Đặc điểm của logistics

Đề tài



Thực trạng và giải pháp phát triển dịch vụ logistics tại Công ty

cổ phần Vinafco



trong một xã hội công nghiệp hóa. Logistics sinh tồn cung cấp nền tảng cho

logistics hoạt động.

Logistics hoạt động mở rộng các nhu cầu cơ bản bằng cách liên kết các

hệ thống sản xuất các sản phẩm. Logistics liên kết các nguyên liệu thô doanh

nghiệp cần trong quá trình sản xuất, các dụng cụ sử dụng nguyên liệu đó trong

quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm có đƣợc từ sản xuất. Khía cạnh này

của logistics cũng tƣơng đối ổn định và có thể dự đoán đƣợc. Nhƣng logistics

hoạt động lại không thể dự đoán đƣợc khi nào máy móc có sự cố, để sửa chữa

thì cần cái gì và thời gian sửa chữa… Nhƣ vậy, logistics hoạt động chỉ liên

quan tới sự vận động và lƣu kho của nguyên liệu vào trong, qua và đi ra khỏi

doanh nghiệp và là nền tảng cho logistics hệ thống.

Logistics hệ thống kiên kết các nguồn lực cần có trong việc giữ cho hệ

thống hoạt động. Những nguồn lực này bao gồm thiết bị , phụ tùng thay thế,

nhân sự và đào tạo, tài liệu kỹ thuật, các thiết bị kiểm tra, hỗ trợ và nhà

xƣởng…Các yếu tố này không thể thiếu và phải đƣợc kết hợp chặt chẽ nếu

muốn duy trì sự hoạt động của một hệ thống sản xuất hay lƣu thông.

Logistics sinh tồn, logistics hoạt động và logistics hệ thống không tách

rời nhau, quan hệ chặt chẽ với nhau, làm nền tảng cho nhau tạo thành một

chuỗi dây chuyền logistics. Chuỗi dây chuyền này đƣợc tiếp cận theo 2

hƣớng:

+ Chuỗi logistics theo trục ngang

Hình 1.2 : Mô hình tiếp cận logistics theo trục ngang



Logistics sinh tồn



Trần Ngọc Diệp – A6K42B



Logistics hoạt động



11



Logistics hệ thống



Đề tài



Thực trạng và giải pháp phát triển dịch vụ logistics tại Công ty

cổ phần Vinafco



Theo cách tiếp cận chuỗi logistics theo trục ngang thì logistics sinh tồn

là nhân tố thứ nhất. Tại đó, toàn bộ thời gian đƣợc sử dụng cho một cuộc đấu

tranh sinh tồn không có điểm kết. Trong điều kiện này, các cá nhân không sở

hữu cả công cụ lẫn nhu cầu sản xuất ra thành phẩm để trao đổi với nhau. Cho

nên tất cả mọi nỗ lực đƣợc sử dụng để nhằm đảm bảo sự tồn tại của các cá

nhân. Trong điều kiện đó, logistics chỉ là sự tập trung các nguyên liệu cuộc

sống nhƣ lƣơng thực, thực phẩm, quần áo, nơi cƣ trú để cung cấp cho sự tiếp

diễn của cuộc sống. Logistics sinh tồn hoạt động nhƣ là hoạt động độc lập,

tuy nhiên điều này chỉ là tạm thời. Bởi vì khi các điều kiện phát triển thì dễ

nhận thấy có khả năng đóng ghế sẽ bắt đầu sử dụng sức lực của mình để

chuyên tâm vào việc đó, sản xuất ra có thể vƣợt quá nhu cầu và các sản phẩm

thừa đó sẽ đƣợc dùng để trao đổi với ngƣời khác. Ngƣời đóng ghế có thể cần

nguyên liệu thô để trao đổi với ngƣời khác. Ghế có thể coi là nguyên vật liệu,

bán thành phẩm đang trong quá trình chờ để đƣợc chuyển thành các dạng lắp

ghép khác hoặc cũng có thể coi là thành phẩm đang trong quá trình chờ giao

hàng. Nhƣ vậy, logistics hoạt động đã đƣợc hình thành. Logistics hoạt động

không thể tồn tại độc lập mà phải trên nền tảng logistics sinh tồn. Mọi việc

đều phát triển và tiến tới một trình độ cao hơn. Và quá trình chuyên môn hóa

ngày càng sâu rộng hơn. Ngƣời sản xuất ghế giờ đây chỉ tập trung vào sản

xuất ghế và dành phần sửa chữa cho một ngƣời chuyên môn hơn. Vậy là

chuỗi logistics hệ thống là hệ quả của logistics sinh tồn và logistics hoạt động.

