I. Η ήττα του Ιούνη του 1848

•



a*



ΚΑΡΑ ΜΑΡΞ



τόν Compère 1 του, τό δούκα τής 'Ορλεάνης* άφησε νά τοδ ξεφύγουν οί λέξεις : « ' Α π ό δ ώ χ α ί μ π ρ ο ς θ ά χ υ ρ ι α ρ χ ο ύ ν ο ί

τ ρ α π ε ζ ί τ ε ς » . Ό Λαφίτ είχε προδόσει τό μυστικό της έ π α νάσταση;.

Στήν έποχή τοδ Λουδοβίκου Φιλίππου δέν χυριαρχοδσε ή

γαλλιχή άστιχή τάξη, άλλά μόνο μιά όμάδα της, τραπεζίτες, βασιλιάδες τοδ χρηματιστηρίου, βασιλιάδες τών σιδηροδρόμων, ίδιοχ τ ή τ ε ς ορυχείων, χάρβουνου χαί σίδερου, ίδιοχτήτες δασών, ένα

μέρος τών τσιφλικάδων πού συνενώθηχαν μ'αύτοός—ή λεγόμενη

Α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ί α τ ο ό χ ρ ή μ α τ ο ς . Αύτή χάθησε στό θρόνο, αύτή όπαγόρευε τούς νόμους στίς βουλές, αύτή μοίραζε τίς δημόσιες θέσεις, άπό τό υπουργείο ως τά γραφεία τών καπνών.

Ή καθαυτό β ι ο μ η χ α ν ι κ ή ά σ τ ι κ ή τ ά ξ η άποτελοδσ·

ένα μέρος τής έπίσημης Αντιπολίτευσης, δηλ. δέν άντιπροσωπευόταν στίς βουλές παρά σά μειοψηφία. Ή Αντιπολίτευσή της πρόβαλλε τόσο πιό Αποφασιστιχά, δσο πιό ξεκάθαρα άναπτυσσόταν ή

Αποκλειστική κυριαρχία τ ή ; Αριστοκρατίας τοδ χρήματος κι δσο

περισσότερο αύτή ή ίδια θεωρούσε Εξασφαλισμένη τήν κυριαρχία

της π ά ν ω στήν έργατιχή τάξη ύστερα άπό τίς πνιγμένες στό

αίμα έξεγέρσεις τοδ 1832, 1834 χαί 1839. Ό Γ κ ρ α ν τ έ ν , Εργοστασιάρχη; άπό τή Ρουέν, τό πιό φανατικό ϊργανο τής άστίχής άντίδρασης τόσο μέσα στή συνταχτιχή ίσο χαί στή νομοθετιχή Εθνοσυνέλευση, ήταν, μέσα στή βουλή, δ δριμύτερος άντί·

παλος τού Γχιζό. Ό Λ ε ό ν Φ ω σ έ , γνωστός άργότερα γιά τίς

Ανήμπορες προσπάθειες του νά άναδειχθεί σέ Γκιζό τής γ α λ λικής άντεπανάστασης, Exavf στό τελευταίο διάστημα τής βασιλείας τού Λουδοβίχου Φιλίππου δημοσιογραφικό άγώνα δπέρ τής

βιομηχανίας, Ενάντια στήν κερδοσχοπία χαί στό τσιράχι της, τήν

κυβέρνηση. Ό Μ π α στ ι ά προπαγάνδιζε στό δνομα τοδ Μπορντό» χ ; δλης τής οίνοπαραγωγιχής Γαλλίας ένάντια στό σύστημα

πού χυριαρχοδσε.

Ή μ ι κ ρ ο α σ τ ι κ ή τ ά ξ η σ' δλες τίς διαβαθμίσεις της,

δπως καί ή Α γ ρ ο τ ι κ ή τ ά ξ η είχαν άποκλεισθεί ολότελα άπό

τήν πολιτική εξουσία. Τέλος, μέσα στήν έπίσημη άντιπολίτευση

1

Γαλλική λέξη μέ £ιφορο6μ·νη έννοια: Αλλοτε οημα(ν·ι κουμπάρος ηαί

Αλλοτε ουνεργός οέ κάποια μηχανοραφία ή οέ καποια περιπέτεια. (Σημ. Σ6ντ.)

> Ό Βοάκας τής 'Ορλεάνης άνέβηχ· οτό ίρόνο τής Γαλλίας μέ τό fiveμα ΛουΒοβΙχος Φίλιππος. (Σημ. Σύντ.)



Ol ΤΑΞΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ITH ΓΑΛΛΙΑ ΑΓΤΟ ΤΟ 1848 ΩΣ



ΤΟ



1850 156



> ) έλότελα 8ξω άπό τό p a y s légal 1 βρίσκονταν ot ι δ ε ο λ ο γ ι κ ο ί

1

Εκπρόσωποι χαί τά φερέφωνα τών πιό πάνω τάξεων, οί σοφοί

τους, οί δικηγόροι -τους, οί γιατροί τους χ λ π , μέ μιά λέξη: οί

λεγόμενες «άξίες» τους.

Δημοσιονομικές δυσχέρειες έχαναν τή μοναρχία τοϋ 'Ιούλη

νά είναι άπό τήν άρχή Εξαρτημένη άπό τή μεγαλοαστική τ ά ξη χαί ή Εξάρττ,σή της άπό τή μεγαλοαστική τάξη έγινε μιά

άστείρευτη πηγή γιά τό μεγάλωμα τών δημοσιονομικών δυσχερειών. Ή τ α ν Αδύνατο νά υποταχθεί ή διοίκηο-ητού κράτους στό

συμφέρον τής έθνικής παραγωγής χωρίς ν* Αποκατασταθεί τό

ισοζύγιο στόν προϋπολογισμό, τό ισοζύγιο άνάμεσα στίς κρατικές δαπάνες καί τά κρατικά έσοδα. Καί πώς νά άποκατασταθεί αύτό τό ισοζύγιο δίχως τήν περιστολή τών κρατικών

δαπανών, δηλ. δίχως νά θιχτούν συμφέροντα πού άποτελούσαν ισάριθμα στηρίγματα τοϋ συστήματος πού κυριαρχούσε χαί χωρίς νά ξαναρυθμιστεί ή κατανομή τών φόρων, δηλ.

