1 Giới thiệu về nhà máy X51

Chƣơng 2 Thực trạng công tác đào tạo và chính sách đào

tạo nguồn nhân lực KH&CN tại Nhà máy X51

2.1 Giới thiệu về nhà máy X51

Nhà máy X51 (Công ty TNHH MTV Đóng và sửa tàu Hải Minh) được

xây dựng và phát triển trên cơ sở của "Căn cứ yểm trợ tiếp vận Nhà Bè", nằm

trong "Khu căn cứ quân sự hỗn hợp Nhà Bè" của chế độ cũ, được ta tiếp quản

sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Khu căn cứ quân sự hỗn hợp Nhà Bè là sản phẩm của cuộc chiến tranh

xâm lược Việt Nam của đế quốc Mỹ. Khu căn cứ này được Mỹ khởi công xây

dựng từ năm 1968 và hoàn thành vào cuối năm 1971. Thời kỳ đầu, khu căn cứ

do hải quân Mỹ trực tiếp quản lý, điều hành. Bị thất bại trong cuộc chiến

tranh xâm lược Việt Nam, buộc quân Mỹ và quân các nước chư hầu phải rút

khỏi miền Nam nước ta. Năm 1971, Mỹ bắt đầu chuyển giao căn cứ quân sự

hỗn hợp Nhà Bè cho ngụy quân quản lý, đến cuối năm 1972 thì công tác bàn

giao được hoàn thành.

Năm 1975, cùng với năm cánh quân trên các hướng tiến về giải phóng

Sài Gòn, Đoàn 10 Đặc công Rừng Sác (nay là Trung đoàn 10) tiến hành tiếp

quản khu căn cứ quân sự hỗn hợp Nhà Bè, gồm các đơn vị (theo biên chế

trước đây của quân ngụy): Bộ chỉ huy đặc khu Rừng Sát, Giang đoàn 22 xung

phong, Giang đoàn 57 tuần thám, Căn cứ yểm trợ tiếp vận Nhà Bè, Trung tâm

sửa chữa điện tử, Đại đội pháo 105 ly, sân bay lên thẳng dã chiến và một bệnh

xá.

Theo nguyên tắc tiếp quản của trên và được nhất trí của Trung đoàn 10,

ngày 10 tháng 5 năm 1975, Đoàn cán bộ tiếp quản của Cục Kỹ thuật Hải quân

tiến hành tiếp nhận bộ phận kỹ thuật của Khu căn cứ quân sự hỗn hợp Nhà Bè

do Trung đoàn 10 bàn giao gồm: Căn cứ yểm trợ tiếp vận Nhà Bè, Trung tâm

sửa chữa điện tử, giang đoàn 57 tuần thám, khu sân bay lên thẳng...

Sau khi tiếp nhận, đơn vị lấy tên là "Đơn vị Hải quân nhân dân giải

phóng khu vực Nhà Bè", sau đó tên đơn vị được đổi lại là "Căn cứ Hải quân

Nhà Bè". Ngày 2 tháng 7 năm 1975, đơn vị đã tiếp nhận xong toàn bộ khu kỹ

23



thuật của căn cứ quân sự hỗn hợp Nhà Bè với tổng diện tích 113.289m2,

trong đó, có 10.385m2 diện tích nhà xưởng, 2.436m2 diện tích nhà kho.

Trung đoàn 10 rút ra đóng quân ở khu vực phía ngoài căn cứ. Lúc này khu

căn cứ quân sự hỗn hợp Nhà Bè có hai đơn vị đóng quân, hình thành hai cổng,

hai vọng gác: cổng và vọng gác phía ngoài do Trung đoàn 10 quản lý, cổng và

vọng gác phía trong do Xưởng Nhà Bè quản lý.

Đầu tháng 7 năm 1975, sau khi tiếp nhận xong toàn bộ khu kỹ thuật do

Trung đoàn 10 bàn giao, quân số được tăng thêm (do trên tăng cường và tiếp

nhận số nhân viên cũ trở lại làm việc), đơn vị tiến hành khôi phục lại toàn bộ

hoạt động của căn cứ, nhanh chóng đưa các mặt hoạt động trở lại bình

thường. Cùng với việc ổn định tổ chức biên chế và khôi phục hoạt động của

các phân xưởng sản xuất, đơn vị lấy tên là "Xưởng Nhà Bè" và được Bộ Tư

lệnh Hải quân cấp con dấu "Đơn vị 7031", mọi quan hệ giao dịch công tác đối

với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài quân đội và các văn bản, đơn vị sử

dụng duy nhất một con dấu "Đơn vị 7031".