Và nó không thể tồn tại độc lập với logistics sinh tồn và logistics hệ thống.

+ Chuỗi logistics theo trục dọc

Ba khía cạnh logistics giờ đây đƣợc sắp xếp theo hình tháp, mỗi khía

cạnh của logistics đƣợc các khía cạnh khác ở cấp độ cao hơn hỗ trợ.

Hình 1.3 : Mô hình logistics tiếp cận theo trục dọc



Trần Ngọc Diệp – A6K42B



12



Đề tài



Thực trạng và giải pháp phát triển dịch vụ logistics tại Công ty

cổ phần Vinafco



Logistics hệ thống

Logistics hoạt động

Logistics sinh tồn



Ví dụ, một nhà máy thép đòi hỏi nguyên liệu thô ( quặng sắt) cho quá

trình sản xuất, thép tồn tại trong nhà máy dƣới nhiều giai đoạn cho đến khi

thành thành phẩm cuối cùng. Nhà máy thép này cần thiết phải phát triển

chƣơng trình logistics nhằm hỗ trợ cho phân phối sản phẩm. Nhƣ vậy, nhà

máy thép đã liên kết các yếu tố của logistics hoạt động với sự hiểu biết hạn

chế về logistics hệ thống.

2.2.



Logistics là một dịch vụ



Logistics tồn tại để cung cấp dịch vụ cho doanh nghiệp hoặc cho khách

hàng của doanh nghiệp, dịch vụ, đối với cả doanh nghiệp hay khách hàng đều

đƣợc cung cấp thông qua việc tập trung các yếu tố khác nhau, các yếu tố này

là các bộ phận tạo thành chuỗi logistics.

Dịch vụ logistics trong doanh nghiệp chú trọng đến các yếu tố về quản

trị nguyên vật liệu, lƣu kho trong nhà máy và phân phối vật chất. Tuy nghiên

trong hoạt động của doanh nghiệp không phải chỉ dừng lại ở yêu cầu các yếu

tố cơ bản mà dịch vụ logistics cung cấp trên đây mà có thể cần cung cấp thêm

các dịch vụ khác của logistics.

2.3.



Logistics là sự phát triển cao, hoàn chỉnh của dịch vụ vận tải

và giao nhận



Logistics là sự phát triển của dịch vụ vận tải giao nhận ở trình độ cao và

hoàn thiện. Qua các giai đoạn phát triển, logistics đã làm cho khái niệm vận

tải giao nhận truyền thống ngày càng đa dạng và phong phú thêm. Từ chỗ

Trần Ngọc Diệp – A6K42B



13



Đề tài



Thực trạng và giải pháp phát triển dịch vụ logistics tại Công ty

cổ phần Vinafco



thay mặt khách hàng để thực hiện các công việc đơn điệu, lẻ tẻ, tách biệt nhƣ :

thuê tàu, lƣu cƣớc, chuẩn bị hàng, đóng gói, tái chế hàng, làm thủ tục thông

quan.. cho tới cung cấp trọn gói một dịch vụ vận chuyển từ kho đến kho

(Door to Door) đúng nơi, đúng lúc dể phục vụ nhu cầu khách hàng. Từ chỗ

đóng vai trò là đại lý, ngƣời đƣợc ủy thác trở thành một bên chính trong các

hoạt động vận tải giao nhận với khách hàng, chịu trách nhiệm trƣớc các

nguồn luật điều chính đối với những hành vi của mình. Không phải nhƣ trƣớc

kia chỉ cần dăm ba xe tải, một vài kho chứa hàng…là có thể triển khai cung

cấp dịch vụ vận tải giao nhận cho khách hàng. Ngày nay, do yêu cầu về dịch

vụ cung cấp cho khách hàng ngày càng đa dạng, phong phú, ngƣời cung cấp

dịch vụ phải tổ chức quản lý một hệ thống đồng bộ từ giao nhận đến vận tải,

cung ứng nguyên liệu phục vụ sản xuất kinh doanh, bảo quản hàng hóa trong

kho, phân phối hàng hóa đúng nơi, đúng lúc, sử dụng thông tin điện tử để theo

dõi , kiểm tra…

2.4.