χωρίς νά ριχτεί ένα σημαντικό μέρος τοό φορολογικού βάρους

στούς ώμους τής Ιδιας τής μεγαλοαστικής τάξης;

'Αντίθετα, ή όμάδα τής άστικής τάξης πού κυβερνούσε χαί

νομοθετούσε μέ τίς βουλές, είχε ά μ ε σ ο σ υ μ φ έ ρ ο ν στήν κ α - τ α χ ρ έ ω σ η τ ο ϋ κ ρ ά τ ο υ ς . Τό κ ρ α τ ι κ ό έ λ λ ε ι μ α , αύτό

ήταν ίσα-ίσα τό καθαυτό άντικείμενο τ ή ς κερδοσκοπίας της καί

ή κύρια πηγή τοϋ πλουτισμού της. Κάθε χρόνο κι άπό ένα

νέο έλλειμα. Ύστερα άπό κάθε τέσσερα-πέντε χρόνια κι άπό

ί ν α νέο δάνειο. Καί κάθε νέο -δάνειο πρόσφερε ατή χρηματική

Αριστοκρατία μιά καινούργια εύκαιρία νά κατακλέβει τό κράτος,

που κρατιόταν τεχνικά στό χείλος τής χρεωκοπίας—καί πού

ήταν οΛοχρεωμένο νά διαπραγματεύεται μέ τούς τραπεζίτες κάτω άπό τούς πιό δυσμενείς 8ρους. Κάθε νέο δάνειο τής πρόσφερε μιάν Ακόμη εύκαιρία νά καταληστεύει μέ χρηματιστηριακές Επιχειρήσεις τό κοινό πού τοποθετούσε τά κεφάλαιά του

σέ κρατικά ομόλογα καί πού στά μυστικά τους ήταν μπασμένες

•ή κυβέρνηση καί ή πλειοψηφία τής βουλής. Γενικά, ή Αστάθεια

βτήν κατάσταση τής κρατικής πίστης καί ή γνώση τών κρατι1

P a y s légal, χατα λέςη : νόμιμη χώρα. ' E t « : 6 χ6χλος xftv άνθρώκ « ν πού (Ιχαν έ χ λ ο γ ι χ ό ί ι χ α ί β μ α . "Ετοι ονόμαζαν οτό χαθβοτώς τής μοναρχίας τοΟ 'Ιούλη τήν άρχουοα μ·ιοψηφία πού · ! χ · διχαίωμα ψιτ,φου, oé

ιΐντίθεοη μΐ τίς πλατιές μαζ·ς to-j πλη&υομοί ποό Ηχαν οτ·ρτ ( θ·1 αότό τό

-ίιχαίινμα. (Στ,μ Ϊ6ντ.)



•



a*



ΚΑΡΑ



ΜΑΡΞ



χών μυστικών, έδινε στοάς τραπεζίτες χαί στούς συνεταίρους τους

«τίς βουλές χαί στό θρόνο τή δυνατότητα νά προχαλοόν Εξαιρετικές, Απότομες διακυμάνσεις, στήν τρέχουσα τιμή τών κρατικών τίτλων, που δέ μπορούσαν νάχουν κάθε φορά άλλο Αποτέλεσμα παρά τήν καταστροφή μιάς μάζας μικρότερων κεφαλαιούχων χαί τό μυθικά γρήγορο πλουτισμό τών μεγάλων π α ι χτών. Καί μιά πού τό χρατικό έλλειμα ήταν τό άμεσο συμφέρον τής άρχουσας μερίδας τής Αστικής τάξης, έξηγείται γιατί οί

έ κ τ α κ τ ε ς κρατικές δαπάνες στά τελευταία χρόνια τής βασιλείας τοϋ Λουδοβίκου Φιλίππου ξεπέρασαν πολύ περισσότερο·

άπό τό διπλάσιο τίς έκταχτες χρατικές δαπάνες τοϋ Ναπολέοντα, χι έφτασαν μάλιστα περίπου τά 4 0 0 έχατομμύρια φράγκα τό χρόνο, ένώ οί έτήσιες εξαγωγές της Γαλλίας σπάνια άνέβαιναν στό Οψος τών 7 5 0 έχατομμυρίων φράγχων χατά μέσον»

δρο. Τά τεράστια ποσά πού κυλούσαν έτσι μέσα Από τά χέρια

τοϋ χράτους, έδιναν έπί πλέον εόχαιρίες γιά δόλια συμβόλαια:

προμηθειών, γιά δωροδοκίες, καταχρήσεις καί γιά κάθε λογής

μπαγαμποντιές. Ή έξαπάτηση τοϋ χράτους, δπως γινόταν χοντρικά μέ τά δάνεια, έπανβάαμβανόταν xai λιανικά στά δημόσια.

Ιργα. Οί σχέσεις Ανάμεσα στή βουλή χαί στήν κυβέρνηση π ο λ λαπλασιάζονταν σά σχέσεις Ανάμεσα σέ ξεχωριστές διαχειρίσεις,

καί σέ ξεχωριστούς Εργολάβους.

Έ άρχουσα τάξη έχμεταλλευόταν τήν χ α τ α σ χ ε υ ή τ ώ ν ·

ο ι δ η ρ ο δ ρ ο μ ι χ ώ ν γ ρ α μ μ ώ ν μέ τόν ίδιο τρόπο πού έχμεταλλευόταν τίς κρατικές δαπάνες γενικά χαί τά κρατικά δάνεια. Οί

βουλές φορτώνανε στό κράτος τά κύρια βάρη χαί έξασφάλιζαν

οτήν κερδοσκοπική Αριστοκρατία τοϋ χρήματος τούς χρυσούς

καρπούς. Ό λ ο ι θυμούνται τά αχάνδαλα στή βουλή, δταν τυχαία

ήρθε στό φώς δτι στίς ίδιες τίς έπιχειρήσεις τών σιδηροδρομικών γραμμών ήταν μέτοχοι δλα τά μέλη της πλειοψηφίας,,

μαζί χι ένα μέρος Από τούς Υπουργούς, πού φρόντισαν ύστερα σά

νομοθέτες, νά έχτελεστοϋν οί γραμμές αύτές μέ έξοδα τοϋ χράτους.

