Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (816.89 KB, 82 trang )
đới. Nhiệt độ trung bình trong năm từ 22 – 24 0C, lượng mưa trung bình từ 1.500
mm – 1.800 mm; độ ẩm trung bình là 85%.
2.1.1.4 Tài nguyên đất
Với tổng diện tích đất tự nhiên 587.038,5 ha, tỉnh Tuyên Quang có quy mô
diện tích ở mức trung bình so với cả nước, nhưng là một tỉnh miền núi có dân số
thấp, nên bình quân diện tích đất tự nhiên theo đầu người lớn, đạt 0,8 ha/người
so với bình quân cả nước là 0,3 ha/người.
+ Đất đang được sử dụng là 445.590 ha, bao gồm: Đất nông nghiệp
1.929,8 ha chiếm 16,14%; Đất lâm nghiệp 355.491,7 ha chiếm 79,78%; Đất
chuyên dùng 13.338,4 ha chiếm chiếm 2,99%; Đất ở 4.830,1 chiếm 1,09%.
+ Đất chưa được sử dụng là 141.210 ha, trong đó: Đồi núi chưa sử dụng
120.965 ha chiếm 85,66%; sông suối 12.613 ha chiếm 8,94%; Núi đá không có
rừng cây 4.243 ha chiếm 3%; Đất bằng chưa sử dụng 2.769 ha chiếm 1,96%. Đất
chưa sử dụng khác 596 ha chiếm 0,42%; Đất có mặt nước chưa sử dụng 24 ha
chiếm 0,02%.
2.1.1.5 Tài nguyên rừng
− Hệ thực vật: Có 760 loài của 349 chi, 126 họ thuộc 8 ngành thực vật
bậc cao có mạch, đó là: hạt kín, thông, tuế, thông đất, khuyết lá thông, cỏ tháp
bát, dương xỉ, dây gắm. Ngoài ra còn có 207 loài cây gỗ cao từ 10 mét trở lên
thuộc 60 họ, các loài dây leo thuộc 17 họ và có trên 20 loài thực vật bậc cao,
thuỷ sinh thuộc các họ hoà thảo, cói, rong, tóc tiên, rong mái chèo...
− Hệ động vật: Có 293 loài, trong đó lớp thú có 51 loại thuộc 19 họ, trong
đó có 39 loài động vật quý hiếm có nguy cơ bị tiêu diệt (lớp thú 18 loài, lớp
chim 8 loài, lớp bò sát 12 loài, lớp ếch nhái 1 loài). So với toàn quốc, số loài của
Tuyên Quang thuộc loại trung bình (chiếm 20,63%). Những loài thú lớn có
phạm vi hoạt động rộng như gấu ngựa, beo lửa, hổ diễn, báo gấm, báo hoa mai,
vượn đen, voọc mũi hếch... thường sống ở các khu rừng xa dân cư thuộc huyện
Chiêm Hoá, Na Hang; Các loài khỉ, nai, hoãng...thường hoạt động ở những khu
rừng gần điểm dân cư, nương bãi dọc theo 2 bờ sông Lô và sông Gâm.
23
2.1.1.6 Tài nguyên nước
+ Nước mặt: Hàng năm, trên lãnh thổ Tuyên Quang tiếp nhận lượng nước
mưa khoảng 10,2 tỷ m3 tương đương với lượng mưa 1.750 mm/năm, đây là
lượng nhỏ dưới mức trung bình của toàn lãnh thổ Việt Nam. Lượng nước mưa
trên lại không rải đều theo thời gian, vì có tới 90% tổng lượng mưa và 2/3 số
ngày mưa trong năm diễn ra trong 7 tháng mùa mưa. Khoảng ½ lượng mưa này
bị bốc hơi, phần còn lại 5,5 tỷ m3, ứng với lớp dòng mặt trung bình cho toàn tỉnh
khoảng 950 mm. Tổng diện tích lưu vực của 3 sông chính (sông Lô, sông Gâm,
sông Phó Đáy) và khoảng 2.000 ao hồ chứa khối lượng nước hàng chục tỷ
m3/năm.
+ Nước ngầm: Theo tài liệu của Sở Địa chính tỉnh Tuyên Quang, nguồn
nước ngầm ở Tuyên Quang khá phong phú và có ở khắp lãnh thổ tỉnh. Tất cả các
loại nước ngầm đều có chất lượng đủ tiêu chuẩn dùng cho sinh hoạt. Điều kiện
khai thác dễ dàng, kể cả khai thác đơn giản trong sinh hoạt của nhân dân. Ngoài
nước ngầm ngọt, tại tỉnh Tuyên Quang đã khai thác 2 nguồn nước khoáng quý, đó
là nguồn nước khoáng nóng ở Mỹ Lâm, và nguồn nước khoáng lạnh ở Bình Ca.
