Splicing khác nhau của gen α-tropomyosin
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.43 MB, 161 trang )
6. Ribozyme
• Trong một số trường hợp, RNA bên
trong intron tự cắt rời ra mà không cần
sự xúc tác của protein. Nhiều nghiên
cứu khác phát hiện khả năng xúc tác
của một số RNA và chúng được gọi là
Ribozyme. Phát hiện này có ý nghóa
quan trọng việc tìm hiểu cơ chế và
nguồn gốc sự sống.
IV. DỊCH MÃ (TRANSLATION).
• Thông tin trên mRNA trưởng thành, tức
trình tự các base trên mRNA tiếp theo được
sử dụng để xác đònh trình tự các amino acid
tạo nên mạch polypeptide. Quá trình này
được gọi là dòch mã (translation), thông tin
được chuyển từ "ngôn ngữ" này trên một
phân tử (trình tự ribonucleotide) thành
"ngôn ngữ" trên phân tử khác (trình tự các
amino acid).
• Quá trình dòch mã phức tạp hơn so
với sao chép và phiên mã. Nó được
thực hiện trên một cấu trúc là
ribosome với sự tham gia của cả ba
loại RNA: mRNA, rRNA và tRNA,
mà tất cả đều được tổng hợp từ
khuôn DNA. Hướng dòch mã trên
mRNA là 5‘ 3'.
1. Các ribosome.
Quá trình dòch mã thực hiện trên các ribosome.
Mỗi ribosome gồm hai đơn vò: một lớn và một nhỏ,
mỗi cái là phức hợp gồm rRNA, các enzyme và các
protein cấu trúc (hình8.8). Khi không thực hiện
tổng hợp protein, mỗi đơn vò tồn tại tách rời trong tế
bào chất. Đơn vò lớn của ribosome của Prokaryotaee
gồm 2 phân tử rRNA và 35 protein; đơn vò nhỏ có
một rRNA và khoảng 20 protein. rRNA có cấu trúc
không gian phức tạp do có nhiều đoạn bắt cặp với
nhau nhờ có trình tự nucleotide bổ sung.
ribosome của Procaryotae
Tổng hợp polypeptide theo hướng của khuôn mRNA
Dòch mã (Translation) = giải mã thông tin ghi trên mRNA thành trình tự amino
acid của protein
• Ở Prokaryotae, đầu 5' của mRNA gắn trước
tiên vào đơn vò nhỏ, và lúc đó có khả năng
gắn thêm vào đơn vò lớn. Khi đơn vò lớn gắn
vào xong sự dòch mã bắt đầu.
Vì tế bào Prokaryotae không có màng
•
nhân và quá trình dòch mã không tách khỏi
các ribosome và bộ máy dòch mã trong tế bào
chất, các ribosome có khả năng gắn vào một
đầu mRNA và dòch mã tạo protein, trong khi
đó RNA-polymerase vẫn tiếp tục phiên mã từ
DNA.
• Ở cả Prokaryotae lẫn Eukaryotae, khi ribosome đầu
tiên gắn vào dịch mã mRNA đến phần sau thì các
ribosome khác có thể gắn vào phía đầu để dịch mã. Do
đó các ribosome xếp thành chuỗi trên mRNA tạo nên
cấu trúc polyribosome, gọi ngắn là polysome(hình
9.11). Khoảng 15 ribosome có thể gắn cùng lúc trên
mRNA, cách nhau 80 nucleotide. Nhờ vậy, tốc độ tổng
hợp protein tăng nhanh đáng kể.
2. Polyribosome và quá trình gắn
của amino acid.
• Sau khi mRNA được tạo ra do phiên
mã, gắn vào đơn vò nhỏ của
ribosome, đơn vò lớn có thể gắn vào
và dòch mã bắt đầu.
Dòch mã
và
polysom
e
Polysome
