Hoạt động 1 : Hoạt động theo nhóm

Giỏo ỏn Lch S 10



THPT Nguyn Du



máy cai trị phong kiến ngày càng hoàn

chỉnh.Có thêm chức Tiết độ Sứ. Chọn quan lại

bên cạnh việc cử con em quan lại cai quản ở địa

phơng còn có chế độ thi tuyển chọn ngời làm

quan.

- Nhà Đờng tiếp tục chính sách xâm lợc láng

giềng, mở rộng lãnh thổ. Nhà Đờng đã từng đặt

ách thống trị lên đất nớc ta và đã bị nhân dân ta

vùng lên khởi nghĩa trong đó có cuộc khởi

nghĩa tiêu biểu của Mai Thúc Loan ( năm 722),

chống lại sự đô hộ của nhà Đờng.

+ Nhóm 3: Cuối triều đại nhà Đờng, mâu

thuẫn xã hội giữa nông dân với địa chủ quan lại

ngày càng gay gắt dẫn đến khởi nghĩa nông dân

và nhà Đờng sụp đổ.



triều đại trớc.



Hoạt động 1: Hoạt động tập thể và cá nhân:

GV đặt câu hỏi cho cả lớp: Nhà Minh, nhà

Thanh đợc thành lập nh thế nào?

- Cho HS tìm hiểu SGK và trả lời, gọi một HS

trả lời, HS khác bổ sung

- GV nhận xét và chốt ý: Sau nhà Đờng đến nhà

Tống, nhà Nguyên.

- Phong trào khởi nghĩa nông dân của Chu

Nguyên Chơng đã thành lập nhà Minh (16381644). Khởi nghĩa của Lý Tự Thành làm cho

nhà Minh sụp đổ, giữa lúc đó bô tộc Mãn

Thanh ở phía Bắc Trung Quốc đã đánh bại Lý

Tự Thành lập ra nhà Thanh (1644-1911).

- GV đặt câu hỏi: Dới thời Minh kinh tế Trung

Quốc có điểm gì mới so với các triều đại trớc?

Biểu hiện?

_ GV cho cả lớp thảo luận và gọi một HS trả

lời, các HS khác có thể bổ sung cho bạn.

- GV nhận xét và chốt lại: Các vua triều Minh

đã thi hành nhiều biện pháp nhằm khôi phục,

phát triển kinh tế. Đầu thế kỷ XVI quan hệ sản

xuất TBCN đã xuất hiện ở Trung Quốc, biểu

hiện trong các ngành nông nghiệp, thủ công

nghiệp, thơng nghiệp. Các thành thị mọc lên



3.Trung

Quốc

thời

Minh- Thanh.

a. Sự thành lập nhà Minh,

nhà Thanh:

- Nhà Minh thành lập

(1638- 1644), ngời sáng

lập là Chu Nguyên Chơng.

- Nhà Thanh thành lập

1644- 1911.



Nụng Duy Khỏnh



32



b. Về chính trị:

-Từng bớc hoàn thiện

chính quyền từ TW xuống

địa phơng, có chức Tiết độ

sứ

- Tuyển dụng quan lại

bằng thi cử (bên cạnh cử

con em thân tín xuống các

địa phơng)

- Tiếp tục chính sách xâm

lợc và mở rộng lãnh thổ.

- Mâu thuẫn xã hội dẫn

đến khởi nghĩa nông dân

thế kỷ X khiến cho nhà Đờng sụp đổ



b. Sự phát triển kinh tế dới

triều Minh: Từ thế kỷ XVI

đã xuất hiện mầm mống

kinh tế TBCN:

+ Thủ công nghiệp: xuất

hiện công trờng thủ công,



Giỏo ỏn Lch S 10



THPT Nguyn Du



nhiều và rất phồn thịnh. Bắc Kinh, Nam kinh

không chỉ là trung tâm chính trị mà còn là

trung tâm kinh tế lớn.

