Bài 2:Nghiên cứu kĩ thuật nhuộm vải cotton 100%

Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



Sinh viê chuẩ bò 3 mẫ vả mộ cotton 100% vớ kích thư ớ 15x25 cm. Tiế

n

n

u i

c

i

c

n

hàh nấ tẩ theo đ côg nghệở phầ phụ c. Ba mẫ nà sau đ đ ợ sấ khô m,

n

u y

ơn n

n

lụ

u y

ó ư c y

ẩ

là (ởnấ dùg là vả cotton), câ chính xá 2 số khố lư ợg củ tư øg mẫ . Tính

kỹ

t n

cho i

n

c

lẻ

i

n

a n

u

toá lư ợg cá tá chấ sư û dụg thoe dung tỷ phầ tră thư ố nhuộ sư û dụg cho cả 3

n

n

c c

t

n

,

n m

c

m

n

phư ơng phá là

p 0.1%.

Mẫu 1: Phương pháp nhuộm tận trích (exhaust dying methods)

Thư ï hiệ trong 45 phú theo đ côg nghệ

c

n

t

ơn n

:

-



-



Thuố nhuộ hoạtính

c

m

t

Na2SO4

Na2CO3

Ure



0.1%

250 g/l.

25 g/l.

3 g/l



Biể đ nhuộ :

u ồ

m



Thuộ

c

m

Chấ nhuộ

t

trợ

2 phú

t



2/3 Na2CO3

1/3

Na2CO3



800C



30 phú

t



Na2SO4



2 phú 2 phú

t

t



10 phú

t



Giặxả

t



Mẫu 2: Phương pháp nhuộm không có chất điện li

Thư ï hiệ trong 45 phú theo đ côg nghệsau:

c

n

t

ơn n

-



Thuố nhuộ hoạtính 0.1%

c

m

t

Na2SO4

0 g/l

- Na2CO3

25 g/l

- Ure

3 g/l

- NaHSO3

2g/l

Biể đ nhuộ lầ 2:

u ồ

m n

Cá mẫ sau nhuộ đ ợ xãtrà trong becher bằg nư ớ nó g nguộ dầ , cuố

c

u

m ư c

n

n

c n

i n

i

cùg xảlạh đ n khi khôg cò ra mà, sấ khôlà hai mặ

n

n ế

n

n

u y

, cả

t.



29



Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



Họ tê

và n



: --------------------------------------------------



Lớ

p



:



Ngà thư ï tậ

y

c p



:



Đ m

iể



1.



Xá đ nh pH củ dung dò nhuộ :(bằg má đ pH).

c ò

a

ch

m

n

y o

STT



Dung dò nhuộ 1

ch

m

Trư ớ nhuộ

c

m



Sau nhuộ

m



Dung dò nhuộ 2

ch

m

Trư ớ nhuộ

c

m



Sau nhuộ

m



pH

Sinh viê hã giả thích vềgiá trò pH củ dung dò nhuộ trư ớ và khi

n y

i

i

a

ch

m

c

sau

nhuộ :

m

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



2.



Xá đ nh vai trò a chấđ n li:

c ò

củ

t iệ

Hai mẫ vả nhuộ thí nghiệ , sinh viê cắthàh mẫ có

u i

m

m

n t

n

u

kích thư ớ 10x15cm dá và bà

c

n o i



Mẫ cóchấ đ n li

u

t iệ



Mẫ khôg cóchấ đ n li

u

n

t iệ



30



Khoa Hóa



3.



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



Thôg qua kế quảnhuộ tư ø mẫ vả , sinh viê hã phâ tích và ư a ra đ nh

n

t

m hai

u i

n y

n

đ

á

giácho vai trò a chấđ n li Na2SO4 trong quátrình nhuộ :

củ

t iệ

m



-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



4.



Xá đ nh đ côg nghệnhuộ :

c ò

ơn n

m

STT

1



Thuố nhuộ

c

m



2



Na2CO3



3



Na2SO4



4



Ure



5



H2O



6



5.



Hà lư ợg theo % so vớ

m

n

i

lư ợg vả khô

n

i

tuyệ đố

t i



Tá chấ

c

t



NaHSO3



Xá đ nh đ tậ trích củ phư ơng phá nhuộ :

c ò

ộ n

a

p

m



Dùg má quang phổ

n

y

UV-VIS, xá đ nh đ hấ thu A củ dung dò trư ớ và

c ò

ộ p

a

ch

c

sau

khi nhuộ theo bư ớ só g hấ thu cư ï đ i.

m

c n

p

c ạ

Đ hấ thu

ộ p

max



, nm



A trư ớ nhuộ

c

m

A sau nhuộ

m

Đ tậ trích

ộ n



31



Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



Việ xá đ nh đ bề mà củ vậ liệ nhuộ là t cầ thiế đ đ nh giá toà

c c ò

ộ n

u a t u

m rấ n

t ể á

n

bộtính chấ củ bấ kì thuố nhuộ nà. Đ thốg nhấ giư õ việ kiể tra và á h giá

t a t

c

m o ể n

t

a

c

m

đn

cá kế quảthu đ ợ. Tổ ù tiê chuẩ quố tế

c t

ư c

chư c u

n

c ISO, đ cho thàh lậ ủ ban kiể tra

ã

n

p y

m

đ bề mà củ thuố nhuộ và nă 1947. Tiê chuẩ quố tế ư ợ chấ nhậ côg

ộ n

u a

c

m o m

u

n

c đ c

p

n n

bốlà u chuẩ Anh (BS). Tấ cả cá tiê chuẩ đ nh giá ngà nay đ u có trong BS.