'Αντίθετα χαί ή πιό παραμικρή δημοσιονομική μεταρύθμιση

ναυαγούσε μπροστά στήν έπιροή τών τραπεζιτών. Έ τ σ ι έγινε

λχ, μέ τήν τ α χ υ δ ρ ο μ ι κ ή μ ε τ α ρ ύ θ μ ι σ η . Ό Ρότσιλντ διαμαρτυρήθηκε. Είχε τό κράτος τό δικαίωμα νά περιορίζει πηγές

εισοδήματος Από τίς όποιες έπρεπε νά πληρώνει τούς τόκους

τοϋ ολοένα αυξανόμενου χρέους του;

Ή μοναρχία τοϋ 'Ιούλη δέν ήταν τίποτα άλλο άπό μιά μ ε -



Ol ΤΑΞΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ITH ΓΑΛΛΙΑ ΑΓΤΟ ΤΟ 1848 ΩΣ



ΤΟ



1850 133



τβχιχή έταιρία γιά τήν έχμετάλλευση τού γαλλιχού έθνιχού

πλούτου, πού τά μερίσματά της μοιράζονταν άνάμεσα στούς

ύπουργούς, τίς βουλές, τούς 240.000 έχλογείς χαί τά τσιράκια

τους. Ό Λουδοβίκος Φίλιππος ήταν 6 διευθυντής αύτής τής

έταιρίας: Ό Ροβέρτος Μαχέρ 1 στό θρόνο. Τό έμπόριο, ή βιομηχανία, ή γεωργία, ή ναυτιλία, τά συμφέροντα τής βιομηχανικής

άστιχής τάξης, δέ μπορούσαν παρά νά μπαίνουν σέ χίνδυνο

χαί νά ζημιώνουν διαρκώς χάτω άπ' αύτό τό σύστημα. Γι' α ύ τό, ή βιομηχανική άστιχή τάξη στίς μέρες τού 'Ιούλη είχε γράψει

στή σημαία τ η ς : Φτηνή κυβέρνηση, gouvernement à bon marché.

'Ενώ ή αριστοκρατία τοό χρήματος Ιχανε τούς νόμους, διεύθυνε τό κράτος, είχε στή διάθεσή της δλες τίς όργανωμένες 0ημόσιεΰ έξουσίες, χαί μέ βάση αύτά τά ίδια τά γεγονότα χαί μέ

τόν τύπο Εξουσίαζε τήν χοινή γνώμη χαί ένώ σ' δλες τίς σφαίρες, άπό την αύλή ώς τό C a f é B o r g n e ' συνεχιζόταν ή ίδ'α

πορνεία, ή ίδια ξετσίπωτη άπάτη, ή ίδια μανία πλουτισμού, δχι

μέ τήν παραγωγή, άλλά μέ τό έπιτήδειο τσέπωμα τοό έτοιμου

πλούτου τών άλλων, ξέσπασαν, ίδιαίτερα στίς χορυφές τής άστιχής κοινωνίας, χαί έπιχράτησαν Αχαλίνωτα νοσηρές χαί έχλυτες ορέξεις πού χάθε στιγμή έρχονταν σέ σύγχρουση μέ τούς

Ιδιους τούς άστιχούς νόμους—όρέξεις δπου ό πλούτος πού προερχ ό τ α ν ά π ' τό παιχνίδι γύρευ· φυσιχά τήν ίχανοποίησή του έχει

πού ή άπόλαοση γίνεται άχολασία, έχει πού γίνονται ένα τό

χρήμα, ή βρωμιά χαί τό αίμα. Ή χρηματική άριστοχρατία, μέ τόν

τρόπο πλουτισμού της, δπως χαί μέ τίς άπολαύσεις της, δέν είναι

τίποτα άλλο παρά ή ά ν α γ έ ν ν η σ η τ ο ύ

χουρελοπ'ρολεταριάτου στά ά ν ώ τ α τ α

στρώματα

τής

άστιχής

κοινωνίας.

Καί οί ομάδες τής γαλλικής άστιχής τάξης πού δέ βρίσκονταν στήν έξοοσία, φώναζαν: «Διαφθορά!». Κι δταν τό 1847,

ο τίς πιό όψηλές βαθμίδες τής άστιχής κοινωνίας παρουσιάζανε

δημόσια τίς ίδιες έχείνες σκηνές πού οδηγούν κανονικά τό

1

Ροβέρτος Maxép (Robert Macaire): τύπος Βιαβολεμένου Ιπιχειρηματία

χού άναπαράοτηο· i περίφημος γάλλος ηθοποιός Φ ρ · ν τ · ρ ί χ Λεμέτρ χαί

χο6 Αποθανατίοτηχ· οτ!ς γελοιογραφίες το Ο Όνορέ Ντομιέ. Ή μορφή τοΟ

Ροβέρτου Μαχέρ ήταν μια τοουχτερή οατιρα για την χυριαρχία τής Αριοτοχρατίας τοΟ χρήματος οτήν περίοΒο τής μοναρχίας τοΟ 'Ιούλη. (Σημ. Σύντ.)

' C a f é B o r g n e — χ α τ α λέ(η μονόφθαλμο χ α φ · ν · Ι ο . "Ετοι όνομάζουν

οτό ΙΙαρίοι td χαχόφημα χ α φ · ν · 1 α χαί χαπελια. (Σημ. Σύντ.)