-GV có thể giải thích thêm: Sự thịnh trị của nhà

Minh còn biểu hiện ở lĩnh vực chính trị: ngay

từ khi lên ngôi Minh Thái Tổ đã quan tâm đến

xây dựng chế độ quân chủ chuyên chế TW tập

quyền (quyền lực ngày càng tập trung vào tay

nhà vua, bỏ chức thừa tớng, thái uý, giúp việc

cho vua là 6 bộ, vua tập trung mọi quyền hành

trong tay, trực tiếp chỉ huy quân đội).

GV đặt câu hỏi: Tại sao nhà Minh với nền kinh

tế và chính trị thịnh đạt nh vậy lại sụp đổ?

- Gọi HS trả lời và GV nhận xét và phân tích

cho học sinh thấy: Cũng nh các triều đại phong

kiến trớc đó, cuối triều Minh ruộng đất ngày

càng tập trung vào tay giai cấp quí tộc, địa chủ

còn nông dân ngày càng cực khổ ruộng ít, su

cao, thuế nặng cộng với phải đi lính phục vụ

cho các cuộc chiến tranh xâm lợc, mở rộng

lãnh thổ của các triều vua vì vậy mâu thuẫn

giữa nông dân với địa chủ ngày càng gay gắt và

cuộc khởi nghĩa nông dân của Lý Tự Thành

làm cho nhà Minh sụp đổ

GV đặt câu hỏi: Chính sách cai trị của nhà

Thanh?

Gọi một HS trả lời, các HS khác bổ sung sau đó

GV nhận xét, chốt ý: Ngời Mãn Thanh khi vào

Trung Quốc lập ra nhà Thanh và thi hành chính

sách áp bức dân tộc, bắt ngời Trung Quốc ăn

mặc và theo phong tục ngời Mãn, mua chuộc

địa chủ ngời Hán, giảm thuế cho nông dân nhng mâu thuẫn dân tộc vẫn tăng dẫn đến khởi

nghĩa nông dân khắp nơi.

- Đối ngoại: Thi hành chính sách bế quan toả

cảng trong bối cảnh bị sự nhòm ngó của t bản

phơng Tây dẫn đến sự suy sụp của chế độ

phong kiến. Cách mạng Tân Hợi năm 1911 đã

làm cho nhà Thanh sụp đổ.



Nụng Duy Khỏnh



33



quan hệ chủ - ngời làm

thuê.

+ Thơng nghiệp phát triển,

thành thị mở rộng và phồn

thịnh.

c.Về chính trị: bộ máy nhà

nớc phong kiến ngày càng

tập quyền. Quyền lực ngày

càng tập trung trong tay

nhà vua.



- Mở rộng bành trớng ra

bên ngoài trong đó có sang

xâm lợc Đại Việt nhng đã

thất bại nặng nề.



d. Chính sách của nhà

Thanh:

- Đối nội: áp bức dân tộc,

mua chuộc địa chủ ngời

Hán.

- Đối ngoại: Thi hành

chính sách bế quan toả

cảng



Giỏo ỏn Lch S 10



THPT Nguyn Du



-> Chế độ phong kiến nhà

Thanh sụp đổ năm 1911

Hoạt động 4: Làm việc theo nhóm

GV chia cả lớp làm 2 nhóm chính và giao

nhiệm vụ vho mỗi nhóm:

- Nhóm 1: Những thành tựu trên lĩnh vực t tởng

của chế độ phong kiến Trung Quốc?

- Nhóm 2: Những thành tựu trên các lĩnh vực sử

học, văn học, khoa học kỹ thuật?

GV cho đại diện các nhóm trình bày, và bổ

sung cho nhau, sau đó GV nhận xét và chốt ý:

+ Nhóm 1: Nho giáo giữ vai trò quan trọng

trong lĩnh vực t tởng. Ngời khởi xớng nho học

là Khổng Tử. Từ thời Hán nho giáo đã trở thành

công cụ thống trị về mặt tinh thần với quan

niệm về vua - tôi, cha- con, chồng vợ, nhng về sau nho giáo càng trở lên bảo thủ, lỗi

thời và kìm hãm sự phát triển của xã hội.

- Phật giáo cũng thịnh hành nhất là thời Đờng.

Thời Đờng vua Đờng đã cử các nhà s sang ấn

Độ lấy kinh phật nh cuộc hành trình đầy gian

nan vất vả của nhà s Đờng Huyền Trang,

+ Nhóm 2: Bắt đầu từ thời Tây Hán sử học đã

trở thành lĩnh vực độc lập, ngời đặt nền móng

là T Mã Thiên với bộ sử ký.

