II. Rơ le điện từ

Gi¸o ¸n vËt lÝ 9



TiÕt 29:



I. Mơc tiªu:



N¨m häc 2013-2014



Ngµy 22/12/2012

Lùc ®iƯn tõ



- M« t¶ ®ỵc thÝ nghiƯm chøng tá ®ỵc t¸c dơng cđa lùc ®iƯn tõ t¸c dơng lªn ®o¹n

d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iƯn ch¹y qua ®Ỉt trong tõ trêng.

- VËn dơng ®ỵc quy t¾c bµn tay tr¸i biĨu diƯn lùc tõ t¸c dơng lªn dßng ®iƯn th¼ng ®Ỉt

vu«ng gãc víi ®êng søc tõ, khi biÕt chiỊu ®êng søc tõ vµ chiỊu dßng ®iƯn

- M¾c m¹ch ®iƯn theo s¬ ®å, sư dơng c¸c biÕn trë vµ c¸c dơng cơ ®iƯn.

- VÏ vµ x¸c ®Þnh chiỊu ®êng søc tõ cđa nam ch©m.

-ThÕ giíi quan duy vËt biƯn chøng vµo m«n vËt lý, rÌn th¸i ®é yªu thÝch m«n häc, tÝnh

cÈn thËn, trung thùc.



II. Chn bÞ :



- 1 nam ch©m ch÷ U. 1 ngn ®iƯn 6V

- 1 ®o¹n d©y dÉn b»ng ®ång ∅ 2,5mm, dµi 10cm. 1 biÕn trë lo¹i 20 Ω - 2A

- 1 c«ng t¾c, 1 gi¸ thÝ nghiƯm. 1 ampe kÕ GH§ 1,5A, §CNN 0,1A

- Mét b¶n vÏ phãng to h×nh 27.1 vµ 27.2

- Chn bÞ vÏ h×nh.



III. HO¹T §Éng d¹y häc:



1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:

2. KiĨm tra bµi cò:

? Nªu thÝ nghiƯm ¥-xtÐt chøng tá dßng ®iƯn cã t¸c dơng tõ. ? M«

t¶ thÝ nghiƯm ¥xtÐt

3. Bµi míi:

Dßng ®iƯn t¸c dơng lùc tõ lªn kim nam ch©m, vËy nam ch©m cã t¸c dơng lùc lªn dßng ®iƯn

hay kh«ng? Em dù ®o¸n thÕ nµo?

Chóng ta cïng nghiªn cøu bµi häc h«m nay.

Ho¹t ®éng 1:

ThÝ nghiƯm vỊ t¸c dơng cđa tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iƯn

? §äc néi dung th«ng tin phÇn TN

I. T¸c dơng cđa tõ trêng lªn d©ydÉn cã

dßng ®iƯn

? Quan s¸t h×nh 27.1/SGK vµ nghiªn

1. ThÝ nghiƯm:

cøu h×nh vÏ.

? M« t¶ thÝ nghiƯm: yªu cÇu chóng ta

lµm c¸c c«ng ®o¹n nµo?

- M¾c m¹ch ®iƯn nh h×nh vÏ 27.1

- GV treo h×nh vÏ lªn b¶ng.

GV: Lu ý ®o¹n d©y dÉn th¼ng AB n»m C1: HiƯn tỵng ®ã chøng tá ®iỊu g×?

trong tõ trêng 1 n/c

? §ãng c«ng t¾c K. Quan s¸t xem cã + Khi ®ãng c«ng t¾c K ®o¹n d©y dÉn

hiƯn tỵng g× x¶y ra víi ®o¹n d©y dÉn AB bÞ hót vµo trong lßng nam ch©m

ch÷ U (hc bÞ ®Èy), nh vËy tõ trêng

AB.

t¸c dơng lùc ®iƯn tõ lªn d©y dÉn AB cã

- Lu ý ®Ỉt s©u vµo lßng n/c

? Gäi HS tr¶ lêi C1 so s¸nh dù ®o¸n dßng ®iƯn ch¹y qua.

2. KÕt ln:

ban ®Çu.