•



a*



ΚΑΡΑ



ΜΑΡΞ



κουρελοπρολεταριάτο στά πορνεία, στά φτωχοκομεία χαι στά

τρελοκομεία, μπρος στό διχαστή, στά κάτεργα χαί στήν κρεμάλα, ό λαός φώναζε: «Κάτω οί μεγάλοι χλέφτες, κάτω οί δολοφόνοι!». Ή βιομηχανική άστική τάξη έβλεπε τά συμφέροντα της

νά κινδυνεύουν, ή μικροαστική τάξη ήταν γεμάτη άπό ήθική

Αγανάχτηση, ή λαϊκή φαντασία ήταν ξαναμένη, τό Παρίσι ήταν

πλημμυρισμένο με λιβέλλους— « ή δυναστεία τών Ρότσιλντ»,

« οί τοκογλύφοι είναι βασιλιάδες της έποχής » κ λ π — u l τους οποίους μέ περισσότερο ή λιγότερο πνεύμα καταγγέλλανε καί στιγματίζανε τήν κυριαρχία της άριστοκρατίας του χρήματος.

Οδτε πεντάρα γιά τή δόξα! Ή δόξα δέ φέρνει κανένα

κέρδος. Ειρήνη παντού χαί π ά ν τ α ! Ό πόλεμος χάνει νά

πέφτουν οί τρέχουσες τιμές τών χρεωγράφων τών 3 καί τών 4°/„ 1

Νά τί είχε γράψει στή σημαία της ή Γαλλία τών τοκογλύφων τού χρηματιστηρίου. Γι' αύτό ή έξωτεριχή της πολιτική χαντακώθηκε μέσα σέ μιά σειρά άπό ταπεινώσεις τού γαλλικού έθν'.κού αισθήματος, πού Αντέδρασε μέ τή μεγαλύτερη

ζωηρότητα δταν ή άρπαγή της Πολωνίας ολοκληρώθηκε μέ τήν

προσάρτηση τής Κρακοβίας άπό τήν Αύστρία καί όταν ό Γκιζό

προσχώρησε ένεργά στό πλευρό της 'Ιερής Συμμαχίας, στόν έλβετικό πόλεμο τού Ζόντερμπουντ*. Έ νίκη τών έλβετών φιλελεύθερων σ' αύτό τόν ψευτοπολεμο άνέβαοε τήν αδτοπεποίθηση της άστικης Αντιπολίτευσης στή Γαλλία, ή αιματηρή έξέγερτη τού λαού στό Παλέρμο ένήργησε σάν ήλεκτρική εκκένωση πάνω στήν παράλυτη λαϊκή μάζα καί ξύπνησε τίς μεγάλες έπαναστατικές Αναμνήσεις καί τά έπαναστατικά πάθη της 1 .

Τό ξέσπασμα τής γενικής δυσφορίας έπιταχύνθηκε τελικά

καί ή δυσθυμία ώρίμασε σέ στάση χάρη σέ δ υ ό

παγκόσμια

οικονομικά

γεγονότα.

* Té Ζόντερμπουντ, ήταν Ι ν α ; μυοτιχός ούνΒεομος άμυνας πο6 ουγχρβτήθηχε άπό 7 έλβετιχα καντόνια, δπου χυριαρχοΟοε ή »πιροή τ ό ν Ιηοοοιτών. Ή έλβιτιχή βοι>λή άχοφαοιο·, τόν "Οχτώβρη τοΟ 1647 να Βιαλύοιι μέ τή βία τό Ζόντ·ρμποι>ντ. "Γοτερα άπό 26 μέρες πόλεμο τα χαθολιχά καντόνια νιχήβηχαν χαί έπιχράτηοαν ot φιλελεύθεροι. (Σημ. Μετ.)

1

Ή προοάρτηοη τής Κρακοβίας ά~6 τήν Λόοτρία, οέ ουμφανία μέ τή

Ρωοία χαί τήν Πραοία, έγινε οτίς 11 τοϋ Νοέμβρη 1646. Ό έλβετιχός πόλεμος τοϋ Ζόντερμπουντ ίάοταςε άπό τίς 4 ώς τΙς 28 το Ο Νοέμβρη 1847.

Ή έίέγεροη τοΟ Παλέρμο έγινε οτίς 12 τοβ Γενάρη 1848. Στά τέλη τ β ·

Γενάρη βομβαρΒίοτηχε ή πόλη έπί 9 μέρες άπό τούς Ναπολιτάνους. ( Σ η μείωοη τ ο Ο Έ ν γ χ ε λ ς οτήν έχΒοοη τοϋ 1895).



Ol



ΤΑΞΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ITH ΓΑΛΛΙΑ ΑΓΤΟ ΤΟ 1848 ΩΣ ΤΟ 1850



155



Ή

Αρρώστεια

τής

χ α τ ά τ α ς χαί οί

χαχές

• ο ο δ ι έ ς το6 1845 χαί το6 1846 μεγάλωσαν τό γενικό Αναβρασμό στό λαό. Ή Ακρίβεια τοό 1847 προκάλεσε στή Γαλλία,

3 π ω ς χαί στή λοιπή ήπειρωτιχή Εύρώπη, αίματηρές συγκρούσεις.

Μπρός στά Αναίσχυντα όργια τής Αριστοκρατίας τού χρήματος,

είχαμε τήν πάλη τοϋ λαού γιά τά πιό στοιχειώδη τρόφιμα! Στό

Μπυζανσέ Εκτελούσαν τούς Εξεγερμένους Από τήν πείνα, ένώ

στό ΙΙαρίσι ή βαοιλική οικογένεια αποσπούσε Από τά δικαστήρια χαραχορτάτους λωποδύτες.