2.1.1.7 Tài nguyên khoáng sản
Theo sổ mỏ và điểm quặng tỉnh Tuyên Quang do Cục Địa chất Việt Nam –
Bộ Công nghiệp biên soạn năm 1994 và tài liệu của các ngành hữu quan, tỉnh
Tuyên Quang có 163 điểm mỏ với 27 loại khoáng sản khác nhau được phân bố ở
các huyện trong tỉnh. Trong đó đứng hàng đàu về trữ lượng và chất lượng là
quặng sắt, barit, cao lanh, thiếc, mangan, chì - kẽm, angtimon...là yếu tố hết sức
thuận lợi cho phát triển công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản và công
nghiệp chế biến vật liệu xây dựng.
2.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh Tuyên Quang
2.1.2.1 Dân số - Lao động
Dân số trung bình năm 2010 là 727.505 người, với 22 dân tộc anh em sinh
sống. Trong đó, dân số trong độ tuổi lao động chiếm 54,7%, trong đó lực lượng
lao động trong công nghiệp chiếm khoảng 10,2%, ngành lâm, thủy sản chiếm
24
khoảng 13,6%, dịch vụ chiếm 3,1%. Trên 70% lực lượng lao động trong độ tuổi
làm nông nghiệp và các nghề tự do. Nguồn lao động của Tuyên Quang có thế
mạnh là trẻ, có trình độ văn hóa cấp I, cấp II và cấp III chiếm 51,8%.
2.1.2.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội
Trong điều kiện ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu, suy giảm kinh tế
trong nước, tỉnh Tuyên Quang đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ
các giải pháp phát triển kinh tế, tận dụng tốt các giải pháp của Chính phủ về kích
cầu, kích thích kinh tế, tạo điều kiện phát triển sản xuất kinh doanh.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) của tỉnh tiếp tục có bước phát triển khá,
năm sau cao hơn năm trước, bình quân thời kỳ 2006 – 2010 đạt 13,52%; công
nghiệp, xây dựng đạt 15,75%; các ngành dịch vụ đạt 17,54%; nông, lâm, ngư
nghiệp đạt 7,22%. Năm 2010, GDP thep giá hiện hành đạt 9.239 tỷ đồng, thu
nhập bình quân đầu người trên 12,6 triệu đồng/năm (tương đương 702 USD);
Giá trị GDP theo giá cố định tăng 69,34% so với năm 2006.
Tỷ trọng công nghiệp – xây dựng: 24,25%; các ngành dịch vụ: 37,14%;
nông, lâm nghiệp, thuỷ sản: 38,62%; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng
tăng dần tỷ trọng công nghiệp, các ngành dịch vụ và giảm dần tỷ trọng nông,
lâm nghiệp, thuỷ sản.
● Công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề nông thôn
Triển khai thực hiện Quy hoạch phát triển công nghiệp tỉnh Tuyên Quang
đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Đề án phát triển tiểu thủ công nghiệp
và làng nghề giai đoạn 2006 – 2010; Đầu tư các công trình hạ tầng trong khu công
nghiệp Long Bình An, quy hoạch chi tiết các cụm công nghiệp trên địa bàn các
huyện để thu hút đầu tư, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án công nghiệp tíâcc
cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh theo quy hoạch. Giai đoạn 2006 – 2010, đã
hoàn thành 18 dự án đưa vào sản xuất, như: Nhà máy luyện Feromangan, nhà
máy gạch Tuynel, nhà mát sản xuất Cao lanh – Fenspat, nhà máy luyện Thiếc tại
huyện Sơn Dương... Đang triển khai đầu tư 12 dự án, trong đó một số dự án quy
mô lớn như: Nhà máy bột và giấy An Hoà, Nhà máy xi măng Tân Quang, Nhà
25
máy luyện gang, Nhà máy sản xuất phôi thép, Nhà máy hợp kim sắt, Nhà máy
thuỷ điện Chiêm Hoá.
Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, thực hiện chính sách khuyến
công. Sản xuất công nghiệp của tỉnh đã có sự khởi sắc; tốc độ phát triển nhanh,
mức độ cao và quy mô lớn nhất so với những năm trước đây, góp phần chuyển dịch
cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng tích cực. Giá trị sản xuất công nghiệp (giá cố
định năm 1994) năm 2010 đạt 2.262 tỷ đồng, bình quân giai đoạn 2006 – 2010
tăng 21,2% và gấp 1,4 lần so với tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2001 –
2005.