- Tõ t¸c dơng t¸c dơng lùc lªn ®o¹n d©y

? §¹i diƯn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶

Ngun ViÕt C¬ng

Trêng THCS H¬ng L©m

51



Gi¸o ¸n vËt lÝ 9



N¨m häc 2013-2014



dÉn AB cã dßng ®iƯn ch¹y qua ®Ỉt

trong tõ trêng. Lùc ®ã gäi lµ lùc ®iƯn

GV: HS ghi KL vµo vë cđa m×nh.

tõ.

Ho¹t ®éng 2: T×m hiĨu chiỊu cđa lùc ®iƯn tõ

* Tõ kÕt qu¶ cđa c¸c nhãm ta thÊy d©y II. ChiỊu cđa lùc ®iƯn tõ, quy t¾c bµn

dÉn AB bÞ hót hc bÞ ®Èy ra ngoµi 2 tay tr¸i.

cùc cđa nam ch©m, tøc lµ chiỊu cđa lùc 1. ChiỊu cđa lùc ®iƯn tõ phơ thc

®iƯn tõ trong TN kh¸c nhau ë tõng vµo nh÷ng u tè nµo?

- §ỉi chiỊu dßng ®iƯn ch¹y qua d©y

nhãm

? ChiỊu cđa lùc ®iƯn tõ kh¸c nhau phơ dÉn AB, ®ãng c«ng t¾c K, quan s¸t hiƯn

tỵng rót ra ®ỵc kÕt ln.

thc vµo c¸c u tè nµo

- Khi ®ỉi chiỊu dßng ®iƯn ch¹y qua d©y

- §äc th«ng tin trong phÇn TN1 vµ dù dÉn AB th× chiỊu lùc ®iƯn tõ thay ®ỉi.

KL: ChiỊu cđa lùc ®iƯn tõ t¸c dơng lªn

®o¸n xem d©y dÉn nh thÕ nµo ?

d©y dÉn AB phơ thc vµo chiỊu dßng

? Quan s¸t chun ®éng cđa AB

®iƯn ch¹y trong d©y dÉn vµ chiỊu cđa

? KiĨm tra b»ng thÝ nghiƯm

®êng søc tõ.

? Trao ®ỉi vµ rót ra kÕt ln.

? TiÕn hµnh TN1: KiĨm tra sù phơ

thc cđa chiỊu lùc ®iƯn tõ vµo chiỊu * §Ỉt bµn tay tr¸i sao cho c¸c ®êng søc

tõ híng vµo lßng bµn tay, chiỊu tõ cỉ

dßng ®iƯn ch¹y qua d©y dÉn AB.

* VËy lµm thÕ nµo ®Ĩ x¸c ®Þnh chiỊu tay ®Õn ngãn tay gi÷a híng theo chiỊu

lùc ®iƯn tõ khi biÕt chiỊu dßng ®iƯn dßng ®iƯn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900

ch¹y qua d©y dÉn vµ chiỊu ®êng søc tõ. chØ chiỊu cđa lùc ®iƯn tõ.

* ¸p dơng quy t¾c bµn tay tr¸i ®Ĩ x¸c

* Quy t¾c:

®Þnh chiỊu dßng ®iƯn ch¹y qua d©y dÉn

Ho¹t ®éng * ¸p dơng quy t¾c bµn tay tr¸i ®Ĩ x¸c

®Þnh chiỊu dßng ®iƯn ch¹y qua d©y dÉn

I ®i tõ B -> A

4: VËn dơng - cđng cè

? §äc vµ cho biÕt yªu cÇu C2

? C3 ChiỊu dßng ®iƯn ®i tõ ®Çu nµo cđa d©y



N



5. Híng dÉn häc ë nhµ

C4: BiĨu diƠn lùc ®iƯn tõ t¸c dơng lªn c¸c d©y dÉn.



TiÕt 30



I. Mơc tiªu:



I



A



B



F

S



Ngµy 25/12/2012

§éng c¬ ®iƯn mét chiỊu



- M« t¶ ®ỵc c¸c bé phËn chÝnh, gi¶i thÝch ®ỵc ho¹t ®éng cđa ®éng c¬ ®iƯn mét chiỊu.

- Nªu ®ỵc t¸c dơng cđa mçi bé phËn chÝnh trong ®éng c¬ ®iƯn.

- Ph¸t hiƯn sù biÕn ®ỉi ®iƯn n¨ng thµnh c¬ n¨ng trong khi ®éng c¬ ®iƯn ho¹t ®éng.

