thức. Toàn cầu hóa

đang di n ra mạnh mẽ, nó tác động theo quy luật của nó và không nghĩ đến

hoàn cảnh riêng của một quốc gia, dân tộc nào. Toàn cầu hóa đã và đang cuốn

các quốc gia vào v ng xoáy chung mạnh mẽ của nó. Mở cửa, giao lưu, hội

nhập hay là đóng cửa? Thực tế cho thấy, không có con đường nào khác hơn là

hội nhập quốc tế. Hội nhập để phát triển. Nhưng khi tiến hành mở cửa, giao

lưu, hội nhập thì ch ng ta sẽ gặp phải cả những “cơn gió lành l n lu ng gió

độc”, những “giá trị l n phản giá trị” và “cơ hội l n thách thức”. Song vấn đề

là ở chỗ, làm thế nào ch ng ta có thể hạn chế ảnh hưởng của những “lu ng

gió độc”, các “phản giá trị” và quan trọng hơn là làm thế nào vượt qua được

những thử thách để phát triển bền vững. Đây là một vấn đề khá phức tạp đã và

đang đặt ra không chỉ cho dân tộc ta mà cả các nước khác trên thế giới. Để

làm được điều mà ch ng ta mong muốn, ngoài năng lực hiện có, đ i h i mỗi

người dân ch ng ta cần phải có lối sống lạc quan. Lối sống đó phải là lối sống

có l tưởng đẹp, hướng tới việc tin tưởng ở sức mạnh truyền thống và hiện tại

của toàn dân tộc trong việc hoàn thành nhiệm vụ cách mạng mới, nhiệm vụ

công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây dựng nền văn hóa Việt Nam

tiên tiến, đậm đà bản s c dân tộc.



100



DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Toan Ánh (1992), Nếp cũ- con người, làng xóm, hội hè, tín ngưỡng Việt

Nam, Nxb.Thành phố H Chí Minh.

2. Toan Ánh (1999), Làng xóm Việt Nam, Nxb. TP. H Chí Minh.

3. Ban Nông nghiệp Trung ương (1991), Kinhh tế - xã hội nông thôn Việt

Nam ngày nay, Nxb.Tư tưởng – Văn hóa, tập 1,2, Hà Nội.

4. Hoàng Chí Bảo (2010), Dân chủ và dân chủ ở cơ sở nông thôn trong tiến

trình đổi mới, Nxb.CTQG, Hà Nội.

5. Nguy n Bích (1996), Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và sự phát triển kinh

tế thị trường ở Việt Nam, Luận án TS. Chuyên ngành Kinh tế - Chính trị

xã hội chủ nghĩa, mã số 050201, Hà Nội.

6. Nguy n Quang Bích (chủ biên), (1996), Chính sách kinh tế và vai trò của

nó đối với phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn Việt Nam,

Nxb.CTQG, Hà Nội.

7. Trần Văn Bính (1996), Văn hóa dân tộc trong quá trình mở cửa ở nước ta

hiện nay, Nxb. Văn hóa Dân tộc.

8. Trần Văn Bính (chủ biên), (1997), Văn hóa xã hội chủ nghĩa, Nxb.Chính

trị quốc gia, Hà Nội.

9. Trần Văn Bính (chủ biên), (2000), Giáo trình lý luận văn hoá và đường

lối văn hoá của Đảng, Nxb.CTQG, Hà Nội.

10. Bộ Văn hoá (1985), Bàn về lối sống và nếp sống xã hội chủ nghĩa,

Nxb.Văn hoá, Hà Nội.

11. Nguy n Trọng Chuẩn (2002), Giá trị truyền thống trước những thách

thức của toàn cầu hoá, Nxb.CTQG, Hà Nội.

12. Nguy n Trọng Chuẩn (2004), “Hội nhập quốc tế: Cơ hội và thách thức đối

với giá trị truyền thống trong điều kiện toàn cầu hoá hiện nay”, Tạp chí

Triết học, (8 – 159), tr.5, 11.



101



13. Nguy n Trọng Chuẩn, Phạm Văn Đức, H Sĩ Qu (chủ biên), (2002), Tìm

hiểu giá trị văn hoá truyền thống trong quá trình công nghiệp hóa, hiện

đại hóa, Nxb.CTQG, Hà Nội.

14. Nguy n Văn Chung (chủ biên), (1998), Phát triển nguồn nhân lực trẻ ở

nông thôn để công nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn

nước ta, Nxb.CTQG, Hà Nội.

15. Cù Huy Chử (1995), Kế thừa giá trị truyền thống văn hoá dân tộc trong

việc xây dựng nền văn hoá nghệ thuật Việt Nam hiện nay, Luận án PTS

khoa học Triết học, Học viện Chính Trị Quốc Gia H Chí Minh, Hà Nội.

16. Nguy n Viết Chức (chủ biên), (2001), Xây dựng tư tưởng đạo đức lối

sống và đời sống văn hoá ở thủ đô Hà Nội trong thời kỳ đẩy mạnh công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Viện Văn hoá và Nxb.Văn hoá –

Thông tin, Hà Nội.

17. Trần Văn Cường (2000), “Thách thức của quá trình toàn cầu hoá đối với

các nước đang phát triển”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, số 35, tr.15.

18. Nguy n Văn Dân (2009), Con người và văn hóa Việt Nam trong thời kỳ

đổi mới và hội nhập, Nxb. Khoa học Xã hội.

19. Đôbơrianop, V.(1985), Xã hội học Mác - Lênin, Nxb. Thông tin l luận,

Hà Nội.

20. V.I. Đô-brư-ni-a (1984), Lối sống Xô viết hôm nay và mai sau, Nxb.Tiến

bộ, Matxcova.

21. Phạm Văn Đ ng (1976), Ra sức phấn đấu cho một nền nông nghiệp lớn

XHCN, Nxb. Sự thật, Hà Nội.

22. Phạm Văn Đ ng (1994), Văn hoá và đổi mới, Nxb.CTQG, Hà Nội.

23. Trần Đức (1995), Trang trại gia đình Việt Nam và thế giới, Nxb. CTQG,

Hà Nội.

24. Trần Văn Giàu (1990), Giá trị tinh thần truyền thống của dân tộc Việt

Nam, Nxb Khoa học xã hội.

102