Ngành nghề nông thôn được tập trung chỉ đạo và có bước cải thiện. Tỉnh
đã ban hành các cơ chế, chính sách phát triển các làng nghề; ngành nghề; các
huyện, thị xã đã quan tâm hỗ trợ và bước đầu khôi phục, hình thành, phát triển
một số ngành nghề thủ công nghiệp như: dệt thổ cẩm, mây giang đan,... góp
phần giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế nông
nghiệp, nông thôn.
● Nông, lâm nghiệp, thuỷ sản
Là một tỉnh miền núi có trên 85% dân số sống ở nông thôn và bằng nghề
nông là chính, thì sản xuất nông nghiệp luôn giữ một vai trò quan trọng. Giai
đoạn 2006 – 2010 giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, thuỷ sản tăng bình quân
8,1%/năm.
Sản phẩm nông nghiệp ngày càng đa dạng phong phú, chú trọng phát triển
các vùng chuyên canh chè, mía, lạc, cây ăn quả và một số cây, con đặc sản khác,
góp phần tăng sản lượng hàng hoá và thu nhập trên một đơn vị diện tích. Thực
hiện có hiệu quả các biện pháp thâm canh tăng năng suất lúa, ngô, tổng sản
lượng lương thực đạt trên 32 vạn tấn, bình quân lương thực đầu người đạt 440
kg/người/năm.
Chăn nuôi phát triển khá, đã tăng dần tỷ trọng giá trị chăn nuôi trong tổng
giá trị sản xuất ngành nông, lâm nghiệp, thuỷ sản. Tỷ trọng giá trị sản xuất
ngành chăn nuôi trong tổng giá trị sản xuất ngành năm 2010 tăng 35,6%. Diện
26
tích nuôi thủy sản được mở rộng với 10.775 ha, sản lượng thuỷ sản tăng khá
nhanh, sản lượng cá đạt 4.500 tấn.
Diện tích trồng rừng tập trung giai đoạn 2006 – 2010 đạt 55.737 ha, tỉ lệ che
phủ rừng đạt 64,1% đã từng bước nâng cao thu nhập của người trồng rừng. Các
địa phương và người dân chuyển biến rõ rệt nhận thức về phát triển kinh tế lâm
nghiệp; hoàn thành quy hoạch, tái phân định lại 3 loại rừng và hoàn thành cắm
mốc phân 3 loại rừng trên thực địa; phê duyệt quy hoạch vùng nguyên liệu cho
nhà máy giấy và bột An Hòa, các nhà máy và cơ sở chế biến lâm sản trên địa bàn
tỉnh. Điều chỉnh, ban hành và tổ chức thực hiện một số chính sách khuyến khích,
hỗ trợ trồng rừng.
● Thương mại - dịch vụ, du lịch
Hoạt động thương mại, lưu thông hàng hoá tiếp tục phát triển khá mạnh; tổ
chức tốt “Tuần văn hoá -du lịch” hàng năm; triển khai thực hiện cuộc vận động
“Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; công tác quản lý thị trường và
lưu thông hàng hoá, kiểm tra, kiểm soát thị trường luôn được tăng cường. Tổng
mức bán lẻ hàng hoá, dịch vụ tiêu dùng xã hội tăng bình quân 21,5% (vượt kế
hoạch). Giá trị hàng xuất khẩu năm 2010 ước đạt 27 triệu USD (hoàn thành kế
hoạch), tăng bình quân 26,6%/năm. Hoàn thành quy hoạch hệ thống chợ, mạng
lưới kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh. Du lịch có bước phát triển vượt bậc,
đặc biệt là đã làm chuyển biến rõ nét nhận thức của nhân dân về phát triển kinh tế
du lịch, tiền năng tài nguyên du lịch, tiềm năng tài nguyên du lịch bước đầu được
phát huy. Đã hoàn thành quy hoạch tổng thể phát triển du lịch và quy hoạch 3 khu
du lịch trọng điểm của tỉnh, quy hoạch tuyến du lịch nội tỉnh; quy hoạch và đầu tư
xây dựng một số điểm du lịch. Tổ chức tốt các Tuần văn hoá – du lịch, góp phần
đẩy mạnh hoạt động thương mại, du lịch, đồng thời quảng bá, thu hút các nhà đầu
tư đến Tuyên Quang đầu tư.
● Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng
Việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng được đặc biệt quan tâm, một số lĩnh
vực có bước phát triển khá nhanh so với những năm trước như: giao thông,
27
thông tin, thuỷ lợi. Triển khai quy hoạch chi tiết và chỉnh trang đô thị; chú trọng
đầu tư các công trình hạ tầng trên địa bàn thị xã Tuyên Quang để tiến tới nâng
cấp lên thành phố Tuyên Quang. Hoàn thành quy hoạch, tiến hành đầu tư xây
dựng huyện lỵ Yên Sơn tại địa điểm mới. Thực hiện tốt Quyết định số
148/2007/QĐ-TTg ngày 10/09/2007 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt dự
án điều chỉnh, bổ sung định hướng đầu tư phát triển kinh tế xã hội vùng căn cứ
cách mạng tỉnh Quang đến năm 2010.
Tích cực huy động mọi nguồn lực để đầu tư phát triển hệ thống giao thông
theo quy hoạch như: Cầu Tân Hà; cầu và đường dẫn cầu Tứ Quận, cải tạo nâng
cấp quốc lộ 2C đoạn qua địa bàn tỉnh Tuyên Quang, quốc lộ 37 đoạn Đèo Khế thành phố Tuyên Quang, Quốc lộ 279... Tập trung phát triển đường giao thông
thôn bản (dự kiến đến năm 2010 tỷ lệ thôn bản có đường ô tô đạt 98,08%). Chú
trọng công tác phát triển, quản lý tuyến vận tải và chất lượng phương tiện, đáp
ứng yêu cầu vận chuyển hành khách, hàng hoá trên địa bàn tỉnh.
Bưu chính, viễn thông có bước phát triển đột phá, toàn bộ các khu công
nghiệp, cụm công nghiệp, du lịch, khu đông dân cư và các tuyến Quốc lộ đã
được phủ sóng điện thoại di động, đạt mục tiêu kế hoạch đề ra. Công tác phát
triển, quản lý và vận hành mạng lưới điện được duy trì tốt, góp phần phục vụ có
hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân. Các khu, cụm
khu công nghiệp, khu du lịch, các tuyến quốc lộ được phủ sóng điện thoại di
động; mật độ điện thoại 46 thuê bao/100 người dân.
Thuỷ lợi tiếp tục được quan tâm đầu tư phát triển, nhất là các công trình
thuỷ lợi có khả năng tưới tiêu lớn và hạn chế lũ lụt; tu sửa, nâng cấp, quản lý và
khai thác có hiệu quả các công trình thuỷ lợi, đảm bảo chủ động tưới cho 80%
diện tích lúa, tăng 5% so với năm 2005 (đạt mục tiêu kế hoạch).
Đầu tư xây dựng một số công trình văn hoá thiết yếu như: Trung tâm Hội
nghị tỉnh, Bảo tàng tỉnh, Trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi và một số công
trình khác theo kế hoạch. Điều chỉnh bổ sung quy hoạch xây dựng công trình
28
cấp nước sinh hoạt tập trung, góp phần nâng tỷ lệ dân nông thôn được sử dụng
nước hợp vệ sinh cuối năm 2010 lên 67,5%.
2.1.3 Những thuận lợi và khó khăn rút ra từ đặc điểm kinh tế - xã hội của
tỉnh Tuyên Quang
2.1.3.1 Những thuận lợi
Chi phí cho sản xuất nông nghiệp vào loại thấp, do đất tương đối tốt và
tưới tiêu tự chảy, đặc biệt là các huyện phía nam, cây trồng sinh trưởng nhanh.
Có điều kiện phát triển các vùng chuyên canh chè, mía, cây ăn quả,... cung cấp
nguyên liệu ổn định cho nông nghiệp chế biến, tạo bước chuyển dịch cơ cấu
kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá...
Hiệu quả đầu tư cao, do đất đai còn rộng có thể xây dựng các khu, cụm
khu công nghiệp với chi phí đền bù thấp, hoặc có thể phát triển công nghiệp chế
biến lâm sản từ vùng nguyên liệu hiện có, tiết kiệm được chi phí cho phát triển
vùng nguyên liệu. Tương tự, có thể chế biến thịt trâu bò sử dụng sản phẩm chăn
nuôi hiện có, mà không cần chi phí cho phát triển tổng đàn.
Có truyền thống lịch sử văn hoá và phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân
tộc. Nguồn nhân lực dồi dào, lao động trẻ chiếm tỷ lệ cao, trình độ học vấn khá.
Điều kiện khai thác khoán sản tương đối thuận lợi: Nguồn tài nguyên
khoáng sản khá phong phú, chưa được khai thác, đảm bảo cho sản xuất ổn định
với quy mô tương đối lớn, trong một thời gian dài.