- VËn dơng quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c ®Þnh chiỊu lùc ®iƯn tõ, biĨu diƠn lùc ®iƯn tõ.

- Gi¶i thÝch ®ỵc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cđa ®éng c¬ ®iƯn mét chiỊu.

- Båi dìng thÕ giíi quan duy vËt biƯn chøng.



Ngun ViÕt C¬ng



Trêng THCS H¬ng L©m



52



Gi¸o ¸n vËt lÝ 9



N¨m häc 2013-2014



- Yªu thÝch m«n häc.

II. Chn bÞ :



- 1 m« h×nh ®éng c¬ ®iƯn 1 chiỊu, cã thĨ ho¹t ®éng ®ỵc víi ngn 6V.

- 1 ngn ®iƯn 6V



III. Ho¹T §éNG d¹Y häC :



1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:

2. KiĨm tra bµi cò:

? Ph¸t biĨu quy t¾c bµn tay tr¸i

3. Bµi míi:

NÕu ®a liªn tơc dßng ®iƯn vµo khung d©y th× khung d©y sÏ liªn tơc chun ®éng quay

trong tõ trêng cđa nam ch©m nh thÕ ta sÏ cã mét ®éng c¬ ®iƯn.

Ho¹t ®éng 1: CÊu t¹o

I. Nguyªn t¾c cÊu t¹o:

1. C¸c bé phËn chÝnh :

- GV: Ph¸t m« h×nh ®éng c¬ ®iƯn mét + HS lµm viƯc víi SGK vµ nghe h×nh vÏ

28.1 vµ m« h×nh ®éng c¬ ®iƯn mét

chiỊu cho c¸c nhãm.

chiỊu.

? ChØ ra c¸c bé phËn chÝnh cđa ®éng c¬ + Khung d©n dÉn

+ Nam ch©m

+ Cỉ gãp ®iƯn

Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu nguyªn t¾c ho¹t ®éng

2. Ho¹t ®éng cđa ®éng c¬ ®iƯn 1

- Yªu cÇu ®äcphÇn th«ng b¸o vµ nªu chiỊu

nguyªn t¾c ho¹t ®éng cđa ®éng c¬ ®iƯn - HS ®äc phÇn th«ng b¸o ®Ĩ nªu ®ỵc

nguyªn t¾c ho¹t ®éng cđa ®éng c¬ ®iƯn

mét chiỊu.

mét chiỊu lµ dùa trªn t¸c dơng cđa tõ

trêng lªn khung d©y dÉn cã dßng ®iƯn

ch¹y qua ®Ỉt trong tõ trêng.

? §äc vµ cho biÕt yªu cÇu C1

- Lµm viƯc c¸ nh©n

C1:

? Thùc hiƯn C1 theo yªu cÇu.

- VËn dơng quy t¾c bµn tay tr¸i, x¸c

? §äc vµ nghiªn cøu C2 vµ nªu dù ®Þnh cỈp lùc tõ t¸c dơng lªn 2 c¹nh AB,

CD cđa d©y

®o¸n hiƯn tỵng x¶y ra.

? Lµm viƯc theo nhãm

? CỈp lùc tõ võa vÏ cã t¸c dơng g× ®èi

- Lµm C3 theo nhãm

víi khung d©y.

3. KÕt ln:

- Yªu cÇu HS lµm TN theo nhãm

+ Nam ch©m ®iƯn t¹o ra tõ trêng

? §éng c¬ ®iƯn mét chiỊu cã c¸c bé

+ Khung d©y dÉn cho dßng ch¹y qua

phËn chÝnh lµ g×? Nã ho¹t ®éng theo

+ Khung d©y quay nhê t¸c dơng tõ cđa

nguyªn t¾c nµo?

lùc ®iƯn tõ.

Ho¹t ®éng 3: T×m hiĨu ®éng c¬ ®iƯn mét chiỊu trong kÜ tht

II. §éng c¬ ®iƯn mét chiỊu trong kÜ

tht

? Quan s¸t h×nh vÏ ®Ĩ chØ c¸c bé phËn

1. CÊu t¹o cđa ®éng c¬ ®iƯn mét

chÝnh cđa ®éng c¬ ®iƯn mét chiỊu

chiỊu

trong kÜ tht.