Năm 1977, thực hiện quy định của Bộ Tham mưu Hải quân về phiên

hiệu của một số đơn vị trong Quân chủng, Xưởng Nhà Bè được gọi theo

phiên hiệu mới là Xưởng 51 trực thuộc Vùng 4 Hải quân. Theo kế hoạch sắp

xếp, chấn chỉnh lực lượng của Quân chủng Hải quân, ngày 9 tháng 4 năm

1977, Xưởng 51 được bàn giao về trực thuộc Cục Kỹ thuật Hải quân.

Vào cuối những năm 80, tình hình tranh chấp chủ quyền trên khu vực

quần đảo Trường Sa và thềm lục địa phía Nam của ta diễn biến rất phức tạp.

Trước tình hình đó, nhiệm vụ chi viện và xây dựng Trường Sa trở thành

nhiệm vụ hết sức cấp bách, khẩn trương. Thực hiện nghị quyết của Đảng ủy

và mệnh lệnh của Tư lệnh Hải quân về tổ chức chiến dịch CQ.88, Xưởng 51

cử các lực lượng đi tham gia bảo đảm kỹ thuật cho chiến dịch và tập trung lực

lượng sửa chữa các tàu, xuồng, thi công cải hoán các ponton cho đảo phục vụ

chiến dịch đúng thời gian quy định. Do hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công

tác kỹ thuật phục vụ chiến đấu bảo vệ chủ quyền quần đảo Trường Sa và khu

vực DK1, ngày 31 tháng 3 năm 1988, Xưởng 51 được Chủ tịch Hội đồng Nhà

nước tặng thưởng "Huân chương Chiến công hạng Nhất".

24



Thực hiện quyết định của Bộ Tổng Tham mưu về việc Bộ Chỉ huy quân

sự thành phố Hồ Chí Minh bàn giao toàn bộ đất đai, doanh trại của Trung

đoàn 10 ở khu vực mũi Nhà Bè thành phố Hồ Chí Minh cho Xưởng 51 Hải

quân để mở rộng xí nghiệp theo quy hoạch của Bộ Quốc phòng, ngày 12

tháng 3 năm 1990, Trung đoàn 10 và Xưởng 51 đã tiến hành bàn giao toàn bộ

đất đai, doanh trại hiện do Trung đoàn 10 quản lý (trừ khu gia đình cán bộ của

Trung đoàn) cho Xưởng 51, Trung đoàn 10 sẽ chuyển đi đóng quân tại địa

điểm mới. Từ thời gian này trở đi, Xưởng 51 đã tiếp nhận toàn bộ khu căn cứ

quân sự hỗn hợp Nhà Bè trước đây với tổng diện tích khoảng 13,5ha.

Ngày 17 tháng 4 năm 1993, Bộ Tổng Tham mưu ra quyết định đổi tên

các xưởng sửa chữa của Quân chủng Hải quân thành các nhà máy, xí nghiệp.

Thực hiện quyết định trên, kể từ ngày 20 tháng 5 năm 1993 trở đi, Xưởng 51

được gọi theo tên mới là Nhà máy X51. Tiếp theo, ngày 4 tháng 8 năm 1993,

Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập lại các doanh nghiệp Nhà nước, trong

đó, thành lập lại doanh nghiệp nhà nước: Xí nghiệp Sửa chữa tàu Hải Minh

trực thuộc Bộ Tư lệnh Hải quân. Đây là những sự kiện quan trọng trong quá

trình xây dựng và phát triển của Nhà máy X51.

Tiếp tục thực hiện đường lối công nghiệp hoá, hiện đại hoá của Đảng,

chủ trương quy hoạch xây dựng các xí nghiệp công nghiệp hải quân và

phương hướng xây dựng Nhà máy X51 trở thành trung tâm bảo đảm kỹ thuật

ở khu vực phía Nam của Quân chủng Hải quân, Nhà máy X51 được Bộ Quốc

phòng tiếp tục đầu tư chiều sâu với nhiều dự án lớn, trong đó có hai dự án

trọng điểm là dự án đầu tư chiều sâu công nghệ sửa chữa đồng bộ tàu bổ trợ

hải quân và dự án xây dựng ụ sửa chữa tàu 5.000 tấn. Đây là hai dự án rất

quan trọng, góp phần nâng cao năng lực và trình độ công nghệ sửa chữa của

nhà máy, giải quyết kịp thời khó khăn hiện tại của nhà máy về phương tiện

tiếp nhận tàu vào sửa chữa.

Năm 2000, nhà máy được Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa

Việt Nam tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất vì "Đã có thành

tích xuất sắc trong công tác xây dựng đơn vị từ năm 1995 đến năm 1999, góp

phần xây dựng Quân đội, củng cố Quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc". Đây là lần

25



thứ tư, nhà máy được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng

Nhất.