ΐ ό δεύτερο μεγάλο οικονομικό γεγονός πού έπέσπβυσε τό

ξέσπασμα τής έπανάστασης ήταν μιά γ ε ν ι κ ή

έμποριχή καί

β ι ο μ η χ α ν ι κ ή κ ρ ί σ η στήν 'Αγγλία. Ή κρίση αύτή, πού την προμηνούσε Ακόμα άπ' τό φθινόπωρο τοϋ

1845 ή μαζική χρεωκοπία τών κερδοσκόπων πάνω στίς μετοχές

τών σιδηροδρόμων Χαί Αναχαιτίστηκε τό 1846 Από μιά σειρά τυχ α ί α περιστατικά, δπως Από τήν Επικείμενη κατάργηση τών δ α σμών τοϋ σταριού, ξέσπασε τέλος τό φθινόπωρο τού 1S47 μέ τίς

χρεωκοπίες τών μεγαλεμπόρων άποιχιαχών προϊόντων τοϋ Λονδίνου, πού τίς Ακολούθησαν κατά πόδας οί πτωχεύσεις τών γεωργικών τραπεζών καί τό κλείσιμο τών εργοστασίων στίς έγγλέζιχες

βιομηχανικές περιοχές. Ό Αντίχτυπος τής κρίσης αύτής δέν είχε

Ακόμα εξαντληθεί στήν ήπειρωτική Εύρώπη, δταν ξέσπασε ή

έπανάσταση τοό Φλεβάρη.

Τό ρήμαγμα τοϋ έμπορίου καί τής βιομηχανίας άπό τήν οικονομική έπιδημία Εκανε Ακόμα πιό Αφόρητη τήν Αποκλειστική

-χυριαρχία τής Αριστοκρατίας τοό χρήματος. Ή Αντιπολιτευτική

Αστική τ»έη ξεσήκωσε σ* δλη τή Γαλλία τήν

έκστρατεία

τ ώ ν σ υ μ π ο σ ί ω ν γιά τήν έ κ λ ο γ ι κ ή

μεταρύθμιση

πού θά τής Επέτρεπε νά καταχτήσει τήν πλειοψηφία στίς βουλές καί νά Ανατρέψει τήν κυβέρνηση τοϋ χρηματιστηρίου. Στό

Παρίσι ή βιομηχανική κρίση είχε άκόμα σάν ειδική συνέπεια,

νά ρίξει στό έσωτερικό Εμπόριο Ενα πλήθος Εργοστασιάρχες καί

ρεγαλεμπόρους πού, κάτω Από τίς συνθήκες τής στιγμής έκείνης,

δέ μχοροϋσαν πιά νά κάνουν καμιάν Επιχείρηση στήν Αγορά το&

Εξωτερικού. Ιδρύσανε μεγάλα νατασττματο πού 4 συναγωνισμός

τους ρήμαζε κατά μάζες τούς μπακάληδες καί τούς μαγαζάτορες. "Ετσι Εξηγούνται οί Αναρίθμητες πτωχεύσεις στή μ»ρΙδα_αότή τής παρισινής Αστικής τάξης, Ετσι Εξηγείται κι ή Επαναστατ ι κ ή έμφάνισή της τό Φλεβάρη. Είναι γνωστό δτι ό Γκιζό καί



•



a*



ΚΑΡΑ



ΜΑΡΞ



οί βουλές Απάντησαν ο' αύτές τίς προτάσεις γιά μεταρύθμιση.

p i μιά ξεκάθαρη πρόκληση*, δτι έ Λουδοβίκος Φίλιππος π ο λύ άργά Αποφάσισε νά σχηματίσει τήν κυβέρνηση Μπαρρό**, δτι

φτάσανε τά πράματα ώ ; τίς συμπλοκές άνάμεσα στό λαό χαί

βτό στρατό, δτι ό στρατός άφοπλίστηχε χάρη στήν παθητική

στάση τής Εθνοφρουράς, δτι ή μοναρχία τοό Ι ο ύ λ η ά ν α γ κ ά στηκε νά παραχωρήσει τή θέση της σέ μιά προσωρινή χυβέρνηση.

Ή

προσωρινή χυβέρνηση

πού πρόβαλε άπό τά

Οδοφράγματα τοό Φλεβάρη καθρέφτιζε άναγχαστιχά στή σύνθεσή

τη; τά διάφορα κόμματα πού μοιράστηκαν τή νίκη. Λέ μπορούσε νά είναι τίποτα Αλλο παρά έ ν α ς σ υ μ β ι β α σ μ ό ς ά ν ά μ ε σ α σ τ ί ς δ ι ά φ ο ρ ε ς τ ά ξ ε ι ς πού μαζί είχαν ανατρέψει

τό θρόνο τοό 'Ιούλη, πού τά συμφέροντά τους δμως συγκρούονταν. Τή μ ε γ ά λ η π λ ε ι ο ψ η φ ί α της τήν άποτελο&σαν Αντιπρόσωποι τής άστιχής τάξης. 'Η δημοκρατική μικροαστική τ ά ξη Αντιπροσωπευόταν άπό τόν Λεντρύ-Ρολλέν χαί τό Φλοχόν,

ή δημοκρατική άστική τάξη άπό τούς άνθρώπου; τή;«Νασιονάλ» 1 ,

ή δυναστική

Αντιπολίτευση άπό τούς Κρεμιέ,

Ντυπόν ντέ

λ ' "Ερ χλπ. Ή έργατιχή τάξη είχε δυό μόνο Αντιπροσώπους, τόν·

Λουί Μπλάν χαί τόν Ά λ μ π έ ρ . Τέλος, ή συμμετοχή το& Λαμαρτίνου στήν προσωρινή χυβέρνηση δέν όποστήριζε Αμεσα κανένα πραγματικό συμφέρον, καμιά ορισμένη τ ά ξ η : ήταν ή

Ιδια ή έπανάσταση το& Φλεβάρη, ή κοινή έξέγερση μέ τίς αύταπάτες της, τήν ποίησή της, τό χιμαιρικό περιεχόμενο της

χαί τίς φράσεις της. Κατά τ* Αλλα έ έχπρόσωπος τ ή ; έπανά•τασης το& Φλεβάρη, σύμφωνα μέ τή θέση του καί τίς άπόψεις του, άνήχε στήν ά σ τ ι κ ή τ ά ξ η .

Ά ν τό Παρίσι χάρη στόν πολιτικό συγκεντρωτισμό έξουσιάζ · ι τή Γαλλία, οί έργάτες, σέ στιγμές έπαναστατικών κλονισμών,

Εξουσιάζουν τό Παρίσι. Ή πρώτη πράξη τ ή ; προσωρινής κυβέρνησης ήταν ή προσπάθειά της ν Απαλλαγεί ά π ' αύτή τή συν"

τριφτιχή έπιροή μέ μιάν έχχληση άπό τό μεθυσμένο Παρίσι πρό;

* Σ* &λις αυτές τΙς προταο·ις, δ πρωθυπουργός Γχιζό ànavxcOct: «πλοι»f.otc για να γ ( ν ι τ ι έ χ λ ο γ · Ι ς ι . (Σημ. MtT.)