? §éng c¬ ®iƯn mét chiỊu trong kÜ

tht, bé phËn t¹o ra tõ trêng cã ph¶i lµ

nam ch©m vÜnh cưu kh«ng? Bé phËn a. Trong ®éng c¬ th× bé phËn t¹o ra tõ

quay cđa ®éng c¬ cã ®¬n gi¶n chØ lµ trêng lµ nam ch©m ®iƯn.

b. Bé phËn quay cđa ®éng c¬ ®iƯn kÜ

khung d©y kh«ng?

tht kh«ng ®¬n gi¶n lµ mét khung d©y

? §äc phÇn kÕt ln theo SGK

- Ngoµi ®éng c¬ ®iƯn 1 chiỊu cßn cã mµ gåm nhiỊu cn d©y ®Ỉt lƯch nhau

®éng c¬ ®iƯn xoay chiỊu lµ lo¹i ®éng vµ song song víi trơc cđa mét khèi trơ



Ngun ViÕt C¬ng



Trêng THCS H¬ng L©m



53



Gi¸o ¸n vËt lÝ 9



N¨m häc 2013-2014



c¬ thêng dïng trong ®êi sèng vµ kÜ lµm b»ng l¸ thÐp kÜ tht.

tht.

2. KÕt ln

- Dùa vµo lùc ®iƯn ®Ĩ chÕ t¹o lùc ®iƯn

kÕ cđa v«n kÕ vµ ampe kÕ.

Ho¹t ®éng 4: Ph¸t hiƯn sù biÕn ®ỉi n¨ng lỵng trong ®éng c¬ ®iƯn

? Khi ho¹t ®éng, ®éng c¬ ®iƯn chun - §iƯn n¨ng chun ho¸ thµnh c¬ n¨ng

ho¸ thµnh c¸c d¹ng n¨ng lỵng nµo?

4: VËn dơng - cđng cè: Tỉ chøc cho HS lµm viƯc c¸ nh©n C6, C5,

5. Híng dÉn vỊ nhµ

Lµm C7



Ngµy 27/12/2012

TiÕt 31:

I. Mơc tiªu:



Bµi tËp vËn dơng quy t¾c n¾m tay ph¶i

vµ quy t¾c bµn tay tr¸i



- Củng cố, vận dụng qui tắc name tay phải và qui tắc bàn tay trái để làm bài tập có

lkiên quan

- Biết cách giải các bài tập đònh tính phần điện từ, suy luận lô gíc

-Biết vận dụng vào thực tế.

II. Chn bÞ:



- 1 èng d©y dÉn kho¶ng tõ 500 ®Õn 700 vßng, φ = 0,2mm

- 1 thanh nam ch©m

- 1 sỵi d©y m¶nh dµi 20cm

- 1 gi¸ thÝ nghiƯm, 1 ngn ®iƯn 6V, 1 c«ng t¾c.

- M« h×nh khung d©y trong tõ trêng cđa nam ch©m

- Ghi s½n ®Çu bµi ra b¶ng phơ hc in ra giÊy trong

- Bµi tËp 1 cã thĨ chn bÞ cho HS díi d¹ng b¶ng phơ. PhiÕu häc tËp



III. Ho¹t ®éng d¹y häc:



1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:

2. KiĨm tra bµi cò:

3. Néi dung



Ho¹t ®éng 1: Gi¶i bµi 1

? Cho biÕt quy t¾c n¾m tay ph¶i dïng HS: Quy t¾c bµn tay ph¶i dïng ®Ĩ x¸c

®Ĩ lµm g×? Ph¸t biĨu l¹i quy t¾c bµn ®Þnh chiỊu ®êng søc tõ trong lßng èng

tay, n¾m tay ph¶i

d©y khi biÕt chiỊu dßng ®iƯn ch¹y trong

èng d©y hc ngỵc l¹i.

GV: Ph¸t phiÕu häc tËp bµi 1 cho HS.



Ngun ViÕt C¬ng



- C¸ nh©n HS ®äc ®Ị bµi 1, nghiªn cøu

bµi 2 nªu bíc gi¶i.

a. Dïng quy t¾c n¾m tay ph¶i x¸c ®Þnh

chiỊu ®êng søc tõ trong lßng èng d©y.



Trêng THCS H¬ng L©m



54