Yêu cầu từ tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế

Khóa luận tốt nghiệp

phù hợp vói quá trình tích cực và chủ động h ộ i nhập k i n h tế quốc tế. C ó thể

nêu một số n ộ i dung cụ thể của chủ trương nói trên như: "đơn giản hoa thủ

tục hành chính, công khai hoa và thực hiện đúng trách nhiệm và quyền hạn

của các cơ quan nhà nước trong quan hệ với doanh nghiệp và nhân dân;

kiên quyết xoa bỏ những quy định và thủ tục hành chính mang nặng tính

hành chính và quan liêu, bao cẩp kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản

xuẩt, gây phiền hà, sách nhiễu cho doanh nghiệp và nhân dân"; "giảm mạnh,

tiến tới xoa bỏ sự phân biệt về chính sách và pháp luật giữa đầu tư trong

nước và đầu tư nước ngoài"; "khẩn trương chuyển doanh nghiệp nhà nước

sang hoạt động theo chế độ công ty dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu

hạn một thành viên là nhà nước hoặc công ty cổ phần,... đảm bảo doanh

nghiệp nhà nước có đầy đủ quyền của một pháp nhân"; "xác định rõ l ộ trình

xoa bỏ c h ế độ chủ quản đối v ớ i doanh nghiệp nhà nước"; "chủ động và

khẩn trương hơn trong hội nhập kinh tế quốc tế, thực hiện đầy đủ các cam

kết quốc tế đa phương, song phương nước ta đã ký kết và chuẩn bị tốt các

điều kiện để sớm gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO); tạo môi

trường đầu tư, k i n h doanh bình đẳng, minh bạch, ổn định, thông thoáng,

có tính cạnh tranh cao so với khu vực; tăng nhanh xuẩt khẩu và thu hút

mạnh đầu tư nước ngoài". Do đó, phải "triển khai khẩn trương và dồng bộ

việc chuẩn bị đầy đủ diều kiện để giành thế chủ động trong hội nhập, nhẩt

là sửa dổi và xây dựng m ớ i các văn bản pháp luật phù hợp với yêu cầu hội

nhập".

N h ư vậy, việc ban hành Luật Doanh nghiệp (thống nhẩt) đã trở thành

một giải pháp cơ bản cần thiết đáp ứng yêu cầu n ộ i tại khách quan về hoàn

thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo điều kiện

thuận l ợ i thúc dẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, hiệu quả và bền vững trong

những năm tiếp theo. Luật Doanh nghiệp (thống nhẩt) với n ộ i dung phù hợp

sẽ là một thay đổi có tính bước ngoặt trong việc tạo môi trường kinh doanh



Sinh viên: Nguyễn Thị Lê Trang - Trung 2 - K40F - KTNT



48



Khóa luận tốt nghiệp

thuận lợi, bình đẳng, ổn định, minh bạch và phù hợp v ớ i chủ động và tích

cực h ộ i nhập k i n h tế quốc tế.

T ó m lại, việc thống nhất Luật Doanh nghiệp cùng với việc thống nhất

Luật Khuyến khích và Bảo hộ dầu tư áp dụng chung cho các loại hình

doanh nghiệp và các nguằn vốn đầu tư đã trở nên cần thiết do nhu cầu bức

xúc của cuộc sống, nhằm mục tiêu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh,

củng cố niềm t i n của các nhà đầu tư về quyền tự do kinh doanh trong những

lĩnh vực m à pháp luật không cấm, phát huy m ọ i nguằn n ộ i lực và thu hút

vốn đầu tư nước ngoài, khuyến khích t ố i da các hoạt động đẩu tư, kinh

doanh, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, đằng thời

phù hợp với yêu cầu h ộ i nhập kinh tế quốc tế trong thời gian tới.