Có điều kiện thuận lợi để khai thác du lịch: Tuyên Quang là quê hương của
cách mạng có nhiều di tích lịch sử gắn bó với Bác Hồ và cách mạng tháng 8 như
đình Tân Trào, cây đa Tân Trào, các địa danh nổi tiếng như Kim Quan, Kim
Bình, Đá Bàn... và dải sông Lô với các chiến công trên dòng sông Lô năm xưa,
cùng với cảnh quan thiên nhiên phong phú.
Cơ sở hạ tầng khá phát triển và là điểm dừng chân của khách bộ hành, vì
vậy có thể kết hợp với Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Hà Giang và
các tỉnh khác hình thành các tuor du lịch liên tỉnh qua các địa danh Núi Cốc,
Đền Hùng, Tam Đảo,... phát triển du lịch tồng hợp đáp ứng nhu cầu đồng bào
29
trong nước và khách nước ngoài trở về với cội nguồn cách mạng thì không
những có ý nghĩa chính trị mà còn phát triển kinh tế dịch vụ cho tỉnh.
2.1.3.2 Những hạn chế, khó khăn
Tuyên Quang là tỉnh miền núi nằm trong nội địa, xa các cửa khẩu, bến
cảng, xa các trung tâm kinh tế lớn của cả nước như Hà Nội, Hải Phòng, thành
phố Hồ Chí Minh, việc cung cấp thông tin, công nghệ tiên tiến, thu hút vốn gặp
khó khăn. Thị trường tiêu thụ sản phẩm khá ổn định, sức mua của dân cư thấp.
Việc giao lưu trao đổi hàng hoá với bên ngoài phải bằng đường bộ hoặc đường
sông với chi phí vận tải lớn. Việc hợp tác liên doanh gọi vốn nước ngoài có
những khó khăn nhất định.
Dân số tăng nhanh, lực lượng lao động bổ sung hàng năm ở nông thôn chủ
yếu tham gia vào sản xuất nông, lâm nghiệp, năng suất lao động còn thấp. Việc sử
dụng, thu hút chất xám của Tuyên Quang còn nhiều hạn chế. Trình độ tiếp thu
khoa học kỹ thuật và kiến thức kinh thức kinh tế mới của đại bộ phận lao động xã
hội còn thấp.
Những yếu tố bất lợi của thiên nhiên như hạn hán, lũ lụt luôn là mối đe doạ
cho sản xuất và đời sống, đặt biệt là thành phố Tuyên Quang và các huyện phía
Nam tỉnh.
Là một tỉnh địa hình núi cao chia cắt, kết cấu hạ tầng đường giao thông,
điện, nước còn nhiều hạn chế là một trở ngại lớn cho phát triển kinh tế tỉnh.
2.2 Thực trạng đầu tư XDCB của tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2006 – 2010
2.2.1 Quy mô vốn đầu tư xây dựng cơ bản
Trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh đã chú trọng cải thiện cơ
sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật nhằm thu hút vốn đầu tư, tạo điều kiện sản xuất
kinh doanh phát triển, trong đó hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản của tỉnh luôn
được đặt lên hàng đầu, quy mô vốn đầu tư xây dựng cơ bản của tỉnh tăng mạnh
qua các năm. Để thấy rõ điều này, ta xem xét biểu đồ sau:
30
Biểu đồ 1: Vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội của
tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2006 – 2010
Như vậy, ta thấy quy mô vốn đầu tư toàn xã hội tỉnh Tuyên Quang giai
đoạn 2006 – 2010 có xu hướng tăng liên tục, tăng đều và khá ổn định qua các
năm, năm sau cao hơn năm trước. Năm 2006 tổng mức vốn đầu tư XDCB là
1.074 tỷ đồng, chiếm 74,84% tổng vốn đầu tư toàn xã hội; năm 2007 tổng mức
vốn đầu tư XDCB là 1.475 tỷ đồng, chiếm 79,13% tổng vốn đầu tư toàn xã hội;
năm 2008 tổng vốn đầu tư XDCB là 2.481 tỷ đồng, chiếm 83,59% tổng vốn đầu
tư toàn xã hội, năm 2009 tổng vốn đầu tư XDB là 3.106 tỷ đồng, chiếm 85,21%
tổng vốn đầu tư toàn xã hội; năm 2010 tổng mức vốn đầu tư XDCB là 4.234 tỷ
đồng, chiếm 87,97% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, tốc độ phát triển bình quân
giai đoạn 2006 – 2010 là 40,9%. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản tăng dần lên, cho
thấy trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, tình hình kinh tế ngày càng phát triển dẫn
đến nhu cầu về đầu tư xây dựng cũng tăng lên. Điều đó cho thấy Tuyên Quang
đã làm khá tốt công tác thu hút vốn đầu tư nói chung cũng như vốn đầu tư xây
31