Bài 1:Nhuộm vải cotton 100% bằng phẩm hoạt tính

Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



Mẫu 1: Phương pháp nhuộm tận trích (exhaust dying methods).

Thư ï hiệ trong 80 phú .

c

n

t

600

C

Thuốc

nhuộm

30oC



40 phú

t

ΔT 300C



Muố

i



------------------------------------------------------------------------



10 10 10

Mẫu 2: Phương pháp nhuộm constant temperature.

Thư ï hiệ trong 80 phú .

c

n

t

Thuốc nhuộm



Muối



kiềm, ure



0



50-60 C



10’



40’



20’



Mẫu 3: Phương pháp nhuộm “All in “.

Trư ớ khi nhuộ vả mộ đ ợ là sạh theo đ côg nghệnhư sau:

c

m i

c ư c m c

ơn n

- NaOH

10 g/l.

- NaHSO3

2.5 g/l.

Na2SiO3

1 g/l.

- Chấ hoạđ ng bềmặ 1gl

t

t ộ

t

0

- TC

45-500C.

Nhuộ vả trong 80 phú .

m i

t

60’

50oC

Thuốc nhuộm, muối, kiềm, ure

ΔT 200C



300

20’

C

Sau khi ngâ , đ o trong 15phú đ xã ch bằg nư ớ , là . Mẫ đ sạh

m ả

t em

sạ

n

c

khô u ã c

sẳ sàg cho côg đ n nhuộ .

n n

n oạ

m



24



Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



Mẫ sau khi nhuộ đ ợ xã ch dư lư ợg thuố nhuộ bằg nư ớ . Rư õ đ n khi

u

m ư c

sạ

n

c

m n

c

a ế

nư ớ thậ trong, treo rá , sấ nhẹbằg má sấ tó (cá h 10 cm). Sau đ đ là ng

c

t

o y

n

y y c

c

ó em nó

bằg cá h ló tấ vả trắg lê trê, á dụg như thế cảhai mặ

n

c

t m i n

n n p n

cho

t.

Sau thí nghiệ , cho 3 mẫ và tú xố trong đ là đ i chư ù g so sá h mà giư õ

m

u o i p

ể m ố

n

n

u

a

3 mẫ và ể m thí nghiệ thư ùhai ởbuổsau (đ nh giáđ bề mà).

u

đ là

m

i

á

ộ n

u



Họ tê

và n



: --------------------------------------------------



Lớ

p



:



Ngà thư ï tậ

y

c p



:



Đ m

iể

1.



Giả thích vai trò 2SO4, Na2CO3, Ure trong cá thí nghiệ trê. Nế khôg có

i

Na

c

m n

u

n

nósẽ y ra hậ quảgì khi nhuộ .

gâ

u

m

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



2.



So sá h 3 mẫ nhuộ theo 3 phư ơng phá trê, mẫ nà mà và ộđ u mà cao

n

u

m

p n

u o

u

đ ề

u

nhấ Hã nê ra nguyê nhâ gâ ra sư ï c biệ trê.

t. y u

n

n y

khá

t n

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



3.



Tạ sao khi là ng cầ phả ló tấ vả trắg. Theo em, tạ nhà y phả là thế

i

nó

n

i t m i n

i

má

i m

nà đ thư ï hiệ .

o ể c

n

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------25



Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------4.

Trong côg đ n nấ vả , hã nê tá dụg củ NaOH, NaHSO 3?

n oạ u i

y u c n

a

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5.

Vai trò t hoạ đ ng bềmặ trong côg đ n nấ tẩ.

chấ

t ộ

t

n oạ u y

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------6.



Hã nê ư u, như ợ đ m củ tư øg phư ơng phá . Hã chọ phư ơng phá thích hợ

y u

c iể

a n

p

y

n

p

p

nhấ (dư ï và mẫ thu đ ợ đ so sá h).

t.

a o

u

ư c ể

n

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



7.

Tạ sao sau khi nhuộ cầ phá giặ sạh mẫ .

i

m n

i

t c

u

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------



26



Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------8.



Nê cơ chế n kế củ thuố nhuộ hoạtính vớ xơ celluloze. Tư ø óđ nh giáđ

u

liê t a

c

m

t

i

đ á

ộ

bề mà so vớ cá loạthuố nhuộ khá .

n

u

i c

i

c

m

c

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



9.