Trong việc hình thành đằng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng

xã h ộ i chủ nghĩa ỏ nước ta, yêu cầu cơ bản và bức thiết đối với doanh

nghiệp hiện nay là hệ thống pháp luật phải bảo đảm cho doanh nghiệp Việt

Nam dược tự do k i n h doanh; tự chủ, tự chịu trách nhiệm; bình đẳng trước

pháp luật và chính sách nhà nước. Đ ể đáp ứng được yêu cầu đó, còn phải

kiên trì phấn đấu lành mạnh hóa môi trường kinh doanh trên nhiều mặt của

hệ thống thể chế. Việc ban hành Luật Doanh nghiệp thống nhất là một khâu

m ở đầu rất quan trọng và cần thiết, nhưng m ớ i giải quyết được một cách cơ

bản quyền tự do k i n h doanh và quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh

nghiệp ở khâu thành lập và tổ chức quản lý nội bộ doanh nghiệp; cũng m ớ i

thực hiện được một phần quyền bình đẳng giữa các doanh nghiệp, không

phải là toàn bộ môi trường đầu tư kinh doanh. T i n h thần cốt lõi của luật là

tạo môi trường luật pháp bình đẳng, không phân biệt đối xử, nhưng trong

tình hình hiện nay, vẫn không loại trừ m ộ t số í quy định dặc thù theo

t

những loại hình và đầu tư trong nước và nước ngoài (như trong thành lập

doanh nghiệp, trong điều kiện kinh doanh...).



Sinh viên: Nguyễn Thị Lê Trang - Trung 2 - K40F - KTNT



49



Khóa luận tốt nghiệp

Đ ế n nay, đã có những tiền đề thuận l ợ i cho việc soạn thảo luật doanh

nghiệp thống nhất, vì qua thực tế gần 15 năm xây dựng các luật liên quan

đến doanh nghiệp, rất nhiều n ộ i dung tuy được quy định ở các luật khác

nhau, nhưng qua nhiều lần sửa đổi, hầu hết các vấn dề lớn hoễc đã hoàn

toàn giống nhau hoễc còn khác biệt rất nhỏ. Vì vậy, đã đến lúc cần gộp lại

luật chung để dễ quản lý và áp dụng luật. Thời gian gần đây, những quy

định có tính phân biệt đối xử và quy định khác nhau theo thành phần kinh

tế trong các văn bản quy phạm pháp luật cũng đã giảm dần, như các loại giá,

phí và l ệ phí, các loại thuế và mức thuế, đối tượng, hình thức và điều kiện

ưu đãi đầu tư... về cơ bản đã áp dụng chung đối với các doanh nghiệp. Đ a

số các doanh nghiệp cũng đã làm quen dần với môi trường cạnh tranh và

mong muốn có môi trường pháp lý bình đẳng, ổn định, không phân biệt đối

xử.

Đ ố i v ớ i doanh nghiệp nhà nước, qua sắp xếp, đổi mới, nhiều doanh

nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa hoễc chuyển thành công t y trách nhiệm

hữu hạn một thành viên, công ty cổ phần có vốn nhà nước hoễc Nhà nước

giữ cổ phần chi phối đều được tổ chức và hoạt động theo Luật Doanh

nghiệp m à số doanh nghiệp nhà nước còn g i ữ 1 0 0 % vốn ngày càng thu hẹp;

công ty nhà nước theo Luật Doanh nghiệp nhà nước 2003 thực chất cũng là

công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; việc đăng ký kinh doanh của

các doanh nghiệp này đều đã theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Việc

ban hành Luật Doanh nghiệp thống nhất trên thực tế cũng sẽ m ở rộng thêm

cơ hội, chuẩn bị sẵn điều kiện thuận l ợ i về tổ chức, quản lý nội bộ cho các

doanh nghiệp nhà nước k h i thực hiện chuyển đổi sang công ty trách nhiệm

hữu hạn một thành viên hoễc công ty cổ phân theo Luật Doanh nghiệp nhà

nước 2003 và Nghị quyết H ộ i nghị lần thứ 9 của Ban Chấp hành trung ương

Đảng khóa I X .