Logistics là sự phát triển hoàn thiện dịch vụ vận tải đa phương

thức



Trƣớc đây, hàng hóa đi từ nƣớc ngƣời bán sang nƣớc ngƣời mua dƣới

nhiều hình thức hàng lẻ, phải qua tay nhiều ngƣời vận tải và nhiều phƣơng

thức vận tải khác nhau, vi vậy xác suất rủi ro mất mát đối với hàng hóa rất lớn

và ngƣời gửi hàng phải ký nhiều hợp đồng với nhiều ngƣời vận tải khác nhau,

trách nhiệm của mỗi ngƣời vận tải theo đó chỉ giới hạn trong chặng đƣờng

hay dịch vụ mà anh ta đảm nhiệm. Những năm 60-70 của thế kỷ XX, cách

mạng container trong ngành vận tải đã đảm bảo an toàn và độ tin cậy trong

vận chuyển hàng hóa, là tiền đề và cơ sở cho sự ra đời và phát triển vận tải đa

phƣơng thức. Vận tải đa phƣơng thức ra đời, bây giờ ngƣời gửi hàng chỉ cần

ký hợp đồng với một ngƣời, đó là ngƣời kinh doanh vận tải đa phƣơng thứcMultimodal transport operator- MTO. MTO sẽ chịu trách nhiệm tổ chức thực

Trần Ngọc Diệp – A6K42B



14



Đề tài



Thực trạng và giải pháp phát triển dịch vụ logistics tại Công ty

cổ phần Vinafco



hiện toàn bộ việc vận chuyển hàng hóa từ khi nhận hàng cho tới khi giao hàng

bằng một chức từ duy nhất (Chứng từ vận tải đa phƣơng thức- Multimodal

transport document) cho dù anh ta có thể không phải là ngƣời chuyên chở

thực tế. Hợp đồng chuyên chở nhƣ vậy có thể do ngƣời kinh doanh vận tải đa

phƣơng thức đảm nhận, nhƣng chủ hàng vẫn cần một ngƣời lên kế hoạch

cung ứng, mua hàng hóa, giám sát mọi sự di chuyển của hàng hóa để đảm bảo

đúng loại hàng, đến đúng địa điểm và đúng thời gian, từ đó nâng cao hiệu quả

trong kinh doanh.

Dịch vụ logistics chính là sự phát triển sâu rộng của dịch vụ vận tải đa

phƣơng thức. Toàn bộ hoạt động vận tải có thể đƣợc thực hiện theo một hợp

đồng vận tải đa phƣơng thức do ngƣời tổ chức mọi dịch vụ logistics đảm

nhiệm. Điểm giống nhau ở chỗ, trên cơ sở nhiều hợp đồng mua bán, ngƣời tổ

chức dịch vụ logistics sẽ nhận hàng tại cơ sở của từng ngƣời bán, gom hàng

thành nhiều đơn vị, gửi hàng tại kho hay nơi xếp dỡ hàng trƣớc khi chúng

đƣợc gửi đến nƣớc ngƣời mua trên các phƣơng tiện vận tải khác nhau. Tại

nƣớc ngƣời mua, ngƣời tổ chức dịch vụ logistics sẽ thu xếp tách các đơn vị

gửi hàng và hình thành các chuyến hàng thích hợp để phân phối đi đến những

địa điểm cuối cùng theo yêu cầu khách hàng.

Tóm lại , logistics là sự phối hợp đồng bộ các hoạt động, là dịch vụ hỗ

trợ các hoạt động , là sự phát triển cao, hoàn thiện của dịch vụ giao nhận vận

tải và là sự phát triển khéo léo của dịch vụ vận tải đa phƣơng thức. Đây chính

là những đặc điểm cơ bản của logistics.

2.5.



Logistics có chức năng hỗ trợ các hoạt động của doanh nghiệp



Logistics có chức năng hỗ trợ thể hiện ở chỗ nó tồn tại chỉ để cung cấp

sự hỗ trợ cho các bộ phận khác của doanh nghiệp. Logistics hỗ trợ quá trình

sản xuất, hỗ trợ sản phẩm sau khi đƣợc di chuyển quyền sở hữu từ ngƣời sản

Trần Ngọc Diệp – A6K42B



15



Đề tài



Thực trạng và giải pháp phát triển dịch vụ logistics tại Công ty

cổ phần Vinafco



xuất sang ngƣời tiêu dùng, Điều này không có nghĩa là quá trình sản xuất

không bao gồm các yếu tố của logistics hệ thống hay hoạt động hỗ trợ sau khi

chuyển quyền sở hữu sản phẩm không bao gồm các yếu tố của logistics hoạt

động.