**

Φοβισμένος άπό τή λαίχη έξέγιροη πού ϊ·οποΟαι, ό Λουδοβίκος Φίλιππος 1ρι;β οτίς 23 τοΟ Φλ·βαρη τήν χυβέρνηαη Γχιζό χαί οτίς 24 τό

πρ«1 τήν άντιχατέοτηοι μέ τήν χυβέρνηοη Όντ-.λόν Μπαρρό. (Σημ. Μ»τ.)

1

«National»: έ φ η μ ι ρ ί ί α πού Ι β γ α ι ν ι οτό Παρίαι οτα 1630-1651, όργανο τοΟ άοτιχο-ίημοχρατιχοΊ χόμματος. (Σημ. Σ'ιντ.)



Ol ΤΑΞΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗ Γ Λ Α

ΑΛ

Ι



ΑΤΤΟ ΤΟ 1848 ΩΣ ΤΟ 1850



133



τ ή νηφάλια Γαλλία. Ό Ααμαρτίνος άμφισβήίησ» ατούς μαχητές τών όδοφραγμάτων τό δικαίωμα ν' Ανακηρύξουν τή δημοκρατία. 'Αρμόδια γι' αύτό, έλεγε, είναι μονάχα ή πλειοψηφία

τών γάλλων. Έ π ρ ε π ε νά περιμένουν τήν ψήφο της. Τό παρισινό προλεταριάτο δέν έπρεπε νά λερώαει τή νίκη του μέ ένα

σφετερισμό. Ή άστική τάξη έπιτρέπει στό προλεταριάτο μονάχ α έ ν α σφετερισμό — τό σφετερισμό τοο Αγώνα.

Τό μεσημέρι τής 2 5 τοϋ Φλεβάρη ή δημοκρατία δέν είχε

άκόμα άναχηρυχθεί, ένώ άντίθετα είχαν κιόλας μοιραστεί όλα

τά υπουργεία άνάμεσα στά άστικά στοιχεία τής προσωρινής κυβέρνησης κι άνάμεσα στούς στρατηγούς, τούς τραπεζίτες καί τούς

δικηγόρους τής «Νασιονάλ». Οί έργάτες όμως τή φορά αύτή

ήταν άποφασισμένοι νά μήν Ανεχθούν καμιάν άπάτη σάν έκείνη

τοϋ Ι ο ύ λ η τοϋ 1830. Ί Ι τ α ν έτοιμοι νά ξαναρχίσουν τόν άγώνα καί νά επιβάλουν τή δημοκρατία μέ τή βία τών όπλων. Μ'αο-τό τό μήνυμα, έ Ρ α σ π ά ϊ γ πήγε στό δημαρχείο. Στό δνομα

τοϋ παρισινού προλεταριάτου π ρ ό σ τ α ξ ε τήν προσωρινή κυβέρνηση νά άνακηρύξει τή δημοκρατία. "Αν δέν έχτελοϋσαν μέσα

σέ δυό ώρες τήν προσταγή αύτή τοϋ λαού, θά έπέστρεφε Επικεφαλής 200.000 άνδρών. Τά πτώματα αύτών που είχαν πέσει

i t v είχαν καλά-καλά κρυώσει, τά οδοφράγματα δέν είχαν π α ραμεριστεί, οί έργάτες δέν είχαν Αφοπλιστεί καί ή μοναδική

δύναμη πού μπορούσε νά τούς άντιμετωπίσει ήταν ή Εθνοφρουρά. Κάτω ά π ' αυτές τίς συνθήκες έξαφανίστηκαν ξαφνικά

οί σοφοί πολιτικοί δισταγμοί καί οί νομικοί Ενδοιασμοί τής προσωρινής κυβέρνησης. Έ δίωρη προθεσμία δέν είχε άχόμα λήξει

καί στούς τοίχους τοϋ Παρισιού άστραφταν κιόλας οί γιγάντιας

Ιστορικές λέξεις:

Γαλλική

Δημοκρατία! 'Ελευθερία! 'Ισότητα!

Άδερφοσύνη!

Μέ τήν άναχήρυξη τής δημοκρατίας, πάνω στή βάση το»

γενικού έχλογιχοϋ δικαιώματος, είχε σβήσει άκόμα κι ή Ανάμνηση τών περιορισμένων σκοπών καί κινήτρων πού είχαν σπρώξει τήν άστική τάξη στήν έπανάσταση τοϋ Φλεβάρη. Αντί μερικές ομάδες τής άστιχής τάξης, 5λες οί τάξεις τής γαλλικές

κοινωνίας τινάχτηκαν ξαφνιχά στήν τροχιά τής πολιτικής

Εξουσίας, Εξαναγκασμένες νά άφήσουν τά θεωρεία, τήν πλατεία,

τό όπερώο χαί νά παίξουν οί ίδιες προσωπικά στήν έπαναστατ ι χ ή σχηνή! Μαζί μέ τή συνταγματική βαιιλεία Εξαφανίστηκε



• a*



ΚΑΡΑ ΜΑΡΞ



έπίσης χαί ή φενάκη μιβς αυτοδύναμης Απέναντι στήν ά σ τ ι χ ή

κοινωνία κρατικής έξουσίας καθώς χι όλόκληρη σειρά άπό δ ε υ τερεύοντες Αγώνες πού προκαλεί αύτή ή ψευτοεξουσία!