Bước sang thế kỷ XXI, các hoạt động tranh chấp chủ quyền trên các

vùng biển thuộc vịnh Bắc Bộ, Biển Đông, khu vực Trường Sa, DK1 và vùng

biển Tây Nam tiếp tục diễn ra rất phức tạp. Để bảo vệ chủ quyền biển đảo của

Tổ quốc, Quân chủng Hải quân phải tăng cường lực lượng trực sẵn sàng chiến

đấu ở các khu vực trọng điểm, vì vậy, nhiệm vụ bảo đảm kỹ thuật cho Quân

chủng Hải quân được xác định vừa là nhiệm vụ cấp bách, khẩn trương trước

mắt, vừa là nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên, lâu dài. Xuất phát từ tình hình

đó, Quân chủng Hải quân tiến hành định hướng quy hoạch, đầu tư xây dựng

nhà máy, nhằm từng bước nâng cao năng lực và trình độ công nghệ, giúp nhà

máy phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ bảo đảm kỹ thuật cho Quân chủng trong

giai đoạn mới với một số dự án trọng điểm.

Căn cứ theo quy mô tổ chức biên chế và tình hình sản xuất, kinh doanh

của nhà máy, ngày 29 tháng 4 năm 2002, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ra quyết

định đổi tên Xí nghiệp Sửa chữa tàu Hải Minh - Bộ Tư lệnh Hải quân thành

Công ty TNHH MTV đóng và sửa tàu Hải Minh - Bộ Quốc phòng.

Thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt

phương án sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thuộc Bộ

Quốc phòng giai đoạn 2008 - 2010, ngày 31 tháng 12 năm 2008, Bộ Quốc

phòng ra quyết định công nhận Công ty Hải Minh - Quân chủng Hải quân là

công ty quốc phòng - an ninh thuộc Bộ Quốc phòng. Thực hiện quyết định

của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ngày 16 tháng 4 năm 2009, tại Nhà máy X51,

Quân chủng Hải quân tiến hành trọng thể lễ bàn giao các chuyên ngành của

Nhà máy X51 từ Quân chủng Hải quân về Tổng cục Công nghiệp Quốc

phòng; tiếp theo, ngày ngày 22 tháng 9 năm 2009, Tổng cục Công nghiệp

quốc phòng tiến hành bàn giao Nhà máy X51 từ Tổng cục Công nghiệp quốc

phòng về trực thuộc Xí nghiệp liên hiệp Ba Son - Tổng cục Công nghiệp quốc

phòng.

Như vậy hiện nay, Nhà máy X51 là một bộ phận trực thuộc XNLH Ba

Son vẫn đảm nhiệm vai trò sửa chửa và đóng tàu chiến như cũ.

26



2.2 Cơ cấu tổ chức của nhà máy X51

Cơ cấu tổ chức của nhà máy X51 được trình bày trong sơ đồ 2.1

BAN GIÁM

ĐỐC



KIỂM SOÁT

VIÊN



Phòng chính

trị



Phòng kế

hoạch sản

xuất



Phòng kỹ

thuật



Phòng TCLĐ



Phòng vật tư



Phòng KCS



Phòng TKCN



Phòng hành

chính



Các phân

xưởng



Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của nhà máy X51

Nhân lực cho từng bộ phận được liệt kê theo bảng 2.1 sau:

Bảng 2.1: Bảng phân bố nhân lực của X51

Bộ phận



Quân số



Bộ phận



Quân số



Ban Giám đốc



6



PX. Vỏ tàu Đ/m



94



Kiểm soát viên



1



PX. Vỏ tàu S/c



48



Phòng Chính trị



6



PX Cơ khí



25



PhòngKỹ thuật



10



PX Động lực



27



Phòng Kế hoạch sx



17



PX Ống



32



Phòng TCLĐ



5



PX Điện tàu



16



Phòng Vật tư



13



PX Vũ Khí



20



P.Hành chính



25



PX Đà đốc



22



Phòng KCS



6



PX Mộc – TT



29



Phòng Tài chính



8



PX Cơ điện



19



Phòng TKCN



17



Đội xe



10



XN D.vụ B.bãi



6



Ban ĐT-XDCB



6



XN Sơn Hải âu



64



Phòng an toàn LĐ



7



Như vậy, toàn bộ nhà máy X51 bao gồm 539 cán bộ, sĩ quan, quân

nhân chuyên nghiệp, công nhân viên quốc phòng. Trong đó, khối hành chính

văn phòng không tham gia vào các hoạt động KH&CN chiếm 16% (87

người). Phần còn lại là những người tham gia vào các hoạt động tại các xưởng

27