Logistics còn hỗ trợ các hoạt động của doanh nghiệp, thể hiện : sản

xuất đƣợc logistics hỗ trợ thông qua quản lý sự di chuyển và lƣu trữ nguyên

vật liệu đi vào doanh nghiệp và bán thành phẩm di chuyển trong quanh

nghiệp. Marketing đƣợc logistics hỗ trợ thông qua quản lý việc di chuyển và

lƣu trữ hàng thành phẩm. Logistics hỗ trợ sản xuất và marketing có thể sẽ dẫn

đến yêu cầu phải đào tạo nhân lực , dự trữ phụ tùng thay thế hay bất kì một

yếu tố nào khác của logistics.

3. Phân loại hệ thống logistics

3.1.



Phân loại theo các hình thức logistics



Hiện nay, logistics đang tồn tại dƣới các hình thức sau :

Logistics bên thứ nhất ( First Party Logistisc): ngƣời chủ sở hữu hàng

hóa tự mình tổ chức và thực hiện các hoạt động logistics để đáp ứng nhu cầu

của bản thân. Theo hình thức này, chủ hàng phải đầu tƣ các phƣơng tiện vận

tải, kho chứa hàng, hệ thống thông tin, nhân công để quản lý và vận hành hoạt

động logistics. Logistics bên thứ nhất làm phình to qui mô của doanh nghiệp

và thƣờng làm giảm hiệu quả kinh doanh, vì daonh nghiệp không có đủ quy

mô cần thiết, kinh nghiệm và kỹ năng chuyên môn để quản lý và vận hành

hoạt động logistics.

Logistics bên thứ hai ( Second Party Logistics): ngƣời cung cấp dịch

vụ logistics bên thứ hai là ngƣời cung cấp dịch vụ cho hoạt động đơn lẻ trong

chuỗi các hoạt động logistics (vận tải, kho bãi, thủ tục hải quan, thanh toán…)

Trần Ngọc Diệp – A6K42B



16



Đề tài



Thực trạng và giải pháp phát triển dịch vụ logistics tại Công ty

cổ phần Vinafco



để đáp ứng nhu cầu của chủ hàng, chƣa tích hợp hoạt động logistics. Loại

hình này bao gồm : các hãng vận tải đƣờng biển, đƣờng bộ, đƣờng sông,

đƣờng hàng không, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kho bãi, kê khai hải

quan, trung gian thanh toán…

Logistics bên thứ 3 ( Third Party Logistics) là ngƣời thay mặt cho chủ

hàng quản lý và thực hiện các dịch vụ logistics cho từng bộ phận chức năng,

ví dụ nhƣ thay mặt ngƣời gửi hàng thực hiện các thủ tục xuất nhập và vận

chuyển nội địa hoặc thay mặt cho ngƣời nhập khẩu làm thủ tục thông quan và

vận chuyển hàng tới địa điểm đến qui định… Do đó logistics bên thứ ba bao

gồm nhiều dịch vụ khác nhau, kết hợp chặt chẽ việc luân chuyển, tồn trữ hàng

hóa, xử lý thông tin…và có tính tích hợp vào dây chuyền cung ứng của khách

hàng.

Logistics bên thứ tƣ ( Fourth Party Logistics) là ngƣời tích hợp, gắn kết

các nguồn lực tiềm năng và cơ sở vật chất, khoa học kỹ thuật của mình với

các tổ chức khác để thiết kế, xây dựng và vận hành các giải pháp chuỗi

logistics. Logistics bên thứ tƣ chịu trách nhiệm quản lý dòng lƣu chuyển

logistics, cung cấp các giải pháp dây chuyền cung ứng, hoạch định, tƣ vấn

logistics, quản trị vận tải…logistics bên thứ tƣ hƣớng đến quản trị cả quá trình

logistics, nhƣ nhận hàng từ nơi sản xuất, làm thủ tục xuất nhập khẩu, đƣa

hàng đến nơi tiêu thụ cuối cùng.

Logistics bên thứ năm ( Fifth Party Logistics) đã đƣợc nhắc đến trong

những năm gần đây. Đây là hình thức phát triển cao hơn của logistics bên thứ

tƣ đi cùng với sự phát triển của thƣơng mại điện tử.

3.2.



Phân loại theo lĩnh vực hoạt động của logistics



Từ xa xƣa, hệ thống Logistics đã đƣợc ứng dụng vào hoạt động sản

xuất và đời sống, đặc biệt là trong các lĩnh vực phức tạp bao gồm nhiều quá

Trần Ngọc Diệp – A6K42B



17