Τό προλεταριάτο Επιβάλλοντας τι) δημοκρατία οτήν προσωρινή κυβέρνηση χαί μέσω τής προσωρινής

κυβέρνησης σ'

ολόκληρη τή Γαλλία, Εμφανίστηκε μέ μιάς στό προσκήνιο σάν

άνεξάρτητο χόμμα, ταυτόχρονα όμως προκαλούσε σέ άγώνα ένάντια του όλόχληρη τήν άστική Γαλλία. Έ χ ε ί ν ο πού τό προλεταριάτο κατάχτησε ήταν τό έδαφος τοϋ άγώνα γιά τήν Επαναστατική του 'χειραφέτηση, σέ καμιά περίπτωση όμως αύτή

τήν Γδια τή χειραφέτηση.

Α ν τ ί θ ε τ α , ή δημοκρατία τοϋ Φλεβάρη Επρεπε πρίν ά π ' δ λ α .

νά ο λ ο κ λ η ρ ώ σ ε ι τ ή ν κ υ ρ ι α ρ χ ί α τ ή ς ά σ τ ι χ ή ς τ ά ξ η ς

μπάζοντας;, πλάι στή άριστοκρατία τού χρτ'ματος δ λ ε ς τ Ι ς :

ί δ ι ο χ τ ή τ ρ ι ε ς τ ά ξ ε ι ς στή σφαίρα τής πολιτικής Εξουσίας.

Ή πλειοψηφία τών μεγάλων γαιοχτημόνων, of νομιμόφρονες—λυτρώθηκαν άπό τήν πολιτική μηδαμινότητα δπου τούς είχε καταδικάσει ή μοναρχία τοϋ 'Ιούλη. Ή «Γκαζέτ ντε Φράνς» 1

δέν προπαγάνδιζε άσκοπα μαζί μέ τίς έφημερίδες τής άντιπολίτευσης. Ό Λά-Ρός-Ζακελέν δέν πήγε άσκοπα μέ τό μέρος τής

Επανάστασης στή συνεδρίαση τής βουλής τής 2 4 τοό Φλεβάρη. Μέ.

τό γενικό Εκλογικό δικαίωμα οί όνομαστικοί ίδιοχτήτες πού άποτελοϋν τή μεγάλη πλειοψηφία τών γάλλων, of ά γ ρ ό τ ε ς , Εγιναν διαιτητές τής τύχης τής Γαλλίας. Ή δημοκρατία τοϋ Φλεβάρη έκανε, τέλος, νά προβάλει καθαρά ή άστική κυριαρχία, π α μερίζοντας τό στέμα πού πίσω του έμενε κρυμένο τό κεφάλαιο.

"Οπως of έργάτες στίς μέρες τοό 'Ιούλη είχαν καταχτήσει

μέ τήν πάλη τους τήν ά σ τ ι κ ή μ ο ν α ρ χ ί α , έτσι κατάχτησαν

τίς μέρες τοό Φλεβάρη τήν ά σ τ ι κ ή δ η μ ο κ ρ α τ ί α . Ό π ω ς ή

μοναρχία τοό 'Ιούλη υποχρεώθηκε ν' Ανακηρύξει τόν έαυτό της

μοναρχία

περιστοιχισμένη

άπό

δημοκρατικούς

θ ε σ μ ο ύ ς , έτσι καί ή δημοκρατία τού Φλεβάρη υποχρεώθηκε

ν' άνακηρύξει τόν έαυτό της δ η μ ο κ ρ α τ ί α π ο ύ π ε ρ ι σ τ ο ι χίζεται άπό κοινωνικούς

θεσμούς.

Τό παρισινό

προλεταριάτο Απέσπασε κι αύτήν έπίσης τήν παραχώρηση.

Έ ν α ; έργάτης, ό Μάρς, όπαγόρευσε τό διάταγμα μέ τά1

«Gazette d e France» («Έφτ)μ«ρίία τής Γαλλίας»): μιά άπό τίς άρχαιότ ι ρ ι ς μοναρχικές 4φημί?18«ς, Ιβγαινι ατό Π α ρ ί α Από τόν 17ο αΙώνα

(2ημ-26ντ.)



Ol ΤΑΞΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΑΤΤΟ ΤΟ 1848 ΩΣ ΤΟ 1850



159



«ποίο ή προσωρινή κυβέρνηση, τ.ού μόλις είχε σχηματισθεί,

έπαιρνε τήν Υποχρέωση νά έξασφαλίσει τή ζωή τών έργατών

δίνοντας τους δουλιά, νά δόσει δουλιά σ' δλους τούς πολίτες χ λ χ .

Ει 8ταν λίγες μέρες άργότερα ξέχασε τίς Υποσχέσεις της καί

φάνηκε σά νάχει χάσει άπό τά μάτια της τό προλεταριάτο, μιά

μάζα άπό 20.000 έργάτες βάδισε πρός τό δημαρχείο μέ τήν

κραυγή: « ' Ο ρ γ ά ν ω σ η τ ή ς έ ρ γ α σ ί α ς !

Συγκρότηση

ε ί δ ι κ ο δ Υ π ο υ ρ γ ε ί ο υ ε ρ γ α σ ί α ς ! » . Παρά τή θέλησή

της, χι Οστερα άπό μεγάλη συζήτηση, ή προσωρινή κυβέρνηση

δρισε μιά μόνιμη ειδική έχ.τροπή Επιφορτισμένη νά βρεί τά μέσα γιά τήν καλυτ£ρευση της κατάστασης τών έργαζόμενων τ ά ξεων. Ή Επιτροπή αύτή συγκροτήθηκε άπό άντιπρρσώπους τών

βιοτεχνικών σωματείων το5 Παρισιοό μέ προέδρους τούς Août

Μπλάν καί Ά λ μ π έ ρ . Σάν αίθουσα τών συνεδριάσεών της όρίστηχε τό μέγαρο τού Λουξεμβούργου. Έ τ σ ι οί άντιπρόσωποι τής

έργατικής τάξης διώχτηκαν άπό τήν έδρα τής χροσωρινής κυβέρνησης. Ή άστική μερίδα τής κυβέρνησης κράτησε άποκλειστικά στά χέρια της τήν χραγματική κρατική έξουσία καί τά

ήνία 'τής διοίκησης. Καί π λ ά t στά Υπουργεία τών οικονομικών, τού Εμπορίου, τών δημόσιων έργων, π λ ά ι στήν τράπεζα χαί στό χρηματιστήριο, όρθώθηκε μιά σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή

σ υ ν α γ ω γ ή πού οί πρωθιερείς της, ό Acut Μχλάν καί ό Ά λ μπέρ, είχαν γιά καθηχο νά άνακαλύψουν τή γη της έπαγγελ(α;, νά κηρύξουν τό νέο εύαγγέλιο καί νά δόσουν δουλιά στό

παρισινό προλεταριάτο. Σέ άντίθεση μέ κάθε βέβηλη κρατική

έξουσία, αύτοί δέν είχαν στή διάθεσή τους κανέναν προΟπολογισμό, καμιάν Εκτελεστική έξουσία. Έ π ρ ε π ε νά γκρεμίσουν τά

στηρίγματα της άστιχής κοινωνίας κουτουλώντας πάνω τους.