tiê

n

t

c u

n á

y

ề

Đ bề mà vớ mỗ tá nhâ đ ợ đ nh giá bằg sư ï

ộ n

u i

i c

n ư c á

n

thay đ i mà ban đ u (phai mà),

ổ u

ầ

u

cũ g như mư ù đ dâ mà sang vả trắg gia côg trong cùg đ u kiệ .

n

c ộ y

u

i n

n

n iệ

n



Dụng cụ:

-



Bà là

n chỉnh nhiệ đ

t ộ

0

Nhiệ kế

t

100 C

Má sấ tó

y y c

Câ đ n

n iệ

Đ a thủ tinh

ủ

y

Kim, chỉ khâ, ké

u

o



1cá .

i

1cá .

i

1 cá .

i

1 cá .

i

1cá

i

1cá .

i



-



Kẹ

p

Nồ

i

Cố 250 ml

c

g đ

n ong 50ml

Tú đ ïg mẫ

i ưn

u



1cá .

i

1cá .

i

3 cá

i

1cá .

i

3 cá .

i



Mẫu kiểm tra độ bền màu với giặt.

Chuẩ bò mẫ :

n

u

- Cắ cá mả h vả mà vớ kích thư ớ :10-4cm.

t c

n

i

u i

c

- Cắ cá mả h vả trắg vớ kích thư ớ :10-4cm (đ là sạh hó họ).

t c

n

i n

i

c

ã m c

a c

- Dùg chỉ trắg khâ xung quanh chú g lạ

n

n

u

n

i.

Đ côg nghệ

ơn n

:

- Xà ng: 4 g/l.

phò

- Na2SO3: 2.5 g/l.

- Mẫ đ ợ giặtrong 30’ 900C.

u ư c

t

,

Sau khi giặ lấ mẫ giặ sạh bằg nư ớ , vắ rá , gở chỉ khâ 3 mé , cò lạ 1

t, y

u

t c

n

c

t o

u

p

n i

mé ngang, dùg má sấ tó cót < 60 oC, khi đ khô em so sá h vớ mẫ chuẩ (mà

p

n

y y c

ã

đ

n

i

u

n

u

ban đ u). Đ nh giákế quảđ a ra nhậ xé .

ầ

á

t

ư

n t

Mẫu 2: Kiểm tra độ bền màu với mồ hôi.

Chuẩ bò mẫ như trê.

n

u

n

Đ côg nghệ

ơn n

:

- Dung dò 1: có5 g NaCl và ml NH4OH 25% trong 1lit nư ớ cấ

ch

6

c t.

- Dung dò 2: có60 ml CH3COOH đ m đ c trong 1 lit nư ớ cấ

ch

ậ ặ

c t.

Cho mẫ thư û và dung dò 1 vớ tỉ lệ1/50, nhiệ đ 37 oC, giư õyê trong 30 phú .

u

o

ch

i

t ộ

n

t

Sau đ lấ mẫ ra, thê dung dò 2 và dung dich 1 vớ tỉ lệ 1/10. Cho mẫ thư û và

ó y

u

m

ch

o

i

u

o

32



Khoa Hóa



Giáo trình thực hành Chuyên ngành Hó a hữu cơ



giư õở nhiệ đ 37 oC trong 30 phú nư õ. Cuố cùg lấ mẫ ra, gở 3 mé khâ, khôg

t ộ

t a

i n

y

u

p

u

n

0

giặ treo lê và ng má sấ tó sấ nhẹ t< 60 C. Đ nh giá đ phai mà và y mà

t,

n

dù

y y c y

á

ộ

u

dâ

u

theo mẫ chuẩ (vả trắg, vả mà ban đ u)

u

n

i n

i

u

ầ

Đ nh giákếquả đ a ra nhậ xé .

á

t

, ư

n t

Mẫu 3: Kiểm tra độ bền màu với clo.

Chuẩ bò mẫ như trê.

n

u

n

Mẫ đ ợ thấ ư ớ bằg nư ớ cấ vắ nhẹngâ và dung dò NaClO 1-2 g/l clo

u ư c

m t n

c t, t

,

m o

ch

hoạ đ ng. Giư õyê trong 1 giờ Sau đ lấ mẫ ra giặ bằg nư ớ cấ rồ xư û lý trong

t ộ

n

.

ó y

u

t n

c t i

dung dò Na2SO3: 3-5 g/l, ởnhiệ đ mô trư ờg trong 10 phú . Cuố cùg giặ sạh mẫ

ch

t ộ i

n

t

i n

t c

u

0

và y khô < 60 C.Đ nh gía đ phai mà so vớ mẫ chuẩ, đ a ra kếluậ .

sấ

t

á

ộ

u

i

u

n ư

t

n

Chúý tấcảcá mẫ đ ợ nộ kè theo bá cá .

t

c

u ư c p m

o o



Họ tê

và n



: --------------------------------------------------



Lớ

p



:



Ngà thư ï tậ

y

c p



:



Đ m

iể

1.

Tạ sao phả khâ vả trắg vớ mả h vả mà lạ vớ nhau.

i

i

u i n

i

n

i

u i i

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2.

Vai trò a Na2SiO3trong kiể tra đ bề mà vớ giặ

củ

m

ộ n

u i

t.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3.



Giả thích tạ sao tronh dung dich mồhô lai có CH 3COOH. Nê ả h hư ở g củ

i

i

i

u n

n

a

axit đ i vớ xơ celluloze.

ố i

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



33