Văn học: Thơ phát triển mạnh dới thời Đờng

với những tác giả tiêu biểu: Đỗ Phủ, Lý Bạch,

Bạch C Dị,Tiểu thuyết phát triển mạnh ở thời

Minh Thanh với các bộ tiểu thuyết nổi tiếng

nh Thuỷ Hử của Thi Nại Am, Tam quốc diễn

nghĩa của La Quán Trung, Tây Du Ký của Ngô

Thừa Ân, Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần,

Các tiẻu thuyết của Trung Quốc đều dựa vào

những sự kiện có thật và h cấu thêm 7 thực,3

h, nó phản ánh phần nào đời sống của nhân

dân Trung Quốc và các mối quan hệ xã hội thời

phong kiến ( nếu còn thời gian GV có thể kể

ngắn gọn nội dung của một tác phẩm,..)

Khoa học kỹ thuật: Ngời Trung Quốc đạt đợc

nhiều thành tựu rựuc rỡ trong lĩnh vực hàng hải

nh bánh lái, la bàn, thuyền buồm nhiều lớp.

Nụng Duy Khỏnh

34



4.Văn hoá Trung Quốc

a. T tởng:

- Nho giáo giữ vai trò quan

trọng trong hệ t tởng

phong kiến là công cụ tinh

thần bảo vệ chế độ phong

kiến, về sau nho giáo càng

trở lên bảo thủ, lỗi thời và

kìm hãm sự phát triển của

xã hội.



- Phật giáo cũng thịnh

hành nhất là thời Đờng.

b. Sử học: T Mã Thiên với

bộ sử ký.

c. Văn học:

+ Thơ phát triển mạnh dới

thời Đờng

+Tiểu thuyết phát triển

mạnh ở thời Minh

Thanh



Giỏo ỏn Lch S 10



THPT Nguyn Du



4.Sơ kết bài học:

- GV kiểm tra hoạt động nhận thức của HS với việc yêu cầu học sinh nêu lại

sự hình thành xã hội phong kiến Trung Quốc, sự phát triển của chế độ phong kiến

Trung Quốc qua các triều đại, điểm nổi bật của mỗi triều đại? Vì sao cuối các

triều đại đều có khởi nghĩa nông dân? Những thành tựu văn hoá tiêu biểu của

Trung Quốc thời phong kiến?

5.Dặn dò và giao bài tập

-Học bài cũ, làm bài tập trong SGK, đọc trớc bài mới.

-Bài tập:

1. Kể tên các triều đại phong kiến Trung Quốc, thời gian tồn tại?

Triều đại nào chế độ phong kiến đạt đến đỉnh cao? Biểu hiện?

2. Những thành tựu văn hoá chủ yếu của Trung Quốc thời phong

kiến? Tìm hiểu tác phấm Sử ký của T Mã thiên



Bài 6

Các quốc gia ấn và văn hoá truyền thống ấn Độ

I.

Mục tiêu bài học

1. Về kiến thức

Qua bài học giúp học sinh nhận thức đợc:

- ấn Độ là quốc gia có nền văn minh lâu đời, phát triển cao, cùng với

Trung Quốc có ảnh hởng sâu rộng ở châu á và trên thế giới.

- Thời Gúp ta định hình văn hoá truyền thống ấn Độ

- Nội dung của văn hoá truyền thống.

2. Về t tởng tình cảm

- Văn hóa ấn Độ có ảnh hởng trực tiếp đến Việt Nam, tạo nên mối

quan hệ kinh tế và văn hoá mật thiết giữa hai nớc. Đó là cơ sở để

tăng cờng sự hiểu biết, quan hệ thân tình, tôn trọng lẫn nhau giữa

hai nớc.

3. Về kỹ năng

- Rèn luyện kỹ năng phân tích, tổng hợp.

II. thiết bị vầ tài liệu dạy học

- Lợc đồ ấn Độ trong SGK phóng to

- Bản đồ ấn Độ ngày nay

Nụng Duy Khỏnh



35