Καί ένώ τό Λουξεμβούργο Αναζητούσε τή φιλοσοφική λίθο, στό

δημαρχείο χόβανε τό νόμισμα πού θά κυκλοφορούσε.

Κι δμως, έφόσον οί άξιώσε'ς τού παρισινού προλεταριάτου

ξεπερνούσαν τήν άστική δημοκρατία δέ μπορούσαν νά Αποχτήσουν άλλη οπόσταση έκτός άπό τό νεφέλωμα της Επιτροπής

τοϋ Λουξεμβούργου.

Οί έργάτες είχαν κάνει μαζί μέ τήν άστική τάξη τήν έτϊανάσταση τοϋ Φλεβάρη καί πλάι στήν άστική τάξη γύρευαν νά

επιβάλουν τά συμφέροντά τους, τό ίδιο δπως είχαν τοποθετήσει

ίναν έργάτη μέσα στήν ίδια τήν προσωρινή κυβέρνηση πλάν

στήν Αστική πλειοψηφ'α. ' Ο ρ γ ά ν ω σ η τ η ς έ ρ γ α σ ί α ς ! Μά



•



a*



ΚΑΡΑ ΜΑΡΞ



ή μισθωτή έργασία δέν είναι παρά ή σημερινή άστιχή όργάνωοη τής έργασίας. Χωρίς αύτή δέν όπάρχει ούτε κεφάλαιο,

οδτ* άστιχή τάξη, ούτε άστιχή κοινωνία. Ε ι δ ι κ ό δ π ο υ ρ γ ε ί ο έ ρ γ α σ ί α ς ! Μά τά δπουργεία τών οικονομικών, τοΰ

Εμπορίου, τών δημόσιων έργων—μήπως, αύτά δέν είναι τά

ά σ τ ι χ ά δπουργεία έργασίας; Καί π λ ά τ τ ο υ ς , ένα προλεταριακό υπουργείο έργασίας θάπρεπε νά είναι ένα δπουργείο

τής άδυναμίας, ένα υπουργείο τών εύσεβών πόθων, μιά Επιτροπή

τού Λουξεμβούργου. "Οπως οί έργάτες πίστευαν δτι μπορούσαν νά χειραφετηθούν πλάΐ-πλάτ μέ τήν άστιχή τάξη, έτσι

νόμιζαν δτι μπορούσαν νά πραγματοποιήσουν μιά προλεταριακή

έπανάσταση μέσα στά έθνιχά τείχη τής Γαλλίας, πλάϊ στά άλλα αστικά έθνη. Μά οί γαλλικές σχέσεις παραγωγής καθορίζονται άπό τό Εξωτερικό έμπόριο τής Γαλλίας, άπό τή θέση της

στήν παγκόσμια άγορά χαί άπό τούς νόμους της. Πώς θά έσπαζε ή Γαλλία τούς νόμους αύτούς χωρίς έναν εύρωπαϊκό Επαναστατικό πόλεμο πού θά σκόνταφτε στό δεσπότη τής παγκόσμιας άγοράς, στήν 'Αγγλία;

Μόλις μιά τάξη πού συγχεντρώνει τά έπαναστατικά συμφέροντα τής χοινωνίας ξεσηκωθεί, βρίσκει άμεσα μέσα στήν

ίδια τήν χατάστασή της τό περιεχόμενο χαί τό όλιχό τής Επαναστατικής της δραστηριότητας: γιά νά τσακίζει τούς έχθρούς,

γιά νά παίρνει τά μέτρα πού Επιβάλλουν οί άνάγχες τοδ άγώνα.

Οί συνέπειες τών πράξεών της τή σπρώχνουν πιό πέρα. Δέν

άρχίζει θεωρητικές έρευνες πάνω στά χαθήχοντά της. Ή γ α λ λική έργατιχή τάξη δέ βρισκόταν σ' αύτήν τή θέση, ήταν άχόμα άνίχανη νά πραγματοποιήσει τή δική της έπανάσταση.

Ή άνάπτυξη τού βιομηχανικού προλεταριάτου καθορίζεται

γενικά άπό τήν άνάπτυξη τής βιομηχανικής άστιχής τάξης. Μόνο

κάτω άπό τήν κυριαρχία της άποχτά τό προλεταριάτο έχείνη τήν

πλατιά έθνιχή ύπαρξη πού μπορεί νά άνεβάσει τήν έπανάστασή

του στό Οψος μιάς έθνιχής Επανάστασης, δημιουργεί τό ίδιο τά

σύγχρονα μέσα παραγωγής πού γίνονται ίσάριθμα μέσα γιά τήν

έπαναστατιχή του άπελευθέρωση. Μονάχα ή κυριαρχία τής βιομηχανικής άστιχής τάξης ξεριζώνει τίς όλιχές ρίζες τής φεουδαρχικής κοινωνίας καί προλειαίνει τό έδαφος πού πάνω του μόνο

είναι δυνατή μιά προλεταριακή έπανάσταση. Ή γαλλική βιομηχανία είναι πιό άναπτυγμένη καί ή γαλλική άστιχή τάξη πιό έπαναστατικά έξελιγμένη άπό τήν άστιχή τάξη τής οπόλριπης ήπει-