Sinh viên: Nguyễn Thị Lê Trang - Trung 2 - K40F - KTNT



50



Khóa luận tốt nghiệp



CHƯƠNG IU:

NHŨNG Đ Ể XUẤT Đ Ể X Â Y DỤNG L U Ậ T DOANH NGHIỆP

T H Ô N G NHẤT



ì. NHẬN XÉT CHUNG VẾ Dự THẢO LUẬT DOANH NGHIỆP

THỐNG NHẤT

1. Những vấn đề cơ bản trong Dự thảo Luật Doanh nghiệp

Thống Nhất

Cơ cấu và nội dung cơ bản của Dự thảo Luật



Dự thảo Luật gồm 11 chương với 165 diều, trong đó bổ sung thèm 48

điều mới; bổ sung sửa đổi 80 điều hiện có với 44 diều được bổ sung sửa đổi

đáng kể. Cụ thể là:

- Chương ì. Những quy định chung có 9 điều (từ Điều Ì đến Điều 9),

trong đó có Ì diều mới và 8 điều bổ sung, sửa đổi.

- Chương li. Thành lập và đăng ký kinh doanh có 24 điều (từ Điều l o

đến Điều 33), trong dó có 10 điều mới và 11 điều bổ sung, sửa dổi.

- Chương IU. Công ty trách nhiệm hữu hạn có 34 điều (từ Điều 34 đến

Điều 67), trong đó có 9 điều mới và 20 điều bổ sung, sửa đổi.

- Chương IV. Công ty cổ phần có 53 điều (từ Điều 68 đến Điều 120),

trong đó có 12 điều mới và 32 điểu bổ sung, sửa đổi.

- Chương V. Công ty hợp danh, có l i điều, (từ Điều 121 đến Điều

131), trong đó có 9 điều mới và 2 điều bổ sung, sửa đổi.

- Chương VI. Doanh nghiệp tư nhân, có 6 điều (từ Điều 132 đến Điểu

137), trong đó có Ì điều dược bổ sung, sửa đổi.

Sinh viên: Nguyễn Thị Lê Trang - Trung 2 - K40F -



KTNT



51



Khóa luận tốt nghiệp

- Chương VU. Công t y mẹ, công t y con và n h ó m công r y có 4 điều (từ

Điểu 138 đến Điều 141), v tất cả các diều m ớ i bổ sung thêm.

à

- Chương V U I . Tổ chức lại, giải thể và phá sản doanh nghiệp, có 11

điều, (từ Điều 142 đến Điều 152), trong đó có 2 điều m ớ i và Ì điều bổ sung,

sửa dổi.

- Chương IX. Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp có 7 điều, (từ

Điều 153 đến Điều 159), trong dó có Ì điều m ớ i và 3 điều bổ sung, sửa đổi.

- Chương X. Khen thưởng và xử lý v i phạm, có 11 điều, (từ Điều 121

đến Điều 131), trong đó có 9 điều m ớ i và 2 điều bổ sung, sửa đổi.

- Chương X I . Điểu khoản thi hành có 3 điều, (từ Điều 132 đến Điều

162), trong đó có 3 điều bổ sung, sửa đổi.



1.2. Những bổ sung, sửa đổi chủ yếu trong Dự thảo Luật

- Luật áp dụng thống nhất cho 4 loại hình cơ bản của doanh nghiệp

(đại bầ phận số doanh nghiệp hiện nay), gồm công ty trách nhiệm hữu hạn,

công ty cổ phần, công ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân, không phân

biệt tính chất sở hữu và thành phần kinh tế.

- Tiếp tục đơn giản hoa thủ tục, giảm rào cản gia nhập thị trường, đặc

biệt đối với đầu tư nước ngoài, theo hướng áp dụng phổ biến đăng ký kinh

doanh thay cho chế đầ cấp giấy phép như hiện nay.

- Những khống chế v mức sở hữu ( 3 0 % ) đối với đầu tư nước ngoài v

ề

ề

cơ bản xoa bỏ; trừ các ngành, nghề hạn chế kinh doanh.

- Các nhà đầu tư nước ngoài sẽ có quyền tự chủ lựa chọn loại hình

doanh nghiệp để k i n h doanh. Tức là họ có quyền lựa chọn mầt trong bốn

loại hình, chứ không bị bắt buầc phải sử dụng duy nhất công t y trách nhiệm

hữu hạn như hiện nay.



Sinh viên: Nguyễn Thị Lê Trang - Trung 2 - K40F - KTNT



52