Thuố nhuộ hoạtính cò đ ợ dùg đ nhuộ cá loạxơ nà.

c

m

t

n ư c n ể

m c

i

o

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------10. Nê ả h hư ở g củ nhiệ đ lê quátrình nhuộ ?

u n

n

a

t ộ n

m

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------27



Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



Vả cotton 100% đ ợ dệ tư ø celluloze tư ø i bôg, do đ cónhư õ g ư u đ m nổ

i

ư c t xơ

sợ n

ó

n

iể

i

bậ như : rẻ khả năg thôg nhiệ, hú mồhô Nê hàg vả cotton đ c biệ phù p

c

,

n

n

t

t

i...

n n

i

ặ

t

hợ

vớ khí hậ Việ Nam. Hầ hế cá mặ hàg chủlư ï hiệ nay củ cá côg ty dệ may ở

i

u

t

u t c

t n

c

n

a c n

t

nư ớ ta là i cotton dạg dệ thoi hay dạg đ

c

vả

n

t

n an…

Qua quá trình phá triể củ ngàh nhuộ thì phẩ hoạ tính đ ợ sư û dụg chủ

t

n a

n

m

m

t

ư c

n

yế đ nhuộ thàh phầ celluloze do cónhiề ư u đ m nỗ trộ hơn cá loạphẩ mà

u ể

m

n

n

u

iể

i i

c

i

m

u

khá ...Trong đ u kiệ nhuộ , khi tiế xú vớ vậ liệ thuố nhuộ sẽtham gia đ ng

c

iề

n

m

p c i t u

c

m

ồ

thờ2 phả ư ù g:

i

n n

Phả ư ù g chính tạ liê kế hó họ vớ xơ:

n n

o n t a c i

S - F- T - X +



HO - Cell



S - F- T - Cell + HX.



Trong đ :

ó

X: nhó di đ ng.

m

ộ

T: nhó phả ư ù g.

m

n n

S: nhó tan.

m

F: nhó mang mà.

m

u

Phả ư ù g thủ phâ (phụ:

n n

y

n

)

S - F- T - X +



HO - H



S - F- T - OH + HX.



Thuố nhuộ khi đ bò thủ phâ sẽkhôg cò khả năg tạ liê kế hó họ vớ

c

m

ã

y

n

n

n

n

o n t a c i

xơ đ ợ nư õ. Chú g chỉ bá và mặ ngoàcủ xơ bằg lư ï hấ phụ t lí nê khôg đ

ư c a

n

m o

t

i a

n

c p

vậ

n

n ủ

đ bề mà cầ thiế Do đ phả giặ sạh hế bộphậ thuố nhuộ nà.

ộ n

u n

t.

ó

i

t c

t

n

c

m y



Hóa chất

-



Thuố nhuộ hoạtính

c

m

t

Na2SO4 rắ.

n

Na2CO3 bộ.

t



-



Ure hạ

t

Nư ớ cấ

c t.

NaHSO3



Thiết bò

-



Ké nhỏcắ vả

o

t i

Vả mộ cotton 100%

i

c

Ố đ

ng ong 100 ml

Becher 250ml

Má quang phổ

y

UV-VIS



1 cá .

i

3 mẫ

u

1 cá .

i

3 cá .

i

1 cá .

i



-



Bà là

n

Bế đ n

p iệ

Nhiệ kế

t

Kẹ gắ vả

p p i

Đ a khuấ thủ tinh

ủ

y

y



28



1 cá .

i

1 cá .

i

1 cá .

i

1 cá .

i

1 cá .

i



Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



Sinh viê chuẩ bò 3 mẫ vả mộ cotton 100% vớ kích thư ớ 15x25 cm. Tiế

n

n

u i

c

i

c

n

hàh nấ tẩ theo đ côg nghệở phầ phụ c. Ba mẫ nà sau đ đ ợ sấ khô m,

n

u y

ơn n

n

lụ

u y

ó ư c y

ẩ

là (ởnấ dùg là vả cotton), câ chính xá 2 số khố lư ợg củ tư øg mẫ . Tính

kỹ

t n

cho i

n

c

lẻ

i

n

a n

u

toá lư ợg cá tá chấ sư û dụg thoe dung tỷ phầ tră thư ố nhuộ sư û dụg cho cả 3

n

n

c c

t

n

,

n m

c

m

n

phư ơng phá là

p 0.1%.

Mẫu 1: Phương pháp nhuộm tận trích (exhaust dying methods)

Thư ï hiệ trong 45 phú theo đ côg nghệ

c

n

t

ơn n

:

-



-



Thuố nhuộ hoạtính

c

m

t

Na2SO4

Na2CO3

Ure



0.1%

250 g/l.

25 g/l.

3 g/l



Biể đ nhuộ :

u ồ

m



Thuộ

c

m

Chấ nhuộ

t

trợ

2 phú

t



2/3 Na2CO3

1/3

Na2CO3



800C



30 phú

t



Na2SO4



2 phú 2 phú

t

t



10 phú

t



Giặxả

t



Mẫu 2: Phương pháp nhuộm không có chất điện li

Thư ï hiệ trong 45 phú theo đ côg nghệsau:

c

n

t

ơn n

-



Thuố nhuộ hoạtính 0.1%

c

m

t

Na2SO4

0 g/l

- Na2CO3

25 g/l

- Ure

3 g/l

- NaHSO3

2g/l

Biể đ nhuộ lầ 2:

u ồ

m n

Cá mẫ sau nhuộ đ ợ xãtrà trong becher bằg nư ớ nó g nguộ dầ , cuố

c

u

m ư c

n

n

c n

i n

i

cùg xảlạh đ n khi khôg cò ra mà, sấ khôlà hai mặ

n

n ế

n

n

u y

, cả

t.



29